ТАҚЫРЫП 14. АЙМАҚТЫҢ ӘЛЕУМЕТТІКЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ Дәріс жоспары (1 сағат) 1. ҚР-ның шалғай аудандарының әлеуметтікэкономикалық мәселелері. 2. Аймақтық жұмыспен қамту, жұмыссыздық мәселелері. 3. Қазіргі кезеңдегі ҚР-ғы кедейлікті шешу жолдары Әдебиеттер: 8, 17, 19, 21, 22, 23 -26, 33, 35 Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Сұрақ 1. ҚР-ның шалғай аудандарының әлеуметтік-экономикалық мәселелері 2014 жылдың 1 қаңтарына Қазақстан Республикасында 175 әкімшілік аудан, 87 – қала, 31 – кент, 6828 – ауылды елді мекен бар, соның ішінде шалғай аудандар - 67. Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Аймақтық саладағы түрлі ғылыми институттардың мамандарымен аймақтар жіктемесінің (типология) үлкен көлемі өңделген. Негізгі типология 3 өлшемге ие: - әлеуметтік-экономикалық даму деңгейі; - даму қарқыны; - табиғи-географиялық жағдайлар (климат, ел орталығына қатысты орналасуы және т. б. ). Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Шалғай аудандардағы көлік және тасымалдау мәселелері Шалғай аудандардағы жолдардың дамымағандығы азаматтардың еңбек мобильділігіне кедергі жасап, халыққа өмірлік маңызды қызметтердің қол жетімділігін анықтайды: медициналық Көлік көмектің уақытылы көрсетілуі, білім және беру орындарының, мәдени-тұрмыстық тасымалдау объектілер, сауда орталықтарының және т. б. Мысалы, Шығыс Қазақстан, Алматы, Қызылорда және Қарағанды облыстарының шалғай аудандары жоғарыдағы сипаттамаларға сәйкес келетін аймақтар болып есептеледі. Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Кесте 1 – ҚР шалғай аудандарындағы білім беру мәселелері компьютерлік техникамен жабдықталу мектептердің аз комплектілігі БІЛІМ БЕРУ жабдықталған физика, химия, биология кабинеттерінің, лингафондық және мультимедиялық кабинеттердің болмауы немесе нашар жабдықталуы Интернет желісіне шығу сапасының төмендігінен интерактивті жабдықтарды пайдаланумен сабақ өткізу нормаларының орындалмауы мүгедек балалар үшін үйде оқыту сапасының төмен болуы ҰБТ-ң төмен нәтижелері Мысалы, Қарағанды облысындағы шалғай аудандардағы аз комплектілі мектептерде жаратылыстану-математика, ағылшын тілі пәндері педагогтары тапшы. Білім беру бөлімдерінің мәліметтеріне сәйкес, ауылдық мектептердің 81%-ы кең интернет желісіне қолжетімділігі бар. Алайда, тексеріс барысында Ұлытау, Ақтоғай, Қарқаралы, Бұқар-Жырау, Нұра аудандарындағы интернет жылдамдығының жасалған шартқа сәйкес келмейтіні анықталды. Жыл сайын ауылдық мектептердегі ҰБТ балдары қалалықтан әлдеқайда төмен болады. 2014 жылы айырмашылық 10, 8 балды құрады (77, 5 және 66, 7). Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Шалғай аудандардағы денсаулық сақтау мәселелері Денсаулық сақтау Қаламен салыстырғанда кедей халықтың басым болуына байланысты халықтың өлім көрсеткіштері, түрлі ауруға шалдығу көрсеткіштері жоғары. Алғашқы медико-санитарлық көмек көрсету сапасының төмен болуының басты себебі – әкімшілік орталықтардан, облыстық ауруханалардан алшақ болуы. Шалғай аудан/ауылдарда дәріханалардың тапшылығы. Мысалы, халық санының көп болмауына байланысты жеке фармкомпаниялар өздерінің пункттерін ашуға қызығушылық тудырмайды. Білікті кадрлардың тапшылығы. Мысалы, Жамбыл облысының шалғай аудандарында дәрігер мамандардың тапшылығы байқалды (2013 жылы 216
