Trefi newydd yn y newyddion Roedd Gwobr

Trefi newydd yn y newyddion: • Roedd Gwobr Economeg Wolfson yn chwilio am syniadau ar gyfer ffyrdd newydd o ddarparu tref newydd. Dewisodd yr enillydd gynllun ar gyfer ymestyn dinasoedd presennol ar raddfa fawr. • Addewidion y Democratiaid Rhyddfrydol: http: //www. theguardian. com/politics/2014/oct/06/nick-cleggpromises-10 -garden-cities-built-train-line-oxford-cambridge • Ai pump yw'r rhif hud? . . .

Trefi newydd yn y newyddion: Llafur, yn ogystal: • "The last time there was a massive increase in housing supply was in the postwar period and we want to recapture that spirit, " said Reynolds. "I don't think we will do as well as the Attlee government, with 11 new towns; I think that is quite a lot. I would love to think we could deliver four or five, and that would still be significant. • http: //www. theguardian. com/society/2013/nov/24/lab our-pledges-five-new-towns-housing

CPO 110: Cyflwyniad i Cynllunio Gofodol Cynnydd a chwymp yn nelfryd cynllunio yn y cyfnod ar ôl y Rhyfel Richard Cowell cowellrj@caerdydd. ac. uk

Tarddiad trefi newydd yn y Deyrnas Unedig: • ‘an uncompromised model of the better postwar world that planning could create’ (Ward 1994, 102) • Gwreiddiau yng ngwaith Ebenezer Howard, ond y cyd-destun gwleidyddol ar y pryd yn anghefnogol • Nawr yn cael ei weld fel modd i ymdrin ag anghenion ar gyfer (1) ailadeiladu ar ôl y rhyfel, (2) gwella tai drwy ddatganoli, (3) gweithredu darpariaethau Adroddiad Barlow, yn ogystal â. . .

Cynllun Llundain Fawr 1944 • Nodwyd 8 o drefi presennol i’w ehangu • 8 safle ar gyfer datblygu trefi newydd • pob un y tu hwnt i’r llain las o amgylch Llundain •

Sut i weithredu'r weledigaeth mawreddog hwn? • Sefydlwyd Pwyllgor Reith yn 1945 i weithio ar fframwaith cynllunio a datblygu addas. • Nodwyd paramedrau dylunio allweddol: poblogaeth o 30 i 50 mil; hunangynhaliaeth; egwyddorion 'cymdogaeth' a chymysgedd cymdeithasol. • Dynodwyd gan weinidog y llywodraeth, a'i weithredu gan Gorfforaeth Datblygu gyda phwerau cynllunio cryf. • Cyfrannodd i Ddeddf Trefi Newydd 1946

Y Trefi Newydd Cam 1 (1946 -9): Stevenage, Crawley, Hemel Hempstead, Harlow, Hatfield, Welwyn GC, Basildon, Bracknell; Newton Aycliffe, Peterlee, East Kilbride, Glenrothes, Cwmbrân

Dyluniad y trefi newydd yng ngham 1 • Cymrwyd i ystyriaeth 'egwyddorion cymdogaeth' o gyfleusterau cymunedol wedi’u grwpio: ‘We want to revive the social structure which existed in the old English village, where the rich lived next door to the not so rich and everyone knew everybody … the man who wants a bigger house will be able to have it, but he will not be able to have it apart from the smaller houses’(Chair of Stevenage DC, Ward '94, 105). • gwahaniad llym o dai ac ardaloedd diwydiannol trwy’r broses o bennu ardal; • darpariaeth sylweddol o fannau agored

www. livingarchive. org. uk

Stevenage strwythyr y gymdogaeth a pharthau

Cam 2 y Trefi Newydd (1955 -70) Irvine, Livingstone, Washington, Warrington, Skelmersdale, Milton Keynes, Peterborough, Northampton, Telford, Redditch, Newtown

Beirniadaeth o'r trefi newydd: • Gwrthwynebiadau o gymunedau gwledig a oedd eisoes yn bodoli • gwrthwynebiadau ehangach nad oedd y llywodraeth a chynllunwyr yn rhoi beth oedd pobl eu heisiau. • beirniadaeth ynglŷn â strwythur y gymdogaeth. • aflwyddiannus wrth gyflawni cymysgedd cymdeithasol; Cam 2 wedi cefnu ar dyheadau cymdeithasol. • Cam 1 wedi methu mynd i'r afael â phroblemau yn ymwneud â’r car, ac roedd eu cynlluniau yn anhyblyg. • Dyluniadau Cam 2 wedi gwneud addasiadau i gar, ac yn cynnig strwythur mwy hyblyg a oedd yn seiliedig ar grid (ee Milton Keynes).

