Та ырыбық : Жедел б йрек ү

Та ырыбық : Жедел б йрек ү жеткіліксіздігі. Интернатура дәрігерлері : ЖТД Курс: 6 Группа: 603 -02 к Тексерген: Умешова Л. А. Кафедра: Инфекциялық аурулар. С. Д. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С. Д. АСФЕНДИЯРОВА

Жоспар • Кіріспе • Негізгі б лім: ө Себептері Классификациясы Кезе дері ң Клиникалы к рінісі қ ө Диагностикасы Емі • орытынды Қ • Пайдаланыл ан дебиеттер тізбегі ғ ә

Кіріспе Жедел б йрек жеткіліксіздігі-ү б л сидром барлы б йрек функциясыны ұ қ ү ң б зылуы ж не су, электролиттер азот ж. т. б. зат алмасу процесстеріні б зылысы ұ ә ң ұ болып табылады. Б л потенциалды айтымды болады. Ол жедел т рде дамып ұ қ ү жиірек айтымды болады, б йрек тініні б зылысы болады ж не з рді қ ү ң ұ ә ә ң м лшеріні азаюымен(олигоурия) не м лдем болмауымен(анурия)сипатталады. ө ң ү

Негізгі б лімө Оны негізгі себептері ң уытты серлер ә (ин-токсикация) мен инфекциялар. 1) б йрек гемодинамикасыны б зылуы (шок, коллапс ж. т. б. ); ү ң ұ 2) экзогенды интоксикация (улы заттар, к нделікті т рмыста оларды пайдаланса, улы жануарлардан жара ат алса, д рілік ү ұ қ ә заттар); Некрозды нефроз ауыр металдарды (сынап, ор асын, висмут, хром, уран) т здарымен, ќыш ылдармен (к кірт, ң қ ғ ұ қ ү хлорлы сутегі, фосфор, ымызды ышќылдары), к патомды спирттермен [этиленгликоль (антифриз)], наркозда қ қ қ ө олданылатын заттармен (хлороформ, барбитураттар) немесе сульфаниламидтермен («сульфаниламидтік б йрек») қ ү улан анда бай алады. ғ қ 3) Б йрек ызметіні жедел жеткіліксіздігі ауыр серлі инфекция (тырысќа , іш с зегі, паратиф, дифтерия, сепсис) ү қ ң ә қ ү (геморрагиялы лихорадка б йрек синдромымен ж не лептоспироз); ауруларында орын алып, кейде бауырды қ ү ә ң (гепатореналды синдром) не б йректі з (гломерулонефрит, амилоидоз, тасты б йрек ауруы) сыр аттарын ас ынтады. қ ү ң ө ү қ қ 4) Жедел б йрек аурулары (жедел гломерулонефрит ж не жедел пиелонефрит); ү ә 5) З р шы ару жолдарыны обструкциясы (жедел з р шы аруды б зылысы); ә ғ ң ә ғ ұ 6) аренальды жа дай (травма не жал ыз б йректі алып таста анда). Некронефроз т рлі ауыр жара аттардан (мылжалану ғ ғ ү қ синдромы — crus sуndrom, операцияны серінен б йрек ќызметіні жедел жеткіліксіздігі), к лемді к йіктен, к п һ ң ә ү ң ө ү ө м лшерлі гемолизден («гемолиздік б йрк»), организм сусызданѓанда немесе хлорсызданѓанда («хлоргидропениялы ө ү қ б йрек») дамиды. ү

Классификациясы: • Преренальды • Ренальды • Постренальды

Преренальды Б йректер за ымдалма ан, біра олар функциясын ат армайды ү қ ғ қ қ себебі жалпы ан айналым б зылысы салдарынан. Сау б йрек қ ұ ү з р т збейді егер систолалы артериялы ысым 90 -60 ә ү қ қ қ с. б. Преренальдыдан ренальды а ауысады себебі б йректегі ғ ү анмен амтамасыз ету б зыл анды тан онда ишемия мен қ қ ұ ғ қ некроз алыптасады. Ренальды ишемия жылы ишемиядан кейін қ 20 мин кейін сал ын ишемиядан 2 са кейін дамиды. қ ғ Перенальды жетіспеушілік себептері: • гиповолемия • гипотензия • гемолиз ж не миолиз ә • эндогенді интоксикация

