Та ырыбы: қ «Жо ары де гейлі

Та ырыбы: қ «Жо ары де гейлі с ра тарды ғ ң ұ қ ң рылуы» құ

Жоғары дәрежелі сұрақтар қойылғанда, оқушылар ақпаратты белгілі бір жолдармен қолдануға, қайта құруға, кеңейтуге, бағалауға және талдауға тиіс болады. Оқушыларды ойлауға, ойларын қайта құруға, толғануға, шығармашылықпен жұмыс жасауға, пайымдауға, болжауға жетелейтін сұрақтар олардың жан-жақты ойлануына мүмкіндік береді. Мұғалімнің қойған сұрақтары сыныпты жұмысқа дайындап, не маңызды, не дұрыс емес (бұрыс) екендігін және оны қалай жеткізіп айтуға болатындығын, сонымен қатар, кімнен және неден келіп жатқан ақпараттар, білім екендігін айқындап беруге көмектеседі.

Оқушылар тапсырмаларды орындауда белсенділік көрсетеді; Оқушылардың өз ойларын айтуға қолайлы жағдай туғызады; Оқушылардың оқуға деген ынтасы артады; Мұғалімдер оқушылардың бір-бірінің пікірлерін құрметтейтін ортаны қамтамасыз етеді; Сын тұрғысынан ойлауға көмектеседі; Сын тұрғысынан ойлаудың алғашқы қадамдарына қолайлылық тудырады. Жоғары деңгейлі сұрақты енгізсек

Төмен дәрежелі сұрақтар Оқушылардың жауап беретін сұрақтары бір немесе екі сөзбен шектелсе, ондай сұрақтар төмен дәрежелі сұрақтар болып табылады. Төмен дәрежелі сұрақтарды «жабық» , «жай» , деп те атайды. Мысалы, «Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту» технологиясында бұндай сұрақтар «жіңішке» деп беріледі. Жай сұрақтар нақты ақпараттарды қажет ететін сұрақтар болып табылады, көбінесе жаттап еске сақтауды талап етеді. Төмен дәрежелі сұрақтар ешқандай ойды топтастыра алмайды, толғаныс тудыра алмайды. Ондай сұрақтарға жауап беру үшін тақырыпты түсіну жеткілікті.

Төмен дәрежелі сұрақтарды енгізсек Оқушылар жай сұрақтарға жауап бергенде нақты ақпараттарды қолданады, ал сол ақпараттарға қатысты негізгі идеяның, сол фактілердің шығу себептерін түсіндірмейді және түсінбеуі де мүмкін. Себебі берілген фактілерді жаттап алып-ақ, жауап бере алады. Оқушылардың ойлауын шектеп, жатқа айтуға бағытталған сұрақтар оқушылардың ойлауын дамытпайды. жай сұрақтар оқушылардың әңгімелесуіне, яғни диалог құруына мүмкіндік бермейді, мәнерлі сөйлеуін шектейді, қысқа ғана жауап беруге баулиды, сол себептен шығармашылығы да дамымайды.

Блум таксономиясы» атты кітабында ө з теориясын дамыт қ ан. 1956 жылы Бенджамин Блумны ң т ө ра ғ алы қ етуімен білім беру комитеті ә зірлеген Блум таксономиясы сын т ұ р ғ ысынан ойлауды қ арастыру ғ а болатын ойлау да ғ дыларыны ң ке ң інен қ олданылатын иерархиялы қ моделі болып табылады. Блум таксономиясыны ң ма қ саты – о қ ытуды ң не ғұ рлым т ұ тас нысанын құ ру.

Ойлау деңгейі Сұрақтар үлгілері Білу арапайым с ра таҚ ұ қ р-Б л с ра тар на ты деректерді еске т сіріп, жауап ұ ұ қ қ ү беру шін ойылады. ү қ Түсіну Аны таушы с ра та қ ұ қ р-ал ан а паратты аны тау шін ба ыттал ан «я ни ғ қ қ ү ғ ғ ғ сені ойынша, б л. . . » , «мен сені д рыс т сінем, онда. . . » ң ұ ұ ү Қолдану Т жірибелік с ра тар- ә ұ қ «Сіз алай орындар еді із. . . ? » Одан не істеуге қ ң болады. . ? «Егер сіз кейіпкерді орында болса ыз айтер еді із? » ң ң қ ң Талдау Интерпретациялы с ра тар (т сіндіруші қ ұ қ ү ) белгілі бір м селелерді шешу ә барысында жа а идеяалар а итермелеуі м мкін ж не т сініксіз ң ғ ү ә ү іс- рекеттерді себебін аны тау а к мектеседі (неліктен? ) «НЕГЕ? » , «НЕ ә ң қ ғ ө ШІН? » Ү Жинақтау Шы армашылы с ра тар(болжам ғ қ ұ қ )- «Не болды, егер де, . . . ? » «Не згер ө еді? » . . . , осылай болса айтер еді? . . » , « алай ойлайсыз, о и а рі арай рбуі қ Қ қ ғ ә қ ө м мкін? » ү Бағалау Ба алаушы с ра тар(салыстыру ғ ұ қ )-ойлауды эмоционалды жа ын арттыру ң ғ шін ба ыттал ан «Сіз алай ойлайсыз? » «Неге мынау жаксы, ал мынау ү ғ ғ қ нашар? » «Бір кейіпкер екінші кейіпкерден несімен ерекшеленеді? »

Блум «Түймедағы» • 1. арапайым с ра таҚ ұ қ р-Б л с ра тар на ты ұ ұ қ қ деректерді еске т сіріп, жауап беру шін ү ү ойылады. қ • 2. Аны таушы с ра та қ ұ қ р-ал ан а паратты ғ қ аны тау шін ба ыттал ан «я ни сені қ ү ғ ғ ғ ң ойынша, б л. . . » , «мен сені д рыс ұ ұ т сінем, онда. . . » ү • 3. Т жірибелік с ра тар- ә ұ қ «Сіз алай орындар қ еді із. . . ? » Одан не істеуге болады. . ? «Егер сіз ң кейіпкерді орында болса ыз айтер еді із? » ң ң қ ң • 4. Интерпретациялы с ра тар (т сіндіруші қ ұ қ ү ) белгілі бір м селелерді шешу барысында жа а ә ң идеяалар а итермелеуі м мкін ж не т сініксіз ғ ү ә ү іс- рекеттерді себебін аны тау а к мектеседі ә ң қ ғ ө (неліктен? ) «НЕГЕ? » , «НЕ ШІН? » Ү • 5. Шы армашылы с ра тар(болжам ғ қ ұ қ )- «Не болды, егер де, . . . ? » «Не згерер еді? » . . . , осылай ө болса айтер еді? . . » , « алай ойлайсыз, о и а рі қ Қ қ ғ ә арай алай рбуі м мкін? » қ қ ө ү • 6. Ба алаушы с ра тар(салыстыру ғ ұ қ )-ойлауды ң эмоционалды жа ын арттыру шін ба ыттал ан ғ ү ғ ғ «Сіз алай ойлайсыз? » «Неге мынау жаксы, ал қ мынау нашар? » «Бір кейіпкер екінші кейіпкерден несімен ерекшеленеді? » Блум т йме ү да ы ғ арапайым Қ сра тар ұ қ Аны таушы қ с ра тар ұ қ Т жірибелік әс ра тар ұ қ Интерпретациялық сратар ұ қШы армашылы ғ қ с ра тар ұ қ Ба алаушы ғ с ра тар ұ қ