Жүктілікпен байланысты гипертензиялар Акушерия ж әне гинекология кафедрасыны

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар Акушерия ж әне гинекология кафедрасыны ассистенті ң Баймусанова Г. Н.

Жүктілік кезіндегі гипертензивті жағдайлар 1. Созылмалы артериалды гипертензия 2. Жүктілікпен байланысты гипертензиялар

Созылмалы артериалды гипертензия n Гипертензиямен көрінетін бұл ауру, жүктілікке дейін немесе жүктіліктің 20 аптасына дейін анықталады және босанғаннан кейін 6 -12 аптадан соң да сақталады.

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар n Бұл гипертензия жүктіліктің 20 аптасынан кейін пайда болады және АҚҚ босанғаннан кейін 6 -12 апта аралығында қалпына келеді.

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар (бұрын гестоз, кеш токсикоз деп аталатын) – бұл ауру емес, жүктілікті асқынуы ң

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар жиілігі д үние ж үзі бойынша 8% -16% құрайды

Қауіп факторлары Ø Ø 18 жасқа дейін және 40 үлкен алғаш босанушылар Экстрагениталды аурулар: Жүрек-қан тамыр аурулары 2. Қант диабеті 3. Семіздік (ИМТ > 35) 4. Антифосфолипидті синдром 1. Ø Алдыңғы жүктілік кезіндегі преэклампсия/эклампсия

n n n Отбасылық анамнезіндегі преэклампсия Көп нәрестелі жүктілік Босану арасы 10 жылдан көп

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар Жіктелуі 1. Гестациялық гипертензия 2. Преэклампсия: жеңіл (мөлшерлі, ауыр емес) ауыр 3. Эклампсия

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар n Тән клиникалық белгілер: ¨артериалды гипертензия, жүктіліктің II жартысында пайда болған ¨протеинурия, жүктілік кезінде пайда болған ¨ісінулер, таралған балтырынан жоғары қарай

Мөлшерлі ісінулер қалыпты өтіп жатқан жүктілік кезінде жүктілердің 50%-80% кездеседі

Протеинурия >0, 3 г/тәу немесе 0, 3 г/л 4 сағаттан кейін екі рет алынған зәр анализінде

Артериалды гипертензия - Систололық қысым ≥ 140 мм с б - Диастололық қысым ≥ 90 мм с б 30 минут интервалмен 2 рет өлшеу кезінде

Артериалды гипертензияның ауырлық критерийі

Жеңіл артериалды гипертензия - Систололық қысым ≥ 140 мм с б - Диастололық қысым ≥ 90 мм с б 30 минут интервалмен 2 рет өлшеу кезінде

Ауыр артериалды гипертензия: - Диастололық қысым ≥ 110 мм с б 30 минут интервалмен 2 рет өлшеу кезінде - Систололық қысым ≥ 160 мм с б 30 минут интервалмен 2 рет өлшеу кезінде

Жүктілікпен байланысты гипертензияларды ң клиникалы түрлері қ

Гестациялық гипертензия Клиникасы: n Жүктіліктің 20 аптасынан кейін АҚҚ жоғарлауы n Артериалды гипертензия протеинуриясыз n Преэклампсияға ауысуы мүмкін, сол үшін жақсы мониторингті қажет етеді

Преэклампсия Клиникасы: 1. Артериалды гипертензия 2. Протеинурия

Жеңіл преэклампсия Бұл жеңіл артериалды гипертензия протеинуриямен қоса ± ісінулер

Ауыр преэклампсия Ауыр гипертензия + протеинурия n Гипертензияның кез келген аурлығы + протеинурия 5, 0 г/л және жоғары n Гипертензияның кез келген аурлығы + протеинурия + келесі симптомдар: - қатты бас ауруы - көз көруінің нашарлауы - эпигастрий аймағында ауырсыну және/немесе жүрек айну, құсу n

- тырысуға дайындық - генерализденген ісінулер - олигоурия (30 мл/сағ немесе 24 сағатта 500 мл кем) - пальпация кезінде бауырсынуы - Бауыр ферменттерінің жоғарлауы (АЛа. Т немесе АСа. Т 70 МЕ/л жоғары)

- HELLP – cиндром - тромбоциттер саны 100 * 106 г/л кем - ұрықтың жатырішілік дамуының тежелу синдромы

Эклампсия Тырысу ұстамаларының болуы. Бұл тонико-клоникалық таралған тырысулар, эпилепсия немесе басқа патологияға байланысы жоқ

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар n Перинаталды өлім мен аурушаңдықтың себебі болып келеді

Ситуациялық есеп Жүкті Д. , 23 жаста, Жүктілік мерзімі 30 апта Шағымдары жоқ Сіздердің сұрақтарыңыз?

n Басынан өткерген аурулары жоқ n Некеде тұрады n Бұл жүктілік бірінші Жүкті әйел жағдайын бағалау үшін қандай объективті зерттеулердің қортындысы керек?

n АҚҚ 160/100 мм с б, пульс 80 рет/мин n Көзге көрінетін ісінулер жоқ Болжам диагноз қою үшін қандай зерттеулер жасау керек ?

Жалпы зәр анализінде- белок 0, 33 г/л 2. Клиникалық қан анализінде – гемоглобин: 112 г/л тромбоциттер: 280 000ˣ 1. 6

Диагноды қойып нақтылаңыз

Жүктілік 30 апта. Преэклампсияның ауыр дәрежесі.

