ЖМ факултетінің 4 курс студенттеріне арналған дәріс тезистері

ЖМ факултетінің 4 курс студенттеріне арналған дәріс тезистері Вирусты гепатиттер (2014 -2015 оқу жылы) Жұқпалы және тропикалық аурулар кафедрасының меңгерушісі Профеccор Дүйсенова А. Қ.

Дәрістің мақсаты Студенттерге энтеральді және парентеральі вирусты гепатиттердің: қазіргі кездегі өзектілігін, таралуын анықтамасын ауру қоздырғышының қасиеттерін эпидемиологисының және патогенезінің ерекшеліктерін клиникалық белгілерін диагностикасын, емін және алдын алу принциптерін түсіндіру

Дәріс жоспары: Вирусты гепатиттердің өзектілігі, таралуы. Вирусты гепатиттердің анықтамасы Энтеральді және парентеральді ВГ этиологиясы. Энтеральді және парентеральді ВГ эпидемиологиялық ерекшеліктері Энтеральді және парентеральді ВГ патогенез ерекшеліктері Клиникалық белгілері. Диагностикасы, емі және алдын алу шаралары.

Вирусты гепатиттердің өзектілігі ü ВГ кең таралуы Әлемде 2 млрд. адам (1/3) HBV заладанған 400 млн. адамда (1/5) ауру созылмалы түріне ауысты Жыл сайын 1 млн. адам HBV қоздыратын аурулардан өлімге ұшырайды Өлім-жітімділіктің құрылымында HBVинфекция 9 -шы орынға ие болды

Вирусты гепатиттердің өзектілігі ВГ (ВГС) сырқаттанушылық деңгейінің өсуі HCV-инфекцияға қарсы вакцинаның болмауы Хронизацияның жоғары көрсеткіштері (созылмалы гепатит, бауыр циррозы, бауыр рагі – ГЦК) ВГЕ жүкті айелдерде жоғары өлім-жітілмділік көрсеткіштерімен сипаттталады БЦ және ГЦК кеш диагностикасы Вирустың мутациясы Микст-гепатиттер (В, Д, С, АИВ)

ВГ нәтижесінде дамыған БЦ асқынулары: портальді гипертензия Варикозное расширение подкожных вен на животе варикозно расширенные вены пищевода варикозно расширенные вены, асцит

Цирроз қайдан пайда болды?

Log 10 Мировой показатель смертности АИВ-инфекция және вирусты гепатиттер: Денсаулықсақтау саласының глобальді проблемасы Өлім-жітімділіктің әлем бойынша көрсеткіштері 7 6 5 4 3 2 1 ВИЧ ВГВ+ ВГС Корь РСВ, Ротавирус Грипп Геморр. лихор. Папилломавирус человека Зап-Нильская лихорадка ТОРС Эбола Полиомиелит Ханта Курение Малярия ДТП Не ВИЧ и туберкулез Внутрибольничные инфекции Суицид Б-нь Кройцфельда-Якоба Обусловленная вирусами Другие причины Адаптировано с разрешения Macmillan Publishers Ltd: Nature Medicine. Weiss RA, et al; 10(12 suppl): S 70 -S 76, copyright 2004.

Гепатит А - Дүниежүзілік таралуы Көп тараған Орташа Аз тараған

Гепатит В - Дүниежүзілік таралуы Көп тараған Орташа Аз тараған

Гепатит С - Дүниежүзілік таралуы Көп тараған Орташа Мүлде жоқ

Гепатит Е - Дүниежүзілік таралуы http: //virologyonline. com/viruses/Hepatitis. E. htm 2/10/2018 12

Гепатит В табиғи ағымы айығу HBV Компенсирленген ремиссия цирроз созылмалы гепатит Цирроз Созылмалы 25 -35% гепатит 5 -10% 30 – 50 жыл Бауыр рагі өлім 70 -75% өлім 100%

ВГС табиғи ағымы Норма Жоғары белсеңділікті созылмалы гепатит Әлсіз белсеңділікті созылмалы гепатит Бауыр циррозы

ВГС-ағымы Жедел гепатит С 15 100 85% 85 айығу Хронизация 80% 68 20% Созылмалы гепатит 20% 4 Компенсирленген (H. Alter, 1998) 20 – 30 жыл 15% 17 Цирроз 75% 13 Декомпенсирленген

Қалыпты печень Бауыр циррозы Бауыр фиброзы ГЦК

Фиброздың гистологиялық сатылары 1 стадия 2 стадия 0 стадия Отсутствие фиброза Портальный фиброз 4 стадия 3 стадия Множественные септы Немногочисленные септы Цирроз

Гепатоцеллюлярлы карцинома Созылмалы В вирусты гепатиттің нәтижесінде Внутрипеченочные метастазы гепатомы Гепатома, первичный узел

В гепатит вирусының мөлшері Частота (на 100, 000 лиц-год) 3000 2500 Бауыр циррозы ГЦК 2000 1500 1000 500 0 <300 300 -9999 10, 000 - 100, 000 ≥ 1 million 99, 999, 999 Уровень ДНК HBV, копий/мл Chen. Clin Liver Dis. 2007; 11: 797 -816.

