шепетова.ppt
- Количество слайдов: 40
Тақырыбы: Қазіргі заманғы материалтану. Орындаған: Шепетова К. К. Факультет: стоматология Курс: 4 Топ: 09 -402 -2 Тексерген:
ЖОСПАР. v. Кіріспе: v. Стоматологиялық материалтану туралы түсінік. v. Негізгі бөлім: v. Ортопедияда қолданылатын стоматологиялық материалдар. Түрлері. v Ортопедияда қолданылатын негізгі материалдар. Артықшылықтары, кемшіліктері. v. Ортопедияда қолданылатын қосымша материалдар. vҚорытынды. Қолданылған әдебиеттер
Стоматологиялық материалтану - жаңа заманауи талаптарға сай, көптеген танымал материалдарды дайындау, және олардың технологиялық , клиникалық қасиеттерін зерттейтін ғылымның қолданбалы бөлімі болып табылады.
Ортопедияда қолданылатын стоматологиялық материалдар: Негізгі Металл және металл қоспалары Қосымша Қалыптық материалдар Пластмассалар, полимерлер Мүсін жасауға арналған материалдар Керамикалар Абразивті материалдар Пломбалық материалдар жылтыратқыштар Ағарқыштар
v • • Металл қорытпасы- құрамында екі немесе екіден де көп металл заттары бар, макроскопиялық біртектес жүйе Металл қорытпаларының ISO бойынша жіктелуі: Алтын негізінде алынатын қорытпалар Құрамында 20 -25% алтын, платина бар қорытпалар Қара түсті металл қорытпалары Металлокерамикалық өнімдерін жасайтын қорытпалар: А. Құрамында 75% астам алтыны бар Б. Құрамында 75 %астам асыл текті металл қорытпалары В. Құрамамында 50% астам палладия қорытпалары Г. Қара түсті металл қорытпалары (кобальт және никель)
* *Концентрациялары аз мөлшердегі қышқылдармен, сілтілердің әсеріне биологиялық индифферентті және коррозияға қарсылық көрсетулері керек. *Механикалық қасиет жоғары болуы. *Физикалық қасиет: балқу температурасының төмен болуы, отырғыштығы минималды, тығыздығы аз мөлшерде. *Технологиялық қасиет: созылғыштығы, құюда аққыштығы.
* • Пластмасса дегеніміз -табиғи заттардан химиялық жолдармен алынатын немесе төменгі молекулалық заттардан синтез арқылы түзілетін күрделі органикалық заттар. • Пластмассалардың негіздерін полимерлер құрайтын, бұйымды жасау кезінде тұтқыр, аққыш немесе иілімділігі жоғары заттар. • • Пластмассалар екі заттың қоспасынан тұрады: Полимер – ұнтақ және мономер – сұйық.
* *Пластмассаның, химиялық талшықтардың, резиналардың, бояғыштардың, желімдегіш заттардың негізі болып саналады.
* • • Физика- механикалық: соққыға, сынуға, майысуға, созылғанға, сығылғанға төзімділік. Табиғи тістердің, шырышты қабаттың түсіне сәйкестілік. Химиялық: жасанды тістермен байланыстың беріктігі, мономер мөлшері аз. Технологиялық: қарпайымдылығы, ыңғайлылығы және қайта өңдеуге қолайлы. Организм үшін оның зиянсыз болуы, Ауыз қуысының шырышты қабықтарын тітіркендірмеу қажет Ауыз сілекейімен реакцияға түспеуі Өзінің түсін ұзақ уақыт өзгертпеуі,
* • Негізгі алынбайтын және алмалы салмалы протездердіерін жасау үшін. • • • Негіздік қатты полимерлер. • Уақытша алынбайтын тіс протездеріне арналған полимерлер. • Қаптауға арналған полимерлер. Полимерлі пластмассалы жасанды тістер. Тістерді қатты тіндерінің ақауларын бүтіндейтін полимерлер, яғни пломба, штифті тістер және салмалар үшін арналған.
