*Су көлігі
*Су көлігі - мұхит, теңіз, каналдар арқылы жүк және жолаушылар тасымалдайтын көлік түрі. *Ерекшеліктері: *өте үлкен көлемдегі жүк тасымалданады; *басқа көлік түрлеріне қарағанда шығын аз *халықаралық сауданың 4/5 бөлігін қамтамасыз етеді;
Артықшылығы: • • Өзіндік құны арзан; Ауыр және үлкен көлемді жүк тасымалдай алады; Кемшіліктері: Тасымалдау жылдамдығы төмен Ауа райы жағдайларына тәуелді
*
Әлемдік жүк және жолаушылар тасымалының құрылымы Жүк тасымалы Жолаушылар тасымалы
Су көлігі арқылы: • Шикі мұнай • Мұнай өнімдері • Сұйық химиялық өнімдер • Автомобильдер • Тауарлар • Құрал-жабдықтар т. б. Тасымалданады
Сипаттамалары • • • Жүк көтеру деңгейі Жүк тиеу тәсілі Жыламдығы Ауа райына тәуелділігі Панама және Суэц каналдары арқылы өтуі (panamax и handymax) • Температуралық режимнің сақталуы
Теңіз көлігі Теңіз, мұхит арқылы жүктерді тасымалдау, сақтау, өңдеу және жолаушыларды тасымалдау мен қызмет көрсетумен айналысатын көлік түрі. Өзен көлігі (ішкі су көлігі) — ішкі су жолдары (өзен, көл) және жасанды су жолы (канал, су қоймасы) арқылы жүк пен жолаушылар тасымалдайтын көлік түрі.
Тасымалдау жылдамдығы Су көлігінің жылдамдығы салыстырмалы түрде жоғары емсе (25 км/сағ артық емес), сондықтан қазіргі уақытта іскерлік тасымалдау үшін сирек қолданылады. Дегенмен туристер мен белсенді демалушылар арасында танымал.
Тасымалдаудың өзіндік құны Теңіз көлігі Өзен көлігі Тасымалдау құны теміржолға қарағанда 2 есеге төмен Төмен жылдамдық пен маусымдылығына қарамастан, бағасы төмен, соған байланысты сұранысқа ие.
Сенімділігі (надежность) Су көлігінің кемішілігіне төмен жылдамдық пен ауа райына тәуелділігі жатады, сондықтан жүктің уақытында жеткізілуіне сенімділік жоқ.
«Контейнерлік революция»
Жүк тасымалдау жылдамдығы мен уақытын азайту масатынд каналдар салынған: Египеттегі Суэц каналы, ол Атлант мұхитынан Үнді мұхтына дейінгі қашықтықты біршама қысқартады. Панама каналы Оңтүстік Американы бойлай жүзуді қысқартады; Германиядағы Киль каналы Балтық теңізінен Солтүстік теңізге жолды қысқартады.
Әлемдік сауда жолдары Атлант, Тынық, Үнді мұхиттары арқылы өтеді. Атлант мұхитының үлесіне барлық теңіз тасымаланың жартысына жуығы келеді. Тынық мұхиты сауда әлемінде үлкен маңызға ие. Бұл Жапония мен жағалауындағы жаңа индустриалды елдердің болуымен байланысты. Әлемдік сауда флотындағы алдыңғы қатарлы елдер: Либерия, Панама, Жапония, Греция, АҚШ, Кипр, Қытай.
* Сингапур порты 1997 жылдан бері кемелердің тоннажы бойынша 1 орында, ал жүк айналымы бойынша 2005 жылға дейін 1 орында болды (қазір Шанхай 1 орында).
Крупнейшие порты мира Сингапурский порт оборудован причалами для судов различного типа, обслуживает 250 линий и ежесуточно принимает 150 судов.
Крупнейшие порты мира Порт Шанхая — глубоководный морской и речной порт. Располагается в непосредственной близости от крупного мегаполиса Китайской Народной Республики — Шанхая. С 2005 года является крупнейшим в мире портом по грузообороту
Крупнейшие порты мира
Гонконг әлемдегі ірі контейнерлік порт болып саналады. 2008 жылы контейнер айналымы 24, 5 млн-нан асты. Порт жылына 456 мың кеме қабылдай алады.
Порт Роттердама —Еуропадағы ірі порт, Нидерландыда Рейн өзенінің сағасында орналасқан.
аулау Өсіру өңдеу балықтар, теңіз өнімдері, теңіз аңдары
Теңіз байлығы
Балдырлар • • • Тамаққа пайдаланады Мал азық Тыңайтқыш Дәрі-дәрмек Өндіріс шикізаты
• Барлық ауланған балықтың ¾ -і экспортталады.
Әлемдегі ірі СЭС Атауы Мемлекет қуаттылығы, млн к. Вт*сағ Итайпу Бразилия-Парагвай 12, 6 Гранд-Кули США 10, 8 Гурии Венесуэла 10, 3 Тукурун Бразилия 8, 0 Саяно-Шушенская Россия 6. 4 Корпус-Посадос Аргентина-Парагвай 6, 0 Красноярская Россия 6, 0 Ла-Гранд-2 Канада 5, 2 Черчила-Фолз Канада 5, 2 Кориндо Бразилия 5, 0
Гидроэлектростанция (СЭС) l Барлық электр әнергиясының 23% СЭС береді. l Қажетті жағдайлар: l Жыл бойы сумен қамтамасыз етілуі l Өзен құламасының биік болуы
СЭС схемасы
Гидроаккумулирующие электростанции (ГАЭС) Гидроаккумулирующие электростанции используется для выравнивания суточной неоднородности графика электрической нагрузки. В часы малых нагрузок ГАЭС, потребляя электроэнергию, перекачивает воду из низового водоема в верховой, а в часы повышенных нагрузок в энергосистеме использует запасенную воду для выработки пиковой энергии. Загорская ГАЭС
Приливная электростанция (ПЭС) Приливные электростанции используют энергию приливов. Приливные электростанции строят на берегах морей, где гравитационные силы Луны и Солнца дважды в сутки изменяют уровень воды. Колебания уровня воды у берега могут достигать 13 метров. Приливная электростанция Ля Ранс, Франция Приливные электростанции на видео
Русловая гидроэлектростанция (Рус. ГЭС) l Русловая гидроэлектростанция (Рус. ГЭС) относится к бесплотинным гидроэлектростанциям, которые размещают на равнинных многоводных реках, в узких сжатых долинах, на горных реках, а также в быстрых течениях морей и океанов.
Деривационные гидроэлектростанции. Такие электростанции строят в тех местах, где велик уклон реки. Вода отводится из речного русла через специальные водоотводы. Вода подводится непосредственно к зданию ГЭС.
Волновые электростанции Для производства электроэнергии используются две основные характеристики волн: кинетической энергия, и энергии поверхностного качения. Именно эти факторы и пытаются использовать при строительстве волновых электростанций.
Схема работы волновой электростанции
