7b521e1b54d235942a23775840a96346.ppt
- Количество слайдов: 26
«Янги ахборот технологияси ва улардан таълимда фойдаланиш» фани бўйича Мавзу: Ахборот технологиялари ҳақида тушунча. Ахборотнинг ўлчов бирликлари. Ҳисоблаш техникасининг яратилиш тарихи, авлодлари, халқ хўжалигидаги аҳамияти. Барча тоифадаги фан укитувчилари учун мулжалланган. Маърузанинг давомийлиги 2 соат. Маърузачи К. Искандаров
Маъруза режаси: 1. Ахборот технологиялари ҳақида тушунча. Информатика фанининг мазмуни ва унинг бугунги тараққиёт даражаси. 2. Ҳисоблаш техникасининг яратилиши ва ривожланиш тарихи. ЭҲМ авлодлари, халқ хўжалигидаги аҳамияти. 3. Шахсий компютерларнинг яратилиш тарихи. 4. Ахборотнинг ўлчов бирликлари. 5. Компютернинг асосий қурилмалари. 6. Қўшимча қурилмалар ва уларнинг вазифалари.
Тарбиячиларнинг ўзига замонавий билим бериш, уларнинг маълумотини, малакасини ошириш каби пайсалга солиб бўлмайдиган долзарб масалага дуч келмоқдамиз. Менинг фикримча, таълим – тарбия тузилишини ўзгартиришдаги асосий муаммо ҳам мана шу ерда. Ўқитувчи болаларимизга замонавий билим бериши учун, аввало мураббийнинг ўзи ана шундай билимга эга бўлиши керак. Ислом Каримов.
Ўзбекистон Республикасининг “Электрон ҳисоблаш машиналари учун дастурларни ва маълумотлар базаларини ҳуқуқий муҳофазаси тўғрисида” қонуни Компютер учун дастурларни ва маълумотларни яратиш, ҳуқуқий муҳофаза қилиш ва ишлатиш билан боғлиқ муносабатларни тартибга солувчи қонун. Қонун 1994 йилнинг 6 майида қабул қилинган.
Ўзбекистон Республикасининг “Радиочастота спектри тўғрисидаги” қонуни Қонуннинг мақсади, радиочастота спектрини тақсимлаш ва ишлатиш соҳасидаги ҳуқуқий муносабатларни тартибга солишдан иборат. Қонун 1998 йилнинг 25 декабрида қабул қилинган.
Ўзбекистон Республикасининг “Телекоммуникациялар тўғрисидаги” қонуни Қонуннинг мақсади, телекоммуникацияларни яратиш, фойдаланиш ва ривожлантириш соҳасидаги ижтимоий муносабатларни тартибга солишдан иборат. Қонун 1999 йилнинг 20 августида қабул қилинган.
Ўзбекистон Республикасининг “Почта алоқаси тўғрисидаги” қонуни Қонуннинг мақсади, почта алоқасини яратиш, фойдаланиш ва ривожлантириш соҳасидаги ижтимоий муносабатларни тартибга солишдан иборат. Қонун 2000 йилнинг 31 августида қабул қилинган.
Ўзбекистон Республикасининг “Электрон рақамли имзо тўғрисидаги” қонуни Қонуннинг мақсади, электрон рақамли имзодан фойдаланиш соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат. Қонун 2003 йилнинг 11 декабрда қабул қилинган.
Ўзбекистон Республикасининг “Ахборотлаштириш тўғрисидаги” қонуни Қонуннинг мақсади, ахборотлаштириш, ахборот ресурслари ва ахборот тизимларидан фойдаланиш соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат. Қонун 2003 йилнинг 11 декабрда қабул қилинган.
Ўзбекистон Республикасининг “Электрон тижорат тўғрисидаги” қонуни Қонуннинг мақсади, электрон тижорат соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат. Қонун 2004 йилда қабул қилинган.
Ўзбекистон Республикасининг “Электрон ҳужжат айланиши тўғрисидаги” қонуни Қонуннинг мақсади, электрон ҳужжат айланиши соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат. Қонун 2004 йилда қабул қилинган.
Ахборот информатика соҳасининг асосий ресурсидир. Ахборот - бу ўзгаришларга олиб келиши мумкин бўлган ихтиёрий ажратувчи, фарқловчи, дифференциалловчи белгидир. Ёки бошқача қилиб, умумлаштириб айтганда, ахборот - бу бирор фаолият тўғрисидаги қанақадир воқеа ҳақидаги хабарлар, билимлардир. Ахборот - бу атроф-муҳит обьектлари ва ҳодисалари, уларнинг ўлчамлари, хусусиятлари ва ҳолатлари тўғрисидаги маьлумотлардир деб айтиш ҳам мумкин. Кенг маьнода ахборот одамлар ўртасида маьлумотлар айирбошлаш, одамлар ва қурилмалар ўртасидаги сигналлар айирбошлашини ифода этадиган умумий тушунчалар дейилиши ҳам мумкин.
Ахборотни маълум бир қонун, қоида асосида қайта ифодалаш кодлаш дейилади. Ахборотнинг энг кичик ўлчов бирлиги битдир. (1 ёки 0) 1 байт = 8 бит 1 Кило байт = 1024 байт 1 Мего байт = 1024 К байт 1 Гего байт = 1024 М байт
Ноэлектрон хисоблаш машинасининг энг машхур ихтирочиларидан бири, 1642 йилда сонларни механик кушадиган курилмани ишлаб чиккан, Блез Паскалдир. Блез Паскал интендант бœлиб ишлаган отасининг огирини енгил килиш максадида, ушбу курилманинг унлаган хилларини (баъзиларини фил суягидан) яратган. Унинг машиналари ишни енгиллаштирди, аммо, инсоннинг урнини боса олмади. Шунингдек, XIX асрнинг биринчи ярмида, инсон иштирокисиз ишлаши мумкин булган универсал хисоблаш машинасини яратишга уринган инглиз математиги Чарльз Беббижни хам алохида таъкидлаймиз. У яратган машина перфокарта (каттик картон когоз) лар ёрдамида киритилган дастурларни бажара олиши керак эди.
