Жұқпалы және тропикалық аурулар кафедрасы Қабылдаған Утаганов Б

Жұқпалы және тропикалық аурулар кафедрасы Қабылдаған: Утаганов Б. К. Орындаған: Садирова С. Қ. Топ: 602 - 2

ТОКСОПЛАЗМОЗ Токсоплазмоз – іштен туа бітетін немесе жүре пайда болатын, айқын клиникасында ОЖЖ, жүрек, көз зақымымен көбінесе латентты және созылмалы формада өтетін зоонозды жұқпалы ауру.

Токсоплазмоз TORCH-инфекция құрамына кіреді TORCHинфекция Toxoplasma Rubella Cytomegalovirus Herpes

Инфекционный процесс Болезнь Инфицирование элиминация Носительство

Этиология Toxoplasma gondii (1908 ж) - клеткалардың ішінде паразиттік тіршілік ететін қарапайым. Организмде 4 формада болады: • жедел токсоплазмозды тудыратын • созылмалы жасырын формаларда вегетативті • мысықта болатын түрі негізгі циста түрінде ооцистатек қана негізгі иесінде жалған циста түрінде • көбінесе жедел формаларда

Эпидемиология Toxoplasma gondii - зоонозды инфекия. Көптеген мал-хайуандарда, құстарда токсоплазмозды жұқтыру қабілеті болады. Сырқат көбінесе жылы жақтарда кең тараған. Дүние жүзінде орташа алғанда 20 -25% халық токсоплазмоздармен инфекцияланған. Иттер өздері ауруға мүмкіншіліктері бар, бірақта ауруды таратпайды.

Берілу жолдары: 90 -95% Алиментарлы 5 -9% 0, 5 -1% Тері және шырышты қабат Трнсплацентарлы жарақаттарынан 12 -24 апта – қауіпті 36 апта- латентті

Патогенез Ішектік жол Тіндік жол

Клиникалық көріністер Токсоплазмоздың негізгі ерекшелігі клиникалық көрінісі симптомсыз жүреді, айқын клиникалық көріністермен жүруі сирек (ұрықта, иммунитеті төмендеген адамдар).

Токсоплазмоз және жүктілік Әйел токсоплазмозды жүктілікке дейін, жүктілік барысында (кез келген триместрінде) және жүктіліктен соң жұқтыруы мүмкін. Егер әйел жүктіліктің ерте кезеңінде ауырса, ұрықта антенатальдық өліммен немесе өзіндік түсікпен аяқталады.

Токсоплазмоз және жүктілік Жүктіліктің 28 -ші аптасына дейін зақымдалса: Ø бас миындағы ауыр зақымдалулармен, яғни анэнцефалия, микроцефалия, гидроанэнцефалиямен көрініс табады. Ø көздегі ауыр зақымдалулармен (некротикалық хориоретинитке байланысты), яғни микрофтальмия немесе анофтальмия көрініс береді.

Токсоплазмоз және жүктілік Жүктіліктің 28 -ші аптасынан кейін зақымдалса: Ø продуктивті-некротикалық менингоэнцефалит, бас миының қыртыстарында көптеген кальцификаттанған некротикалық ошақтар. Ø Эндофтальмит.

Рис. 4. рентгенограмма черепа (боковая проекция) больного токсоплазмозом: стрелками указаны тени множественных петрификатов в головном мозге.

ТОКСОПЛАЗМОЗ Туа Жүре пайда болған

Жүре пайда болған токсоплазмоз Жедел ағымда ü жалпы инфекциялық синдром дамиды; ü лимфа түйіндері ұлғаяды; ü температура 38 С дейін жоғарылайды; ü лимфа түйіндерінің ұлғаюымен қоса энцефалит, миокардит, миозит және хориоретинит дамуы мүмкін; ü теріде розеолалық-папулездік бөртпелер пайда болады; ü бауыр және көкбауыр өлшемі бойынша ұлғаяды; ü ОЖЖ зақымдалады (бірден бас ауыруы, менингиальдық белгілер) және ликворда аздаған лимфоцитарлық сипаттағы плеоцитоз дамиды;

Жүре пайда болған токсоплазмоз Созылмалы ағымда ü ұзақ уақытқа созылған жалпы инфекциялық синдроммен қоса ағзалық зақымданулар қоса жүреді; ü бірнеше айдан жылға дейін созылатын және кезеңдік қайталанып отыратын ағым; ü негізгі белгісінің бірі ұзаққа созылған субфебрилитет; ü генерализацияланған лимфатикалық түйіндердің ұлғаюы; ü көз хориоретинит, увеит түрінде зақымдалады, ал кейде тек көз нервінің зақымдалуымен көрінетін жалғыз симптом болады; ü созылмалы ағымда тек бір ағза ғана немесе бір ғана симптомдармен көрінбейді, яғни бірнеше ағза және бірнеше симптомдар қоса жүреді.

