Жара ат, т рлері, негізгі белгілері, қ ү

Жара ат, т рлері, негізгі белгілері, қ ү инфицирленуі, ас ынулары, а ымы, қ ғ жазылу этаптары, емі, ас ынуды алдын қ ң алу шаралары Орында ан: ЖМ-412 ғ абылда ан: Ж нісова Ж Қ ғ ү

Аны тама. қ ● Жара ат дегеніміз теріні , шырышты абаттарды қ ң негізіні б зылуымен ж ретін, кез келген механикалы ң ұ ү қ факторды серінен а заны за ымдануы. ң ә ғ ң қ ● Жара атты болуы тере де орналас ан тін мен қ ң ң қ а заларды (ми, бауыр, ас азан, б йрек, ішектер т. б. ) ғ ң қ ү за ымдануына келеді. қ ә ● Жара атты бас а за ымданулардан, тінні б тіндігіні қ қ қ ң ү ң б зылуы ажыратады. ұ

Жара ат. қ

Жара атты негізгі қ ң белгілері: ● Ауру сезімі (dolor). ● ан кетулер (haemorrhagia). Қ ● Жара атты аузы (hiatus). қ ң

Ауру сезімі. ● Негізгі ша ымдарды бірі. Жара ат айма ында ы терідегі ғ ң қ ғ ғ ж йке штарыны за ымдануы н тижесінде, ісікпен ү ұ ң қ ә басылуы кезінде пайда болатын белгі. Белгілі бір айма қ за ымдан анда ауру сезімі орны ан, ал ж йке қ ғ ққ ү ба аныны за ымдануында ауру сезімі жайыл ан типте ғ ң қ ғ болады. ● Жара ат кезіндегі ауру сезімі синдромыны ай ынды ы қ ң қ ғ келесі факторлар а байланысты: ғ ● -Жара аты орналасу орны. қ ң ● -Ірі ж йке ба андарыны за ымдануына. ү ғ ң қ ● -Жара атта ан ару т ріне, жара аттау жылдамды ына қ ғ қ ү қ ғ байланысты. ● -А заны ж йке-психикалы жа дайына. ғ ң ү қ ғ

Ауру сезіміні к рінісі. ң ө

ан кетулер. Қ ● ан кету-жара атты негізгі белгісі. Тері, шырышты Қ қ ң абат ж не тінні кез келген за ымдануында кездесетін, қ ә ң қ ан тамырды б тіндігіні б зылуымен бірлеседі. қ ң ү ң ұ ● ан кетуді ар ыны келесі факторлармен аны талады: Қ ң қ қ қ ● -Ірі артерия ж не веналы тамырларды за ымдану ә қ ң қ санымен. ● -Жара атты орны у айма ымен. қ ң ғ ғ ● -Жара аттайтын ару сипатымен. қ қ ● -Ж йелік ж не жергілікті ан айналым ар ынымен. ү ә қ қ қ ● — ан ю ж йесіні де гейімен. Қ ұ ү ң ң

Жара ат кезіндегі ан кету. қ қ

Жара атты аузы. қ ң ● Жара ат аузыны жабылуы теріні эластикалы қ ң ң қ талшы тарыны жиырылуына байланысты қ ң болады. Жара атты терілік шекараларыны қ ң ң ажырауы жара ат сіні Лангер сызы ына қ ө ң ғ атысты д рыс орналаспауы. Жара ат кезіндегі қ ұ қ тілімні салыну ба ыты косметикалы ж не ң ғ қ ә пластикалы хирургияда негізгі орын алады. қ Ірі діктерді ашу кезінде тілімді Лангер сызы ына ң ғ перпендикуляр ж ргізеді. ү