Шалғай аудандардағы ауыз су мәселелері Ауыз су мәселесі гепатит, ішек аурулары және т. б. ауруларға әкеледі. Үкіметтік «Ақ бұлақ» бағдарламасының тиесілі орындалмауы: А) жаңадан тұрғызылған су құбырларының тиесілі пайдаланылуы қамтамасыз етілмеуде; Б) бағдарламаларға бөлінетін қаражаттардың тиесілі игерілмеуі. Мысалы, ОҚО 900 тұрғылықты пункттерінің 488 -і ауыз су тапшылығына ие (оның ішінде Мақтаарал, Сарыағаш аудандары және т. б. ). 2013 жылдың өзінде ОҚО тұрғылықты пункттеріне ауыз су жеткізуге шамамен 8 млрд. теңге (53 млн. доллар) бөлінгенімен, нәтижелерге көңіл толмайды. Ауыз су тапшылығы Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Шалғай аудандардағы кадрлар тапшылығы мәселелері Кадрлар тапшылығы «Дипломмен ауылға» мембағдарламасы республиканың шалғай аудандарына жас мамандардың даярлануын қамтиды. Соңғы 5 жыл ішінде ауылдарға 6000 -нан астам мамандар бағытталған. Алайда бағдарламаның келесідей кемшіліктері бар: - кейбір аудандарда жас мамандардың тұрғын үймен қамтамасыз етілмеуі; - жас мамандардың көтерілуге берілген қаражаттарды алып, өзге мақсаттарға пайдалануы, ауылдан кетуі; Мысалы, 2013 жылы көтерілу қаражаттарын (2 млн. астам) ала отырып, әлеуметтік шарт талаптарын орындамаған (ауылдан кетіп қалған) мамандардың саны бойынша көшбасшы өңірлер: 1 орын – Ақмола облысы - 299 дәрігерлер мен педагогтар; 2 орын – Солтүстік Қазақстан - 270; 3 орын - Павлодар облысы - 242 адам.
Кесте 2 – ҚР шалғай аудандарындағы әлеуметтік-экономикалық мәселелерді шешу бойынша мемлекет шаралары 1 Көлік және байла ныс Жергілікті әкімдіктер тарапынан жолдардың жөнделуіне назар аударылуда, сонымен қатар бірқатар облыстардың шалғай аудандарында желісіз телефонизация және Интернет өткізілген. Қазір Қарағанды облысында 16 базалық станция жұмыс жасап, Бұқар-Жырау, Осакаров, Жаңарқа, Шет, Ақтоғай аудандары қамтылған 2 Білім беру ҚР “ 2011 -2020 жж. Білім беруді дамыту” мембағдарламасы бойынша: мобильді сипаттағы мектептердің енгізілуі; әр тұрғылықты пунктті «мектеп автобустарымен» қамтамасыз ету; қашықтықтан оқыту. 3 Денсау лық сақтау - ҚР “ 2011 -2015 жж. Саламатты Қазақстан” мембағдарламасы бойынша көлік медицинасының енгізілуі (санитарлы авиация). 2011 жылы алғаш рет Республикалық санитарлы авиация орталығы ашылды (2013 ж. 1355 көмек көрсетілген); 26 трассалық медико-құтқару пункттері ашылды; - "Асар-Береке" қоғамдық қоры мобильдік медицинаны пайдаланумен, алғашқы көмек көрсетуде; - “Қазақстанның шалғай аудандарындағы халықты медициналық зерттеу“ жобасы шеңберінде “Жылжымалы емдеу-диагностикалық кешені“ ашылды; - кей өңірлердің Денсаулық сақтау басқармаларымен сертификатталған мобильді дәріхана киоскілерін ашу жоспарлануда.
