ЖАЛПЫ ИММУНОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ Тақырыбы Балаларда су-тұз алмасу ерекшеліктері

ЖАЛПЫ ИММУНОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ Тақырыбы: Балаларда су-тұз алмасу ерекшеліктері. Зақымдалу семиотикасы. Орындаған: Өтеш Аяжан Тобы: ЖМ 13 -004 -1 Тексерген: Умбетова Л. Ж.

Жоспары: I. Кіріспе. Жасқа байланысты ағзада су құрамының ерекшеліктері II. Негізгі бөлім 1. Су алмасуының лабильділігі және оның себептері. 2. Жастық аспектте баланың суға деген қажеттілігі. 3. Балаларда ағзадан судың бөлініп шығу жолдары, олардың әрқайсысының рөлі. 4. Натрий, кальций, калия және магний катиондарының маңызы және рөлі. . III. Қорытынды.

Кіріспе Баланың денесі өскен сайын ондағы су мөлшері азая береді. Су-тұз алмасу құбылысы үздіксіз жүріп отырады. Жаңа туған баланың дене салмағының 75 -80% су құрайды және ол баланың қаншалықты жетіліп туғанына байланысты болады.

Судың жалпы мөлшері және жасқа байланысты сұйықтықтың организмде орналасуы Жаңа туылған балалар 1 -6 ай 1 жыл 1 -5 жасар Ересек адамдар Жалпы су 75 -80% 70 65 -70 60 -65 Клетка ішіндегі сұйықтық 30 -40% 35 35 -40 40 -45 Интерстициальды 32 -44% 34, 5 30 25 17 Плазма 6% 5, 5 5 Клетка сыртындағы сұйықтық

Организмдегі су Клетка ішіндегі сұйықтық Клетка сыртындағы сұйықтық • Қан плазмасы • Клеткааралық сұйықтық

Клеткааралық сұйықтық Плазма • Қаннан тамыр саңылауынан белоктың шығуын шектейтін жартылай өткізгіш мембранамен бөлінген • 20 минут сайын қан мен тканьаралық сұйықтықтың арасында дене салмағына су алмасу жүреді. • Көлемі 1 минутта алмасып отырады. • Баланың жасы өскен сайын азаяды

Балалардың қан плазмасының мөлшері Жасы Плазма көлемі мл/кг 1 -3 62, 7 4 -6 60, 7 7 -9 56, 3 10 -12 46, 0 13 -15 41, 1 16 -17 38, 1

Организмдегі судың реттелуі Күрделі жүйке жүйесі Эндокрин жүйесі

Балалардың суға мұқтаждығы

Организм дұрыс жұмыс жасау үшін оның құрамының маңызы зор. Қан плазмасының маңызды катионы – натрий, кальций, магний. Бұл электролиттерге хлор, бикарбонат, ортофосфат, сульфат аниондары сәйкес келеді. Катиондар мен аниондар концентрациялары сілітілік реакция арқылы теңеседі, яғни негіздер мол болады.

Натрий Негізінен клеткааралық сұйықтықтарда орналасады. Клетка ішінде 2, 5%. Күні жетіп туылған баланың натрий деңгейі көп өзгермейді, бірқалыпты тұрады. Шала туылған баланың натрий концентрациясы алғашқы тәуліктер ішінде көбейеді де, 2 -6 аптада азаяды. Қ. ж. мөлшері: 1 л қан сарысуында орташа 142 ммоль. Гипонатриемия, гипернатриемия. Натрий қанның ҚСЖ реттеуге қатысады. Адреналиннің активтілігін күшейте отырып, тамырдың тонусын реттейді.

Калий Таралуы біркелкі емес, негізінен клетка ішіндегі сұйықтықта. Қан сарысуындағы қ. ж. мөлшері: 4, 5 -0, 5 ммоль/л. Гипокалиемия, гиперкалиемия. Басты медиатор ацетилхолиннің пайда болуына ықпал етеді. Сөйтіп синапстардағы тітіркенуді реттейді. Энергия алмасуына қатысады. Креатинфосфаттың құрамына кіреді.

