Тақырыбы: Жеке даму генетикасы Қабылдаған: Орындаған: Тобы:
Жеке даму генетикасы • Онтогенез – ( грекше ontos – тіршілік, genesis - даму) – тірі даралардың жеке дамуы, яғни зиготадан бастап ағза дүние салғанға дейінгі уақыттар аралығында байқалатын күрделі өзгерістер жиынтығы болып табылады. • Онтогенез терминін алғаш рет 1866 жылы Э. Геккель енгізген болатын.
Онтогенез түрлері • 1. Тура даму. Жұмыртқадан не ұрық қабығынан барлық мүшелері қалыптасқан, ересек өкілдеріне өте ұқсас ұрпақтардың дүниеге келуін айтамыз • 2. Тура емес немес түрленіп даму (метаморфоз) жұмыртқадан ересек формаларына мүлдем ұқсамайтын, аралық формалардың пайда болуы арқылы дамуды айтамыз.
Онтогенез кезеңдері 1. Ұрық пайда болғанға дейінгі кезең (прогенез) Сатылары 1. Сперматогенез 2. Оогенез Эмбриональдық (дүниге келгенге дейігі антеналдық ) кезең Сатылары 1. Ұрықтық 2. Құрсақ Постэмбриональдық кезең Сатылары 1. Ювинильдік 2. Репродуктивтік 3. Кәрілік
Эмбриональдық кезең • Эмбриональдық кезең ұрықтанудан, яғни сперматозоидтың жұмыртқа клеткасымен қосылуынан басталады. Ұрықтану кезінде сперматозоид жұмыртқаға енеді, оның әртүрлі синтетикалық процестерін белсендіреді және жұмыртқамен сперматозоид ядроларының қосылуынан түзілген зиготада хромосомалардың диплоидтық жиынтығы қалпына келтірілді. Жұмыртқа мен сперматозоидтардың ұрықтануға қабілеттілігі мен өмір сүру ұзақтығы шектелген. көбісінің жұмыртқалары ұрықтануға қабілеттілігі овуляциядан кейін 24 сағат, ал адамда 12 -24 сағат бойы сақтайды.
Дамудың туа біткен ақаулықтары • Дамудың туа біткен ақаулықтары – ағзаның қалыпты құрылысының морфологиялық бұзылуын айтамыз. Адам ақаулықтарын зерттейтін ғылым тератология, ал сол ақаулықтарды тудыратын факторлар тератогендік факторлар деп атаймыз.
Агнезия – мүшенің мүлдем болмауы, дамымауы
Аплазия – мүше болмайды, бірақ оның орнына өте нашар дамыған бастамасы болады.
Макросомия – нәресте денесінің ұзын болуы
Атрезия – қуыс мүше арнасының не табиғи тесіктерінің мүлдем болмауы
Туа біткен гипотропия – нәрестенің немесе құрсақтағы баланың дене салмағының аз болуы
Тератогендік факторлардың әсер ету нысанына қарай • 1. Гаметопатия – гаметалардың зақымдануы. Мысалы: сиам егіздері, циклопия т. с. с
2. Эмбриопатия – ұрықтың 16 күннен 8 апта аралығында болатын ақаулықтар
3. Фетопатия – ұрықтың 9 апталығынан нәресте дүниеге келгенге дейінгі болатын ақаулықтар
Постэмбриональдық кезең Жастық (ювенильдік) Жыныстық жетілген (репродуктивтік) Кәрілік кезең
Өлім – жеке дамудың заңды қорытындысы Өлім Клиникалық өлім Биологиялық өлім
Қорытынды: • Сонымен, онтогенез тірі даралардың жеке дамуы, яғни зиготадан бастап ағза дүние салғанға дейінгі уақыттар аралығында байқалатын күрделі өзгерістер жиынтығы болып табылады.
Назар салып тамашалағандарыңызға рахмет!
Скачать презентацию Тақырыбы Жеке даму генетикасы Қабылдаған Орындаған Тобы
онтогенез.pptx