Sigara Ana ve Yan Duman İçerikleri Doç Dr

Sigara Ana ve Yan Duman İçerikleri Doç. Dr. Celal Karlıkaya

Sunum Amacı n Geleceğin tütün kontrol uzmanlarına, sigaranın, neden dikenli tel olduğunu, dikenli telden çok daha fazlası olduğunu anlatmak.

Öğrenim Hedefleri n Bu oturumun sonunda, katılımcılar sigaranın komponentlerini, bunların bulunma nedenlerini (doğal, manuplatif) ve bu bilgilerin tütün kontrolündeki yerini tanımlayabilmelidirler.

Seçilmiş risk faktörlerine küresel hastalık ve yaralanma yükü, 1990 (x 1000) 5, 625 2, 634 1 0. 6 0. 3 Years of life lost SOURCE: Authors’ estimates are based on data and information contained in individual chapters of Volume IX of the Global Burden of Disease and Injury Series

Sigara dumanı, 2000’i zehir, 4000 çeşit kimyasal madde içermektedir;

n "Biz bu boku içmeyiz, sadece satarız. Bunu içme hakkı ve özgürlüğünü gençlere, zencilere, aptal ve fakirlere bırakırız. " n Sigara şirketi yöneticisi - PM www. pmdocs. com

Sigara n Tütün Kağıt Filtre kısımları Katkılar n Ayrıca olasılıkla kalıntılar: n n n ¨ Pestisid ¨ Fertilizer (gübre) ¨ Fumigants (buharla dezenfekte eden ¨ Fabrikasyon sırasında işlem ajanları ajanlar) ASH sources of information Updated February 2001

Kurutulmuş tütün n n n Büyük oranda karbohidratlar ve proteinlerden oluşur. Alkaloidler: %0. 5 -5 >> %95’i nikotin Terpenler: %0. 1 -3 Polifenoller: %0. 1 -2. 5 Karboksilik asitler: %0. 1 -0. 7 Alkanlar: %0. 1 -0. 4 Alkali nitratlar: %0. 01 -5 Aromatik hidrokarbonlar Aldehidler Ketonlar Aminler Nitriller N- ve O- heterosiklik bileşiklikler, Pestisidler 30’dan fazla metalik bileşik US. Surgeon General, 1989

Ölçüm Laboratuarı http: //www. labstat. com/services. htm#mainstream

Sigara Dumanı n n Binlerce kimyasal maddeden oluşan bir kokteyl: katran, CO gibi çeşitli gazlar, uçucu maddeler, nikotin Karışım sürekli değişmektedir: ¨ Duman yaşlanmaktadır ¨ Dumandaki kimyasallar ve her seferinde çevredeki farklı atmosfer arasında UV etkisi ile değişik kimyasal reaksiyonlar oluşur.

Ana Duman n “Ana akım duman” yanan bir sigaranın içici kişi tarafından inhale edilmesi sırasında ağız kısmından çıkan kompleks duman karışımıdır.

4000 Çeşit Kimyasal Madde Karbonmonoksit Arsenik Metanol DDT Egzos Gazı Zehir imalatında Roket Gazı yapımında Böcek ilaçlamada Kadmiyum Bütan Gazı Aseton Naftalin Amonyak Araba Akülerinde Tüp ve Çakmak Gazı Oje ve Kimyasal sökücü Güve ilaçlamada Kimyasal Temizlik işlerinde

Soru n Sigara dumanında 4000’den fazla kimyasal madde vardır. Bunlardan vücutta hiçbir etkisi olmayan –inert- biyolojik inaktif- madde hangisidir? ¨ ¨ ¨ Katran CO Vinil-klorid Benzo(a)pyren NNK PAH 210 Po 210 Pb. . .

