Toshkent Davlat milliyraqs va xoreografiyaoliy maktabi Doklad Topshirdi

Toshkent. Davlat milliyraqs va xoreografiyaoliy maktabi Doklad Topshirdi Abdusalomova : Sevara Toshkent 2011

Reja: Kirish “BAL RAQSI”tarixi haqida O’zbekistonda “BAL RAQSI” ning o’rni Foydalanilgan adabiyotlar

Bal raqslari olamga qadimdan ma’lum U asosan XVIII. asr oxirida Angliyada mo’daga kira boshladi. Avvalam bor bal raqslari yuqori martabali shahsalar o’rtasida katta tadbirlarda tantanalarda ijro etilardi So’ngra XX-asr , . boshida o’rta miyoraholi ham u bilan tanishib raqs zallarida , ijro eta boshlashdi.

Bal raqslari o’zining xilma-xilligi va jozibaligi bilan 1924 -yili keng tarqaldi. Osha Angliyada , Imperiya raqs oqituvchilari jamiyatida birinchi raqs bo’imitashkil topdi. Bo’lm vazifasiga malum musiqa mezonini yaratib qadam , qo’yish va raqs texnikasi asosida ijro etish edi. Bu raqs turi avvaliga butun Yevro’pada so’ngra esa Osiyo va Amerikaga , tarqaldi.

Yuqori martabali shaxslarning dam olish mashg’ulotibo’lgan raqs, tobora keng rivojlanib bellashadigan sport turlariga aylandi. Yillar davomida bal raqslaridan eng qiziqarliritm mazmunigaega bo’lgan turlari saralanib olindi. So’ngra yaqin vaqt ichida ikki dasturga bo’lindi. Bular Yevro’pa va Lotin Amerikasi bal raqslari yo’nalishlaridir.

Yevropa dasturida ijrochilar raqs davomidabirga zich bog’lanib harakat qilishadi Bu albatta qo’l va tanani. tuta bilish va bir ma’romda harakatida paydo bo’ladi. Lotin Amerika dasturida esa ijrochilar erkin harakatda bo’lib raqs jarayonida , o’zarobirlashishi kuchlanadi va susayadi. ma’lum jarayonda hatto ajralib raqsga tushadi

Bal raqslarining rivojlanishtarixini etnik guruxlarining xilma – xil harakatlari boyitib bordi, dunyo profisionalraqsiga asos soldi. Klassik bal raqslariga yorqin o’zgarish yaratgan Afrika va Lotin , Amerikasiraqs madaniyatibo’ldi Hozirgikunda deyarlik hamma. bal raqslarida Afrika texnikasigaoid yashirin harakatlar mavjud.

O’zbekistonda “BAL RAQSI” ning o’rni XX asrda O’zbekistondahar xil millat xalqlari mavjud edi. Shunga qaramasdan bu millat vakillarigakeng imkoniyatlar ilm – fan, urf – odat va sa’natda ham katta o’rin egallar edi.

XX asr 60 yillaridaesa Maskvada bal raqslarini Sovet itifoqimamlakatlarida , shu jumladan O’zbekiston ham rivojlantirishni oldinga maqsad qilib qo’yilganedi. Moskva shaxridan Toshkentga juda ko’p pedagoglar seminar va o’quv amaliyotinio’rgatish uchun kelisha boshlashadi. Shu jumladan Nina Prokofevna. Dmitrenkoham. Nina sobiq rus balerinasi edi. U haqda birinchi va ikkinchiavlod sovet pedagoglariyaxshi tanishar edi. U Toshkentshaxridada butunlay qolib ketadi.

Bu studiyaningnomi “Raduga” deb nomlangan edi. Bu sudiya Toshkentva butun O’zbekistondabirinchi ball raqslari studiyasi edi. Toshkentda. Nina bal raqslari “Onasi” edi. Uning o’quvchilaritaniqlipedagoglaribo’lib yetishishgan.

Nina – Norveyshey , Kamaytison Lyudmila , Popovix , keyinchalikesa Chebotoryevlar , Torchinovlarva boshqa taniqli bal raqoslarini yulduzlikdarajasiga ko’tarib butun Yevropa gastrollaridaqatnashish imkoniyatiga ega qilgan pedagogdir “Raduga”. studiyasi eski luna parkda yani hozirgi eski zoopark yonida joylashganedi. Bu klub hozirda sedan chiqqan bo’lsa ham lekin juda ko’p ish faoliyatini yuritgan ansambllaridan biri edi.