Жедел вирусты гепатит В (бауырдың некрозы)

Жедел вирусты гепатит В (бауырдың некрозы)

Жедел вирусты гепатит В (бауырдың некрозы) Печень пациента, погибшего от острой печеночной недостаточности ( «острая желтая атрофия печени» )

Вирусты гепатиттер Бұл гепатотропты вирустармен шақырылатын, бауырдың зақымдалуымен жүретін, жалпы токсикалық синдромның дамуымен, гепатоспленомегалиямен, бауыр функцияларының бұзылуымен, жиі сарғаюмен сипатталатын жұқпалы аурулар тобы

Сұрақ? Қанша вирусты гепатиттерді білесіздер?

Вирусты гепатит қоздыратын 10 вирус анықталған : A, B, C, D, E, G, TTV SEN, X, Y – 2002 ж. анықталған

Вирустардың ерекшелік тері HAV HBV Тобына байланысты Пикорнавирус (энтеро вирус 72) Вирустың нуклеин қышқылы РНҚ Вирустың репликация сы мен орны зақымдал ған жасуша ның протоплаз масында HCV HDV HEV Гепадна вирус Флавивирус Рибозин (дефектілі вирус) Калици вирус ДНҚ РНҚ РНҚ ядрода протоплаз мада

А және Е гепатиттері HAV HBЕ

Д гепатиті жасушасы В гепатиті жасушасы С гепатиті жасушасы

Гепатит В вирусының құрылысы

HAV Залалдан Берілу факторлары ған су, тағамдар HBV HCV HDV HEV Адамның барлық биология лық сұйықтық тары Көбінесе қан арқылы Залал данған су

Эпидемиология бойынша Энтеральді механизм арқылы берілетін ВГ (ВГА, ВГЕ) Парентеральді механизм арқылы берілетін ВГ (ВГВ, ВГД, ВГС)

Энтеральді гепатиттердің эпидемиологиясы Аурудың көзі – науқас адам Берілу механизмі – фекальді –оральді жолдары –су арқылы –тағам арқылы – контактілі Қабылдаушы макроорганизм

Парентеральді гепатиттердің эпидемиологиясы Аурудың көзі – HBVмен инфицирленген адам (ВГ, БЦ, ГЦК) Берілу механизмі – парентеральді Ø Берілу жолдары – жыныстық (табиғи) Ø гемоконтакты (қан және басқа биосубстрат) (жасанды) Ø вертикальді q Қабылдаушы макроорганизм – барлық адамдар сезімтал (қауіпті топтар)

Ерекшеліктері Берілу факторлары HAV Залалданған су, тағамдар HBV HCV Адамның барлық Көбінесе қан биологиялық арқылы сұйықтықтары Мед. қызмет керлер, реципиенттер, Есірткі қабылдаушы лар, жыныстық жолмен Гемодиализ бөліміндегі аурулар, Есірткі қабылдау шылар Қауіп – қатер тобы балалар Максимальды жұқтыру шылық Инкубация лық кезеңнің соңғы күндері және сарғаю алды кезеңінде HBs. Ag және HBe. Ag бар уақыттың барлығында RNA вирусы бар уақыттың барлығында Маусым дылық Жаз - күз Жыл бойы HDV Көбінесе қан арқылы HEV Залалданған су 18 – 20 жастағылар, ВГВ мен Орта Азия ауырған мен науқастар Африкадан келгендер HBs. Ag HBe. Ag бар уақыт тың барлығын да Инкубациял ық кезеңнің соңғы күндері және сарғаю алды кезеңі Жыл бойы Жаз - күз

www. HIVandhepatitis. com

В гепатит вирусының ерекшіліктері В гепатит вирусы организмнен тыс жағдайда ұзақ уақыт сақталады HBe. Ag+ ашық жарақаттанулары бар адамдар сыртқы ортаға 107 -109 вирус мөлшерін бөледі HBe. Ag+анадан туылған балалар 90% жағдайда залалданады 5 -7 жыл аралығында науқастың барлық жанұя мүшелері HBV заладанады