Биринчи ЭХМ - электрон лампалар асосида 1946 йилда яратилган ва ENIAC деб номланган булиб, бир секундда 5000 та амал бажара олган. Электрон лампалик компьютерлар ЭХМ ларнинг I - авлодига мансубдир. Шу тоифадаги ЭХМ лар бир нечта хонани (баъзилари алохида бинони) эгаллаган. Бундай машиналар бошкаруви махсус кушгичлар воситасида амалга оширилган. 1948 йилда Bell Labs лабораторияси олимлари Жон Бардин ва Уолтер Бременлар транзисторни кашф этганлар. Кейинги ун йилликлар давомида транзисторлар асосидаги ЭХМ лар пайдо булиб, уларнинг хажмлари кичрайди ва тезкорлиги хам секундига 1 млн. амал бажарадиган даражада ошди. Бу ЭХМ ларнинг II - авлоддир. IBM фирмасининг 1 - компьютери 1953 йилда яратилди ва унга IBM 701 деб ном берилди. Дастурлар перфокарталар ёрдамида хотирага киритилди. Энг биринчи уйин компьютери 1956 йилда яратилган Geniaс компьютеридир. III-авлод ЭХМ лари интеграл схемаларда ишларди. Битта схемада бир нечта транзистор ва улар орасидаги кушилмалар жойлашиши мумкин эди. Интеграл схемаларнинг тижорий таркалиши 1961 йилда бошланган. Интеграл схемалар асосида яратилган энг биринчи компьютер - 1968 йил NASA томонидан ишлаб чикилган «Aпoллoн» компьютери булиб, у космик кемаларга урнатилган. Ойга уюштирилган биринчи учишда катнашган. ЭХМ ларнинг IV-авлоди катта интеграл схемаларга (КИС) асосланган. Битта КИС даги транзисторлар сони шунча купайдики, у марказий процессорнинг барча функцияларини бажара олади. Бу 1970 йилда содир булган эди. Хозир КИС термини камдан-кам ишлатилади, унинг урнига микропроцессор атамасидан фойдаланилади. Бундай микропроцессорлар дастлаб хаваскорлар, кейинчалик эса фирмалар томонидан кичик ЭХМ ларни яратишда кулланила бошлади. Бир ёки икки фойдаланувчи учун мулжалланган шундай ЭХМ лар шахсий (персонал) компьютер деб аталади. Улар унлаб фойдаланувчига мулжалланган катта ёки супер ЭХМ лардан шу томони билан фарк киладилар.
Компьютерларнинг асосий кисмлари Монитор - матнли ва график ахборотни чикариш курилмаси. Клавиатура - матнли ахборотни киритиш курилмаси. Система блоки - катта микдордаги (куп сондаги) компьютер курилмалари бирлашмаси.
Компьютер кушимча курилмалари Принтер - матнли ва график ахборотларни когозга чикаришга мулжалланган курилма. Компакт дисклар учун диск юргизгич (CD ROM) - компакт дисклар билан ишлаш учун. DVD диск юргизгичлар – 17 Гбайтгача хажмдаги ахборот ташувчилар билан ишлайдиган замонавий курилмалар. Овоз картаси - овоз билан ишлашга мулжалланган курилма. Сичконча (Mouse) - компьютерга ахборотни киритиш, белгилаш, кучириш учун мулжалланган манипулятор. Жойстик - харакат тугрисидаги ахборотни компьютерга етказиш учун мулжалланган манипулятор (уйинларда ишлатилади). Планшет - компьютер графикаси билан ишлаш курилмаси. TV тюнер - компьютерга телевидения дастурларини кабул килиш ва курсатишга ёрдам берадиган курилма. Акустик системалар (динамиклар) - овозни (товушни) ижро этадиган ташки курилмалар. Факс-модем - компьютерлар уртасидаги алокани телефон тармоги оркали амалга оширади. Плоттер - чизмаларни когозга чикариш курилмаси. Сканер - график тасвирларни компьютерга ракамли тарзда киритиш курилмаси. Лентали сакловчилар (стриммер) - маълумотларни захира учун магнит ленталарига ёзиш курилмалари. Узлуксиз электр токи манбаи (UPS) - компьютерни электр тармогидаги носозликлардан химояловчи курилма. График акселератор - уч улчовли графикани тез ишлов бериб (экранга) чикариш курилмаси.
Tayanch iboralar: Axborot texnologiyasi, ichki omillar, tashqi omillar Nazorat savollari. 1. Axborot texnologiyalari nima? 2. "Axborot texnologiyasi" fani nimani o’rganadi? Axborot texnologiyalarining rivojlanishi belgilovchi ichki va tashqi 3. omillarga nimalar kiradi? Topshiriqlar. 1. 2. 1. Axborotlarni uzatishni qanday usullarini bilasiz. jamiyatni axborotlashtirish deganda nimani tushunasiz. Adabiyotlar. A. A. Abduqodirov, A. G. Xaitov, R. R. SHodiev "Axborot texnologiyalari" T. "O’qituvchi". 2002 yil. Эътиборингиз учун рахмат!!! Саволлар булса мархамат
7b521e1b54d235942a23775840a96346.ppt