ТАҚЫРЫБЫ АСҚОРЫТУ ЖОЛДАРЫНЫҢ ҚАТЕРЛІ ЖӘНЕ ҚАТЕРСІЗ ІСІКТЕРІ Орындаған

ТАҚЫРЫБЫ: АСҚОРЫТУ ЖОЛДАРЫНЫҢ ҚАТЕРЛІ ЖӘНЕ ҚАТЕРСІЗ ІСІКТЕРІ Орындаған: Темірбаев. Ж. Н Тексерген:

Жоспар. 1. Асқазан аурулары. Жедел гастрит. Созылмалы гастирит. Ойық жаралы гастрит. Асқазан карциномасы 2. Ішек аурулары. Энтерит және жедел энтерит. Созылмалы энтерит. 3. Ішектің ісіктері. 4. Асқазан-ішек трактіснің жоғарғы бөлімінен қан кету

Асқазан аурулары. Асқазан ауруларының ең маңыздыларыгастрит, ойық жаралы ауру және рак (карцинома). Гастрит-(грекше gaster-асқазан)-асқазанның кілегейлі қабықшасының қабынуы. Ол созылмалы және жедел болыпбөлінеді.

Жедел гастрит. Этиалогиясы мен патогенезі. . Жедел гастрит асқазанның кілегейлі қабықшасына ерекше тітіркендіргіштер әсер еткенде дамиды. Оларга шамадан артық ішілген ас, қорытылуы қиын, ащы, суық немесе тым ыстық тағамдар, алкогольді ішімдіктер, салицилаттар, картикостероидтар, био мицин, дигиталис сияқты дәрі-дәрмектер , бір қатар касіби зиянды химиялық заттар жатады.

Паталогиялық анатомиясы. Жедел гастриттің барысында қабыну процесі асқазанның кілегейлі қабықшасын тугел жайлап, диффузды гастрит немесе ағзаның белгілі бір бөліктерін ғана қамтып, ошақты гастрит турінде дамуы мумкін. Ошақты гасриттің фундалдық, антралдық, пилорусантролдық және пилорус-дуоденалдық түрлері болады.

Созылмалы гастирит. Этиалогиясы. Созылмалы гастрит көбіне асқазанның кілегеулі қабықшасына экзогендік факторлар әсерінен дамиды. Патогенезі. Аутоиммунды гастриттің даму барысында париенталдық клеткаларғақарсы бағытталған антиденелер тузіліп, асқазанның қоршағыш клеткалы түбі басымрақ зақымдалады, сол себепті фундалдық гастрит дамиды. Қан плазмасында гастрит көбейеді. Процестің топографиясына қарай созылмалы гастрит –антралдық, фундалдық және пангастрит деп жіктеледі.

Ойық жаралы гастрит. Этиалогиясы. Ойық жараның сепептерінің ішінде стресті жағдайлар мен психоэмоциалық зорығу басты орын алды. Осы факторлардың әсерінен дамыды.

Геморрагиялық гастрит, эзофагит Геморрагиялық гастрит Геморрагиялық эзофагит

Патогенезі. Ойық жараның патогенезі күрделі, әрі этиалогиялық факторлармен тығыз байланысты. ойық жараның потогенездік факторлары жалпы және жергілікті топқа жіктеледі. Жалпы факторларға асқазан мен ұлтабардың қызметін реттейтін нерв және гуморальдық механиздардың зақымдалуы жатса, жергілікті факторлар асқазан мен ұлтабардың қышқыл-пептикалық факторларымен шырыштық бөгенімен моторикасымен және клегейлі қабықшаның марфологиясымен байланысты.

Асқазан карциномасы Асқазан карциномасымен сырқаттану мен өлім жітімнің жиілігі 1981 жылдан бастап жалпы карциномалар арасында 2 ші орын алады. Асқазан карциномасымен жасы 40 -70 тер арасындағы ер адамдарда жиірек кездеседі. Ол жалпы карциномадан болатын өлім көрсеткіші 25 % -ін қамтиды.

Этиалогиясы. Әр түрлі канцерогенді заттардың әсерінен асқазанда карцинома дамитыны эксперимент арқылы дәлелденген. Эксперемент экзогендік канцерогендер асқазанда, әдетте, карциноманың “ішектік” түрін қалыптастыратынын көрсетеді. Асқазан карциномасына метастаздану тән. Метастаз асқазан карсиномасының 3/4, 2/4, -інде кездесіп, әр түрлі жолмен әсіресе лимфогендік, гемотогендік және имплантациялық жолдармен тарайды.