Вирусты гепатит В – жұғу жолдарының жиілігі 2002 – 2007 жж. 1117 науқас Ø Ø Ø 47, 2% - жыныстық 36, 9% мед. манипулциялар 5, 8% - белгісіз 3, 5% косметологиялық манипуляциялар 2, 3% - нашақорлар

Вирусты гепатит C – жұғу жолдарының жиілігі ü Операциялар ü Стоматология ü Зерттеулер ü Қан препараттары ü Инъекционды нашақорлар ü Науқастың қанымен контакт ü белгісіз

Гепатит В-ның таралу жолдары Құлақ тесу Татуаж жасату Трансмиссивті Қан арқылы 2/10/2018 40

МИКСТ-ИНФЕКЦИЯ

43 Қандай вирустың жұғу қауіпі жоғары? –АИВ –ГЕПАТИТ B –ГЕПАТИТ C Ochel, ©

44 АИВ: 3 случая инфицирования на 1, 000 уколов иглой, зараженной ВИЧ 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 Ochel, ©

45 Гепатит C: 18 инфицированных на 1000 уколов зараженными иглами 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 Ochel, ©

46 Гепатит B жоғары контагиозды қасиетімен сипатталады 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 00000000000000000 Ochel, ©

ВГ патогенезінің ерекшеліктері Тікелей цитопатиялық әсері ВГА ВГЕ ВГС Аутоиммунды механизм ВГВ ВГС

ПАТОГЕНЕЗДІК МЕХАНИЗМІ ВГА патогенезі Адам организіміне су тағам арқылы түседі Ащы ішекпен жергілікті лимфа тіндерінің шырышты қабатының эпителиінде көбееді вирусемия Гепатоциттердің цитоплазмасында репродукцияланып цитопатиялық эффект көрсете отырып иммунды жүйені іске қосады, anti. HAVантиденелер түзеледі

ВГВ патогенезі Вирус гепатоциттердің ішіне енеді Арнайы Т – цитотоксикалық лимфациттер (киллерлер) гепатоциттердің ішіндегі вирусты жоямын деп бауыр клеткаларында жойып жібереді

Патогенезінің ерекшеліктері С вирусты гепатитінің бауырдан тыс репликациясы дәлелденген. Ол қанның мононуклеарла рында жиі жүзеге асады. Оның иммуногендігі әлсіз болғандықтан, гепатоциттердің қоздырғыштан тазаруы тез арада жүзеге аспайды. В вирусты гепатитінің вирусы гематогенді жолмен бауырға келеді. Вирус гепатоциттерді тікелей бұзбайды, олар иммунитеттің жасушалық тізбегінің реакциясынан цитотоксикалық Тлимфоциттерінің әсерінен туындайды Д гепатитінің ең басты патогенезіндегі ерекшелігі – микст гепатиттің дамуы болып келеді. Сондықтан олар екіHDV және HBV вирустарының әсерінен зақымдалады. Осылардың суперинфекциясы кезінде, аурудың ауыр түрде фульминантты ағыммен өтуі байланысты

HBV патогенезі Иммунды толеранттылық ДНК HBs. Ag HBe. Ag HBc. Ag Т-л

HBV патогенезі Иммунды клиренс Ал. Т HBs. Ag Ал. Т HBc. Ag

Вирусты гепатиттердің кезеңдері Инкубациялық кезең Сарғаю алды кезеңі Сарғаю кезеңі Айығу (реконвалесценция) кезеңі немесе аурудың нәтижелері

Сарғаю алды кезеңнің синдромдары Астеновегетативті Диспепсиялық Артралгиялық (ВГВ) Грипптәрізді (катаральді) (ВГА) Аралас

ВГ клиникалық синдромдары Гепатомегалия Бауырлық интоксикация Сарғыштану (зәрдің қараюы, нәжістің түссізденуі)

ВГ клиникалық ерекшеліңтері ВГА кезінде сарғыштану пайда болғаннан кейін науқастың жағдайы жақсарады ВГВ кезінде сарғыштану пайда болғаннан кейін науқастың жағдайы нашарлайды ВГС жедел түрі сирек кездесіп, созылмалы түрі сарғыштанусыз өтеді ВГВ+Д ауыр ағымымен сипатталады ВГЕ жүкті әйелдерді БЖЖ сипатталып өлімне әкеліп соғуы мүмкін

ВГЕ жүктi әйелдердегі ерекшеліктері әсiресе III триместрде жеңiл ағыммен (3, 9%) салыстырғанда орташа ауыр (67, 9%) және ауыр (28, 2%) түрлерi жиiрек кездеседi Е гепатиті жүктi әйелдердiң 20 -25%-де фульминанттi түрде өтiп, жоғары өлiм көрсеткiшiне әкеледi. Жүктiлiктiң II-III триместрiндегi Е гепатитінiң өлiм көрсеткiшi В гепатитімен салыстырғанда 25 -30 есе жоғары.