Жара ат аузы. қ

Шы у тегіне байланысты жара аттар. ғ қ ● Оперативтік жара аттар — жоспарлы т рде, қ ү емдік немесе диагностикалы ма сатта, ерекше қ қ асептикалы жа дайда, тінні минимальды қ ғ ң за ымдануымен, жансыздандыру қ ар ылы, анатомикалы рлымды қ қ құ қ б зылымдарды тігіспен біріктіріп тігу ұ н тиежесінде пайда бол ан жара атты т рі. ә ғ қ ң ү ● Кездейсо жара атар- кездейсо жа дайда, кез қ қ қ ғ келген себептерден пайда болатын жара атты қ ң т рі. ү

Оперативтік жара атты т рі. қ ң ү

Тінні за ымдануына байланысты ң қ жара аттар. қ ● Кесілген; ● рыл ан; Ұ ғ ● Со ыл ан; ғ ғ ● Жыртыл ан; ғ ● Жаншыл ан; ғ ● Шабыл ан; ғ ● Тістелген; ● Аралас; ● Атыл ан. ғ

Кесілген жара ат (vulnus incisum). қ ● Кесілген жара аттар ткір арумен жара атта ан қ ө қ қ ғ кезде пайда болады (пыша , алмас, йнек). М ндай қ ә ұ жара атты т рінде айналасында ы тіндер қ ң ү ғ т тасты ы б зылмайды. Мардымсыз механикалы ұ ғ ұ қ к шті серінен ткір аруды жолы тере деуі ү ң ә ө қ ң ң м мкін. Кесілген жара ат кезінде ауру сезімі ү қ шамалы, ан кету к п м лшерде емес, жара ат қ ө ө қ аузыны бітуі жара ат сіне, Лангеров сызы ына ң қ ө ғ байланысты. ● Кесілген жара ат ан тамырларды , ж йке қ қ ң ү штарыны , негізгі а заларды к п м лшерде ұ ң ғ ң ө ө за ымдануына байланысты. қ

Кесілген жара ат. қ

рыл ан жара ат (vulnus punctum). Ұ ғ қ ● рыл ан жара аттар ж не ткірлеу арумен Ұ ғ қ ә ө қ жара аттану кезінде пайда болады (жі ішке қ ң пыша , айыр, ине). Анатомиялы ерекшелігі за ымдану қ қ қ аума ына атысты тере дігіні лкен болуында. рыл ан ғ қ ң ң ү Ұ ғ жара ат кезінде ауру сезімі ай ын емес, жара атты аузы қ қ қ ң аны емес, сырт а ан кетулер болмайды. Біра , тері ж не қ қ ә шырышты абат астында гематомалар пайда болуы қ м мкін. Бас а жара аттардан ерекшелігі, сырт ы ү қ қ қ за ымдану кей кезде тере дегі ірі тамырларды , ж йке қ ң ң ү штарыны , ішкі а заларды б тіндігіні б зылуымен ұ ң ғ ң ү ң ұ бірлеседі. Диагностикалануы иын. Аса ауыр зардап қ келмеуіне арамастан, ішкі а заларда ауыр де гейдегі ә қ ғ ң за ымданулар пайда болады. қ

рыл ан жара ат. Ұ ғ қ

Со ыл ан жара ат (vulnus contusum). ғ ғ қ ● Со ыл ан жара ат б тін арумен жара атта анда ғ ғ қ ү қ қ ғ пайда болады. Берік ж не эластикалы теріні ә қ ң арсылы ын б зу шін, тере дегі с йек пен қ ғ ұ ү ң ү б лшы еттерді лсіз байланысын б зуы ажет. ұ қ ң ә ұ қ Жара ат айналасында ы за ымдану айма ы қ ғ лкен, ан а тол ан, некроздан ан. Сондай- а , ү қ ғ ғ ғ қ ауру сезімі ай ын, сырт а ан кетулер к п қ қ қ ө м лшерде емес, тері астында ы гематомалар ө ғ саны ж не за ымдан ан тінні некроздану ә қ ғ ң ау ымына байланысты жара ат к рінісі аны қ қ ө қ болады.

