1921-22 ашаршылык.ppt
- Количество слайдов: 7
Жаңа өмірдің қиындықтары.
1921 – 1922 жж ашаршылық Ашаршылықтың шығу себебі 1921 ж қуаңшылық Солтүстік – батыс аудандарда астықты тартып алу Батыс Қазақстанда ашығушылар саны 82 % жетті 1921 ж қыстағы жұт, малдың 80 % қырылды. 4 млн пұт астық, 24, 5 мың пұт май жинап алынды. Бүкілресейлік Орталық Атқару Комитетінің декреті: Орал, Орынбор, Ақтөбе, Бөкей, Қостанай губерниялары ашығушылардың қатарына жатқызылды.
Егін шықпаған аудандардың халқы азық – түлік салығынан босатылды Көшпенді, жартылай көшпелі халықтар ет салығынан босатылды 1922 ж Кеңес үкіметі тұқымдық астық берді 1921 ж 14 маусымда В. И. Лениннің “Нақты ет салығы” декреті шықты Ашаршылыққа қарсы күрес Ауыл шаруашылығы машиналары мен құралдарын сатып алу үшін 25 млн сом бөлінді 575 балалар үйі, 9 балалар баспанасы ашылды. 18, 5 мың бала РКФСР – ге әкетілді Мал сатып алу үшін 2 млн. 131 мың сом бөлінді Арал балықшылары Еділ бойы халықтарына 14 вагон балық жіберді
1921 – 1922 жж аштық салдары Орал, Қостанай, Ақтөбе, Торғай губернияларында халықтың 1/3 – і азайып кетті 700 мың адам Республикадан кетіп қалды. демографиялық жағдай нашарлады
ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЭКОНОМИКАЛЫҚ САЯСАТ ЖЫЛДАРЫНДА Азамат соғысынан кейінгі жағдай Халық жағдайын көтеруге арналған шаралар 1. Қазақстанда 307 кәсіпорынның 250 – і жұмыс жасамады. 2. Мұнай, көмір өндіру қысқарды. 3. Мұнай кәсіпшіліктері тоқтады. 4. Ауыл шаруашылығы мүлде құлдырады. 5. Өнеркәсіп өнімі 1920 ж 6, 3 % ғана құрады. 6. Мал саны азайды. 1. Халыққа азық – түлік, отынды тегін беру; 2. Коммуналдық қызметтерді тегін көрсету; 3. Ақысыз асханалар ашу.
Наразы болған халық әрекеттері: 1. Шаруалар қарсылығы күшейіп, “жасылдар” қозғалысы пайда болды. 2. Көтеріліс Солтүстік Қазақстанның Новоишим ауданында басталды. 3. 1921 жылы 25 мың адамнан тұратын көтерілісшілер Петропавл қаласында Кеңес өкіметі органдарының үйін қиратты. 4. Қарқаралы уезінің 70 – тен астам басшы, партия және кеңес қызметкерлері қаза тапты. Нәтижесі Жаңа экономикалық саясат керек екені айқын болды 1921 жылы наурызда партияның X сьезі Жаңа экономикалық саясатқа көшуге шешім қабылданды.
ЖЭС – тің “Әскери коммунизмнен” айырмашылығы “Әскери коммунизм” саясаты – азамат соғысы кезіндегі саясат Жаңа экономикалық саясат – 1921 жылғы наурызда қабылданған саясат Азық – түлік салғырты (1919 ж қаңтардан бастап) Азық – түлік салығы (тұрақты) Барлық ірі, орта, ұсақ өнеркәсіпті национализациялау Көп түрлілік: ірі және орта өнеркәсіп – мемлекеттің меншігі, ұсақ өнеркәсіп – жеке меншікке берілді Жалға беруге тыйым салынды Жерді жалға беруге рұқсат және ауыл шаруашылығында жалдамалы еңбек қолданылды Жеке саудаға тыйым салынды. Азық – түлік пен халық көп тұтынатын тауарлар карточка арқылы берілді Сауда- қала мен ауылдың арасындағы экономикалық байланыстың негізгі түрі Еңбек міндеткерлігі, еңбек армиялары жойылды. Ақша құнсыздануы салдарынан еңбекақыны заттай беру, мемлекеттік қызметтің (пәтер, транспорт) ақысыз болды. Тауарлар мен қызмет үшін ақша төлеу. (1924 жыл 1 қаңтар)
1921-22 ашаршылык.ppt