У знікненне музея як сацыяльна-культурнага інстытута ў перыяд

У знікненне музея як сацыяльна-культурнага інстытута ў перыяд Адраджэння

План 1. П рыватна е збiральнiцтва перыяду Адраджэння. 2. Каралеўскія калекцыі ў Еўропе.

Літаратура 1. Юренева Т. Ю. Музей в мировой культуре. – М. : Русское слово-РС, 2003. – 536 с. http: //e-library. ehu. by 2. Грицкевич В. П. История музейного дела до конца XVIII в. — С-Пб. , 2001. 3 Гужалоўскі А. Нараджэнне беларускага музея. — Мн. : НАРБ, 2001. — 124 с. 4 Калбаска А. Музейны дыярыуш, ці ў ваходзіны ў новую музеялогіюю. -Мн. -2000 ю- 150 с. 5. Калбаска А. Музейныя рандеву-2003. — 3_gistoryja_muzeinaj_spravy. — Lk##2, 3 6. Stransky Z. Z. Museality and musealization// Collecting work in museums — Brno, 1996. — Р. 9. 7. Wittlin A. S. : The Museums: its History and its Tasks in Education. — London, 1949.

• Развiцце музеяў на Беларусi: хронiка. Беларускiя музеi. Гiсторыя. Хронiка. Сучаснасць. Бел. IПК. — Мн. , 1998. • Археалогiя i нумiзматыка Беларусi: Энцыкл. Мн. , 1993. — С. 64. • Беларусь: Энцыкл. давед. / Беларус. Энцыкл. ; Рэдкал. : Мн. , 1995. – С. 502. • Алексеев Л. В. Археология и краеведение Беларуси ХVI в. — 30 -е годы ХХ в. / Под ред. Б. А. Рыбакова. — Мн. , 1996. – 35 с. • Каханоўскi Г. А. Археалогiя i гiстарычнае краязнаўства Беларусi ў ХVI-XIX ст. — Мн. : Навука i тэхнiка, 1984. — 120 с. • Мельгуй В. PALACCO MEDICI RICCARDI //ЕГУ. _ 2006. -презентацыя у межах курса “Музей у кантэксце культур”

Перадумовы • XIV ст. — візантыйская эра мастацкага ўплыву; • чацверты крыжовы паход, захоп Канстанцінопаля; • гуманізм становіцца эпіцэнтрам сусвету; • часы эксперыментавання, назірання і даследавання; • ланцуг прыродазнаўчых калекцый; • тавара-грашовыя аднос і ны; • фарміраванне банкаўскіх дынастый; • суконныя і шаўковыя мануфактуры; • інтэнсіўнае караблебудаванне; • абуджэнне цікаўнасці да Італьянскай класічнай спадчыны; • фарміраванне ў Італіі вялікіх прыродазнаўчых і мастацкіх калекцый.

Фларэнцыя, XV ст. « Музей » , сфарміраваны Козімам Мед зі чы (1389 -1464) — Палац Рыкардзі = Бібліятэка — + казачная калекцыя твораў мастацтва — + кнігі — + медалі — + габелены. Але: • Ян ван Эйк — «Святы Іеранім» — кошт 30 фларынаў; • Рог «адзінарога» = 6000 фларынаў;

Унук – Казіма – Ларэнца (1449 – 1492) – паэт, мецэнат • Ларэнца Медзічы Невядомы майстар, пасля 1530 г. партрэтны бюст, Берлін. THE PALAZZO

THE PALAZZO Windows detail The Courtyard

Фларэнцыя, X VI ст. • 1494 — манах Саванарола — выгнанне Медзічы з горада.

. Казіма І Малодшы (1519 – 1574) • 1512 — вяртанне Медзічы ў Фларэнцыю • Аднаўленне калекцыі. Гардароба • Бенвенуто Чаліні. • Бюст Казима I Медзічы. • 1545_1548 Бронза. • Фрагмент. Фларэнцыя, • Нац. музей

Фларэнцыя, X VI ст. Яго сын Франчэска І: “ студзьёла ” • прыродаздаўча-навуковы кабінет • (ідэйную праграму кабінета рапрацаваў Вінчэнца Баргіні ; ва ўбудаваных у сцены шафах — узоры каштоўных камянёў, мінералаў, бурштыну, слановай косці, медалі, вазы, карціны і статуі ; • (частка ў 1582 годзе адкрываецца для публікі).

Фларэнцыя, X VI ст. Вучань Баргіні Бернарда Буанталенці арганізаваў музей ў лоджыі палаца Уфіцы : • прадметы з “ гардаробы ” + “ студзіёла ” + нованабытыя творы антычнага мастацтва; • цэнтр экспазіцыі — “ трыбуна ” — у некалькі радоў; • на сценах размяшчаліся карціны вялікага фармату, меншыя — па баках, у два рады, свабодна з пэўным рытмам і сіметрыяй; • на паліцах паміж карцінамі прадметы невялікага памеру.