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар кезінде жүйке, жүрек-қан тамыр, эндокринді жүйелерде, гемостаз жүйесінде, фетоплацентарлы жүйеде, бауырда, бүйректе бұзылыстар байқалады – полиорганды жетіспеушілік синдромы

n СЕБЕБІ- дамып келе жатқан ұрық жұмыртқасы. n Патогенезінде гестациялық процесс пен оның қалыпты ағымын қамтамасыз ететін функционалды жүйелердің жетіспеушілігі негізгі роль атқарады. n Бастаушы механизмнің бірі - анаплацента-ұрық жүйесіндегі иммунологиялық өзгерістер.

Патогенезіндегі негізгі бөліктер n Эндотелиоздың дамуы n Жайылған вазоконстрикция n Гиповолемия n Қанның реологиялық қасиеттерінің бұзылыстары n ТІШҚҰ – синдромы

Бұзылыстар плацента тамырларынан басталады да созылмалы плацентарлы жетіспеушілікке әкеледі Плацентаның барлық қызметі бұзылады: n Тыныс алу– ұрықта созылмалы гипоксия пайда болады n Қоректену – ұрықтың жатырішілік дамуының тежелу синдромы пайда болады n Қорғаныс – ұрықтың жатыр ішілік инфицирленуі дамиды

2 -ші орында бүйрек тамырлары зақымдалады n Протеинурия n Фильтрацияның төмендеуі /олигоурия, жедел бүйрек жетіспеушілігі/ n Бұйрек тамырларында тромбоздар дамиды кортикальды некрозбен.

Бауырдың закымдануы n n Гепатоциттердің дистрофиялық зақымдалуы (баур атрофиясы, бауыр комасы) Гепатоциттердің майлы ауысуы (жедел майлы гепатоз) бауыр капсуласының астына қан кету HELLP – синдром

Мидың зақымдануы n n Мидың ісінуі (эклампсия) Миға қан құйылу

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар n n n Әйелдің өлімі мен мүгедек болуына әкеледі Аналық өлім құрылымында 2 -3 орын алады Жағымсыз перинаталды соңы

Диагностикасы – БМСК деңгейі 1. АҚҚ өлшеу 2. жалпы зәр анализі (белок) 3. Клиникалық қан анализі

Тактикасы БМСК деңгейі: n Диагноз қою n Диагнозға байланысты жүргізу татикасын шешу

Гестациялық гипертензия Тактикасы - госпитализация және көрсеткіш бойынша (АҚҚ деңгейі, фонды аурулар) гипотензивті емді тағайындау

Жеңіл преэклампсия n Зерттеу үшін 2 дәрежелі мекемеге жатқызу n Стационарда: көрсеткіш бойынша гипотензивті ем n Жүктіліктің 37 аптасында босандыру

Ауыр преэклампсия, эклампсия - 3 дәрежелі мекемеге жатқызу - тырысуға қарсы (магнезиалды) және гипотензивті терапия - жүктілік мерзіміне қарамастап босандыру: ауыр преэклампсия кезінде 24 -48 сағат аралығында эклампсия кезінде 12 сағаттан кеш емес

Тактика n 3 дәрежелі мекемеге жатқызу n Тырысуға қарсы терапия n 24 сағат аралығында босандыру

Жүктілікпен байланысты гипертензиялар емделмейді Жүктілікпен байланысты гипертензиялар тек ғана жүктілік ая қталғанда бітеді

Гипотензивті препараттар n Тез әсер ететін препараттар: - нифедипин - натрия нитропруссид n Баяу әсер ететін препарат: - допегит

Тырысуға қарсы терапия Магний сульфат 25% 20 мл (5 гр) к/кбастапқы доза 10 -15 минутта 2. Содан кейін тамыр ішілік тамшылап күкірт қышқыл магнезиясын енгізу 320, 0 физиологиялық ертіндісіне 25%-80 мл 11 -22 тамшы/мин (1, 0 -2, 0 г/сағ) 12 -24 сағ 3. Босанғаннан кейін 24 сағат аралығында жалғастыру керек 1.

Эклампсия кезінде көмек Керек жабдықтарды дайындау (ауа өткізгіш, отсос, маска және қап, кислород) және кислород беру n Белсенді ұстамай зақымдалудан қорғау керек n Аспирация алдын-алу мақсатында науқасты сол бүйіріне жатқызу n

Тырысудан кейін ауыз қуысын тазалау n Тырысудан кейін магнезиалды терапияның алғашқы дозасынан енгізу n Тырысулар жалғасса қосымша 25%-10 мл магнезия және диазепам n Магнезиалды терапияның келесі дозасына ауысу n Магнезиалды терапияны босанудан кейін 24 сағат аралығында жалғастыру n

Мерзіміне дейін босандыруға көрсеткіш n Преэклампсия симптомдарының прогессирленуі n Ауыр преэклампсия n Эклампсия n Ұрық жағдайының нашарлауы

Табиғи жолмен босану оперативті босануға қарағанда тиімді

n Босандыру жолы жатыр мойнының дайындығына байланысты n Жатыр мойны «жетілсе» босануды қоздыру және өздігінен босану n Жатыр мойны «жетілмесе» - кесар тілігі операция арқылы босандыру

Босануды жүргізу тактикасы Босануда емді жалғастыру (гипотензивті және магнезиалды терапияны) n Босануды адекватті жансыздандыру n Нәтижесі болмаса – оперативті босандыру n Босануда және босанғаннан кейінгі кезеңде белсенді түрде қан кетудің алдын алу n

Назарларыңызға рахмет!