n n The International Agency for Research on Cancer (IARC) sigara dumanını Grup 1 (insan için) karsinojen olarak kabul etti (IARC, 1985). Ayrıca IARC ana akım dumanda (AAD) bulunan birçok maddeyi de karsinojen olarak sınıflandırmıştır: 11 IARC Grup 1(Smith et al. , 1997), ¨ 9 Grup 2 A (olası insan kanseri) (Smith et al. , 2000) ¨ 48 Grup 2 B (insan karsinojen olabilir) (possible human). ¨ Smith CJ ve ark. 2003’te IARC’nin 61 olarak bildirdiği insan karsinojeni sayısını 81’e yükseltmiştir (3). ¨

Ana Duman n Kaç Madde Var? ¨ “Sıklıkla sigara dumanında 4000 madde var denmektedir. ” Ancak bu şekildeki rakamlar kolaylıkla yanlış anlaşılabilmektedir. Kaç madde olduğu dumanın nerede ve ne zaman alındığına, laboratuarın kalitesine ve çalışma yılına vs. bağlıdır. Bu otomobil eksozu, şenlik ateşi-havai fişek vs. , hatta çevre havası için de geçerlidir. Halk sağlığı açısından rakamlar çok anlamlı değildir. Esas sorun ne kadar toksik olduğudur. Daha az yoğun miktarda ama daha zararlı maddeler içeren bir duman daha toksiktir.

Kaç Madde Var? 1936, Bruckner: 120 madde n 1959, Johnstone and Plimmer 1959: 450 n 1968, Stedman: 950 n 1982, Dube and Green: 3875 n 1988, Roberts: 3996 n Günümüzde 4000’i geçmiştir. n Farmakolojik aktif, toksik, mutajenik veya karsinojenik

Kanserojen Maddenin tipi Bu tip maddelerin sayısı Polisiklik aromatik hidrokarbonlar 10 Aza-arenes N-nitrosaminler Aromatik aminler Heterosiklik aromatik aminler 3 7 3 8 Aldehidler Çeşitli organik maddeler 2 15 İnorganik bileşikler TOPLAM 7 55 Kaynak: SS Hecht. Tobacco smoke carcinogens and lung cancer. J Natl Cancer Inst; 1999; 91 (14): 1194 -1210.

Carcinogen class Compound Amount in mainstream cigarette smoke, ng/cigarette‡ Sidestream/ mainstream ratio§ Representative lung tumorigenicity in species Reference No. Polycyclic aromatic hydrocarbons Benzo[a]pyrene 20– 40 2. 5– 3. 5 Mouse, rat, hamster (41, 42) Benzo[b]fluoranthane 4– 22 Rat (41– 43) Benzo[j]fluoranthane 6– 21 Rat (41– 43) Benzo[k]fluoranthane 6– 12 Rat (41– 43) Dibenzo[a, i]pyrene 1. 7– 3. 2 Hamster (41, 42, 44) Indeno[1, 2, 3 cd]pyrene 4– 20 Rat (41– 43) Dibenz[a, h]anthracen e 4 Mouse (41, 42, 45) 5 -Methylchrysene 0. 6 Mouse (42, 45)

Asz-arenes 0. 1 Rat (41, 42, 46) 7 H-Dibenzo[c, g]carbazole 0. 7 Hamster (41, 42, 47) N-Nitrosodiethylamine ND– 2. 8 <40 Hamster (48, 49) 4 -(Methylnitrosamino)-1 - N-Nitrosamines Dibenz[a, h]acridine 80– 770 1– 4 Mouse, rat, hamster (22, 50) (3 -pyridyl)-1 -butanone (NNK) Miscellaneous organic 1, 3 -Butadiene 20– 70 × 103 Mouse (51) compounds Ethyl carbamate 20– 38 Mouse (52) Inorganic compounds Nickel 0– 510 Rat (53) Chromium 0. 2– 500 Rat (53) Cadmium 0– 6670 7. 2 Rat (54) Polonium-210 0. 03– 1. 0 p. Ci 1. 0– 4. 0 Hamster (55– 58) Arsenic 0– 1400 None¶ (59) Hydrazine 24– 43 Mouse (60) 13– 30