Ренальды Б йректер х функцияларын ат армайды себебі онда б йрек ү ө қ ү тінін б зылысы сер нен болады. ң ұ ә ә Біріншілік релаьды жетіспеушілік себептері: қ • жедел каналды некроз қ • Тамыр ішілік блокадалар (гемолитикалы уремиялы қ қ синдром, б йрек тамырларыны тромбозы) ү ң • гломерулонефрит • интерстициальды нефрит

Постренальды Б йрек функциясын ат арады, біра з р шы пайды себебі з р ү қ қ ә шы ару жолдарыны ғ ң б зылысы(обтурациядан). Постренальдыдан ренальды а айта ұ ғ қ к шу м мкін себебі з р шы пай б йрек т бектерінен айта ө ү ә қ ү ү қ еніп б йрек тініне ысым т сіріп ишемия ү қ ү болады. Постренальды жетіспеушілік себептері: • ісік • тас • гематома • Инервациясыны б зылысынан уы сфинктеріні спазмы ң ұ қ қ ң

Т рт клиникалы кезе і: ө қ ң • 1) бастап ы к ріністері: қ ө • 2) олигоурия: • 3) диурез алпына келуі: қ • 4) сауы у. ғ Егер екінші кезе і деп ас ынса, уремия, дамиды. ң ү қ

I к езе ң — бастап ық (симптоматикасы, жедел бүйрек жетіспеушілігін тудырған тікелей себептің әсер етуінен), ұзақтығы негізгі себептің әсер еткеннен кейіннен бүйректің алғашқы бұзылысына дейін (бірнеше сағаттан бірнеше күнге дейін). Интоксикация пада болу мүмкін (әлсіздік, құсқысы келу, іштің ауруы);

II кезең Олигоануриялық (негізгі көрінісі — олигурия не толығымен анурия, сонымен қоса жалпы аурудың жағдайының нашарлауы, қанда жоғары мөлшерде мочевинаның жоғарлауы және басқада зат алмасудың соңғы өнімдері белок т. б. , организмде өзін өзі улау жүреді, көрінісі ретінде сөйлеуінің бұзылысы, адинамия, ұйқышылдық, іш өту, артериалық гипертония, тахикардия, дененің ісінуі, анемия, бүйрек жеткіліксіздігі, және тағы ерекщелік активті прогрессиялы түрде азотемия жүреді- жоңары мөлшерде қанда азотты (белокты) және ауыр организмнің интоксикациясы );

III кезең алпына келу стадиясы: Қ • Ерте диурез стадиясы. Кликасы II стадия а сас. ғ ұқ • Полиурия фазасы. З р т зілуді жо арлауы. Б йректі ә ү ң ғ ү ң концентрациялы абылетіні алпына келуі. Барлы қ қ ң қ қ функцияларды алпына келе бастауы тыныс алу, ж рек ан ң қ ү қ тамырлар, ас орыту, тірек имыл , ОЖЖ ж йелеріні қ қ ү ң функцияларыны алпына келуі. Б л екі апта а созылады. ң қ ұ ғ

IV кезең Сауы у кезе і. Б йректі анатомиялы функциялы ғ ң ү ң қ қ рылымыны толы ымен алпына келуі. О ан к п уа ыт құ ң ғ қ ғ ө қ кетуі м мкін кей жа дайларда тіпті бір жыл а дейін. ү ғ ғ

Клиникалы к рінісіқ ө • Бастапқы кезеңінде аурудың негізгі клиникалары болады және олигоурия пайда болады. Диурез 8 -10 % тқмендейді. Интоксикация пайда болады. (әлсіздік, тәбетінің нашарлауы, құсқысының келуі, ішінің ауруы). • Қалыптыдан олигоанурия кезеңінде диурез 25 % дейін төмендейді, зәр тығыздығы 1005, тахикардия пайда болады, аритмия экстрасистолия бойынша көрінеді, діріл болу мүмкін. Сонымен қоса ісінулер пайда болу мүмкін, артериалық қысым жоғарылайды. Көз түбін көргенде— көз нервісінің ісінуі. Егер заманауи емдеу мен адекатты ем қолданбаса науқас жағдайы одан да төмендейді, соңы летальды (өлімге әкелу мүмкін). • Полиуриялық кезеңде диурез жоғарылайды, біртіндеп гиперкалиемия төмендейді және уремия, интоксикация симптомдарының жоғалуы.