Патогенезі. Түйме тәрізді (жалпақ беткейлік төселген) карциноманың үлесіне асқазан карциноманың 15 %-ті ғана тиеді. оның ұзын өлшемі 2 -3 смдей, жайпақ түйіні көбіне асқазанның пилорус бөлімінде, кіші немесе улке иілімінде қалыптасып, кілегейлі қабықшаны қалыңдата төселіп өтеді. Асқазанның карциноманың көбі өзінің маңындағы ағзаларға жайылады.

Ішек аурулары. Энтерит Энтерет аш ішектің өне бойын үнемі түгел қамтыйды. Сол себепті ұлтабар қабынса, дуоденим деп, ащы ішек қабынса ехним деп, ал оның мықын белігі ғана қабынса, илеим деп аталады. Жедел энтерит-аш ішектің жедел ағымды қабынуы.

Жедел энтерит Этиалогиясы. Энтритті тырысқақтың вибрионы іш сүзегінің таяқшасы коли бацилла стафилококк пен вирустар қоздырады.

Патогенезі. Жедел энтерит көбінесе катарлы, фибринді, іріңді, некрозды-ойық жаралы болады. Ең жиі кездесетін энтеріт –катарлы энтерит.

Созылмалы энтерит –аш ішектің созылмалы ағымды қабынуы. Оған мыналаркіреді: Гастрит, гепетит, бауыр циррозы, ревматизмдік аурулар.

Патологиялық анатомиясы. Созылмалы энтерит атофиялы энергетика және атрофиясыз энеритке жіктеледі. Созылмалы атрофиялы энтерит кезінде ішектің бүрлері қысқарып сиықсызданады және көбі бірбірімен брігіп кетеді. қысқарған бүрлердің аргирофильді талшықтары қабысады.

Созылмалы атрофиялы энтериттің даму барысында ішектің бүрлері біркелкі жуандап ұшы курзі тәрізденеді, эпителійдің базальдық мембранасы зақымдалады, энтероциттердің цитоплазмасы копішіктенеді. Ішектің бетінде эрозіялар қалыптасады.

Қатерсіз ісіктер. Қатерсіз эпителійлік ісіктердің ең жиі түрі-аденома. Ол көбінесе көтен ішекте дамып, ал қыма ішекте, тоқ ішектің көнделең бөлімінде, бүен мен аш ішекте сиректеу келеді. Олар кей кезде қатерлі ісікке айналады. Карцинома(рак) аш ішекте де тоқ ішекте де дами береді. Тоқ ішекте каценома қазіргі кезде коптеп кездеседі олардан өлім салдары көбеюде.

Асқазан-ішек трактіснің жоғарғы бөлімінен қан кету Негізгі қарастырылатын сұрақтар: Жалпы өлім көрсеткіші: 16 -19% (қарттарда 36%) Рецидив кезіндегі өлім көрсеткіші: 30 -40% Операциядан кейінгі өлім көрсеткіші: 12, 9 % (кейбір науқастарда 45 -61%ға дейін )

АІЖ жоғарғы бөлімінен қан кетудің негізгі этиологиясы Ойық -жаралы қан кету: пептикалық эрозиялар және ойық жаралар; жедел ойық-жаралар және эрозиялар; Жаралы ісіктер; Жаралы дивертикулдар. Ойық жарасыз қан кетулер: Маллори-Вейсс синдромы; Өңеш венасының варикозды кеңеюі; Туа және жүре пайда болған тамырлардың әртүрлі зақымдалуы; Қан ұю және қан ұюға қарсы жүйенің туа жәнежүре п. б бұзылыстары. Жиі кездесетін себептері: Асқазан және 12 -елі ішектің ойық жаралы ауруы – 50% Эрозиялы гастрит, гатродуоденит – 13% Өңеш венасының варикозды-кеңеюі – 10% Ангиодисплазиялар – 7% Эрозиялы эзофагит – 6% Маллори-Вейсс с-ы – 10 -15% (5%) АІЖ ісіктері – 2 -5% Басқа да себептері – 1 -2% Белгісіз себептер – 3 -4% Қан кету көрсеткіштері жоқ себептер – 5% (10%)

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА Рахмет!