Тақырып: Исламдық ортағасырлық мәдениет контекстіндегі араб-мұсылман философиясы
Дәріс жоспары: 1. Араб-мұсылман философиясының мәдениәлеуметтік және рухани контексті. Ислам мәдениеті және философияның негізгі бағыттарының қалыптасуы. 2. Ислам мәдениетіндегі сопылықтың орны мен ролі: сопылықтағы дүние, Құдай және адам туралы ілім. 3. Түрік тілдес философияның қалыптасуы.
1. Араб-мұсылман философиясының мәдениәлеуметтік және рухани контексті. Ислам мәдениеті және философияның негізгі бағыттарының қалыптасуы. Араб философиясы бұл мұсылман дінін қабылдаған және араб тілінде сөйлейтін Шығыс халықтар ойшылдарының ортағасырлар дәуіріндегі философиялық ілімдерінің жиынтығы.
Араб философиясының кезеңдері Классикалық немесе ортағасырлық (VIII-XV ғғ. ); Кешкі ортағасырлық (XVI-XIX ғғ. ); Қазіргі заманғы (XIX-XX ғғ. ).
Араб философиясының пайда болған кезіндегі негізгі бағыттар Мутакаллимдер мектебі Мутазилиттер мектебі Суфизм
Мутакаллимдер Қаламды жалғастырушылар, құр догматтарға сүйеніп қоймай, ақыл ойға да жүгініп, діни және ғылыми білімдердің басын ашып отырды. Мутазилиттер ( «оқшауланушылар") діни мәселелерді талқылаумен шектелмей, табиғат, қоғам, философия мәселелерін де зерттеуге ұмтылған
2. Ислам мәдениетіндегі сопылықтың орны мен ролі: сопылықтағы дүние, Құдай және адам туралы ілім. Суфизм бұл ислам дінінің рухы, мәні, сананың өсуінің, жан тазарып, ар ұят оянуының, рухани жетілудің белгісі, арлы, адам болу, Алланы сүю, адамды сүю. «Алладан басқа құдай жоқ» қағдасын «Алладан басқа өмір сүретін ештеңе жоқ» қағидасымен алмастырды.
3. Түрік тілдес философияның қалыптасуы.
Әл-Фараби (870 -950) әйгілі математик, философ, музыка зерттеуші, тарихшы болған, Аристотельдің ізін басқан зерттеуші. Ол Аристотель еңбектерінараб тіліне аударып, оған түсініктемелер жазған. Сол үшін оны «екінші ұстаз» деп атаған. Әл-Кинди (800 -879) араб философиясының көрнекті өкілі, араб мұсылман философиясын негізін қалаған, тұнғыш араб философы, Шығыс перипатетизмнің бастаушысы. Ибн Рушд (Аверроэс) (1126 -1196) теолог, заңгер, дәрігер, математик және философ. Ол Испанияда туған. Оның негізгі шығармасы “Дерексіздендіруді дерексіздендіру”. Ибн Рушд “қос ақиқат” теориясының негізін қалаған.
Әдебиет: 1) Назарбаев Н. А. В потоке истории. – Алматы, 2008. 2) Назарбаев Н. А. Избранные произведения. В двух томах. – А. , 2010. 3) Абишев К. А. Философия. – Алматы, 2000. 4) Абдильдин Ж. М. Соч. В 5 -ти т. – А. , 2001 -2002. 5) История философии. – М. , 2004. 6) Атымбаева К. Философия истории (учебное пособие для бакалавриата) – Алматы, 2010. 7) Алтаев Ж. А. , Габитов Т. Х. История философии. – Алматы, 2010.
Назарларыңызға рахмет!
Скачать презентацию Тақырып Исламдық ортағасырлық мәдениет контекстіндегі араб-мұсылман философиясы
филос 5.pptx