Milton Keynes ‘a suburban realm loosely tied together by a fishnet of roads thrown almost casually across the landscape’ (Mars 1998, 270)

Trefi Newydd: eu cymynrodd • Wedi cartrefu 2 filiwn o bobl erbyn 1998, llawer ohonynt yn dal i dyfu. • cymynrodd wael am drafnidiaeth gynaliadwy? • wedi dangos anhawsterau hunangynhaliaeth. • adlewyrchu yn hytrach nag effeithio ar yr economi ranbarthol? • Mae'r syniad o drefi newydd yn parhau i fod yn berthnasol heddiw. . .

Trefi newydd heddiw - y sector breifat yn y 1980 au - 'Cynllun Cymunedau Cynaliadwy' a 'ecodrefi' o dan Llafur Newydd? - 'Yn ôl i'r gorffennol' o ran dyluniad?

Ailddatblygu trefol cynlluniedig: Yr her wrth y cyhoedd?

Beth yw ailddatblygiad trefol cynlluniedig? • ailddatblygu canol dinasoedd ac ardaloedd trefol mewnol a oedd â thai gwael a mannau wedi’u bomio • cyflawni defnydd mwy 'effeithlon' o le ac 'ailddatblygu cynhwysfawr’ • Estheteg Fodernaidd (Le Corbusier, ac ati) • mynd i'r afael â'r car, Traffic in Towns (Colin Buchanan 1963)

Cynnyrch allweddol • canolfannau siopa di-draffig (e. e. Birmingham Bull Ring) • Cylch-ffyrdd trefol (e. e. Boulevard de Nantes a Rhodfa'r Gorllewin, Caerdydd) • adeiladau uchel, aml-lawr • 1, 185, 000 o dai wedi eu dymchwel rhwng 1955 -1974, a oedd yn golygu adleoli 3. 1 miliwn o bobl

‘Marvels of the Modern Age’ ar sianel BBC 2, a gyflwynwyd gan Dan Cruickshank • Pa feirniadaethau a wnaed o gynllunio, ei brosesau a’i ganlyniadau? • I ba raddau oedd y cynllunwyr yn gyfrifol am y canlyniadau?

Adlach yn erbyn ailddatblygiad: • I ffurf a chynnwys y datblygiad: ymateb i bensaernïaeth fodern, colled adeiladau gwerthfawr • Pryderon penodol am ddatblygiad aml-lawr. . .

Problemau yn ymwneud â adeiladau amllawr: anaddas ar gyfer yr henoed neu deuluoedd; pryderon am ansawdd adeiladu; cwymp Ronan Point, Llundain.

Beirniadaeth o’r broses: • cyfranogiad cyhoeddus cyfyngedig ac agwedd dadol: • ‘I think it is necessary to lead the citizen - guide him. The citizen does not always know exactly what is best: nevertheless we have got to take into account his wishes and his ideas and give him an opportunity of expressing them and give him an opportunity of understanding what is proposed’(Silkin 1949, yn Ward 1994, 112)

Heriau i ideolegau ac effaith gymdeithasol cynllunio: • Ideolegau o 'moderneiddio', 'lles y cyhoedd' a 'pha mor gynhwysfawr‘. • Yn gwahardd barn y rheini oedd yn cael eu heffeithio. • Goblygiadau dosbarthol: chwalu cymunedau. • Gweler Gower-Davies ar LC

A oedd adrannau cynllunio yn drahaus? • Cynllunwyr yn ran o adrannau allweddol y cyngor, ac yn gynyddol yn frwdfrydig am fodelu gofodol. • I rai, ‘this is a good thing when we are dealing with people who have no initiative or civic pride. The task surely is to break up such groupings even though people seem to be satisfied with their miserable environment’ (Wilfred Burns, Newcastle’s Swyddog Cynllunio cyntaf Newcastle yn ysgrifennu ym 1963, yn Ward 1994, p. 153)

Ymatebion i'r heriau hyn • symudiad i ffwrdd oddi wrth ailddatblygu llym yn y 1970 au. • Adroddiad Skeffington (1969) gan y Pwyllgor ar Gyfranogiad y Cyhoedd mewn Cynllunio. • Cefnogaeth eang ymysg y cyhoedd i’r proffesiwn cynllunio yn dechrau pylu. . .