Туа пайда болған токсоплазмоз Анасынан ұрыққа трансплацентарлы жол арқылы жүктіліктің кез келген аптасында жұғады. Егер анасы жүктіліктің ерте аптасында ауырса, соңы ұрықтың антенатальдық өлімімен немесе өзіндік түсікпен аяқталады. Туа пайда болған жалпы ОЖЖ зақымдалуында токсоплазмоз 20% алады.

Туа пайда болған токсоплазмоз ауыр генерализацияланған аурулар қатарында. ауыр интоксикациялық белгілермен қоса жоғары қызба, экзантема және бөртпелер пайда болды. энцефалит және менингоэнцефалиттер ауыр ағымда мида кальцификаттардың пайда болуымен көрінеді. эпилептикалық ұстама, психикалық бұзылызтар болады. баланың физикалық және ақыл-ойы дамуы төмен болады – олигофрения, эписиндром.

Туа пайда болған токсоплазмоз Гидроцефалия хориоретинит Клиникалық тетрада Бас миындағы кальцификаттар Ұстамалы синдром

Жүре және туа пайда болған токсоплазмозда кездесетін көздегі өзгерістер Токсоплазмоздағы көз зақымдалуын диагностикалау қиын, себебі осындай көздегі зақымдалу токсоплазмоздан басқа ЦМВинфекциялар, бруцеллез, туберкулезде кездеседі. Хориоретинит және увеит түрінде зақымдалады. Патогенезінде токсоплазм көз тініне түсіп, қабыну ошқтарын туғызады Торлы қабықтың сыртқы және ішкі мембрнасының бүтіндігі бұзылады Одан әрі тамырлық қабатты зақымдайды. 75% жағдайда созылмалы кайталамлы ағымға ауысып, көздің көру қабілетінің төмендеуімен аяқталады.

Лабораториялық диагностика Серологиялық әдіс паразитологиялық әдіс (табылуы қиян) аллергиялық проба (токсоплазминмен) R-графия, КТ гистологиялық тексеру (биопсия)

Серологиялық әдіс Иммуноглобулин G ИФА немесе тікелей емес флюоресценция әдісімен анықтайды. Антиденелер деңгейі ауру басталған соң 1 -2 айдан соң максимальдық шегіне жетеді. Сероконверсия немесе Ig G төрт реттік титрінің жоғарылауымен жүрген науқасқа спецификалық Ig M анықтайды ИФА әдісімен. Антиденелер концентрациясы өз пигіне 1 ай шамасында жетеді, 6 -9 айдан соң титр төмендеп кетеді, бірақ 2 немесе оданда көп жылдар бойы титр қайта өсіп отырады. Сондықтан аурудың жеңіл немесе созылмалы ағымы екенін анықтау қиын.

Емі этиотропты препараттар тек қана вегетативті формаларға әсер етеді, сондықтан көбінесе жедел формада қолданады: ü тиндури (хлоридин) ü делагил ü аминохинел ü трихопол ü тетрациклин ü Спирамицин Антибиотиктерді сульфаниламидтермен қоса тағайындайды.

Емі Ұзақ курспен емдейді. Созылмалы формасында – этиотропты ем тек қана айқын клиникалық белгілерінде. Көбінесе десенсибилизация, иммуностимуляция әсер беретін препараттармен емдейді.

Жүктілік патологиясындағы токсоплазмоз емі • 1 -ші триместр : 1, 0 спиромицин 1, 0 х 3 рет тәулігіне. 2 апталық үзіліспен емді жүктіліктің соңына дейін жалғастырады. • 2 -ші триместр : пириметамина 25 -50 мг/тәу (хлоридин, дараприм) сульфаниламидтік препараттармен қоса. • 3 -ші триместр: сульфаниламидтерді босану уақытынан 2 апта бұрын тоқтатады. Сүйек кемігінің қызметінің төмендеуін лдын алу мақсатында фолий қышқылын 10 мг дейін тағайындайды.