Со ыл ан жара ат. ғ ғ қ

Жыртыл ан жара ат (vulnus laceratum). ғ қ ● Со ыл ан жара ат сия ты жыртыл ан жара атта ғ ғ қ қ ғ қ т тас аруды негізінде пайда болады. Дене ұ қ ң бетіне и аш б рыш жасай орналасады. м ндай қ ғ ұ ұ жара ат кезінде за уа ыт бойы тері т тасымен қ ұ қ қ ұ скальпельмен сыл ан т різді сылынып т седі. ғ ә ү Сылын ан жара ат айма ыны оректенуі ғ қ ғ ң қ б зылып, тіндер лімге шырап, тінні жа аруы ұ ө ұ ң ң ж реді. Кей кезде жыртылулар с йектерді и аш ү ү ң қ ғ сынуында болады.

Жыртыл ан жара ат. ғ қ

Жаншыл ан жара ат (vulnus conquassatum). ғ қ ● Жаншыл ан жара атты пайда болу механизмінде ғ қ ң тінні за ымдануы максимальды т рде ң қ ү ж реді. Б лшы еттерді ж не бас а да ж мса ү ұ қ ң ә қ ұ қ тіндерді жаншылуы орны ан с йекке атысты ң ққ ү қ болады. ● Жаншыл ан, со ыл ан, жыртыл ан жара аттарда ғ ғ қ ірі тамырлар мен ж йкелерді анатомиялы ү ң қ зілісі сирек аны талады. Жаншыл ан ү қ ғ жара атты за ымдану айма ы лкен, ан қ ң қ ғ ү қ йылулар ай ын, ауру сезімі ай ын емес. М ндай құ қ қ ұ жара атты жазылуы мен инфекциямен ас ынуы қ ң қ жиі бай алады. қ

Жаншыл ан жара ат. ғ қ

Шабыл ан жара ат (vulnus caesum). ғ қ ● Шабыл ан жара ат массивті т рде зардап келеді ғ қ ү ә (шап ы, балта). ткірлеу арумен келтірілетін қ Ө қ жара атты т рі бол анды тан кесілген ж не қ ң ү ғ қ ә со ыл ан жара атты арасында орын алады. ғ ғ қ ң Жара атты м ндай т рлерінде ішкі а залар мен қ ң ұ ү ғ с йектерді за ымдануы ж реді. За ымдану ү ң қ ү қ айма ы ай ын, массивті некроздану ж реді. Ауру ғ қ ү сезімі шамалы, ан кету аз м лшерде, ан қ ө қ йылулар басым т рде кездеседі. құ ү

Шабыл ан жара ат. ғ қ

Тістелген жара ат (vulnus morsum). қ ● Тістелген жара атты ерекшелігі механизмі тірі қ ң а замен, м селен, адам немесе жануармен ғ ә келінген болады. Инфицирлену д режесі ә ә жо ары, йткені, адам немесе жануарды ауыз ғ ө ң уысы патогенді микроорганизмдерге бай. қ Тістелген жара аттарды жазылуы баяу ж реді. қ ң ү Жара аттану айма ы лкен емес. қ ғ ү ● Кей жануарларды сілекейі уытты, токсиндер к п ң ө м лшерде болады. Тістелген дене айма ы тыру ө ғ құ вирусымен зарардан ан болатынды тан, алдын ғ қ алу шараларын ж ргізуді ажет етеді. ү қ

Тістелген жара ат. қ

Аралас (vulnus mixtum) ж не атыл ан (vulnus ә ғ sclopetarium) жара ат. қ ● Аралас жара ат з рамына қ ө құ жыртыл ан-со ыл ан, рыл ан-кесілген ғ ғ ғ ұ ғ жара аттарды белгілерін біріктіреді. қ ң ● Атыл ан жара атты бас а жара аттан ғ қ ң қ қ ерекшелігі: ● -За ымдануды ш зонасыны болуы; қ ң ү ң ● -За ымдануды к рделі анатомиялы сипаты; қ ң ү қ ● -Инфицирленуді жо ары де гейі; ң ғ ң ● — осымша жіктемелерді болуы. Қ ң