Аурудың жалпы көріністері: температураның жоғарылауы, АҚ төмендеуі, әлсіздік және цианоз жылдам сары аурудың дамуы жүреді; зәр түсі қараяды, оның құрамында белок болады, эритроциттер, лейкоциттер, цилиндрлер, қан пигметтері және детрит. Жедел бүйрек жеткіліксіздігінің сатысына қарамай гемодинамиканың өзгерісі болады, кейде анық түрде АҚ төмендеуі жүреді;

Диагностикасы Суды б лінуіні т мендеуі (диурез 10 -12 мл\кг\к ніне не 0, 5 ң ө ү мл\кг\са ) ғ Азотемияны жо арлауы (азот мочевины 7 ммоль\л, ң ғ ң креатинин 0, 1 ммоль\л, азот алды ы 30 ммоль\л) қ ғ Электролиттер дисбалансы ( калийды жо арлауы 6 ммоль\л, ң ғ кальцийды жо арлауы 2 ммоль\л натрий) ң ғ Декомпенсациялан ан метаболиттік ацидоз ( 10 ммоль\л) ғ Манитпен сынама – 100 мл 20% Манит бір са атта. Диурез жо ғ қ – фуросемид 200 мг са атына. Диурез жо – ренальды ғ қ жетіспеушілік.

Емі • Преренальды жетіспеушілік — жалпы ан қ айналымды реттеу. ан айналымны Қ ң жеткіліксіздігінен ан тамырларда с йы ты ты қ ұ қ қ ң интенсивді алпына келтіру, ренальной ЖБЖ қ кезінде интенсивті инфузия та айындалмайды, себебі ол кпені ісінуіне не ғ ө ң миды ісінуіне келу м мкін. ң ә ү • Постренальная жетіспеушілік —з рді б лінуін ә ң ө з р шы ару жолдарына алпына келтіру ( уы а ә ғ қ қ ққ катетеризация жасау , хирургиялы араласулар з р қ ә шы ару жолдарына, эпицистостомия). ғ

Ренальды жетіспеушілік: ануриялы кезе і: қ ң б йректегі энергия алмасуды ж не ан а ысты к шейтуші заттарды ү ә қ ғ ү пайдалану : дофамин 1 -3 мкг/кг/мин но-шпа, папаверин эуфилин 5 мкг/кг/сут глюкоза 10% с инсулином б йректі б лу функциясын алпына келтіретін заттар: ү ң ө қ фуросемид инфузионды терапия –суды н льдык балансы, калийі бар ерітінділерден ң ө бас тарту, гипертониялы натрий. қ гемодиализ симптоматиялы терапия қ полиуриялы кезе де : қ ң инфузионды терапия — суды н льдык балансы. Полиуриялы кезе де ң ө қ ң инфузия 5 -6 л/к н жо арлауы м мкін. ү ғ ү ан электролиттеріні коррекциясы Қ ң симптоматикалы терапия қ

орытындыҚ Жедел б йрек жетіспеушілігі к рделі ауру ол ү ү ас ынып кетсе созылмалы т рге ауысып кету қ ү м мкін, кейде тіптен лімге келу м мкін ү ө ә ү сонды танда уа ытында емделіп к тініп ж ру керек. қ қ ү ү

Пайдаланыл ан дебиеттер тізбегіғ ә • «Общая хирургия» , И. Г. Руфанов, Москва, Медгиз 1953 • «Справочник практического врача» И. Г. Кочергина, Москва “ Медицина” 1973 • «Жалпы хирургия. Та дамалы д рістер» , Т. О. Оспанов, ң ә ара анды-2006 Қ ғ • «Хирургия» Э. Д. Рубан, Ростов-на-Дону, “Феникс” 2006 • «Основы общего ухода за больными» А. Л. Гребенев, А. А. Шептулин, Москва “Медицина” 1991 • http: //www. medintech. ru / • http: //medafarm. ru/php/content. php? id=