* ØТермопластикалық: Øполиметилметакрилат, Øполистирол, Øкапрон, Øполивинихлорид, Ø полиэтилен, Øполипропилен, Øфторопласт, Ø поликарбонат. * Термореактивті: * бакелит * аминопласт * фенопласт жатады.
* v этакрил немесе АКР – 15, v фторакс, v акронил, v бакрил. v Тәуелсіз мемлекеттер бірлестігінде шығатын жасанды тіс жасау үшін шығарылатын өнімдердің ішінде жоғарғы талаптарға сай материалдар акрилатты полимерлер болып отыр v Бұл материалдардың бір-бірінен айырмашылығы олардың физикалық, механикалық немесе химиялық қасиеттерінде.
Фторакс * Фторакс – құрамында фтор бар акрилаттардың сополимері. Фторакс пластмассасының физикалық және химиялық қасиеттері өте жақсы: химиялық тұрақтылығы және мықтылығы өте жоғары. Ол жартылай мөлдір түсі ауыз қуысының жұмсақ тканьдеріне мейлінше жақын. Акронил * Акронил – метилметакрилаттың сополимері, құрамында поливиниэтилал бар. Мономерінің құрамында пластмассаның молекулалық байланысы күшейтетін диметакрилат триэтиленгликоль бар және ингибитор антиеріткіш қосылған. Акронил басқа материалдармен салыстырғанда технологиялық көрсеткіштері жоғары және суда ісіну көрсеткіші төмен.
* Керамика- сазды және саз өнімдерінің минералды заттармен қоспаларын, оксид және бейорганикалық заттарды пісіру арқылы алынған материал. Металлокерамика- екі материалдың техникалық қоспасы, каркас қызметін атқаратын- металл қорытпасы және әрлеме ретінде қолданылатын -стоматологиялық фарфор. Өкілдері: Витадур Альфа- сауыт және көпір тектес протезді әрлеуге арналған фарфор. Өндіруші фирма: Вита Ин- Керам. IPS-Эмпресс- сәуле әсерімен қатаятын тұқылық материал№ Спектрамат –мини аппараты көмегімен қатаюы жүзеге асады. Өндіруші фирма: Ивоклар (Лихтенштейн)
* Керамикалық массалар жасанды тістер, жасанды қаптама, микропротез жасау үшін және металдан жасалынған протездерді әшекейлеу үшін қолданылады. v Қасиеттері: v механикалық мықтылығы жоғары. v тозуға карозияға төзімділік. v химиялық тұрақты.
q. Керамикалық материалдардың ішінде стоматологияда қолданылатыны фарфор. Фарфор массалары дала шпатынан 60 -75%, кварцтан 1535%, каолиннен 3 -10% тұрады. Фарфор массаларының қолданылуына байланысты көрсетілген кампоненттердің проценттік қатынсы өзгеруі мүмкін. Массаның құрамына бояулар қосады, ал кейбір кезедерде арнайы қасиет беру үшін басқа комплненттерді қосады.
Ортопедияда кеңінен цементтер алынбайтын тіс протездерін тірек тістерге бекітуде, микропротездермен жартылай қаптамаларды жасау барысында мүсін алу үшін қолданылады. Цемент сұйықтан және ұнтақтан тұрады. Ұнтақ: v Мырыш v Магний v Кремний v Алюминий v Фосфор т. б Сұйықтық: v Орто v Мета v Парофосфор қышқылдары.
* v Бекіту үшін. Салма, штифті тістерді алынбайтын протездерді тірек тістерге. v Төсем үшін. v Уақытша ескі протездерді, қаптамаларды, қышқылмен өңделген салмаларды бекітуде. vҚойылатын талаптар: • • • Ұлпаны тітіркендірмеу Қабынуға қарсы тұру. Тітіркендірмеу.
*Түрлері. v. Цинк фосфатты цементер. v. Цинк силикатты фосфатты цементтер. v. Цинк поликарбоксилді цементтер. v. Шыны иономерлі цементтер v. Полиммерлі цементтер.