Ana Duman

Dumanda Neler Var? Karsinojenler

Tütüne-özel nitrosaminler NNN, NNK, NAT ve NAB, tütün bitkisinin doğal komponentleridir. Bu ajanların metabolik aktivasyonu DNA bozulmalarına, gen mutasyonuna ve kansere giden olaylara yol açabilir. Detoksifikasyon ve metabolik aktivasyon smoker’ın kansere duyarlılığını belirleyici etkenlerden birisidir. nicotine-derived nitrosoamineketone

Carbonyls (Aldehid ve Ketonlar)

Phenolics (Catechol, Cresol, Hydroquinone and Resorcinol)

Sigaralarda izin verilen maksimum madde oranları (ABD) n Kimyasal Acetaldehyde n Acrolein n Crotonaldehyde n Formaldehyde n Hydrogen Cyanide n Tavan Değer mg/m 3 ppm 45 25 0. 23 0. 1 0. 86 0. 37 0. 3 5 4. 7

AVUSTURALYA

KANADA

Soru-1 n Kanada’da sigara paketlerinin üzerinde miktarının yazılması zorunlu olan maddeler nelerdir? § § § Katran Nikotin CO Formaldehid Nitrojen siyanit Benzen

STYRENE n Olası bir insan karsinojenidir. n İnsanda baş ağrısı, oküler ve konjunktival irritasyon, reaksiyon zamanında azalma, halsizlik, baş dönemsi ve bulantı, dikkat azlığı, el becerisinde azalma ve renkli görme keskinliğinde azalma yapar. n Spontan düşük riskinde artış olasılığı Anormal sperm sayısında artış n n Butadien ile birlikte (Sigara dumanında bulunur) 4 -phylglycolhexene’e yol açar. Bir sensitizer olduğundan şüphelenilmektedir. n Esas endüstriyel kullanım alanları plastik, kaplama, poliester, reçineler ve sentetik kauçuklar

Benzene n Çok toksiktir. n İnsan ve hayvanlarda kromozomal aberasyonlara yol açar. Lösemi yaptığı kanıtlanmıştır. n Cilt yoluyla emilir. n Endüstriyel olarak eskiden, mürekkep, kauçuk, vernik ve boya sökücü olarak kullanılırdı.

TAR - Katran n Tar tütün endüstrisinin tüm gaz-olmayan, nikotin-olmayan ve buhar fazında olmayan kimyasallar için kullanılan bir tanımdır.

NIKOTİN n Serbest-baz nikotin (tütün dumanındaki) inhalasyon, sindirim ve deri yoluyla alındığında tümüyle hemen absorbe edilir. n Beyin, böbrek, mide mukozası, adrenal medulla, nasal mukoza ve tükrük bezlerinde konsatre olur. n Araştırmalar nikotine maruziyetin epileptik ataklara, kusmaya, SSS depresyonuna, gelişme geriliğine, fetusta gelişimsel toksisiteye ve erken doğuma, düşük doğum ağırlığına ve hayvanlarda beyin gelişiminde düşüklüğe yol açtığı gösterilmiştir. n Nikotin süte geçer. n Hafif nikotin zehirlenmesi insanda şu semptomlara yol açar: kusma, diare, solunum sayısında artış, kalp hızında artış, kan basıncında artış, baş ağrısı, baş dönmesi ve nörolojik stimülasyon. n Nikotin tütünün duman şeklinde inhalasyonu, çiğnenmesi vs sonucu oluşan birçok akut psikolojik ve fizyolojik etkiden sorumlu kabul edilmektedir. n Endüstriyel olarak nikotin esas olarak (tütün endüstrisi dışında) insektisid (şu anda genel olarak yasaklanmıştır) ve vahşi hayvanların iğne ile yatıştırılmasında kullanılmaktadır.