Атыл ан жара атты негізгі ш айма ы. ғ қ ң ү ғ ● Бірінші айма — жара ат каналы. Кей кезде жара ат қ қ қ каналы о ты ж не б где денені , некроздал ан тінні , қ ң ә ө ң ғ ң ан йындыларыны , бактерияларды болуымен қ ұ ң ң ай ындалады. қ ● Екінші айма — тікелей травматикалы некроздану қ қ айма ы. Кинетикалы энергия к шіні негізінде пайда ғ қ ү ң болады. ан сі ген мірге абілетсіз тіндерден ралады. Қ ң ө қ құ ● шінші айма — молекулярлы сілкініс айма ы. рлымы Ү қ қ ғ Құ б зыл ан клеткалардан, метоболизмі згерген тіннен ұ ғ ө ралады. олайсыз жа дайларда оксигенация дамып құ Қ ғ инфекция дамиды. Емі те к рделі. ө ү

Атыл ан жара атты бітісу кезе і. ғ қ ң ң

К рделі рлымды кесілген жара ат. ү құ қ

За ымдаушы факторлар а байланысты. қ ғ ● Жылдамды ы т мен арулы жара аттар. М ндай ғ ө қ қ қ ұ жара аттар 600 м/с аспайтын жылдамды ты негізінде қ қ ң пайда болады. Кіру а пасы лкен емес ж не қ қ ү ә за ымдан ан тін к лемі шамалы. қ ғ ө ● Жылдамды ы жо ары арулы жара аттар. О ғ ғ қ қ жылдамды ы 900 м/с болады. Кіру ж не шы у а пасы ғ ә ғ қ қ лкен, ж мса тіндерді дефектісімен, жара атты ү ұ қ ң қ қ каналды біртектік емес сипатымен ай ындалады. ң қ ● Б ліктенген арулы жара аттар. М ндай жара аттар ө қ қ қ ұ қ бірнеше жара аттарды бірігуімен ерекшеленеді. К п қ ң ө м лшерде ан кетулер, ішкі а залар мен тіндерді со ы ө қ ғ ң ққ алуы аны талады. қ

За ымдану айма ына байланысты жіктелу. қ ғ ● За ымдану к лемі кішкентай қ ө жара аттар-шекараларыны за ымдануы ай ын қ ң қ қ емес немесе лсіз білінген. Некроздану айма ы ә ғ шамалы білінген. ● За ымдану к лемі лкен жара аттар-шекаралары қ ө ү қ к зге к рінетіндей аны за ымдан ан, ан ө ө қ қ ғ қ йылуларды, тінні жаншылуы мен басылуын құ ң к руге болады. М ндай жара аттар аз ө ұ қ ансырайды, к п аурады, жазылуы за а қ ө ұ ққ созылып, ас ыну а бейім болады. қ ғ

Жара атты кезе іне байланысты қ ң ң т рлілігі. ү

Инфицирлену д режесіне байланысты ә жара аттар. қ ● Асептикалы — асептикалы нормаларды толы қ қ қ са тама анда пайда болады. Жазылу а бейім, ас ынусыз қ ғ ғ қ ж реді. ү ● Жа адан инфицирленген — операция а дейін за ымдану ң ғ қ кезе інен бастап 3 т улік ішінде алыптас ан жара ат. ң ә қ қ қ ● Ірі ді — инфицирленген жара атты т рі. Ірі ді ң қ ң ү ң жара атты жа адан инфицирленген жара аттан қ ң ң қ айырмашылы ы инфекционды процессті ар ынды ғ ң қ қ а ымда ж руінде. абынулы процесс, некроздалу, ірі ді ғ ү Қ қ ң экссудатты т зілуі ай ын т рде ж реді. Жалпы ң ү қ ү ү интоксикация симптомдары басым.