* v Керомерлер тіс протездерін әшекейлеп қаптауда қолданылатын композиттік материал. v Қасиетері: v Антогонист тістерге, тіс сықпаларына және щеткаларға абразивті тұтқырлығы. v Бекітуші копазитті материалдармен берік және мықты байланысу. v Мүсіндеу кезінде көзбен мүмкіншілігі. v Эстетикалық және пломбалық материалдарға қойылатын талаптарға жауап береді.
Қосымша материалдар Қалыптық материалдар Мүсіндеуші материалдар Абразивті Жылтыратқыш Дәнекерлер Ағартқыштар
* Қалып – бұл арнайы қалыптық жадиғаттармен алынған, протез орналасатын жердің және оның шекарасындағы жұмсақ және қатты тіндер беттерінің кері (негативті) көрінісі.
* Стоматологиялық қалып-өлшем материалдарына қойылатын талаптар: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ауыз қуысындағы шырышты қабықтың және тістердің рельефтерін дәл қайталауы. Жұмсақ және қатты тіндерге жабыспауы, көлемін өзгертпеуі, бұзылмауы. Ауыз қуысына салған кезде қамыр тәріздес жұмсақ болып, ал қатқаннан кейін эластикалық резина тәрізді болуы. Ауыз қуысындағы температура мен ылғалдық жағдайында тез, толық қатуы. Ауыз қуысына кіргізілуі және шығарылуының ыңғайлылығы. Ауыз қуысындағы термиялық және химиялық үрдістердің әсерінен туындайтын зиянды әрекеттердің болмауы. Ғанышпен бірікпеуі. Жаман иісі мен дәмінің болмауы. Жеңіл қапталу, ыңғайлы, арзан болуы.
АЛЬГИНАТТЫ МАССАЛАР. Жартылай алмалы-салмалы протездерді, доғалы протездерді дайындағанда, алғашқы өлшем алғанда т. б кездерде, қалып алу үшін , қалыптық масса ретінде қолданылады. Қазіргі замандағы альгинатты материалдар көпқұрамды майда дисперсиялы ұнтақтар түрінде шығарылады. Ұнтаққа дәрігер су құбырының салқын суын қосады. Альгинатты ұнтақ шпатель көмегімен резеңкелі тостаған ішінде 30 -40 секунд көлемінде біркелкі қоспа пайда болғанша араластырады. Осы күйде ол көшірме алуға дайын болады.
Альгинатты массалармен қалып алудың Артықшылықтары: Жоғарғы дәрежеде иілгіштігі Ауыз қуысының рельефтерінің анық көрінуі Қолданудың қарапайымдылығы Кемшіліктері: Қасықтарға нашар жабысады Көлемі шөккіш Отырғыштығы жоғары
Hydrogym 5 Align Spray ChromalgґX ORTHOFAST
* СИЛИКОНДЫ МАССАЛАР. Қазіргі таңда стоматологиялық практикада кремний органикалық полимердің негізінде – силиконды каучктан тұратын , силиконды массалар да қолданылады. Олар паста түрінде және сұйық катализатордан тұрады. Вулканизация типі бойынша , силиконды масса С және Асиликоны болып бөлінеді.
СИЛИКОНДЫ МАССАЛАРДЫҢ ҚОЛДАНЫЛАды Құрамалы мүсіндерді құю, функционалдық өлшемдерді және толық алмалы-салмалы протездерді дайындау кезінде қалыптық масса ретінде қолданылады. Түрлері: * Экзафлекс (Япония), * Кольтекс+Кольтофлекс (Швейцария), * Дентафлекс (Чехия), * Цафо-Тевезил, * ДЛ-Кнет, * Панасил, * Формасил II, * Альфас
* «Силаэласт-03» және – 05 қос қабатты қалып алғанға қолданады. Құрамында ; негізгі коррегирующи паста және сұйық катализатор болады
Силиконды массалардың қату уақыты: • • 2, 5 – 4 мин 5 -8 мин
ТИОКОЛДЫ МАССАЛАР Екі түрлі сықпа түрінде: 1. Негізгі 2. Катализаторлық Тиоколды массалармен өлшем алудың Артықшылықтары: Жоғарғы дәлдік Сапалы өлшем Мықтылығы Кемшіліктері: Созылмалығының жеткіліксіздігі
Жаңа технологияға сай шығарылған қалыптық материалдар. 70 ші жылдары полиэфирден дайындалған қалыптық массаны , казіргі заманда жаңа технологиялармен жаңартып , жбдықтап, жасалынып келген «Impregum Penta Soft» материалы мен «Pentamix 2» автоматты араластырғыш аппараты ұсынылды. Аппарат біріне мықты бекітілген екі цилиндрден және оған орналасқан катридждан тұрады. Кіші целиндрге, алюминді фольгадан контейнер орналастырып, оған катализатор толтырады. Ал үлкен целиндрге негізгі компонентті толтырады.