Кальций Дененің өсуіне өте қажет. Ұрыққа плацента арқылы түседі. Сүйекте 90% Қан сарысуындағы кальций: шала туылған балада -1, 2 -2, 55 ммоль/л, күні жетіп туылған балада – 2, 25 -2, 45. 1 жаста және одан жоғарыда 2, 5 -2, 8, үлкен адамдарда 2, 25 -2, 75 ммоль/л. Гипокальциемия, гиперкальциемия

Магний Ұрық әр апта сайын 3 -4 мг магний алып тұрады. Сүйекте жартысынан жуығы кездеседі. Баланың қан сарысуында 0, 66 -0, 99 ммоль/л, оның 2/3 иондалған. Ет-нерв жүйесінің қозуына, АТФ ты ыдыратуға қатысады. Гипомагниемия, гипермагниемия.

Фосфор Эндокринді бездермен реттеледі. Паратгормон азайтады, кальцитонин көбейтеді. Д витамині фосфор реабсорбциясын күшейтеді. 1 жасқа дейінгі балаларда 1, 29 -2, 26 ммоль/л, 2 -14 жаста 0, 65 -1, 62, үлкендерде 1 ммоль/л.

Хлор Натриймен бірге осмостық қысымның тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Қан сарысуындағы мөлшері 96 -107 ммоль/л және баланың жасына байланысты өзгермейді. 90% хлор клетка сыртында.

Судың организмге түсуі 100 г май тотыққанда 107 мл. 100 г көмірсу тотыққанда 50 мл. 100 г белок тотыққанда 41 мл. Судың организмнен шығарылуы Зәрмен, нәжіспен Өкпе мен тері арқылы булану жолымен

Баланың су-электролит алмасуы өте ауытқымалы. Гипер-, дегидратация тез басталады. Дегидратация- денедегі судың тез азаюы, тері және кілегей қабаттары құрғайды, тканьдердің серпімділігі, иілімділігі төмендейді, беті салқындап, мұздайды, бала шөлдейді, еңбегі түсіп кетеді. Салмақ 5%дан артық кемиді. Жүрек- қан тамыр жұмысы бұзылады. Токсикоз, экзикоз пайда болады.

Гипергидратация(сумен улану). Бас ауыру, құсу, әлсіздік, босаңдық, мидың ісінуі, гипонатриемия байқалады. Клеткааралық сұйықтық клетка ішіне өтеді, себебі клеткада калий өте көп. Созылмалы нефритте, сұйықты организмге көп құйғанда байқалады.

Пайдаланған әдебиеттер: 1. 2. 3. 4. Капитан, Т. В. Пропедевтика детских болезней с уходом за детьми [Текст] : учеб. для вузов / Т. В. Капитан. - М. : МЕДпресс-информ, 2009. - 656 с. Түсіпқалиев, Б. Т. Балаларауруларының пропедевтикасы [Мәтін] : медициналықжоғарыорындарыныңстуденттерінеарналғано қуәдебиеті / Б. Т. Түсіпқалиев. - Алматы : Эверо, 2009. - 460 б. : Шәкімова, Г. Ә. ; Шабдарова, С. К. ; Дадамбаев, Е. Т. ; Иманбаева, Т. М. ; Орынбасарова, К. Қ. Балалараурулары пропедевтикасы [Мәтін] : оқулық / Г. Ә. Шәкімова [и др. ]. - 2 -е изд. , испр. Алматы : Эверо, 2011. - 312 б. Баймұханбетова, Б. Н. Балаларауруларының пропедевтикасы мен балалардажиікездесетінаурулар [Мәтін] : оқуқұралы / Б. Н. Баймұханбетова. - 2 -ші бас. Қарағанды : АҚНҰР, 2012. - 340 б.