Bu studiya parkda joylashgani uchun ham ansambl qatnashchilari esa har xil shou programmalarida bal raqslari ijro etishga majbur bo’lishgan. Lekin buning yaxshi tomoni shunda ediki shou programmalarga katta mablag’ ajratilar edi. Lekin bu gonararning hammasini Nina sahna bezagi, ansambl kostyumlariga sarf qilar edi. Bu sarf harajatlar ansamblga kelajakda katta ro’l o’ynaydi, va o’z individualiga ega bo’ladi deb aytadi – Nina Projofevna. Chunki har xil Turnirlarda qatnashib o’zlarining jim –jimador raqs kostyumlari bilan ajralib turar edi va o’z mahoratlarini boshqa qatnashuvchilar orasida kuchaytirishga intilar edilar.

O’sha paytdayoqbal raqsi paralari “B” klass paralari ham paydo bo’ladi. Hozirgikunda bu parani “M”klass deb nom olgan. O’sha davrning o’zidayo’q Farg’ona shaxrida Barbashov ikkinchiball raqslari studiyasini tashkil qiladi Nina Toshkentgabirinchi kelgan. bo’lsada, lekin butun O’zbekistonbo’yicha Barbashov pedagog sifatida liderliko’rnini egallagan edi.

U o’z Farg’onasidagi studiyasinirivojlantirish uchun Leningrad (Piterburg shaxridan ) mashhur bal raqslari paralarini taklif qilib, bal raqslari sirlarini o’z o’quvchilariga taxsil berishiga katta ahamiyat beradi. Bu studiya ham Toshkentdagi“Raduga” studiyasiningfilialiedi.

70 – yillarningoxirlarida “Raduga ” studiyasidabitirib tamomlagan Torchinlaroilasi o’ziningkichik studiyasinitashkil qiladi Bu klub. Aviatsiyazavodigategishlibo’lgan va buning nomi “Vastok” deb nom olgan edi. Tashkilotchilar Valeriy va Tatyana Torchinlaredi. Bu studiya “Raduga” studiyasigabirinchi raqib ansambl edi. Chunki “Vastok” studiyasi katta imkoniyatlarga edi va Moskva va Leningrad (Piterburg shaxarlaridan mashhur pedagoglarniansamblni ) rivojlantiribmahoratinioshirish uchun yo’llaydiva bu katta yutuqlarga sabab bo’ladi.

Keyinchalik 80 – yillar boshida esa yana bir Toshkentdabal raqslari studiyasi ochiladi Uning. tashkilchisi. Turchinlarning shogirtlaridanbiri Habibulin Erik Anvarovichedi. Bu studiya Ado teatridao’z studiyasiniochadi. Uning kichkintoybolalar paralari juda ajoyib edi. Shu davrning o’zidayoq. Turchinlarningyana bir shogirti. Svetlana. Mayeseyevna boshchiligida“Алые. Тюлпаны ” (Lola qizg’aldoq nomli ) kichkintoylar uchun bal raqslari klubini ochadi Bu studiya Akmal. Ikromovtumani qoshidagi Pyonerlaruyi (Дом Пионеров da ) tashkil qilingan edi.

1980 - yilda Respublika bo’yichabal raqslari chempionatibo’lib o’tadiva unda 12 ta ansambl qatnashchilarifaol ishtiroketishgan. Birinchi o’rinni– “Siluet klubi g’olib bo’ladi ” Ikkinchio’rinni– “Vastok” studiyasi Uchinchi o’rinni- “Raduga” studiyasi edi. 1989 – yilda esa O’zbekistondabal raqslari Federatsiyasi tashkil qilingan edi. Uning prizidentiesa Rudolf Mixailovich. Kan saylandi Agar Lyubov Prokofevnatirik. bo’lganidaalbatta uni prizidentqilishgan bo’lar edi. Shundan so’ng hozirgizamonga qadar ko’p bal raqslari ansambllari tashkil etila boshlaydi.

Foydalanilganadabiyotlar : Dmitriy. Lereriybiografiyasidanqisqa axborot olindi www. vitadance. uz