Темір тапшылықты анемия Орында ан: Сарсенова ғ Ұ

Темір тапшылықты анемия Орында ан: Сарсенова ғ Ұ абылда ан: Абласанов А Қ ғ Тобы: ЖМ-

Анықтам асы Анемия – шеткі анны бірлік к лемінде Нв мен қ ң ө эритроциттеррді т мендеуі салдарынан ң ө туындайтын симптомдар жиынты ы ғ

Анемияның критерийлері: әйелдерде Нв 120 г/л, эритроциттер санының 4 х 10 12 /л, еркектерде Нв 140 г/л, эритроциттер санының 4, 5 х 10 12 /л аздығы.

Ауырлы д режелеріқ ә Же іл ң — гемоглобин 90 -119 г/л Орта — гемоглобин 70 -89 г/л Ауыр – гемоглобин менее 70 г/л

Темір тапшылы ты анемия қ Организмде темірді т мендеуімен ң ө сипатталатын патологиялы жа дай қ ғ

Өзектілігі Жер шарыны рбір 4 -ші т р ыны темір ң ә ұ ғ тапшылы ты анемиямен ауырады қ аза станда 70% тарал ан Қ қ ғ

ТТА себебі Темірді т суіне ара анда олданылуы жо ары ң ү қ ғ жа дайлар: ғ ан кетулер Қ Ж ктілік ү Бойды тез суі (1 -2 жаста, жынысты жетілу кезе і) ң ө қ ң Организмге жеткіліксіз т суі ү Сі ірілуді б зылуы ң ң ұ (аш ішектегі абынулы , қ қ тырты ты немесе атрофиялы процесстер) қ қ қ

Патогенезі Темір гем рамына кіретін осылыс, құ қ ол гемоглобин құрамында оттегін байланыстыра алады, миоглобин құрамында бұлшық еттердің жиырылуын қамтамасыз етеді, тін клеткаларындағы тотығу үрдістерін қамтамасыз етеді (цитохром, каталаза және пероксидаза).

Терірді орда жиналуың қ Ферритин ж не гемосидерин ә Темірді тасымалдануы ң трансферрин (сидерофилин).

ТТА даму сатылары 1. орда ы темірді олданылуы (темірді Қ ғ ң қ ң латентті тапшылы ы) ғ 2. Темірді тіндердегі тапшылы ы ң ғ (ферменттер белсенділігіні ж не ң ә тіндерді тынысты ызметіні ң қ қ ң б зылуы) ұ 3. ТТА анемия.

Клиника Анемиялы синдром қ лсіздік, ентігу, тез шарша ышты , кейде Ә ғ қ й ышылды , кардиалгиялар. ұ қ қ шаршаудан кейінгі бас ауру, бас айналу. Анемияны ауыр т рінде талмаларды к рінуі. ң ү ң ө Ж рек т йы ты ыны сол а ке ейуі, кпе ү ұ қ ғ ң ө артериясында ж не ж рек шында анемиялы ә ү ұ қ систолалы шу, мойындыры венасында шуды қ қ ң естілуі, тахикардия ж не гипотензия. ә ЭКГ да реполяризация, миокардиострофии к ріністеріні б зылыстары к рінеді. ө ң ұ ө

Сидеропениялы синдромқ ( эпителий тініні трофикалы б зылысы ж не ң қ ұ ә тіндік гипоксиясы): б лшы ет лсіздігі (тек ана ТТА) ұ қ ә қ ыш ыл, ткір, т зды та ам а уестену, д м сезуді қ қ ө ұ ғ ғ ә ә ң б рмалануы ұ ауыз уысында згерістер: д м сезуді т мендеуі, қ ө ә ң ө тілде ашып к йдіру сезімдері, атрофиялы ү қ згерістер, тіл шында ж не жиегінде жары тарды ө ұ ә қ ң болуы, ауыр жа дайларда ызару айма тары д рыс ғ қ қ ұ емес алыпта болуы (географиялы тіл) ж не қ қ ә афтозды згерістер, тіс эмальіні згерістері. ө ң ө

Ерінні шырышты абатында атрофиялы згерістер: ауыз ң қ қ ө б рышында жарылулар (хейлоз). ұ Ж т ынша та б где денені т р аны т різді ж тынуды ұ қ қ ө ң ұ ғ ә ұ ң б зылысы (синдром Пламмера — Винсона) ұ Теріні ж не шашты р ауы: боз ылттану, кейде же іл ң ә ң құ ғ ғ ң жасыл т сті (хлороз) ж не тез бетте пайда болатын ызару, ү ә қ р а тылы ая ол сауса тарында жарылуларды болуы. құ ғ қ қ қ ң Шаштар жылтырлы ын жо алтады, а арады, жі ішкереді, ғ ғ ғ ң сын ыш, ерте а арады ж не т скіш болады. ғ ғ ә ү АІЖ (атрофиялы гастрит ж не ахилия) : кекіру, тама тан қ ә қ кейін іште ауырсынуды сезінуі, ж рек айну. ң ү Тырна тарда згерістер: жі ішкеруі, тез сын ыш, тез қ ө ң ғ ажыратылады, ай ын згерістер койлонихия болады қ ө

