Тіл біліміндегі антропоөзектілік парадигма Сыпатаева Сания ТК-11
Тіл біліміндегі антропоөзектлік парадигма XXI ғасырдың басты парадигмасы ретінде өрістеп отырған ғылыми зерттеудің антропоцентрлік парадигмасы тіл білімі тарихындағы дәстүрлі тарихи-салыстырмалы (XIX-XX ғғ. ) және жүйелілік-құрылымдық парадигмасы (XX ғ. ) заңды жалғасы болып табылады. Антропоцентризм (гр. anthropos – «адам» , лат. centrum орталық) - адам феноменін Ғаламның басқа да феномендеріне қарсы қоя отырып, адамды қалымның орталығы ретінде танытатын, дүниедегі болып жатқан процестердің мақсатын адам факторымен байланыстыратын ғылыми бағыт.
Тіл біліміндегі антропоөзектлік парадигма Лингвистикалық зерттеудің антропоцентристік парадигмасы тілді сол тіл қызмет ететін қоғаммен, әлеуметтік ортамен, тіл иесі – халықтың сан ғасырлық тарихымен, таным әлемімен, ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келе жатқан өмірлік тәжірибесімен, рухани болмысбітімімен, салт-дәстүр, әдет-ғұрыпымен байланыстыра қарастыруды діттейтін тіл біліміндегі ауқымды кең зерттеулерде жол ашып, нақты ғылыми жетістіктерге қол жеткізеді.
Тіл біліміндегі антропоөзектлік парадигма XXI ғасыр лингвистикасы «тіл және адам» проблематикасының біртұтас теориясын қалыптастыруға бетбұрыс жасауымен, ғылыми зерттеудің теориялық-методологиялық негізіне тілді адаммен, оның ой-санасымен, руханипрактикалық іс-әрекетімен тығыз іланыста қарастыруды, яғни антропологиялық ұетанымды басшылыққа алуымен сипатталады.
Бейвербалды қарымқатынастың ұлттық сипаты Тілсіз қарым-қатынасты зерттейтін сала – паралингвистика (гр. «para» жанында, қасында деген мағынаны білдіреді). Яғни ол хабарланатын ойдың, пікірдің вербалды (сөзбен білдіру) тәсілдерімен қоса, сөйлеу үстінде қолданылатын вербалды емес (тілсіз) амалдармен берілуін және сөйлеу кезінде қолданылатын вербалды емес, тәсілдердің жиынтығын зерттейді.
Сөйлеу кезінде паралингвистикалық тәсілдер қосымша ақпарат береді айтылмаған сөз орнына қолданылад ы сөзбен бірге, аралас қолданылад ы
55% 7% 38%
Просодика Кинесика Такесика Проксеми ка
Жүрістұрыс Визуалды контакт Дене қалпы Кинесик а Мимика Қимыл әрекет
Скачать презентацию Тіл біліміндегі антропоөзектілік парадигма Сыпатаева Сания ТК-11
куратор.pptx