CARBON MONOXIDE n Tütün dumanı insanın inhale ettiği en önemli CO kaynağıdır. n CO kana absorbe edilir, eksersiz toleransının azalması, anginanın artması ve baş ağrısına yol açar. n Hb’e bağlanır, kanın oksijen taşıma kapasitesini azaltır. n Hb’e %3 kadar az bir CO bağlansa bile psikomotor fonksiyonda azalmaya ve böylece otomobil sürüş yeteneğinde azalmaya yol açar. %10 COHb baş ağrılarına yol açar. n Myoglobine bağlanır kalp ve kas fonksiyonlarını azaltır. n Olasılıkla bir reproproduktif-üreme zehiridir. n Gebe hayvanlarla yapılan çalışmalar orta düzey dozlarda düşük doğum ağırlığı, fetal ölüm veya hasara yol açtığını göstermiştir. n Fetal CO düzeyleri maternal düzeylerde %10 -15 daha yüksektir. n İnhale tütün dumanı fetusta CO düzeylerini arttırır; düşük doğum ağırlığı, olası perinatal ölüm veya mental yeteneklerde geri kalmaya yol açar.

BENZO[a]PYRENE n Benzo[a]pyrene (B[a]P) şüpheli insan kanserojenidir. n Akciğer kanseri mortalitesi ile B[a]P maruziyeti arasında belirgin bir ilişki vardır. n B[a]P bugüne kadar yapılan bütün çalışmalarda hayvanlarda ve balıkta kanser yapmıştır. n B[a]P’nin 0. 05 mg’ı kadar az dozunun bile hayvanlarda tümör yaptığı gösterilmiştir. n Hayvan çalışmaları 0. 05 mg B[a]P’nin bile tümöre yol açabildiğini göstermiştir. n B[a]P akciğerlerde birikir. B[a]P’nin akciğerlerden eliminasyonu sigara içimi nedeniyle ciddi oranda bloke olur. n B[a]P ile tekrarlayan maruziyet aynı miktarın tek seferde maruziyetine göre daha yüksek oranda kanser yapar. n B[a]P maruziyeti ayrıca cilt kanserine, dermatite, fotoallerjiye, non-neoplastik solunum sistemi hastalığına ve amfizeme yol açar. n B[a]P maruziyeti üreme kapasitesini hem erkekte, hem kadında azaltır. n B[a]P deri yoluyla da absorbe edilir.

FORMALDEHYDE n İnsanda kanser yaptığından şüphelenilen bir maddedir. n Doğal olarak 0. 12 to 0. 38 parts per BILLION [ppb] miktarında oluşur. Sidestream dumanda 0. 23 to 0. 27 parts per MILLION [ppm] (1000+ kat) bulunur. n 0. 1 ppm’den yüksek doza uzun süreli maruziyet akciğer, farinks, bukkal kavite, karaciğer, kemik, deri, prostat, mesane, böbrek ve göz kanseri, lösemi ve Hodgkin hastalığı riskini arttırmaktadır. n 0. 22 ppm’den yüksek maruziyetler öksürük, balgam, kronik bronşit, astım, nefes darlığı ve soğuk algınlığı gibi belirtilere yol açar. n Allerjik reaksiyonlara ve astım benzeri durumlara, hafif baş ağrılarına, baş dönmelerine, azalmış el becerisine, gözlerde kaşınmaya, boğaz kuruması ve ağrısına, uyku bozukluğuna, değişik susuzluk hissine ve insanda malign hastalıklara yol açar. n İnsan gözü 0. 01 ppm miktara duyarlıdır ve 0. 05 to 0. 5 ppm miktarında irrite olur. n Endüstride esas kullanım alanları fertilizer, boya, dezenfektan, germisid, koruyucu ve mumyalama sıvısıdır.

HYDROGEN CYANIDE n Ortalama dozları insanda, nazal irritasyon, konfüzyon, baş ağrısı, bulantı, halsizlik ve kusma yapar. n Daha yüksek dozşarı asteni, vertigo, kilo kaybı ve GIS problemleri yapar. n Endüstride ana kullanım alanı buharla dezenfeksiyon, insektisid, elektroplating (galvanizasyon? ), metalurji ve fotoğrafçılıktır.

