Статистикалық бақылау Тексерген: Орындаған:

Статистикалық бақылау Тексерген: Орындаған:

Статистикалық бақылау деп қоғамдық өмір құбылыстары туралы мәліметтер жинау процесін айтамыз. Дегенмен кез келген сандар (мәліметтер) жинау статистикалық бола алмайды. Статистикалық бақылау деп жоспарлы түрде, ғылыми ұйымдастырылған, әдетте бір жүйеде қоғам өмірінің құбылыстары мен процесстері туралы жиналған мәліметтерді айтады. Мысалы: елімізде халық санағы жүргізілгенде әр адам туралы, оның жынысы, жасы, отбасы жағдайы, қызмет бабы, т. б. фактылары жазылып алынады. Статистикалық бақылау - өте күрделі және жауапты жұмыс.

v Статистикалық бақылау өзінің мақсаты, мазмұны мен әдісі жағынан шет елдердегі бақылаудан өзгеше. Бұл айырмашылық ең алдымен зерттеленетін құбылыстардың әлеуметтік – экономикалық мәнінің әр түрлі болуынан туындайды. Бұрынғы статистиканың қызметі – жоспарлы социалистік шаруашылыққа байланысты. Ал шаруашылықты басқару және оған басшылық жасау үшін әрбір объектімен буын туралы дәлме-дәл мәліметтер керек. Бақылаудың мақсаты – бақылауға қойылатын нақты міндеттерді анық, ашық тұжырымдау. Статистикалық бақылау нәтижесінде жиналған әрбір бірлік жиынтығы тексеруден өткеріліп, түзетулер енгізгелгеннен кейін, ғылыми жүйеде қорытынды жасау үшін сол алынған мәліметтерді өздеріне тән белгілеріне қарай бір жүйеге келтіру керек.

Статистикалық бақылаудың нәтижесінде жиналған бастапқы мәліметтер жан – жақты тексеруден өттіп. Бақылауға жататын бірліктердің толық қамтылғандығы, көрсеткіштердің дұрыс толтырылғандығы мен салыстырылмалылығы, есептелгендігі және тағы басқасын қарастыру қажет. Нарықтық экономикаға көшу кезеңінде бұл тәсілдің рөлі жоғары көтерілді. Себебі, көптеген ғылыми мекемелер мен қоғамдық ұйымдар көпшіліктің ой – пікірлерін білу үшін ақпарат құралдары арқылы әлеуметтік және демографиялық зерттеу жұмыстарын жиі жүргізе бастады. Сонымен бірге сауал– сұрақтың жауабын пікір алысу арқылы да жинауға болады.

Сұрақ-жауап

Сөз жұмбақ

10 20 30 40 50 60

* Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: * Башкатова Б. Экономическая статистика// Учебник. -М. -ЮНИТИ. -2002. -295 с. * Закон Республики Казахстан «О государственной статистике» // Казахстанская правда. -1997. -7 -мая * Социально-экономическая статистика: Учебник// Под. ред. А. Елемесова. -Алматы. -199. -310 с. * Сиденко А Статистика// Учебник. -М. -Дело. -2001. - 260 с.