• сукупнасць слоў якой-небудзь мовы або дыялекту; • сукупнасць слоў, якія ўжываюцца ў пэўнай сферы дзейнасці (напр. , тэрміналагічная і прафесійная лексіка); • слоўнікавы склад твораў якога-небудзь аўтара.
змест слова, яго суаднесенасць з прадметамі, якасцямі, дзеяннямі, працэсамі і інш. прамое значэнне (асноўнае, галоўнае) адлюстроўвае аб’ектыўную рэчаіснасць непасрэдна пераноснае значэнне (другаснае, вытворнае) адлюстроўвае аб’ектыўную рэчаіснасць апасродкавана, праз прамое значэнне
лексіка абмежаванага выкарыстання тэрміны прафесіяналізмы спецыяльная лексіка агульнаўжывальная лексіка дыялектызмы жаргоны
актыўная лексіка – агульназразумелыя, шырокаўжывальныя словы, здольныя абслугоўваць усе сферы чалавечай дзейнасці пасіўная лексіка – малаўжывальныя словы, якія захоўваюць адценне ўстарэласці або навізны устарэлыя словы архаізмы – гістарызмы – даўнейшыя назвы, якія ў працэсе развіцця мовы былі заменены сучаснымі словамі -сінонімамі устарэлыя словы, якія выйшлі з ужытку па прычыне знікнення тых прадметаў і паняццяў, што яны абазначалі неалагізмы – словы, што абазначаюць новыя паняцці і яшчэ не набылі агульнай вядомасці і шырокага выкарыстання
нейтральныя словы - словы, пазбаўленыя стылістычнай афарбоўкі; яны могуць ужывацца ў любым функцыянальным стылістычна афарбаваныя словы кніжныя словы, якія выкарыстоўваюцц а ў кніжных стылях (афіцыйным, навуковым, публіцыстычным, мастацкім) гутарковыя словы - словы вуснага маўлення з эмацыянальнаэкспрэсіўнай афарбоўкай, якія пераважна ўжываюцца ў сферы штодзённых бытавых зносін
У працэсе ўжывання слоў могуць узнікаць розныя віды пераносу назваў • метанімія • метафара • сінекдаха
перанос назвы з аднаго прадмета на іншыя на аснове падабенства знешніх адзнак (формы, колеру, функцыі, месца знаходжання): носік яйка, ружовыя мары, корань слова, галава калоны
перанос назвы на сумежнасці з’яў (прасторавай, часавай, лагічнай): горад будуецца – горад спіць, рабіць пераклад – добры пераклад, цяжкі пераход – падземны пераход, пярсцёнак са срэбра – есці са срэбра.
замена назвы цэлага назвай яго часткі (або наадварот): пасадзіць грушу – з’есці грушу; адкрыць рот – лішні рот; знайшоў адну капейку – зарабіў сваю капейку
словы, якія маюць рознае лексічнае значэнне, але супадаюць або ў напісанні, або ў гучанні (ці ў напісанні і гучанні адначасова): гасцінец1 (‘дарога’), гасцінец2 (‘падарунак’)
Амонімы бываюць лексічныя, марфалагічныя (амаформы), фанетычныя (амафоны), акцэнтуальныя (амографы)
Лексічныя амонімы адносяцца да адной часціны мовы і супадаюць ва ўсіх або некалькіх суадносных формах Бабка 1 - ‘бабка’ (старая жанчына). Бабка 2 - ‘надкапытны сустаў нагі ў жывёлы’. Бабка 3 - ‘сталёвае кавадлачка для кляпання кос’. Бабка 4 - ‘страва, прыгатаваная з дранай бульбы’. Бабка 5 - ‘абабак’ (грыб). Бабка 6 - ‘дзесяць снапоў, састаўленых у кучу для прасушкі і накрытых распасцёртым снапом’.
Амаформы – граматычныя амонімы; гэта словы розных часцін мовы, якія становяцца амонімамі (аднолькава гучаць і пішуцца) толькі ў адной-дзвюх граматычных формах вусны (назоўнік) – вусны (прыметнік); варта (назоўнік) – варта (прэдыкатыўнае прыслоўе); стάла (дзеяслоў) - стάла (прыслоўе); каля горкі (назоўнік) - горкі (прыметнік)
Амафоны – словы, якія аднолькава вымаўляюцца, але пішуцца парознаму лес – лез, мець – медзь, Крапіва – крапіва, Ампер – ампер, код – кот
Амографы – словы, якія пішуцца аднолькава, яле вымаўляюцца парознаму (адрозніваюцца націскам) карά - кάра накапάць - накάпаць
словы, якія структурна, сваім знешнім афармленнем вельмі падобныя адно на другое (блізкія гучаннем), але маюць розныя значэнні: бульбоўнік // бульбянішча. Бульбоўнік – лісце і сцябло бульбы. Бульбянік – 1) тое, што і бульбоўнік; 2) аладка з дранай бульбы. Бульбянішча – месца, на якім расла бульба.
блізказначныя словы і выразы, якія абазначаюць адно і тое ж паняцце, але адрозніваюцца адценнямі значэння або стылістычнай афарбоўкай (а таму гучаць і пішуцца па-рознаму): вядомасць, слава, папулярнасць
пары слоў (адной часціны мовы) з процілеглым значэннем: дзікі – свойскі; святло – цемра
