Semptomdan Tanıya Lökositoz Dr Mutlu Arat Ankara ÜTF

Semptomdan Tanıya: Lökositoz Dr. Mutlu Arat Ankara ÜTF, Hematoloji BD

Ne verisidir? Hangi cihazla bakılır? Eşik değeri nedir? Hangi ek yöntemler ile doğrulanır? Şiddeti var mıdır? Alt tipleri var mıdır? Nasıl yorumlanır? Olgu sunumları ile tanıya ulaşma LÖKOSİTOZ Nedir?

Tanım: BK>11 x. G/L Nötrofilik Lökositoz (PMN>7, 5 G/L) Eozinofilik Lökositoz (Eo >0, 5 G/L) Bazofilik Lökositoz (Bazo > 0, 1 G/L) Lenfositoz (Lenfo > 4, 5 G/L) Monositoz (Mono > G/L) Tanım ve Alt Tipler

Nötrofil

Nötrofil Lökositoz

Eozinofil

BAZOFİL

MONOSİT

LENFOSİT

Lenfositoz

Kronik Miyelositer Lösemi

Tam kan sayımı

Empedans Yöntemi Kırmızı Küre Bir Kırmızı Kürenin İlerleyişi Algılama Bölgesi Oscilloscope

Optik Yöntem

Lökositoz Mekanizmaları ◦ Normal cevap veren Kİ: İnfeksiyon İnflamasyon İnfarkt, yangı, yanıklar Stres, anksiyete, anestezi İlaçlar, KSler, lityum, beta agonistler Travma: Splenektomi Hemolitik anemi Lökomoid malinite ◦ Anormal Kİ: Akut Lösemiler Kronik Lösemiler MPH PATOFİZYOLOJİ

Allerjik olaylar Parazitik infeksiyonlar Dermatolojik olaylar İnfeksiyonlar Immunolojik hastalıklar: RA, SLE, EMS HES/KEL Maliniteler: HL, HDL MPH: KML, PRV, KMF Adrenal Yetm: Addison Sarkoidoz Eozinofili Nedenleri

İnfeksiyonlar: Viral infeksiyonlar, kronik sinüzit İnflamatuvar durumlar: IBH, Kr. HYH, Kr. Dermatit MPH: KML, PRV, KMF Hodgkin H Splenektomi Endokrin bozukluklar: Hipotiroidi, ovülasyon, eströjenler Bazofili Nedenleri

Çocukluk Viral infeksiyonlar Bağ dokusu hastalıkları Tirotoksikoz Addison Hastalığı Reaktif Lenfositoz

ANAMNEZ ve Fizik İnceleme 1. Tanışma 2. Demografik veriler 3. Yakınma 4. Yakınmanın öyküsü 5. Hastalığın öyküsü 6. Özgeçmiş, soygeçmiş 7. SGG 8. Fizik inceleme (GG, VB, SM) 9. Pozitif bulgular 10. Değerlendirme 11. Ön tanılar 12. Plan (Tedavi/tetkik) 13. Takip (Sx, Obj, Değ. , Plan)

Süreç: Akut/Kronik Gelişme: Kalıtsal, Doğumsal, Edinsel Tutulum: Organa özgü, Sistemik Müdahele: Acil/ elektif Genel: Benin (iyi huylu) /Malin (habis) Öyküde Temel Hedefler

Lökositoz> 30 x. G/L Beraberinde anemi veya trombositopeni Organ büyüklüğü: KC, dalak, LN Hayatı tehdit eden infeksiyon veya immunsupresyon Kanama, berelenme veya peteşiler Uykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 x. G/L acil hematoloji konsültasyonu Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk KC, dalak veya LN büyüme Değişken TKS, trombositopeni blastlar Erişkinler: AML İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk, Karında rahatsızlık Büyümüş dalak Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak Lökositoz veya LN (Lenfosit) Değişken TKS, trombositopeni Blastlar Lökositoz, N veya artmış trombosit Lösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri Lökositler Trombosit PRV Artmış N veya artmış Normal veya Hipersellüler artmış KML N veya artmış Artmış Normal veya Hipersellüler artmış KMF Normal veya Değişken düşük ET Normal veya Hafif artmış Artmış düşük veya N Değişken Kemik İliği Fibrozis Hipersellüler MPH’ların Temel Özellikleri