Сұрақ 2. Аймақтық жұмыспен қамту, жұмыссыздық мәселелері «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты 11. 2014 ж. Қазақстан халқына Жолдауында елбасымыз Н. Ә. Назарбаев жаңадан туындайтын сыртқы қауіптерді ескере отырып, экономиканы дамыту үшін бізге іскерлік белсенділік пен жұмысбастылықты қамтамасыз етудің жаңа бағдарлары қажет. Ондай бағдар ретінде «Нұрлы жол» жаңа экономикалық саясатын атап өтуге болады. Тек жол құрылыстары арқылы ғана жаңа 200 мың жұмыс орындары ашылады. Бұл халықтың жұмыспен қамтылуы мен табыстарының артуын білдіреді, - деген. Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Сурет 1 “Нарық сәтсіздіктерінің” белгісі Мемлекеттік араласу жұмыссыздық Еңбек нарығындағы жұмыспен қамту саясаты Белсенді жұмыспен қамту бағдары - жұмыспен қамтудың мемлекеттік қызметтерін, жұмыссыздарды кәсіби даярлаудың түрлі бағдарламаларын, жұмысбастылықты қамтамасыз ететін субсидияларды, әлеуметтік қоғамдық жұмыстарды және т. б. қамтиды Белсенді емес бағдарлары мемлекет тарапынан қолдау деңгейін өзгертуді (әлеуметтік төлемдер, жұмыссыздық бойынша жәрдемақылар және т. б. ) білдіреді Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Сурет 2 2008 -2010 жж. Халықты жұмыспен қамту бойынша шаралар жоспары Жұмысқа орналастыру Қоғамдық жұмыстар Кәсіби даярлау және білікті арттыру Жұмыспен қамту - 2020, 2013 ж. бастап «Жұмыспен қамту 2020 Жол картасы» бағдарламалары 2009 -2010 жж. Жол картасы Әлеуметтік жұмыс орындары (субсидиялау) Өз ісін ашуға материалдық көмек көрсету Ауылды жерлерде микрокредит беру Әлеуметтік орындары Жастар практикасы жұмыс Оқыту және әлеуметтік жұмыс орнына жұмысқа орналастырумен көшіру Ауылдық тұрғылықты пункттерді инфрақұрылымдық дамыту Қазақстандағы жұмыспен қамтудың белсенді бағдарламаларының дамуы Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
2008 ж. 4 -ші тоқсанында туындаған әлемдік қаржы-экономикалық дағдарыстың күрделі жағдайында аймақтық жұмыспен қамту Стратегиясы немесе Жол картасы өңделді. Оның басты мақсаты – жұмыспен қамтуды қамтамасыз етіп, тұрақты постдағдарыстық даму үшін жағдай жасау. Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Сурет 3 қысқартылған жұмыскерлерді қайта даярлау жүйесін іске асыру меморандумдарға қол қою (2009 жылы жұмыс орындарын сақтау үшін республикада 1000 нан астам ірі жұмыс берушікомпаниялармен екіжақты меморандумдарға қол қойылды) Жұмыссыздықпен күресу бойынша Үкіметтің қабылдаған негізгі шаралары шағын және орта бизнесті қолдау ішкі еңбек нарығына шетелдік жұмыс күшін тартуға квоталарды қысқарту Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Кесте 3 – 2008 -2013 жж. ҚР-ғы еңбек нарығының негізгі индикаторлары 2008 2009 2010 8415, 0 8457, 9 8610, 7 8774, 6 8981, 9 9041, 3 7857, 2 7903, 4 8114, 2 8301, 6 8507, 1 8570, 6 2657, 8 2665 2704, 7 2720, 2 2693, 5 2620, 9 557, 8 6, 6 2, 8 554, 5 6, 6 2, 5 496, 5 5, 8 2, 2 473, 0 5, 4 2, 1 474, 8 5, 3 2, 5 470, 7 5, 2 2, 5 7, 4 6, 7 5, 2 4, 6 3, 9 Жастар жұмыссыздығының 8, 2 деңгейі, % (15 -28 жас аралығындағы) 8, 5 6, 6 6, 3 5, 4 5, 5 Экономикалық белсенді халық, мың адам Жұмыспен қамтылған халық, мың адам Өз бетінше жұмыспен қамтылғандар, мың адам Жұмыссыз халық, мың адам Жұмыссыздық деңгейі, % Ұзақ мерзімді жұмыссыздық деңгейі, % Жастар жұмыссыздығының деңгейі, % (15 -24 жас аралығындағы) 2011 Ескерту – ҚР статистика жөніндегі Агенттіктің мәліметтері, 2014 жыл 2012 2013