Thatcheriaeth a cynllunio: yr her oddi wrth y farchnad?

Nodweddion allweddol Thatcheriaeth • agenda economaidd neoryddfrydol. • ‘rolling back the state', ‘laissez -faire’. • caniatáu i'r farchnad i weithio. • gwleidyddiaeth euogfarn nid gwleidyddiaeth consensws. • Gwrthwynebiad i’r 'wladwriaeth nani‘ (nanny state). • ond cefnogaeth traddodiadol i’r Torïaid traddodiadol yng nghefn gwlad yn diflannu. . .

Osgoi Cynllunio 1: Ardaloedd Menter llai o reolaeth gynllunio, seibiannau treth; mwy o bwyslais ar adleoli na chreu swyddi; 25 erbyn 1985

Osgoi Cynllunio 2: Corfforaethau Datblygu Trefol • Byrddau heb eu hethol, yn ymwneud â adfywio ardaloedd yng nghanol y ddinas, (y rhan fwyaf) yn cymryd cynllunio a phwerau prynu gorfodol oddi wrth awdurdodau lleol dynodedig. • Dynodwyd yr un cyntaf ym 1981 (London Docklands DC, Lerpwl) yna 13 pellach, gan gynnwys Bae Caerdydd. • defnyddio arian cyhoeddus i ddenu datblygiad preifat a mewnfudwyr cefnog

Roedd CDTau yn gynhennus • Annemocrataidd • anwybyddu dymuniadau pobl leol • wedi methu i gynllunio'n strategol (cludiant) • Gweler: www. lddc-history. org. uk

Newidiadau i'r system: rheoli datblygu • Pryderon gyda oedi yn y broses o reoli datblygu; ‘ 1000 s of jobs every night are locked away in the filing trays of planning departments’ (Heseltine, yn Ward 1994, 205) • Terfyn amser o 8 wythnos ar gyfer y rhan fwyaf o geisiadau • Cylchlythyr 22/80

• ‘Planning control is not intended to enable local planning authorities to intervene in the normal operation of market forces, and local planning authorities should not refuse permission for new development by small businesses on the grounds that the proposed use would adversely affect the trade of established businesses’ • (Cylchlythyr 2/86, para 11)

Newidiadau i gynlluniau datblygu: • pryder ers tro am baratoad araf y cynlluniau • Deddf Cynllunio Gwlad a Thref 1968 wedi sefydlu cynlluniau lleol a chynlluniau strwythur, daeth y cyntaf i’r amlwg mewn cynghorau dosbarth, a’r olaf yn y siroedd • Ers hynny, gwelwyd dirywiad yn y system gynllunio (strategol) ar ôl y Rhyfel: e. e. Deddf Llywodraeth Leol, Cynllunio a Thir 1980

Newididadau i gynlluniau datblygu: • mwy o ddefnydd o bwerau cymeradwyaeth canolog • diddymu cynghorau metropolitan a’r GLC • papur gwyn y llywodraeth Lifting the Burden (1985), gan wneud cynlluniau datblygu yn ddim ond un 'cyflwr materol‘ • polisi economaidd rhanbarthol yn diflannu; yn ei le, roedd gofyn i leoedd i gystadlu • The Future of Development Plans (1989) = y diwedd!!!? ?

Achubwyr cynllunio? • buddiannau datblygu yn amharod i ‘gynllunio trwy apêl’ • Terfynau i ryddfrydoli cynllunio yng nghefn gwlad • Yr angen i ymateb i orchmynion datblygu cynaliadwy byd-eang • Deddf Cynllunio ac Iawndal 1991, yn dynodi dychweliad i'r 'system a arweiniwyd gan gynllun'