Микробты контаминация д режесіне байланысты қ ә операцияларды т рлері. ң ү ● Таза немесе асептикалы операциялар қ (жоспарлы операциялар); ● Инфицирлену м мкіндігі бар операциялар ү (микроорганизмдері бар ішкі а заларды ашумен ғ ж ретін операциялар); ү ● Инфицирлену д режесі жо ары ә ғ операциялар-шартты т рде инфицирленген ү а за а операция жаса ан кезде. ғ ғ ғ ● Инфицирлену д режесі те жо ары ә ө ғ операциялар-ірі ді процесстерге ш ыл т рде ң ұғ ү операция жаса ан кезде. ғ

Ауырлы ына байланысты жара аттар. ғ қ ● арапайым жара ат-тек ана тері, тері асты Қ қ қ шел-май абаты, б лшы етті абат за ымдануы қ ұ қ қ қ н тиежесінде пайда болады. ә ● К рделі жара ат-ішкі а залар, с йек ж йесіні , ү қ ғ ү ү ң негізгі ан тамырларыны , ж йке ба аныны қ ң ү ғ ң за ымдануымен сипатталады. Ішкі а заларды қ ғ ң за ымдануы арнайы симптомдар негізінде қ диагностикаланады.

Дене т тасты ыны б зылуына байланысты ұ ғ ң ұ жара атты т рлері қ ң ү. ● тпелі жара ат — сырт ы орта мен ішкі Ө қ қ т л аларды арасында ы байланысты к рсетеді. ұ ғ ң ғ ө тпелі жара атты пайда болуы шін тері, Ө қ ң ү шырышты, б лшы етті абаттардан бас а ішкі ұ қ қ қ т л аларды т тасты ы б зылуы керек. ұ ғ ң ұ ғ ұ ● Т йы жара ат — сырт ы орта мен ішкі ұ қ қ қ т л аларды арасында ы байланыс болмайды. Тек ұ ғ ң ғ ана тері, шырышты абат, б лшы етті т тасты ы қ қ ұ қ ң ұ ғ ана б зылады. ғ ұ

Дене б ліктеріні жара атты т рлілігі. ө ң қ қ ү

Жара атты айма т ріне байланысты қ қ қ ү жара аттар. қ ● Бір а заны за ымдануымен сипатталатын ғ ң қ жара аттар. Орналасуы бойынша бас, мойын, қ т л а, ая — олда орналасатын жара аттар ұ ғ қ қ қ болады. ● Кеуде немесе рса уысыны бірнеше құ қ қ ң а заларыны за ымдануымен ж ретін біріккен ғ ң қ ү жара аттар. Екі немесе ш а заны за ымдануы қ ү ғ ң қ болады.

Жара атты процессті а ымы. қ қ ң ғ ● Жара атты процесс дегеніміз жара атта қ қ қ ж ріп жат ан процесстік згерістерді ү қ ө ң тізбегіне жалпы а заны жауабы. ғ ң ● Жалпы реакциялар: ● -Бастап ы 1 -4 т уліктерде симпатикалы қ ә қ ж йке ж йесі озуда болады. ү ү қ ● -Кейінгі 4 -5 т уліктерде парасимпатикалы ә қ ж йке ж йесі озу басымды ын танытады. ү ү қ ғ

Жара атты жазылуы. қ ң ● Жара атты жазылуы дегеніміз репарациялы процесс, жараны қ ң за ымдан ан тініні б тіндігі мен ызметіні алпына келтіруді айтамыз. қ ғ ң ү қ ң қ ● Жаратты жазылуында 3 негізгі механизм жатыр: ң -Фибробластар мен коллаген талшы тарыны т зілуі. Жазылу кезінде қ ң ү фибробластар макрофагпен активтелінеді. Фибробластар клеткадан тыс матриксты заттарды синтездейді, оны ішінде коллагендерді. ң -Жара атты эпителизациясы деген клеткаларды жара бетіне қ ң ң миграциялануына байланысты жа арады. Толы орны ан клеткаларды ң қ ққ ң жа аруы микроорганизмдерді жара а т суіне б гет болады. Бесінші к ні ң ң ғ ү ө ү таза жара толы жа арып, жазыла бастайды. қ ң -Тіндерді бірігіп бітуіні эффектісі деген миофибробластарды ң ң ң жиырылуына байланысты, жара атты беті жиырлып, бітуіне жа дай қ ң ғ жасайды.