Жинақтық зейнетақы жүйесі, міндетті әлеуметтік сақтандыру сияқты мемлекетпен ұсынылатын қызметтер және кепілдіктермен қамтылмаған өз бетінше жұмыспен қамтылғандардың үлесін қысқарту мақсатында өңделді: 2011 жылы “Жұмыспен қамту – 2020 бағдарламасы” (2015 жылға қарай өз бетінше жұмыспен қамтылғандар деңгейін 26%-ға дейін төмендету көзделеді). Оған шағын және орта кәсіпкерлік саласына көшу арқылы қол жеткізу көзделеді; 2013 жылы «Жұмыспен қамту 2020 жол картасы» бағдарламасы. Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
«Жұмыспен қамту 2020 жол картасы» бағдарламасы 3 бағытты қамтиды Бірінші бағыт - Үшінші бағыт - Екінші бағыт - «Инфрақұрылымды «Жұмыс берушінің «Кәсіпкерлікті және тұрғын үйқажеттілігі дамыту арқылы коммуналдық шеңберінде оқыту жұмыс орындарын шаруашылықты және қоныс аудару құру және тірек дамыту есебінен арқылы жұмысқа ауылдарды жұмыспен қамтуды орналасуға дамыту» қамтамасыз ету» . жәрдемдесу» . Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Кесте 4 – 2013 жылы Қарағанды облысында бағдарламаның 1 -ші бағытының іске асырылуы № р/н Аймақтар Облыс бойынша 2013 ж. аяқталған жобалар саны, бірлік 101 2013 ж. құрылған Олардың ішінде жұмыс орындарына бағдарлама орнал-р саны, адам қатысушылары, адам 1019 650 1 2 Балқаш қ. Жезқазған қ. 0 0 0 0 3 Қарағанды қ. 5 78 22 4 Қаражал қ. 1 41 25 5 6 Саран қ. Абай ауданы 1 12 7 98 4 68 7 Актоғай ауданы 6 70 40 8 Бұқар-Жырау ауданы 11 132 102 9 Жаңарқа ауданы 7 120 66 10 Қарқаралы ауданы 19 188 119 11 Нұра ауданы 7 183 12 Осакаровка ауданы 9 55 35 13 Ұлытау ауданы 9 15 15 14 Шет ауданы 14 32 31
Кесте 5 – 2013 жылы Қазақстан Республикасының өңірлерінде бағдарламаның 2 -ші бағытының іске асырылуы Өңірлер шағын несие Өз ісін алушылар саны ашқандар Қосымша ашылған жұмыс орындарына жұмысқа орналастырылды барлығы ҚР Ақмола Ақтөбе Алматы облысы Атырау облысы ШҚО Жамбыл БҚО Қарағанды Қостанай Қызылорда Маңғыстау Павлодар СҚО ОҚО 11 182 453 305 819 1 029 2 875 696 602 435 453 1305 80 491 291 1 348 7 870 365 199 576 737 2 102 607 471 185 244 1 005 52 323 117 887 9 169 207 339 629 505 2 459 262 878 114 315 1 184 96 353 136 1 692 Оның ішінде жұмыспен қамту Орталықтары арқылы 1 951 31 175 55 187 67 0 35 10 88 58 12 77 78 1 078
Кесте 6 - 2013 жж. Қарағанды облысы бойынша бағдарламаның үшінші бағытының іске асырылуы (адам) Аймақтар Облыс б-ша: Балқаш қ. Жезқазған қ. Қарағанды қ. Қаражал қ. Приозерск қ. Саран қ. Сәтпаев қ. Теміртау қ. Шахтинск қ. Абай ауданы Актоғай ауд. Бұқар-Жырау Жаңарқа ауд. Қарқаралы ау Нұра ауданы Осакаров ауд. Ұлытау ауд. Шет ауданы Кәсіптік даярлау Әлеуметтік жұм. ор Жастар практикасы оқуды Кәсіптік ӘЖО тұр. жұм ЖП Тұрақты аяқтағандар даярлаудан ейін аяқтады к ысқа аяқтады жұмысқа ішінен жұмысқа ЖО арқылы (адам) орналасу орналастырылды 299 127 453 375 1100 535 12 0 15 15 46 10 12 0 87 50 78 6 88 88 34 21 497 257 1 0 15 15 19 16 9 9 31 31 8 6 5 0 17 17 15 15 5 0 3 3 39 9 15 0 28 28 80 50 24 24 12 12 37 33 19 0 28 25 11 6 10 0 15 13 31 5 21 0 10 10 50 50 12 0 35 35 46 16 22 5 10 10 18 3 9 0 45 25 49 17 12 1 23 23 29 3 6 0 21 21 8 7 13 0 24 21 20 13