Диагностика ЖА: Қ гипохромия микроцитоз аннулоциттер (эритроциттерді ортасында ң гемоглобин жо болуына байланысты са ина қ қ т різді болуы) ә Эритроциттерді лшемдері ж не т рлері р т рлі ң ө ә ү (анизоцитоз, пойкилоцитоз). Ретикулоциттер саны згермеген ө

алыпты ан к рсеткішіҚ қ ө

Гипохромия , микроцитоз

Г ипохромия, микроцитоз.

Биохимиялық зерттеулер алыпты жа дайда ы темір м лшері 0, 7 — 1, 7 мг/л, Қ ғ ғ ө немесе 12, 5 — 30, 4 мкмоль/л. ан плазмасыны темірді жалпы байланыстыру Қ ң асиеті (немесе ан сары суында ы трансферрин) қ қ ғ ТТА кезінде жоарылайды ( алыптыда — 1, 7 — 4, 7 мг/л, қ немесе 30, 6 — 84, 6 мкмоль/л). ан сары суында ы ферритин де гейі ( орда ы Қ ғ ң қ ғ темірді к рсеткіші). алыптыда ерлерде 106 ± 21, 5 ң ө Қ мкг/л, ал йелдерде 65 ± 18, 6 мкг/л. ТТА кезінде ә ферритин м лшері 10 мкг/л т мен. ө ө

ТТА ағымы Организмні ызметтік б зылыстары жо кезінде ң қ ұ қ (ж ктілік, ү > 40 жастан ас ан йелдер) ТТА қ ә диагностикасы иын қ Жасырын тапшылы кезе інде (тіннні қ ң ң гипосидерозы ж не темір тасымалдануыны ә ң т мендеуі). Сары суда ы темір де гейі ж не ө ғ ң ә ферритин м лшері т мендейді, ан плазмасыны ө ө қ ң темірді жалпы байланыстыру асиеті, қ трансферинні аны у коэффиценті т мендейді ң қ ғ ө ( алыптыда 30%, 15% т мендесе ТТА к рсетеді). қ ө ө Темір оры аны таусылса ТТА клиникасы ай ын қ қ қ

Себебенін анықтайтын қосымша әдістер Ас азан с ліні ыш ылды ын аны тау. қ ө ң қ қ ғ қ Н жісті паразиттерге зерттеу. ә Н жісті жасырын ан а тексеру ә қ ғ АІЖ рентгенологиялы зерттеу (ас азан жарасы, қ қ диафрагма жары ы, атерлі ісіктіер ж не т. б. ). ғ қ ә Гинекологиялы тексерулер. қ Тік ішекті зерттеу (жаралы колит, ісіктер, геморрой). қ

Клиникалық жағдай Нау ас А, қ 42 жаста. 12 елі ішекті ң жара ауруымен ауырады. Шеткі анда қ : WBC 5, 9 х 10 9 /л, RBC -3, 45 x 10 12 /л (3, 6 -5, 3 x 10 12 /л ) , НЬ 54 г/л, Ht 19. 1% (. ж. қ 40 -48) , MCV -55, 4 фл (. ж. қ 80, 3 -103, 4), МСН 15, 7 пг (. ж. қ 26, -34, 4), МСНС — 283 (318 -363) г/л, RDW -25, 0 (33, 4 -49, 2) %, PLT 151, 0 x 10 9 /л (. ж. 134 -377) қ Гипохромия и микроцитоз Эритроцитарлы гистограмма қ сол а ы ыс ан микроциттерге ғ ғ қ байланысты

Клиникалы қ жағдай Науқас Баян, 35 жаста, анамнезінде эндометриоз бар. Меноррагияға шағымданады. Шеткі қан анализінде. WBC — 3, 9 х 10 9 /л, RBC 2, 72 х 10 12 /л, НЬ — 48 г/л, Ht — 16, 6%, MCV -61, 0 фл, МСН 17, 6 пг, МСНС — 289 г/л, RDW -28, 1%. PLT 131, 0 x 10 9 /л Эритроцитарлы гистограмма қ сол а ы ыс ан микроциттерге ғ ғ қ байланысты Гипохромия, микроцитоз, анизоцитоз

Дифференциалды диагностика гипохромды анемиялар порфириндер синтезіні б зылысымен ж ретін ң ұ ү анемиялар ( ор асынмен улану кезіндегі анемиялар, қ ғ туа пайда бол ан порфириндер синтезіні б зылысы), ғ ң ұ сонымен атар талассемия. қ Сидероахрезиялы анемия қ

Емі : Нв 70 г/л ден т мен бол анда госпитализация а ө ғ ғ к рсеткіш болады, ал ал ан жа дайда амбулаторлы. ө қ ғ ғ Темір тапшылы ты анемияны емі нау астар а темір қ ң қ ғ препараттарын абылдаумен негізделеді. қ

Тағам құрамындағы темірдің мөлшері те к п м лшердеӨ ө ө (100 г та амда 3 ғ мг)_ бауыр, б йрек, ж рек, тіл, оян еті, ү ү қ ндік, жыл ы еті, уылдыры , гречка, с лы, ү қ қ ұ бидай, б рша (горох), фасоль, ұ қ са ырау ла тар, ара рік, ріктер, те із ң құ қ қ ө ө ң капустасы.