AMONYAK n Keskin, irrite edici kokusu 1 ppm’de bile hissedilebilir. n Yüksek konsantrasyonlarda yoğun irritasyona, ciddi göz hasarına ve astıma yol açar.

'Light' Sigaralar – Neden? n n n Kanada’da içenlerin %16. 5’i bu sigaraların daha az zararlı olduğuna inanmaktadır. Ultra-light veya ultra-mild içenlerin ise %26’sı daha az zararlı olduğunu düşünmektedir. %6. 59 içici daha az bağımlılık yaptığına inanmaktadır. Health Canada

‘Light’ Sigaralar bildik sigaralardan daha mı güvenli? Hayır!!!! • Light sigaralar ilk kez 1970’lerde piyasaya çıktığında bunların içicilere daha az kanserojen tar verdiği sanılmaktaydı. • Sonraki araştırmalar gösterdi: • Düşük katranlı sigara içenlerin sigaraya bağlı hastalıklara yakalanma ve bunlardan ölme riski aynıdır. • İçiciler kansere yol açan katrana ve bağımlılık yapıcı nikotine aynı oranda maruz kalırlar. Lynn Kozlowski et al. Am J Preventive Med, 1998; 15 (1):

Katkılar – Neden? n n Tütün ürününün fiziksel karakteristiklerini geliştirmek – muhtemelen bunların bireysel yaşama süresini uzatmak (ulaşım esnasında bozulma, çürüme olasılıklarını azaltmak) için, Ayrıca: Ürünlerin tercih edilme – seçilme – şansını arttırmak (örneğin daha lezzetli olması) için • Katkılar ayrıca daha kötü amaçlar için de kullanılır: ör. Nikotinin bağımlılık yapıcı etkisini daha da arttırmak için veya sigara içiminin daha kolay öğrenilebilir olması için. • Sigaraların çekiciliğini arttırmak – veya daha kötüsü – sözde daha güvenli olması için – ki böylece daha çok içilmesine ve böylece daha fazla ilave kimyasal yükle daha büyük zararlar vermesine yol açar. •

Potansiyel davranış etkileri olabilen sigara içindeki katkılar ve diğer maddeler Sigara içindeki 4000 kimyasal maddenin çoğu biyolojik olarak aktiftir. n Minör Tütün Alkaloidleri: n n Tar n CO n … Nornikotin ve anabasine

Katkı maddeleri n Yaklaşık 1400 madde kullanılmıştır. 600 katkı maddesinin kullanımına izin verilmiştir (Bates et al. , 1999). Ancak bu izni veren ne ABD Devleti ne de Avrupa Komisyonu hangi markada hangi katkıların ne oranda olduğunu bilmemektedir. n Amonyak n Asetaldehid, şekerin yanması sonucu oluşur. Nikotinin bağımlılık yapıcı etkisini arttırır. n Levulinik asid >> nikotin-levulinat: ölçüm makinasında nikotin ve katranı sabit tutarken nikotinin yararkanımını arttrır. n Kakao ve teobromin: Kakao kendisi bazı alkoloidler içerrir ve bağımlılık yapıcı potansiyel yaratır. % 1 kadar teo bromin içerir bu da bronkodilatör etki yaparak nikotin daha hızlı emilimini sağlar. n Glycyrrhizin: bronkodilatör n Pyridin: nikotin gibi etki eden alkoloid.