Жастар жұмыссыздығының мәселесін шешу үшін іске асырылатын бағдарламалар: 1. ЖОО түлектеріне арналған «Жастар практикасы» бағдарламасы: 6 айға созылады, 29 жасқа дейінгі түлек, жалақы - 31 854 теңге. 2. “Дипломмен – ауылға” бағдарламасы: бір реттік көтерілу жәрдемақысы - 70 ЕАК (129 640 тенге); 15 жылға тұрғын үй бойынша бюджеттік несие (ставкасы 0, 01%, көлемі 1500 ЕАК (2 778 000 теңге). 3. “Жастар кадрлық резерві” бағдарламасы: жастар ішінен елдің басқарушылық кадрларын анықтау, іріктеу, даярлау (2009 -2012 жж. бағдарламаға қатысуға 8 000 астам жастар өтініш білдіріп, іріктеу, тестілеуден 308 адам өтті. Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Сұрақ 3. Қазіргі кезеңдегі ҚР-ғы кедейлікті шешу жолдары әлеуметтікмедициналық экономикалық саяси Кедейліктің себептері өңірлікгеографиялық демографиялық білім берубіліктілік Сурет 4 – Кедейліктің себептері Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Кесте 7 – Кедейлікті анықтауда қолданылатын көрсеткіштер мен түсініктер Көрсеткіштер Түсініктер күнкөріс минимумы сатып алу қабілеттілігі күтілетін өмір сүру ұзақтығы жұмыссыздық нәресте және ана өлімі және т. б КЕДЕЙЛІКТІ АНЫҚТАУ табыс деңгейі; Күнкөріс минимумы – көлемі бойынша 1 айдағы минималды тұтыну корзинасына тең 1 адамға шаққандағы қажетті минималды ақшалай табыс (көлемі тоқсан сайын есептеледі). Статистика жөніндегі Агенттіктің мәліметтері бойынша, 2014 ж. қыркүйек айында оның көлемі 20 321 теңгені құрады Минималды тұтыну корзинасы – натуралды және құндық көріністегі тауарлар мен қызметтердң минималды жиыны, ол күнкөріс минимумының көлемін есептеу үшін қолданылады (ҚР 16. 11. 1999 ж. “Күнкөріс минимумы туралы» Заңы). 2014 жылы 19 966 теңгені құрады Кедейлік шегі – адамның ең төмен деңгейдегі қажеттілігін қанағаттандыратын табыс шегі. Кедейлік шегі тоқсан сайын, сондай-ақ аймақтар деңгейінде ҚР Үкіметі белгілеген тәртіппен анықталады. Кедейлік шегі 2014 жылдың 3 тоқсанында күн-көріс минимумынан 40 % шеңберінде қалды Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
9. 8 10 9 8. 4 8 7 6. 6 6. 1 6 5. 2 5. 1 5 4 3 2 1 4. 1 3. 4 2. 9 2. 7 2. 3 1. 1 1 0. 8 0 2009 ж. 4 тоқсан 2010 ж. 4 тоқсанқалалық жер ауылдық жер 2011 ж. 4 тоқсан 2012 ж. 4 тоқсан 2013 ж. 4 тоқсан барлығы Сурет 5 - Табысы күнкөрістің ең төменгі деңгейінің шамасынан төмен халықтың үлесі, % Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Халық кедейлігінің нақты сипаттамасын алу үшін кедейліктің тереңдік, өткірлік көрсеткіштері, Джини индексі қолданылады. Кедейліктің тереңдігі елдің барлық халқы бойынша есептелген, кедейлік деңгейіне жетпей тұрған кедейлер табыстарының орташа шамасын көрсетеді Кедейліктің өткірлігі қоғамдағы ең кедей адамның қаншалықты «кедей» екендігін көрсетеді, яғни кедей халықтың арасындағы теңсіздікті сипаттайды Табыстарды бөлудің әркелкілік коэффициенті - Джини индексі (табыстар теңдігінің статистикалық өлшемі 0 -1 -ге дейін ауытқиды, 0 -де халықтың барлық топтарындағы