Тақырып: Қазіргі кездегі Қазақстан қалаларының экологиялық проблемалары және халықтың денсаулығының ерекшеліктері. ЛЕКТОР: б. ғ. к. , аға оқытушы Бегимбетова Г. А.
Жоспар: 1. Урбанизация-табиғи процесс 2. Қалалардың қоршаған ортасының факторлары 3. Қалалардың геохимиялық карталандыру 4. Қалалардың қоршаған ортасының сапасын қадағалау
n «Óðáàíèçàöèÿ «-ëàòûí ñ¼çiíåí øûººàí, «Urbanus « ºàëàëûº äåãåí ñ¼ç, ìà¹ûíàñû – àäàìäàðäû» æ¸íå ýêîíîìèêàëûº òiðøiëiêòi» ¾ëêåí åëäi ìåêåíäåðäå øî¹ûðëàíóû. Á½ë òàáè¹è ïðîöåññ, áið õàëûº îðíàëàñºàí æåðäå ¼íäiðiñòåð øî¹ûðëàíàäû, ìàìàíäàð ðåñóðñòàðûí æ¸íå ýêîíîìèêà áið àéìàºòà øî¹ûðëàíàäû. Á½ë æåðëåðäå ¼íåðê¸ñiïòi» ¼ñóiìåí ºàòàð, ºàëûºòàðäû» ñàíû ½ë¹àéûï, ½éûìäàñòûðóøû, áàñºàðóøû îðûíäàðäû» ê¼áåéiï æ¸íå õàëûººà ºûçìåò ê¼ðñåòåòií ìåêåìåëåðäi» ¼ñóiíå ¸êåëiï ñî¹àäû.
²àëàëàðäû» ¼ñói îñû æåðäåãi èíôðàñòðóêòóðàëàðäû» ¼ñóiíå ñåáåï áîëàäû. Îëàð: 1) ýêîëîãèÿëûº 2) ¼íåðê¸ñiïòiê 3) ¸ëåóìåòòiê áîëûï á¼ëiíåäi.
n 1. 2. 3. Ýêîëîãèÿëûº èíôðàñòðóêòóðà äåãåíiìiç îñû åëäi ìåêåíäåðäåãi ò¼ìåíäåãi ì¸ñåëåëåðäi ½éûìäàñòûðûï øåøåòií ìåêåìåëåð: õàëûºòû ñóìåí ºàìòàìàñûç åòåòií ìåêåìåëåð (ñó º½áûðëàðûí ñàëó, ñó ºîéìàëàðûí òàáó íåìåñå ñàëó) (îòðàð). åëäi ìåêåíäåðäå êàíàëèçàöèÿ ì¸ñåëåñií øåøåòií ìåêåìåëåð – îëàð ñ¾éûº æ¸íå ºàòòû ºàëäûºòàðäû æèíàó, îëàðäû ¼» äåó æ¸íå òàçàëàó. Åëäi ìåêåíäå õàëûºòàðäû îðòàëûº æûëóìåí ºàìòàìàñûç åòó.
n 1. 2. 3. ´íäiðiñòiê èíôðàñòðóêòóðà î¹àí ìûíàëàð æàòàäû: ¼íäiðiñ ìåêåìåëåðiíi» ò¾ðëåði. ¼íäiñòi ºàìòàìàñûç åòåòií ìåêåìåëåð (òðàíñïîðò, ñóìåí, æàðûºïåí ºàìòàìàñûç åòó ò. á. ). ¼íäiðiñòi» ñ¾éûº æ¸íå ºàòòû ºàëäûºòàðûí æèíàó, àëûï êåòó, îëàðäû» ¼» äåó ìåêåìåëåði.
n 1. 2. 3. 4. 5. 6. Әëåóìåòòiê èíôðàñòðóêòóðà. åëäi ìåêåíäå æîëàóøû òàñó ì¸ñåëåñi. Áàéëàíûñ ì¸ñåëåñi. Ò½ð¹ûí ¾éëåðäi æ¸íå êîììóíàëäûº ì¸ñåëåðiìåí êàìòàìàñûз åòó Õàëûººà áiëiì áåðó Äåíñàóëûº ñàºòàó ìåêåìåëåði ̸äåíèåò æ¸íå õàëûººà ºûçûìåò ê¼ðñåò¾ ì¸ñåëåëiðií ½éûìäàñòûðàòûí, øåøåòií ìåêåìåëåð.