Amonyak n "AT [ammonia technology] is the key to competing in smoke quality with PM [Philip Morris] worldwide. All US manufacturers. . . use some form of AT on some cigarette products. " (Johnson, 1989)

n Çeşitli kokular (ortalama bir markada 30 -150 koku vardır (Manus, 1989) ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ Kahve ekstresi Şeker Çikolata Kakao yağı >> yanma> bromid > bronkodilatasyon >nikotin absorbsiyonunda artış Kumarin Vanilya Mentol > boğazı hissizleştirebilir Çeşitli bitkisel yağlar Karamel Klorofil

“Sigara üreticileri gelişmiş ülkelerde yasaklardan dolayı satamadıkları yüksek katranlı ve yüksek nikotinli sigaraları gelişmemiş ülkelerin pazarına sürmektedir”. WHO (Dünya Sağlık Örgütü)

‘Reduced risk’ !! cigarettes n n Düşük katranlı ve ‘light’ sigaraları kapsar ve minimal tütün yanması ile nikotin veren yeni ürünleri içerir. Sağlıkla ilgili risklerin daha azaldığı gösterilememiştir. Fakat bağımlılık için yeterli nikotin verdikleri kesindir. n Bazı yeni ürünler daha az veya düşük seviyelerde toksin verebilir ama daha fazla CO verir. Sigaraya bağlı risklerin daha az olduğu veya bırakmaya yardımcı oldukları gösterilememiştir. n Sigarayı bırakmak herhangi ‘düşük’ riskli bir sigaraya göre daha güvenlidir. 1 Benowitz NL, et al. N Engl J Med 1983; 309: 139 -142. 2 Buchhalter IR & Eissenberg T. Nicotine and Tobacco Research 2000; 2: 39 -43. 3 Fagerstrom KO, et al. Tobacco Control 2000; 9: 327 -333. 4 Giovino GA, et al. NCI Smoking and Tobacco Control Monography No 7, 1996. 5 Pauly JL, et al. Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention 1998; 7: 967 -979. 6 US Department of Health and Human Services. National Cancer Institute Smoking and Tobacco Control Monograph 7 Ed: DR Shopland, 1996.

Tar ve “düşük tar" Hükümetler acilen önlem almalıdır: n Yanıltıcı "light", "mild“ vs. kelimeler veya yanıltıcı marka isimleri yasaklanmalıdır. n Bunların esas amacı düşük katran ve nikotin ölçümlerine dayandırarak riskin daha azaldığını vurgulamak, böylece reklam ve promosyon aracı olarak kullanmaktır. n

About Eclipse and Your Health May present less risk of cancer associated with smoking. . Produces less inflammation in the respiratory system, which suggests a lower risk of chronic bronchitis, and possibly emphysema. . Reduces secondhand smoke by 80%.

YAN DUMAN[1] (sidestream smoke) n (ETS: Environmental Tobacco Smoke, “second-hand smoke”, “involuntary smoking” and “passive smoking”). n Çevresel Sigara Dumanı (ÇSD) direk olarak sigarayı içme dışında ortaya çıkan başka kişinin inhale ettiği dumandır. Şu dumanlardan oluşur: ¨ içici tarafından exhale edilen duman (second-hand smoke, ikinciel duman); ¨ sigaranın ucundan yanmakla oluşan duman (sidestream smoke, yan duman); ¨ yanan bir sigaranın kağıdı ve filtresinden sızan duman (lateralstream smoke, yanal duman). [2] n Çıkan duman çevre havası ile reaksiyona girebilir. [1] Health Effects of Exposure to Environmental Tobacco Smoke. California Environmental Protection Agency. 1997. [2] ADVANCING KNOWLEDGE ON REGULATING TOBACCO PRODUCTS. WHO, Oslo Monograph, 2000.

Soru n Çevresel n n n Sigara Dumanı (D-Y) Olsa olsa ana duman kadar zararlıdır? İnsanların genelinin %10’unun hayatı kapalı ortamda geçer? En çok gebelere, çocuklara, ev kadınlarına zarar veriyor olabilir. Ülkemizde yılda 10, 000 kişiyi öldürüyor olabilir. Mücadele için toplumsal bilinç gerekir.

