Układ nerwowy Układ nerwowy dzielimy na

Układ nerwowy

Układ nerwowy dzielimy na: • Ośrodkowy • Obwodowy

Układ nerwowy ośrodkowy to: • mózgowie, na które składają się: • mózg, móżdżek, pień mózgu i rdzeń kręgowy.

Do układu nerwowego obwodowego zalicza się: • nerwy czaszkowe (12 par) i nerwy rdzeniowe (31 par) wraz ze zwojami, splotami i nerwami układu autonomicznego, zwanego też układem wegetatywnym.

Kolor czerwony – ośrodkowy układ nerwowy Kolor niebieski – obwodowy układ nerwowy

Poszczególne nerwy czaszkowe: • I - nerwy węchowe • II - nerw wzrokowy • III - nerw okoruchowy • IV - nerw bloczkowy • V - nerw trójdzielny • VI - nerw odwodzący • VII - nerw twarzowy • VIII - nerw przedsionkowo-ślimakowy • IX - nerw językowo-gardłowy • X - nerw błędny • XI - nerw dodatkowy • XII - nerw podjęzykowy

Komórka nerwowa (neuron)

W obrębie komórki nerwowej wyróżnia się • ciało komórki • dwa rodzaje wypustek: wypustkę długą (akson) i liczne wypustki krótkie (dendryty).

Aksony: • przenoszą informacje z ciała komórki do innych komórek nerwowych lub narządów wykonawczych (efektorów)

Dendryty: • przekazują pobudzenia do ciała komórki nerwowej

Neurony różnią się między sobą: • wielkością, • kształtem, • liczbą wypustek.

RDZEŃ KRĘGOWY • Rdzeń kręgowy odgrywa dwie role: • przetwarzanie informacji nerwowych, • drogi przewodzącej bodźce nerwowe do i od mózgu.

Rdzeń kręgowy

Rdzeń kręgowy-odcinki

Rdzeń w kanale kręgowym

Rdzeń kręgowy w oponie twardej

Rdzeń kręgowy: • Na przekroju poprzecznym rdzenia kręgowego widoczne są skupiska komórek nerwowych (istota szara), które zajmują centralną część rdzenia. Istota szara ułożona jest w kształcie litery "H", tworząc rogi tylne (grzbietowe) i rogi przednie (brzuszne).

Przekrój poprzeczny rdzenia kręgowego

Rogi grzbietowe • dochodzą do nich korzenie grzbietowe, które pośredniczą w przekazywaniu pobudzeń czuciowych

Rogi przednie: • zgrupowane są tu neurony ruchowe, których wypustki unerwiają komórki mięśniowe.

RDZEŃ PRZEDŁUŻONY

Rdzeń przedłużony stanowi: • skupienie ośrodków nerwowych dla wielu czynności odruchowych, które są związane z odchodzącymi od niego nerwami czaszkowymi. • do odruchów odbywających się przy udziale rdzenia przedłużonego należą takie czynność jak: ssanie, żucie, połykanie, wymioty, kichanie, kaszel, mruganie powiek, ruchy oddechowe, regulacja czynności serca, rozszerzanie naczyń krwionośnych, wydzielanie potu a także regulowanie przemiany materii.

Mózgowie – kresomózgowie

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich Projekt: Kobieta pracująca w zawodzie kosmetyczki Mózgowie to: • Mózg (kresomózgowie, międzymózgowie), • Pień mózgu i móżdżek.

Opona twarda

Opona twarda

Mózgowie

Mózgowie - podstawa

Rezonans magnetyczny

Rezonans magnetyczny

Kora mózgu (istota szara): • Jest świadomą częścią mózgu • Jest punktem wyjścia wielu nieświadomych zachowań • Miejscem gromadzenia wszystkich świadomych wrażeń zmysłowych

W korze mózgowej można wyróżnić cztery płaty zewnętrze które pełnią funkcje: • - płat czołowy – intelekt i kontrola ruchu, • - płat skroniowy - percepcja i interpretacja dźwięku, • - płat ciemieniowy – ogólna percepcja czuciowa i jego interpretacja, • - płat potyliczny – odbiór bodźców wzrokowych i ich interpretacja.

Ciało modzelowate Przekazuje informacje pomiędzy prawą i lewą półkulą mózgu

Kresomózgowie (dwie półkule) • Połączone są spoidłem wielkim zwanym inaczej ciałem modzelowatym

Komory boczne

Komory mózgowia

Komory mózgowia Układ komorowy (łac. systema ventricularis) - zbiór czterech przestrzeni wewnątrz mózgowia, w których wytwarzany jest płyn mózgowo-rdzeniowy i z których następnie wydostaje się do przestrzeni podpajęczynówkowej, gdzie krąży, otaczając cały ośrodkowy układ nerwowy. Płyn ten wytwarzany jest z osocza krwi przez splot naczyniówkowy. Wyróżnia się: dwie komory boczne (ventriculi laterales) komorę III (ventriculus tertius) komorę IV (ventriculus quartus)

PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY • Jest to ciecz wypełniająca komory mózgu oraz przestrzenie podpajęczynówkowe mózgowia i rdzenia kręgowego. Objętość płynu u człowieka dorosłego wynosi 100 -250 ml. Płyn jest: • przejrzysty, • bezbarwny,

MÓŻDŻEK • Jest zbudowany z dwóch półkul połączonych robakiem, z zewnątrz pokrytych korą móżdżku. Móżdżek leży z tyłu pnia mózgu i jest połączony z większą częścią mózgu i rdzeniem kręgowym przez konary móżdżku , którymi biedną drogi afferentne (dośrodkowe) i efferentne (odśrodkowe). Móżdżek ma decydujące znaczenie w kontroli ruchu.

Móżdżek

Móżdżek

UKŁAD NERWOWY AUTONOMICZNY • Układ nerwowy autonomiczny (bez udziału świadomości) kontroluje czynności narządów wewnętrznych. • Składa się z dwóch przeciwstawnych części: współczulnej (sympatycznej) i przywspółczulnej (parasympatycznej).

• w ciągu dnia, dominuje jego część współczulna - z apogeum w godzinach popołudniowych. • w nocy kontrolę nad pracą narządów przejmuje układ przywspółczulny

Ukł. autonomiczny