Галерэя Уфіцы

Студыёла -Трыбуна Франчэска І Медычы ў Фларэнцыі

І. Зафані. Трыбуна Уфіцы. 1772 _ 1778 гг. Віндзарская каралеўская каллекцыя

Рым Канкурэнт Фларэнцыі, вечны горад. • папа Сікст IV , 1471 г. , • пабудаваў Капіталійскі антыкварый = Кап і талійскі музей — старажытныя статуі; • папа Павел ІІ • пабудаваў палаца Венета – музей антычнага і візантыйскага мастацтва.

Папа Юлій ІІ (1503 -1515) • Рым – культурны і палітычны цэнтр Італіі • Змяніў аблічча Рыма • Калекцыя скульптур • +Мікельанджэла • +Рафаэль • Рафаэль. Меса ў Бальсене. 1512 г. Дэталь фрэскі з выяваю папы Юлія II. Рым, Ватыканскія музеі

Рым • У папскай рэзідэнцыі Ватыкане ў XVI стагоддзі фарміруецца Бельведэр — галерэя і ўнутраны двор-сад-кветнік-фантанарый , звязаныя з палацам. • Выстаўка антычных скульптур, сярод якіх і знаходзіліся сусветнавядомыя с ё ння Лаакаон і Апалон (набытыя папаю Юліям ІІ) была адкрыта папаю Львом Х для жыхароў Рыма. • • З 1515 года Рафаэль – кіраўнік папскіх калекцый старажытнасцяў.

Бельведер

Лондан. Таўэр • Скарбніца Англійскіх каралёў – Таўэр. • Белая вежа пачала будавацца ў 1078 г. Дзяржаўная вязніца, музей : • зброя, каралеўскія рэгаліі: карона, скіпетры, дзяржавы з часоў Генрыха ІІІ, якія выкарыстоўваюцца пад час урачыстых цэрэмоній. • Генрых VIII Цюдар дэманстраваў прыезджым узоры зброі. • За наведванне залаў са зброяй бралі плату памерам у адну гінею.

Масква, Збройная палата • 1547 г. — першы ўспамін; • цэнтр палітычных рэліквій; • самая каштоўна зброя размяшчалася ў Вялікай збройнай казне — правобразе музейнай залы: шаблі, даспехі, шаломы; • скляпенні і сцены упрыгожаны сюжэтным і арнаментальным пісьмом.

Вавель, Кракаў • 1320 -1609 гг. — каралеўскі замак; тры асобныя зборы: 1. Скарбніца кафедральнага сабора. 2. Каронная скарбніца. 3. Прыватная каралеўская скарбніца. • + трафеі • + харугвы • + мастацкая калекцыя Жыгімонта (Сігізмунда) ІІ Аўгуста ў Вавельскім замку ў Кракаве.

Каралеўскія мастацкія калекцыі XV — XVI стст. , • Францыска І у замку Фантэнбло- фундамент Луўра • Філіпа ІІ у Мадрыдзе. • РУдольфа ІІ у Празе; • Маціаса ў Будзе, Венгрыя; • Максіміліяна І у Вене; • Аўгуста Саксонскага ў Дрэздэне; • Альберта V у Мюнхене

Францыск І (1515 – 1547) • Запрашаў у Францыю : Мастакі і скульптар Андреа дель Сарта, Чаліні, Ціцыян, + Леанарда (Джаконда) • Жан Клуэ. Партрэт Францыска I. каля. 1535 г. Парыж, Луўр

кардынал Арман Рышэлье; завяшчаў свае калекцыі каралю Пале Руаяль: сталовае срэбра, пяцьсот карцін, сто бюстаў, габелены ; Кардынал Джуліа Мазарыні — маналог развітанне са зборам: “ Я павінен усё гэта пакінуць… І гэта таксама …. Якіх намаганняў каштавала набыць гэтыя рэчы. Як я пакіну іх без шкадавання? … Я не ўбачу іх ніколі там, куды я адыходжу… Паглядзіце на гэтую цудоўную карціну Карэджа… на гэтую “Венеру” Тыцыяна, на непараўнальны “Патоп” Карачы. . . Бывайце дарагія карціны, якія так моцна любіў і якія так шмат каштавалі”. Пасля смерці засталося больш 500 карцін, лепшыя з якіх набыў Людовік XIV.

Філіп ІІ (1556 – 1598) • Эскарыял. 1563 _ 1584 гг. Арх. X. Б. де Таледа і X. Б. де Эррера – замак — кляштар

Рудольф ІІ (1576 – 1612) • Ханс фон Аахен. Партрэт імператора • Рудольфа II. Ок. 1606 1608 гг. Вена, МАстацка-гістарычны музей • Збіральнік “Скарбніцы Еўропы” Градчаны (кунсткамера+карцінная галерэя) Брэйгель, Дюрэр • Астролагі, алхімікі • калекцыя карцін (1300) і скульптур (2500), • у Празе ў каралеўскім батанічным садзе працаваў з сярэдзіны 1530 -х да пачатаку 1550 -х гг. доктар медыцыны Францыск Скарына.

