Тақырып: Жаңа Заман мәдениетіндегі батысеуропалық философия
Дәріс жоспары: 1. Жаңа Заман бас кезіндегі мәдени-әлеуметтік ахуал. Жаңа Заман мәдениетіндегі негізгі рухани бағдарлар. 2. Эксперименталдық жаратылыстанудың пайда болуы. Эмпиризм мен рационализм философиялық дәстүрлерінің пайда болуы. 3. Неміс мәдениетінің өзіндік ерекшеліктері (Кант, Гегель).
. Жаңа Заман бас кезіндегі мәдениәлеуметтік ахуал. Жаңа Заман мәдениетіндегі негізгі рухани бағдарлар. • Қоғамдағы әлеуметтік өзгерістер айқындаушы әсер етті; • Капитализм әлемдік және дүниежүзілік сауда мен мануфактуралық өндірістің дамуын бастан кешті; • Капиталистік өндіріс тәсілі ғылымға деген сұранысты күшейтіп бірте өндіргіш күшке айнала бастады; • Ғылымдар академиясы осы кезеңде пайда бола бастады;
2. Эксперименталдық жаратылыстанудың пайда болуы. Эмпиризм мен рационализм философиялық дәстүрлерінің пайда болуы. Дүниені тану мәселелері Эмпиризм Ф. Бэкон Т. Гоббс Сенсуализм Дж. Локк Рационализм Р. Декарт Б. Спиноза
Френсис Бэкон эмпиризмі философиялық кредосы: “Білім бұл күш” Негізгі көзқарастары: • Таным прцесін тек сезімдік тәжірибемен байланысты; • Бүкіл ғылым, өмірлік тәжірибе және адамгершілік тәжірибеге ғана негізделуі тиіс; • Нақты білім өз мақсаты ретінде қолдануңа болмайды; • Тәжірибе мен білімнің басты мәселесі – адамға практикалық нәтижелерге жетуге көмектесу.
Индукция – танымның басты әдісі Индукция дегеніміз сананың жекеден жалпыға көшу. Ф. Бэконың ойынша, адамның ақыл ойына, санасына қателіктер тән, олар ақыл ойдың дамуын тежеп отырады, сондықтан олардан құтылуға тырысу керек. Бэкон бұл кемшіліктерді идолдар немесе елестер деп атайды.
Ф. Бэкон идолдардың негізгі төрт түрін келтіреді: Тектік немесе ру идолдары Үңгір идолдары Алаң немесе нарық идолдары Театр идолдары
Дж. Локктың негізгі философиялық ойлары (сенсуализмі): Дүние материалды; Танымның негізі тек қана тәжірибе болады; Сана – бос кабинет (empty cabinet), сол бос кабинет өмір бойы тәжірибе арқылы толады, немесе - tabula rasa;
Рене Декарттың рационализмі Философиялық кредосы: «Мен ойлаймын демек өмір сүремін» Рационализмнің негізін қалаған; Субстанция туралы ілімді анықтаған; Дуализм теориясының авторы болды; Танымның ғылыми әдіс туралы теориясын қарастырды; «Тума идеялар» туралы концепцияны түсіндірді.
Декарттың дедуктивтік әдісі Дедукция бұл сананың жалпыдан жекеге көшу әдісі. Осы әдістің ерекшелігі математикалық ойлау тәсілінен жақсы көрінеді. 3. Неміс мәдениетінің өзіндік ерекшеліктері (Кант, Гегель). XIX ғасырдың неміс философиясын дүниежүзілік философия тарихында алатын орнының аса маңызды, көрнекті екенін көрсетіп тұр. Неміс классикалық философияның келесі өкілдері философия тарихында өшпейтін із қалдырған ойшылдар : Иммануил Кант Иоганн Фихт Фридрих Шеллинг Георг Вильгельм Фридрих Гегель Людвиг Фейербах
Кант, Иммануил (1724 -1804) Кант — неміс философиясының негізін қалаушы. Ақыл аффектіден жоғары, парыз нәпсі мен төменгі тілектерден жоғары тұрды деді. Канттың философиясының негізгі мәселесі бұл субъекттің танымдық ақыл ойының шекарасын анықтау
Гегель, Георг Вильгельм Фридрих (1770 -1831) Классиктік неміс философияның көрнекті өкілі. Объективтік идеалист. Басты еңбектері: «Логика ғылымы» , «Философиялық ғылымдар энциклопедиясы» , «Рух феноменологиясы» және тағы басқалар. Гегель дүниеде өмір сүретін барлық нәрсені негізгі ұғымдардың қозғалысы бұл абсолюттік идеяның дамуы деп санады.
Әдебиет: 1) Назарбаев Н. А. В потоке истории. – Алматы, 2008. 2) Назарбаев Н. А. Избранные произведения. В двух томах. – А. , 2010. 3) Абишев К. А. Философия. – Алматы, 2000. 4) Абдильдин Ж. М. Соч. В 5 -ти т. – А. , 2001 -2002. 5) История философии. – М. , 2004. 6) Атымбаева К. Философия истории (учебное пособие для бакалавриата) – Алматы, 2010. 7) Алтаев Ж. А. , Габитов Т. Х. История философии. – Алматы, 2010.
Назарларыңызға рахмет!
Скачать презентацию Тақырып Жаңа Заман мәдениетіндегі батысеуропалық философия Дәріс
философия 7.pptx