Yurdagül Tufan’ın Sigara İçmesinin Bedelini Kimler Ödedi/ödüyor/ödeyecek? Kendisi n Ailesi n

Sigara içenler bazen içme özgürlükleri olduğundan bahsederler, ancak içmeyenlerin temiz ve zehirsiz bir hava soluma hakları daha önemlidir. Şu gerçekler unutulmamalıdır: n Kapalı bir ortamda kalabalık içinde sigara içilmesi hava kirliliğini ortalama 6 kat arttırır. n Pasif sigara dumanı diğer zehirli maddelere göre 30 kat daha fazla akciğer kanseri yapar. n Pasif sigara dumanı saçları ve elbiseleri pis kokutur. n Pasif sigara dumanı öksürük, hırıltılı nefes, soğuk algınlığı, kulak ağrısı, kalp spazmı ve astım krizine yol açabilir. n Pasif sigara dumanı yiyeceklerin tadını ve kokusunu bozar. n Gözlerin kızarmasına, kaşınmasına ve sulanmasına neden olur.

Pasif sigara - ÇSD Her yıl pasif sigaraya maruziyet yüzünden: • Binlerce insan kalp krizinden, akciğer kanserinden ve diğer kanserlerden ölmektedir. • Onbinlerce bebek ve çocuk zatüre ve bronşit gibi akciğer infeksiyonuna yakalanmaktadır.

Sayın Kamil Yavuz’un izniyle

ÇSD n n n n Ana dumana göre daha fazla nikotin içerir. Karsinojenler daha yüksek konsantrasyondadır. İnsanların çoğu hayatlarının %90’ını ev ve iş yeri olmak üzere kapalı alanlarda geçirirler. Özellikle ev içi ETS daha büyük boyutlardadır. İş olarak uçuş görevlileri, gazino çalışanları, restoran ve bar çalışanları vs. maruz kalmaktadır. Sigara içilen evde yaşayanlarda kotinin düzeylerinin yükseldiği gösterilmiştir. 1992’de EPA ETS’yi Grup A karsinojen olarak tanımlamıştır. EPA’nın raporuna göre 24 araştırmada kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanseri riski artmaktadır.

ÇSD n ETS ana dumandan farklıdır ve 8 saatlik ETS maruziyetinin direk olarak 20 sigara içimine bedel olduğu, gaz fazdaki içeriklerinin 1/3’üne yakın maruziyet ve partikül fazın 1/100 – 1/1000’ine maruziyetle sonuçlanabilir. Scherer G, Conze C, Tricker AR, et al: Uptake of tobacco smoke constituents on exposure to environmental tobacco smoke (ETS). Klin Wochenschr 70: 352 -367, 1992

ÇSD n ÇSD’de irritanlar, sistemik zehirleyiciler, mutajenler, karsinojenler, üremeye ve gelişmeye etki eden zehirler gibi kimyasallar bulunur. Bugüne kadar (1997) ÇSD’de 50 adet karsinojen, 6 tane üreme ve gelişmeye etkili toksin ve 12 hava için zehirli bulaşıcı madde saptanmıştır.

ÇSD n n Bazı maddeler ÇSD’de bazıları ana dumandan daha fazladır. ÇSD’de bulunan akut etkileri olan irritan ve toksinler şunlardır: amonyak, acrolein, carbon monoxide, formaldehyde, hydrogen cyanide, nicotine, nitrogen oxides, phenol ve sulfur dioxide.