Әр контейнерде араластырғыш зонаға материал түсу үшін, арнайы пластмассадан жасалған штуцері бар. Штуцердің ұшында толықтай араласқан материалды сыртқа , эластомерлі шприцке немесе қалыптық қасыққа құйатын ұштығы болады. Аппарат “Pentamix 2”, катриджді ұстап тұруға , араластыруға қатысады. Оның сыртындағы жылтыр терезесінің көмегі арқылы , аппаратта қанша материалдың қалғанын көре аламыз.
* Мүсін келешекте дайындылатын заттың өрнегі мен үлгісі ретінде қолданылады. Мусіндеуші материалдардың жіктелуі: *Гипстық: Галипластер, Гипсогал, Супергипс, Бегодур. *Металлдық. *Балауыздық: Лавакс, Церин, Хамелон.
* Стоматологиялық мүсіндеуші балауыздар: Ø Сауытарға арналған. Ø Фрезерлі. Ø Мүсіндеуші көгілдір. Ø Мүсіндеуші жасыл Ø Цервикал. Ø Екіншілік. Ø Мойынаралық. Т. б Стоматологиялық мүсіндеуші гипс: Ø Жұмсақ Ø Қарапайым немесе медициналық Ø Қатты Ø Өте қатты Ø Ерекше қатты Стоматология лық мүсіндеуші металлдар: Жеңіл қорытпалар.
* Металдан, полимерден жасаған заттардың беттерін өңдеу үшін, мықтылығы жоғары ұсақтығы майда болатын заттар. * Қолдану мақсатына байланысты: Тегістейтін, жылтырататын. * Байланыстырушы заттарына байланысты: керамикалы, бакелитті, вулканитті сықпалар. * Құралдардың пішініне байланысты: дөңгелек әр түрлі фрездер, фосонды ұштықтар, тығыз зымпара қағаздармен шүберектер. * Mатериалдың бетін тегіс айнадай жылтырату. Әдістері: * Механикалық. * Электрохимиялық. Түрлері: * Диапол сықпасы. * ‘’Шулер –Дентал’’ фирмасы сықпалары * Проксит сықпасы * Хай -Лайт сықпасы
* Қорытынды Ортопедиялық стоматология қарқынды түрде даму үстінде. Себебі жаңа материалдар және әдістер пайда болып жатыр. Алайда ескі әдістер де шет қалған жоқ, керісінше жаңа материалдардың пайда болуына байланысты қайта жаңғыртылды. Жаңа технологияны жаңа материалдармен бірге қолдану науқасқа максималды көмек көрсете аламыз. Қорыта келе осының барлығы қазіргі заманғы стоматологияның, соның ішінде ортопедияның дамуына өз үлесін қосады.
*Қолданылған әдебиеттер: Ø “Зубопротезная техника” В. Н. Копейкин, Л. М. Демнер 6 -13 беттер. Ø “Материаловедение в ортопедической стоматологии” С. Р. Рузуддинов Алматы-2000, 8 -32 беттер. Ø “Тіс протездерін дайындауда қолданылатын құрал жабдықтармен материалдар” 19 -90 беттер. Ø Трезубов В. Н. , Штейнгарт М. З. , Мишнев Л. М. “Прикладное материаловедение” Ø Сілтемелер: Ø http: //www. orthomat. ru Ø http: //www. google. ru
шепетова.ppt