Аўгуст І Саксонскі (1553 – 1586) • будуе рэзідэнцыю Цвінгер, “мастацкі дом”, залы мастацтва, карцінныя галерэі, салоны гравюр, зала зброі, аранжэрэя, скарбніца. • Калекцыі і кабінеты ў Дрэздене: • Біблятэка; • Мюнцкабінет (манеты, медалі); • Анатамічны кабінет; • Кунсткамера – другая па часе ў Цэнтральнай Еўропе (першая ў Вене); • Прыдварны алхімік Бётгер адкрыў сакрэт прыгатавання фарфору з гліны.

Анатамічны тэатр у Падуі —

Сын Фрыдрых Аўгуст ІІ працягваў збіральніцкую дзейнасць бацькі. Набыў у Італіі палатно Рафаэля “Сіксцінскую мадону”. Пасля смерці частка калекцыі была прададзена з аўкцыёнаў у Амстэрдаме. Частку набыла Кацярына ІІ і Фрыдрых ІІ.

Апісанне кунсткамеры ў Дрэздене • «Над покоями господина курфюрста помещается кунсткамера, состоящая из семи залов, где можно лицезреть неисчислимое множество удивительных вещей из золота, серебра, алебастра, черного дерева, мрамора, меди и других материалов: часовые • механизмы, письменные столы, чаши и кубки, полки, инструменты, инкрустированные перламутром столы, лари, точеные изделия из слоновой кости, математические инструменты, цирюльные принадлежности, механизмы для метания больших снарядов и стенобитные орудия, а также много прекрасных живописных произведений: портретов, картин с изображением ночи, на исторические сюжеты, ландшаф- • тов и т. п. Больше же всего поражает в кунсткамере очень большой настоящий рог единорога и стрела, искусно сделанная из рога оного, которая благодаря своей величине и едкостности подвешена на золотой цепи. Еще имеется там яйцо черепа- • шье совершенно круглое, размером • с гусиное» . • З успамінаў Марціна Цейлера (пісьменнік, вандраўнік)

Англія: Карл І Калекцыя налічвала 1387 карцін, 399 скульптур у т. л. работы Л. да Вінчы, Тыцыяна, Тынтарэта. 1672 г. , купіў калекцыю герцагаў Ганзага (збіралася ў Мантуі пяць стагоддзяў) — па парадзе П. Рубенса 7 арыгінальных палотнаў Рафаэля на тэму “Деяния апостолов”. Асабіста апекаваў Рубенса і Ван Дэйка. 1642 -1660 гг. — пад час рэвалюцыі калекцыі караля і прыбліжаных разронены. Значная частка трапіла ў збор Людовіка XIV.

Стакгольм: Густаў ІІ Аўгуст • Захапіў Прагу пад час трыццацігадовай вайны. Многія карціны адправіў у Стакгольм. • 1630 г. — усталяваў пасаду дзяржаўнага антыквара і перадаў у грамадскае карыстанне сваю нумізматычную калекцыю.

Прусія: Патсдам • Фрыдрых ІІ, галерэя Сан-Сусі. • Цікавіўся Італьянскім і Францускім жывапісам. • сістэматызацыя. Фізічны кабінет суседнічаў з алхімічнай лабараторыяй.

Лондан, Парыж , Амстэрдам: цэнтры гандлю творамі мастацтва. • 1745, Сэмюэль Бейкер, фірма Сотбі; • 1766, Джэймс Крысці, фірма “Крысці, Мэнсан & Вудс”.

Навуковыя кабінеты і батанічныя сады Узніклі пры Універсітэтах: • у Пізе ў 1545 ; • у Падуі ў 1545 ; • у Лейдэне ў 1557 ;

Кабінет Уліса Альдраванді (1522 – 1602) • Балонья, Італія • 30 гадоў працы, • 8 тыс маст выяў флоры і фауны, • 7 тыс засуш раслін • 11 тыс узораў жывёльнага свету • 170 уласнаручна напісаных фаліянтаў • Па тэстаменце поустагоддзя гадоў сенат Балоньі займаўся іх публікацыяй

Музей Ферранте Імперато, 1599 (Неапаль)

Музей Франческа Кальчолары, 1622 (Верона)

Звярынцы У пэўнай ступені стымулявалі цікаўнасць.

Асноўныя тэндэнцыі ўзнікнення музея ў эпоху Адраджэння • духоўны пераварот эпохі Адраджэння; • сацыяльна-палітычныя перамены у Італіі; • тэхнічны прагрэс; • пачатак фарміравання музея як сацыяльнага інстытута; • назапашванне прадметаў музейнага значэння ў правіцеляў дзяржаў, знатных асобаў > першы я музеі; • узнікае тып сапраўднага знаўцы і аматара рэдкіх рэчаў; Дзейнасць ранніх музеяў насіла абмежаваны характар і не мела шырокага водгуку сярод насельніцтва.