Ювенильді жатырдан қан кету.
ЮЖҚ - полиэтиологиялық ауру, ол орталық әсерлі әртүрлі жағымсыз эндо және экзогенді факторлардың әсерінен болады. Репродуктивті жүйе функциясы мен гонадтардың қызметін қадағалайды.
Дисфункциональды жатырдан қан кету пубертаттық кезеңде ювенильді қан кету деп аталады. Олардың жиілігі балалар гинекологиялық ауруларының ішінде 20% құрайды. ЮЖҚ гипоталамо- гипофизарлы жүйенің дұрыс жетілмеуінен, соның ішінде люлибериннің бөлінуінің цирхоральды ритмнің дұрыс құрылмауының әсерінен болады. Ол гипофизден бөлінетін ФСГ және ЛГ бұзылысына әкеп соғады. Барлық репродуктивті жүйе қызыметінің дисфункциясы әсерінен эндометрийдің гиперплазиясы дамиды.
Этиологиясы және патогенезі : Негізгі этиологиялық факторлары : - перинатальды кезеңнің қолайсыз ағымы; - созылмалы және жедел инфекциялық аурулар ( созылмалы тонзилогенды инфекция, ЛОР-ағзаларының аурулары, жедел вирусты нейроинфекция); -созылмалы соматикалық инфекциялар (созылмалы бауыр ауруы, асқазан ішек жолдарының тракті аурулары, бүйрек және жүрек қан тамыр аурулары ). Соның ішінде бауыр ауруларының ролі айрықша, қан айналымдағы жыныстық стероидтардың 90% белоктармен байланысты болып келеді. Жыныс стероидтарының инактивациясы мен бөлінуі бауырда жүреді, сондықтан бауырдың белок түзуші қызметі бұзылысына әкеледі және ол гормоналды гемостаздың және де кері байланыс әсерінен гипоталамо-гипофизарлы гормондарының секрециясының қалыпты ритмінің бұзылысна әкеледі.
- эндокринді бездердің функциясының бұзылысы (қалқанша безінің ауруы); -балалар психогені, стресстер, физикалық травмалар және шаршауы немесе қажуы; -гиповитаминоздар және алиментарлы факторлар (рационсыз тамақтану, өңеш девиациясы, вегетариандық, құрт аурулары, ішек дисбактериоздары);
-жағымсыз қылықтар(темекі шегу , құрамында алкоголь бар сусындарды қолдану). -иммунды жүйенің дисфункцииясы, аутоиммунды аурулар тудырады (поливалентті аллергия, бронхиалды астма, нейродермит, псориаз); - Дәнекер тканның туа пайда болған дисплазииясы.
Патогенез. ЮЖҚ негізгі патогенезі гипоталамо - гипофизарлы және аналық безінің секрецияларының ритмінің бұзылысы жастық кезеңіне байланысты репродуктивті жүйенің әртүрлі звеносындағы нерв рецепторларының шамасыздығына байланысты болып келеді. Қан кетудің механизмі гормондар деңгейінің өзгерісіне, яғни эндометрийдің қан мен қамтамасыз етілуі бұзылып, қан толы ошақтардың пайда болуына, ишемияға, гипоксияға, некрозға әкеледі, осыған байланысты эндометрийдегі теңсіздіктің әсерінен қан кету болады. ЮЖҚ ациклды қан кетумен сипатталады, жиі фолликулалардың атрезиясымен, сирек фолликула персистенция типімен жүреді.
Персистенция фолликула Атрезия фолликула Ановуляция Гиперэстрогения Гиперплазия эндометрия Длительная гипоэстрогения Атрофия эндометрия с участками гиперплазии - полипоз
ЮЖҚ-ң клиникасы. - менархе басталғаннан 18 жасқа дейін ; - анамнезінде жүктілік және босану болмаған; - ұзақтығы 7 күннен жоғары; - жиі қайталануы, 21 күнге жетпей; -қан кету көлемі қалыпты етеккір мөлшерінен көп, ол жасөспірім анемиясына әкеп соғады.
ЮЖҚ үш ағымы болуы мүмкін : - Қатты құйылып келуі, бірақ аз күн келуі (5 -8 күн) , жедел анемия тудыруы мүмкін; - аз келуі, жұғынды түрінде, ұзақ уақытқа дейін созылуы ( 1 -1, 5 айға дейін. ), созылмалы анемияға әкеледі. - ретсіз (аз келуі, жиі кезеңсіз тоқтаумен немесе қатты қан кету болуы мүмкін).
ЮЖҚ емі. 1 ЭТАП. Қан кету кезіндегі ем. Жасөспірімдерде «кішкентайдан үлкенге » принципі бойынша ем жүргізіледі, және симптоматикалық терпия , гормонды емес гемостаз, оң нәтиже бермеген жағдайда – гормональды гемостаз, және ауыр жағдайларда хирургиялық гемостаз. 1. Жалпы ем: -төсек режимі; -психотерапия; - пустырник тұнбасы15 тамшыдан күніне 3 рет тамаққа дейін; - валериан таблеткасы 0, 02 гр * 3 рет күніне.
2. Симптоматикалық гемостатикалық терапия: Утеротоникалық препараттары ( окситоцин, метилэргометрил). Коагуляцияны стимуляциялайтын препараттар: - дицинон - 12, 5% р-р этамзилата; - 1% раствор викасола;
Витаминотерапия: - Аскорбин қышқылы; - рутин; -витамин Е;
Фитотерапия: крапива, пастушья сумка, тысячелистник, полевой хвощ, кора калины, водяной перец, кукурузные рыльца қайнатылған немесе тұнба түрінде. Физиотерапия: электрофорез кальций хлоридымен, эндонозальды немесе жағалық аймаққа (на воротниковую зону, ) мойынның симпатикалық түйіндеріне новокаинмен электрофорез, иглорефлексотерапия. Ферропрепараттары: ферроплекс, ферро-фольгамма, ферроградумент және т. б.
Хирургиялық гемостаз – жатыр қуысын диагностикалық қыру жасөспірімдерде қатаң көрсеткіштер бойынша жүргізіледі: 1. Анемиямен жүретін қатты қан кету, баланың өміріне қауіп төнген жағдайда; 2. Комплексті гемостатикалық терапияның нәтижесі болмаған жағдайда; 3. ЮЖҚ рецидиві; 4. Жатыр қуысының органикалық патологиясы, үзілген жүктілік.
2 ЭТАП –ЮЖҚ рецидивінің профилактикасы. 1. Этиологиялық факторларды анықтау 2. Күн тәртібі, тамақтану, жалпы денсаулықты нығайту, психопрофилактика. 3. Гормональды емес корригирлеуші терапия. 4. Гормональды корригирлеуші терапия.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ Дайындаған: Бисенова Г. Ж. 724 - топ.
Скачать презентацию Ювенильді жатырдан қан кету ЮЖҚ — полиэтиологиялық
Гулназ ЮЖК.pptx