ВГЕ жүктi әйелдердегі ерекшеліктері Сарғаю пайда болысымен интоксикация белгiлерi бiр күннiң немесе бiрнеше сағат iшiнде күрт күшейедi. Фульминантты гепатит жүктiлiктiн үзiлуiне (түсiктер, ерте босанау), 1 -2 тәулiк кезiнде қан кетуге әкеп соғатын айқын геморрагиялық синдромның дамуына себеп болады Нәрестелердiң жартысынан көбi бiрiншi ай iшiнде өлімге ұшырайды.

Бауырдағы патологиялық процестердің ерекшелігіне байланысты Цитоликалық синдром Холестатикалық синдромы Мезенхимальді қабыну синдромы

Цитолиз гепатоциттердің некроздануын көрсетеді Аланинаминотрансфераза (АЛТ) ↑ Аспартатаминотрансфераза (АСТ) ↑

Холестаз өттің түзілуінің және өт капиллярына өтуінің бұзылуы Сілтілі фосфатаза ↑ Жалпы билирубин, тікелей билирубин ↑ Зәрде өт пигменттері ↑ ↑ Нәжісте стеркобилин болмайды Мезенхимальді-қабынулық синдром q Тимол сынамасы ↑

Диагностика Клиникалық Анамнез Циклдык ағымы Гепатомегалия Бауырлық интоксикация Сарғыштану Лабораториялық ҚЖА Биохимия – цитолиз ИФА маркерлары ПТР (РНК, ДНК)

Основные методы диагностики ВГ Клиникоэпидемиологический Биохимический Серологический Вирусологический ОВГ Морфологический (биопсия печени) Инструментальные УЗИ МРТ КТ Лапароскопия ФГДС ХВГ

Созылмалы гепатиттің белгілері

ВГ: Лабораториялық диагностикасы: Биохимиялық зерттеулерде айқын цитолиз. Холестаз (жалпы және тікелей билирубиннің, сілтілі фосфатазаның жоғарлауы) және мезенхимальды қабыну белгілері (тимол сынамасаның жоғарлауы ).

“А” және “Е” вирусты гепатиттерінің маркерлі белгілері HАV HЕV Анти – HAVIg. M HAV Anti- HЕVIg. M

“B”, ”С” және “Д” вирусты гепатиттерінің маркерлі белгілері HBV HBs. Ag, anti-HBcor. Ig. M, anti-HBcore Ig. G, Hbe. Ag HCV Anti- HCV HDV anti-HDV Ig. M Total anti HDV

“Вирустық репликацияның белсенділік маркерлері HBV HCV HDV Anti- HCVcor. Ig. M Hbe. Ag ДНК HBV (ПТР) anti-HDV Ig. M РНК HCV (ПТР) РНК HDV (ПТР)

ВГ емі: Базисті емі. а)Режим б)Диета 5 стол Патогенетикалық ем Интоксикациямен күресу Жедел гепатиттер кезінде вирусқа қарсы препараттар тағайындалмайды

Базистік ем тәртіп → физикалық → психоэмоциональді → тағамдық → фізичний → психоемоційний → харчовий

Алкоголь – бауыр үшін абсолютты улы зат

Емдеу мақсаттары ВГВ Клетка хозяина ВГС Вир. РНК цкз. ДНК хоз. ядро ЛЕЧЕНИЕ Длительная супрессия вирусной репликации ЛЕЧЕНИЕ Эрадикация вируса = выздоровление 1. Pawlotsky JM. J Hepatol 2006; 44: S 10 -S 13; 2. Siliciano JD, Siliciano RF. J Antimicrob Chemother 2004; 54: 6 -9; 3. Lucas GM. J Antimicrob Chemother 2005; 55: 413 -416

Алдын алу шаралары ВГА Вакцина (егу 6 ай аралығында 2 рет жүргізіледі, екі жастан бастауға болады). ВГВ мен ВГД Вакцинация схемасы: 1 жасқа дейігі балаларда 0 – 2 – 4 айларында Ересектерде 0 – 1 – 6 айлар

ВГВ қарсы вакцинацияның алдындағы жүргізетін алгоритм (К. -П. Майер, 2004) Анти-НВс теріс вакцинация оң иммунитет оң Анти-HBs HBs. Ag / ВГВ-ДНК теріс вакцинация оң Активті инфекция

Назарларыңызға рахмет!!!