Жара атты жазылу сатылары. қ ң

Жара атты жазылу фазалары. қ ң — И. Г. Руфанов (1954 ж) жіктемесі бойынша жара атты жазылу фазалары: қ ң *Гидратация; *Дегидратация.

С. С. Гирголов (1956 ж) жара атты қ ң жазылуыны 3 кезе ін аны та ан. ң ң қ ғ I. Дайындау кезеңі. II. Қалпына келу кезеңі. III. Тыртықтың қалыптасу кезеңі.

М. И. Кузин (1977 ж) жара атты қ ң жазылуыны жа а жіктемесін сынды. ң ң ұ I кезе. Гидратация кезе і ң ң абынулы (1 – 5 т улікке дейін). Қ қ ә II кезе. Дегидратация ж не ң ә пролиферация кезе і. ң алпына келу (6 – 14 т улікке дейін). Қ ә III кезе. Тырты ты т зілуі мен орны уы ң қ ң ү ғ (15 – 30 т улікті аралы ы). ә ң ғ

Жара атты жазылуына сер ететін қ ң ә факторлар. * Нау асты жасы; қ ң *Дене салма ы мен тама тану т ртібі; ғ қ ә *Жараны екіншілік инфицирленуі; ң *А заны иммунды де гейі; ғ ң қ ң *За ымдан ан оша та ж не а зада ан айналымны қ ғ қ ә ғ қ ң де гейі; ң * осымша созылмалы ауруларды болуы; Қ ң * осымша терапияларды олданылуы (с улелік Қ ң қ ә терапия, абыну а арсы ж ргізілген ем). қ ғ қ ү

Жара атты жазылуыны классикалы қ ң ң қ типі. *Біріншілік тырты танумен бірлесетін қ жазылу; *Екіншілік тырты танумен бірлесетін жазылу; қ *Жара атты тырты ты із алдырып бітуі. қ ң қ қ қ

Жара атты біріншілік тырты танумен қ ң қ бітуіне сер ететін жа дайлар. ә ғ *За ымдан ан оша та инфекцияны болмауы; қ ғ қ ң *Жара атты шекараланы ты ыз бірігуі; қ ң ң ғ *Жара атта б где денені , ан қ ө ң қ йылуларды , некрозды тінні болмауы; құ ң қ ң *Нау асты жалпы жа дайы ана аттанарлы қ ң ғ қ де гейде болуы. ң

Жара атты екіншілік тырты танумен қ ң қ бітуіне сер ететін жа дайлар. ә ғ *Жара атты микроорганизмдермен шамалы қ ң залалдануы; *Тер жабыныны ай ын т рдегі дефектісі; ң қ ү *Жара атта б где денені , некроздан ан қ ө ң ғ тінні , ан йылуларды болуы; ң қ құ ң *Нау асты а засыны олайсыз де гейі. қ ң ғ ң қ ң

Жара атты ас ынуы. қ ң қ *Анаэробты ж не ірі дік инфекция қ ә ң (спецификалы емес ж не спецификалы ). қ ә қ (сіреспе, тыру, дифтерия) құ * ан кетулер. (1 -лікті ж не 2 -лікті ан Қ ә қ кетулер) *Жара атты шекараларыны ажырауы. қ ң ң

Инфекциялы ас ынуды т рлері. қ қ ң ү *Жара атты ірі деуі; қ ң ң *Анаэробты инфекция; қ