табыстардың шүбәсіз теңдігін білдіреді, 1 -де барлық табыс адамдардың бір тобына тиесілі болған жағдайда табыстрадың шүбәсіз теңсіздігін білдіреді) Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Кесте 8 - 2008 -2013 жж. аралығындағы кедейліктің көрсеткіштері 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Кедейлік тереңдігі, % 2, 3 1, 1 0, 9 0, 5 0, 4 0, 7 0, 3 0, 1 6, 2 5, 3 5, 7 6, 10 5, 86 5, 63 0, 288 0, 267 0, 278 0, 289 0, 284 0, 276 Кедейлік өткірлігі, % Қорлар коэффициенті, есе Джини индексі 1) (децилдер бойынша) Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Сурет 6. 2013 жылғы Қазақстан өңірлері бойынша кедейлік деңгейі Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Кесте 9 - Өңірлік кедейлікті топтастыру 2013 жылы кедейлік деңгейі бойынша топтар Төмен (2, 6– 4, 4%) Орташа (5, 3 -6, 7%) Жоғары (8, 4 -11, 6%) Аймақ атауы Астана және Алматы қалалары, Қарағанды, Павлодар және Ақмола облыстары Жамбыл, Солтүстік Қазақстан, Ақтөбе, Алматы, Атырау, Қостанай және Қызылорда облыстары Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан және Маңғыстау облыстары Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Кедейлік мәселесін шешуге қатысты мемлекетпен жасалып жатқан шаралар кешені: 1. Мемлекеттік бағдарламалар: - 2000 -2002 жж. кедейлік және жұмыссыздықпен күресу Бағдарламасы; - 2003 -2005 жж. Қазақстан Республикасында кедейлікті төмендету бойынша Бағдарлама; - 2005 -2007 жж. Қазақстан Республикасындағы халықты жұмыспен қамту бағдарламасы; - 2008 -2010 жж. халықты жұмыспен қамту жүйесін жетілдіру бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің шаралар Жоспары; - Жол картасы – 2009 жыл; - Жұмыспен қамтудың Жол картасы – 2020 – 2011 жыл; - Жұмыспен қамту 2020 Жол картасы – 2013 жыл; - БҰҰДБ ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік министрлігімен бірлесе отырып 2012 -2015 жж. арналған кедейлікті төмендету бойынша бағдарлама өңделді; Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
2. Мемлекеттік жәрдемақылар: - азаматтық қоғам, соның ішінде ғылыми-зерттеу институттар, үкіметтік емес және діни ұйымдардың қатысуы; - аз қамтылған отбасыларын қолдау мақсатында атаулы әлеуметтік көмек көрсету; - 18 жасқа келмеген балалары бар отбасыларына мемлекеттік жәрдемақы төлеу; 3. Өзге шаралар: - 2010 жылы «Шығыс Еуропа және ТМД елдеріндегі инклюзивті нарықтарды дамыту (15 елде қолданылуда) ұсынысы жасалды. Инклюзивті нарықтар – өндірушілер, шағын елде кәсіпкерлер, жалдамалы жұмыскерлер, клиенттер мен тұтынушылар ретінде халықтың әлжуаз топтарын тартатын нарықтар; - Азия даму банкі (АДБ) мемлекеттік-жеке меншік әріптестікті кедейлікпен күресудің жолы ретінде ұсынды. Яғни мемлекеттің қолдауымен шағын және орта бизнесті дамыту; - 2014 жылы «Кедейлікті жеңудің Жол картасы» бағдарламасының өңделуі ұсынылды (адамға салынатын инвестициялар, кәсіпкерлікті және инфрақұрылымды дамыту); - Кедейлік көрсеткіштерін есептеу әдістемесін өзгерту ұсынылды. Экономикалық теория және МЖБ кафедрасы
Скачать презентацию ТАҚЫРЫП 14 АЙМАҚТЫҢ ӘЛЕУМЕТТІКЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ Дәріс жоспары 1
лекция 14.ppt-2037957070.ppt