ÇSD n Ammonia, formaldehyde ve sulfur dioxide solunumsal irritandır ve solunum problemi olan bireylerde alevlenmelere yol açabilir. Acrolein, crotonaldehyde, formaldehyde, ve hydrogen cyanide, gibi birçok komponent mukosiliyer fonksiyonu etkiler ve standart dozlarda duman partiküllerinin temizlenmesini engelleyecek şekilde klirensi bozabilir. n (Battista, 1976). n

ÇSD Dumandan ayrıştırılan nitrözaminlerin çoğu deney hayvanlarında karsinojendir ve bazıları (ör. N-nitrosodimethylamine) yan dumanda ana dumana göre 10 to 200 kat daha yüksektir. (U. S. DHHS, 1986; Lofroth, 1989). n

n Benzene 2 -Napthylamine 4 -Aminobiphenyl Nickel Polonium 210 (radioactive) Nitrogen oxides N-Nitrosodimethylamine N-Nitrosodiethylamine N-Nitrosopyrrolidine 1, 3 -Butadiene Analine Formaldehyde Hydrazine N-Nitrodiethanolamine Cadmium Benzo[a]pyrene Benz[a]anthracene Y-Butyrolactone Particulate matter N-Nitrosonornicotine NNK Carbon monoxide Carbon dioxide Carbonyl sulfide Toluene Acrolein Acetone Pyridine 3 -Methylpyridine 3 -Vinylpyridine Hydrogen cyanide Ammonia Methylamine Dimethylamine Nicotine Anatabine Phenol Catechol Hydorquinone Cholesterol Quinoline Harman Zinc Benzoic acid Lactic acid Glycolic acid Succinic acit PCDDs and PCDFs (Dioxins, Dibenzofurans) Formic acid Acetic acid Methyl chloride

Sigara Dumanında Bulunan Kimyasal Maddeler İçin Eşik Değerler n Kimyasal 15 Dakikalık Limit mg/m 3 n n n Acetone Ammonia Benzene Methyl ketone Resorcinol Styrene ppm 1782 24 8 885 90 170 750 35 2. 5 300 20 4

Kimyasal n n n n n n n 8 Saat Ortalama Limit mg/m 3 ppm Acetone Acrylonitrile Ammonia Benzene 1, 3 -Butadiene Cadmium (Respirable) Cadmium (Inhalable) Carbon Monoxide Catechol Chromium (Cr - Cr III) Chromium (H 2 O s. Cr VI) Chromium (H 2 O I. Cr VI) Cresol Hydroquinone Lead Methyl ketone Nickel (Sol. Inhalable) Nickel (Insol. Inhalable) Nickel (Elemental, Inh. ) Nicotine Nitric Oxide Phenol Pyridine Resorcinol Styrene Toluene 1188 4. 3 17 1. 6 4. 4 0. 002 0. 01 29 23 0. 5 0. 01 22 2 0. 05 590 0. 1 0. 2 1. 5 0. 5 31 19 16 45 85 188 500 2 25 0. 5 2 25 5 5 200 25 5 5 10 20 50

Bir lokanta çalışanının inhale ettiği madde miktarı n n CHEMICAL amount(ug)CHEMICAL amount (ug) CHEMICAL amount (ng) n carbon monoxide tar nicotine *acetaldehyde Nitric oxide Isoprene Acetone Toluene *formaldehyde Phenol Acrolein *benzene pyridine 5606 3128 678 207 190 151 121 66 54 44 40 36 33 25 24 23 22 17 15 14 13 12 11 10 1. 3 resorcinol *benzo[a]pyrene *cadmium 1 -aminonaphthalene *chromium *lead *2 -aminonaphtalene *nickel 3 -aminobiphenyl *4 -aminobiphenyl 123 18 9. 7 8. 5 7. 1 6. 0 5. 2 4. 2 2. 4 1. 4 n n n *1, 3 -butadiene Hydroquinone methyl ketone Catechol Propionaldehyde Cresols Hydrogen cyanide Styrene Butyraldehyde *acrylonitrile *crotonaldehyde *quinoline www. smoke-free. ca

Sigara Dumanında Neler Var Web kaynakları: n http: //www. ash. org. uk/html/factsheets/html/fact 12. html n http: //www. gasp. org/chemicals. html n http: //www. labstat. com/services. htm n http: //www. smoke-free. ca/factsheets/Chemicals. htm n Çevresel Dumandan: http: //www. smoke-free. ca/Health/ETS_inhaling. htm n

Özet