К п м лшерлі: ө ө (2 -3 мг на 100 г): сиыр еті, ой еті, тауы еті, қ қ копченые колбасы, скумбрия, ж мырт а, манный рамы, 2 ұ қ құ сортты ннан жасал ан нан ұ ғ рамында, айва, хурма, алм рт, құ ұ алма, ріктер, ара рік, салат. ө қ ө

ТТА 3 кезеңмен емделеді. 1 кезе ң — гемоглобин де гейін ж не шеткі ң ә анда ы темірді алпына келтіру қ ғ қ ; 2 кезе ң — тіндердегі темір орын толтыруқ ; 3 кезе ң — ршулерді алдын алу шін емө ң ү.

Аз м лшерде (до 1 мг)ө – с т, с т ү ү та амдары, жо ары сортты ннан ғ ғ ұ жасал ан нан та амы, картоп ғ ғ рамы, цитрустар рамы, ияр, құ құ қ ас аба , жасыл б рша. қ қ ұ қ

Сорбифер-дурулес – рамында аскорбин ыш ылы құ қ қ бар, т улігіне 100 мг нан 1 — 2 рет. ә Тардиферон – мукопротеаза, т улігіне 100 мг – нан ә 1 -2 рет. Актифферин – 3 -4 рет к ніне ү Гемофер-пролонгатум _ 105 мг Ферроградумет 105 мг Ферроплекс – аскорбиновая к-та, 50 мг

Темір препараттарын та айындау а кері к рсеткіштерғ ғ ө сидероахрезиялы анемия қ Бауыр цирррозы Созылмалы панкреатит АІЖ жаралары, гемохроматоз, гемосидероз.

Ферлатум 80 мг т улігіне ә 2 флакон 3 -4 апта бойы

Парентералды ендірілетін препараттар ферковен (к к тамыр а)ө ғ фербитол, (б лшы етке) ұ қ Натрий оксиферрискорбон (б\е ж не к\т). ә

Диспансерлік ба ылау қ Жылына 2 — 4 рет Ж А ж не сарысуда ы темір Қ ә ғ де гейін тексеру керек ң Организмдегі темір орын толтырып т ру шін темір қ ұ ү препараттарымен жылына 1 — 2 рет ем курсын абылда ан ж н. қ ғ ө ауіп тобында ы нау астардан темірді жасырын Қ ғ қ ң тапшылы ын аны тап керек. ғ қ

ауіп топтарыҚ Етек кір мерзімі 5 к ннен арты ж не к п м лшерде келетін ү қ ә ө ө йелдер ә Ж кті йелдер ү ә Тез сіп жат ан жас спірімдер. ө қ ө 1 жас а дейінгі балалар, егер анасы ж ктілік кезінде қ ү анемиямен ауыр ан болса. ғ Шала туыл ан, егіз н рестелер. ғ ә Созылмалы ан кетулері бар нау астар. қ қ Ішекке операциялар ан донорлары Қ

Диспансерлік ба ылау қ ЖА де темірді де гейін жылына 2 -4 рет тексеріп Қ ң ң т ру ұ Организмде темір орын толтыру ма сатында қ қ жылына 1 -2 рет темір препаратын абылдау қ ТТА ауіптілігін алдын-алу қ

Темірді жасырын жо алтуды ғ алдын алу Темір препараттарын жылына 1 -2 рет , 1 ай к лемінде ө абылдау қ ДД сынысы бойынша ж кті йелдер 3 -6 ай бойы Ұ ұ ү ә темірді 100 мг, фоль ыш ылын 300 мкг т улігіне қ қ ә олд қ ану Донор ерлер 800 -1200 мл, ал йелдер 400 -800 мл -ден ә аспауы керек

Тама тану реттілігі болу ажетқ қ Екі валентті темірге бай та мдарды к птеп олдану ғ ө қ (сиыр еті, балы , кпе, б йрек) қ ө ү Аскорбин ыш ылына бай (жемістерді, к к ністерді, қ қ ө ө соктарды) Емізулі балалар а с т німдерін шектеу ғ ү ө Тама тан аннан со шайды біраз уа ыт ткесін ішу. қ ғ ң қ ө Балалар а шай орнына т рлі соктарды беру ғ ү