Жараны ірі деуі ж не емі. ң ң ә Ірі деу дамы анда жарада ауру сезімі к шейеді, шеттеріні ң ғ ү ң ісінуі бай алады, тіндерді т сі згереді. ан йындылары, қ ң ү ө Қ ұ фибрин жіпшелері сі іп, жараны тіні лас-с р т сті болады. ң ң ұ ү Жарадан серозды – гемморагиялы , серозды – ірі ді экссудат қ ң б лінеді, к п м лшерде. орша ан тіндер ста ан кезде ты ыз, ө ө ө Қ ғ ұ ғ ғ ызар ан. Айма ты лимфа т йіндері жиі л аяды. Лимфангит қ ғ қ қ ү ұ ғ дамиды. абыну басыл ан сайын орша ан тінні ызаруы мен ісінуі Қ ғ қ ғ ң қ басылады, некротикалы тіндер здігінен б лінеді, жара тазарады, қ ө ө жараны абыр асы грануляциялы тінмен жабылады. Я ни, рдіс ң қ ғ ү репарациялы кезе ге теді. қ ң ө Емі. Антибактериальды, дезинтоксикациялы , абыну а арсы, қ қ ғ қ симптоматикалы терапия ж ргізіледі. біріншілікті фазада ірі ді – қ ү ң некротикалы тіндерді алып тастайды. Некролиз ма сатымен қ қ протеолитикалы ферменттерді осады. ж памен к ресу қ қ ұқ ү ма сатында жараны антисептикалы ерітіндімен жуады. қ қ

Жара ат кезіндегі біріншілік к мек. қ ө * мірге ауіп т ндіретін жа дайларды Ө қ ө ғ ерте аны тап, алдын алу. қ *Жара атты кейінгі кезе дерінде қ ң ң инфицирленуді болдырмау.

Емні негізгі 3 т рі. ң ү *Оперативтік ем. *Жоспарлы ем. *Жергілікті ем.

Оперативтік емні т рлері. ң ү *Таза операциялар – антибиотикотерапияны ажет етпейді; қ *Шамалы инфицирленген операциялар – антибиотиктер операция кезінде ж не операциядан кейінгі 8 -24 са ат ә ғ ішінде олданылады; қ *Инфицирленуді жо ары д режесінде жасалатын ң ғ ә операциялар — антибиотиктер операция кезінде ж не ә операциядан кейінгі 24 -48 са ат ішінде олданылады; ғ қ *Инфицирленуді те жо ары д режесінде жасалатын ң ө ғ ә операциялар – антибиотиктер операция кезінде ж не 3 – ә 5 т улік ішінде олданылады. ә қ

Операциядан кейін ж ргізілетін ү шаралар. *Ауру сезімін басу; *Екіншілік инфекцияның алдын алу шаралары; *Жарадағы жазылу процессін жылдамдату; *Науқастың жалпы жағдайын қалпына келтіру.

Жалпы емдік шаралар. *Антибактериальды терапия; қ *Дезинтоксикациялы терапия; қ *Иммунокорригерлеуші терапия; * абыну а арсы емдік шаралар; Қ ғ қ *Симптоматикалы терапия. қ

Жергілікті ем ережелері. *Жара атта ы микроорганизмдермен к ресу. қ ғ ү *Экссудатты алыпты дренаждалуын ң қ амтамасыз ету. қ *Жара атты некротикалы тіннен тазаруына қ ң қ жа дай жасау. ғ * абынулы реакцияларды к рінісін азайту. Қ қ ң ө

Ас ынуды алдын алу. қ ң *Спиртке, эфирге, 5%бриллиант көгіне батырылған дәкемен таңу. *Күніне 3 -4 рет таңуды жаңарту. *Жараны әр таңғыш салған сайын жуып, тазалау. *Жараға бөгде дене түсуінің алдын алу. *Инфекция болған жағдайда 1 -лік, 2 -лік өңдеу жасау. *Вакинациялау. *Асептика және антисептика қағидаларын қатаң сақтау. *Жұмсақ тіннің зақымдануында, сүйектің сынуында транспорттық иммобилизация жүргізу.