²àëàëàðäû» ºîðøà¹àí îðòàñûíû» ôàêòîðëàðû n 1. 2. 3. 4. Óðáàíèçàöèÿíû» íåãàòèâòi ôàêòîðëàðû ò¼ìåíäåãiøå á¼ëiíåäi. Îëàð : Õèìèÿëûº Ôèçèêàëûº Áèîëîãèÿëûº Әëåóìåòòiê
n Á½ëàðäàí áàñºà ºàëà ò½ð¹ûíäàðûíà ºàëàíû» ñïåöèôèêàëûº ôàêòîðëàðû ¸ñåð åòåäi. Îëàð ºàëàëûº ¼ìiðãå áàéëàíûñòû ïñèõî-ýìîöèîíàëäûº ôàêòîðëàð - ºàëà iøiíäå æîë æ¾ð¾, àäàìíû» øàðøàóû, ºàëûºòû» ê¼ïòiãi, àäàìäàðäû» íåðâ ñèñòåìàñûíà æ¾êòåìåëåðäi» ê¼áåé¾i.
²àëàëàðäû» ãåîõèìèÿëûº êàðòàëàíäûðó n n 1. 2. n n Á½ë ò¾ñiíiêòi» íåãiçiíå ëàñòàíó çàòòðàäû» àòìîñôåðàëûº áàññåéíiíåí æåð ºûðòûñûíà îòûðóû, îëàðäû» òîïûðàºòà, ºàðäà øî¹ûðëàíóû. Á½ë ê¼ðñåòêiø àóàäà¹û, òîïûðàºòà¹û æ¸íå ºàðäà¹û õèìèÿ çàòòàðû áiðiìåí áiði áàéëàíûñòû åêåíií ê¼ðñåòåäi. ²îðøà¹àí îðòàíû» ñàïàñûí åêi ê¼ðñåòêiø ñèïàòòàéäû: îë ºîñïà ê¼ðñåòêiø. Æåêå ýëåìåíò ê¼ðñåòêiø. Áiðiíøiñi – áiðíåøå ýëåìåíòòåðäi» êîíöåíòðàöèÿñûíû» ºîñïàñû, àë åêiíøiñi – æåêå ýëåìåíòòåðäi» ì¼ëøåði ºàé æåðäå ºàíäàé åêåíií ê¼ðñåòåäi.
²àëàëàðäû» ºîðøà¹àí îðòàñûíû» ñàïàñûí ºàäà¹àëàó n n n ²àçiðãi óàºûòòà ºàëàëàðäû» ºîðøà¹àí îðòàñûíû» ñàïàñûí ºàäà¹àëàéòûí àðíàéû ½éûìäàñòûðûë¹àí ìåìëåêåòòiê ëàáîðàòîðèÿëàð áàð. Ñàíýïèäåìñòàíöèÿëàðäû» ìàìàíäàðëûíäàí ëàáîðàòîðèÿëàðû ²îðøà¹àí îðòàíû ºîð¹àéòûí ëàáîðàòîðèÿëàð Ãèäðîìåòåîðîëîãèÿ ñëóæáàñû °ð ¼íäiðiñ ìåêåìåñi» æåêåøåëiíäiðiëãåí ëàáîðàòîðèÿñû.
n n Á½ëàðäû» iøiíäåãi å» æ½ìûñòû ä½ðûñ ºîé¹àí Ãèäðîìåòåîðîëîãèÿ ñëóæáàñûíû» ëàáîðàòîðèÿñû. Îëàð øûíûºòû, ¸ðäàéûì ãðàôèê áîéûíøà ºîðøà¹àí îðòàäàí òà¹àéûíäàë¹àí òî÷êàëàðäàí (àòìîñôåðàëûº àóà, ñó, æåð) àíàëèç àëûï îòàðàäû. Îëàðäû» ì¸ëiìåòòåði, ê¼ðñåòêåí ì¼ëøåëåði øûíäûººà æàºûí.
n Îñû êåçäå óðáàíèçàöèÿ ì¸ñåëåñi àóûëäûº æåðãå äå æåòòi. Ñî» ¹û îíæûëäàðäà øàðóàøûëûºòàðäû» iðiëåíóiíå áàéëàíûñòû àóûëøàðóàøûëûº ¼íäiðiñi êîíöåíòðàöèÿëàíäû, îë áið åëäi ìåêåíäåðäi» ½ë¹àþûíà, áàñºàëàðûíû» áîñ ºàëóûíà ¸êåëäi.
Скачать презентацию Тақырып Қазіргі кездегі Қазақстан қалаларының экологиялық проблемалары және
9 лекция КАЛА.ppt