OLGULAR

Yakınma: 57, E, minibüs şöförü, 4 aylık kaşıntı ile başvuruyor. Ara sıra özellikle sıcak duş sonrası artıyor. Döküntü tariflemiyor. Haftada 2 tekrarlayan ve 1, 5 aydır devam eden başağrısı da var. Öz Geçmiş: HT, diüretik kullanıyor, ASKH, inme, kanser, KBY öyküsü yok. SGG: Kronik öksürük ve balgam çıkarma (gri yeşil renkli), öksürükle beraber belirgin nefes darlığı da gelişiyor. Hemoptizi ve kanama yok. Yürüme ile göğüs ağrısı yok, kladikasyon yok. Görme problem, karın ağrısı tariflemiyor. Sosyal Öykü: 80 pk/y sigara, 12 -24 şişe bira. OLGU 1: Kaşıntılı Kızılderili

Genel Durum: İyi VB: KB: 180/94 mm. Hg; N: 85/dk, düzenli; A: 37, 2 C. Pozitif bulgular: Kırmızı suratlı; konjuktivaları hiperemik ve vasküler; A‑P göğüs çapı artmış, yardımcı solunum kasları solunuma orta derece katılıyor, ekspirium uzamış ve intermittan wheezing var; karında kaşıntı izleri var. Traube mesafesi perküsyonla mat, dalak ucu palpe edilebiliyor (SM? ). Negatif Bulgular: Siyanoz ve çomak parmak yok; döküntü yok, ekimoz veya peteşi yok; LAP yok; KC palpe edilemedi; kitle yok, kardiyak ve nörolojik inceleme normal. Olgu 1: Fizik Bakı

Lökosit: 11 x. G/L, formül: N KKS: 7, 0 x 1012/L Hemoglobin: 18, 8 g/d. L, Hct: %56 OEV: 80 f. L, Trombosit: 535 x. G/L; Kre: 1, 2 mg/d. L Göğüs PA film: hiperinfle Ac, diyafram aşağıya depresse, apikal büller, hafif kardiyomegali. Olgu 1: Laboratuvar

Lökositoz> 30 x. G/L Beraberinde anemi veya trombositopeni Organ büyüklüğü: KC, dalak, LN Hayatı tehdit eden infeksiyon veya immunsupresyon Kanama, berelenme veya peteşiler Uykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 x. G/L acil hematoloji konsültasyonu Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk KC, dalak veya LN büyüme Değişken TKS, trombositopeni blastlar Erişkinler: AML İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk, Karında rahatsızlık Büyümüş dalak Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak Lökositoz veya LN (Lenfosit) Değişken TKS, trombositopeni Blastlar Lökositoz, N veya artmış trombosit Lösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri Lökositler Trombosit PRV Artmış N veya artmış Normal veya Hipersellüler artmış KML N veya artmış Artmış Normal veya Hipersellüler artmış KMF Normal veya Değişken düşük ET Normal veya Hafif artmış Artmış düşük veya N Değişken Kemik İliği Fibrozis Hipersellüler MPH’ların Temel Özellikleri

Ana yakınma: Dr. ZL, 34, K, araştırmacı, ateş (38, 2) ve yeni ortaya çıkan şiddetli kemik ağrıları var Yakınmanın Öyküsü: Dr. ZL, AÜ Fen Fakültesi hücre biyoloğu, 2 hafta önce geçridği soğuk algınlığına kadar gayet iyiydi. Günlük ateşi yükselmeye başladı fakat parasetamol ile kontrol altına alabildi. Takiben dişini frıçalarken diş etlerinde kanama olduğunu fark edip dişçisine başvurdu. Dişçi boğazının çok enfekte gözüktüğünü belirtti. Aynı zamanda ağzında diş etleri dışında da lezyonlar ve kanama vardı. Durumdan şüphelenen ZL kendisine bir TKS yaptırdı ve trombositlerinin düşük olduğunu gördü, fakat lökosit sayısı normaldi. Olgu 2: Kanayan bilim adamı

Ek bilgiler: Kemik ağrıları özellikle kostalarda. Bazı kemikleri basmakla ağrılı. Derin solunumla yakınması artabiliyor, hafta içinde kendisini daha yorgun ve hasta hissetmiş. Özgeçmiş: Kolejde EMN? ? Atağı. İlaç kullanımı yok. Soygeçmiş: Özellik yok. Olgu 2: Kanayan bilim adamı

Fizik İnceleme VB: N: 116, KB: 112/72, A: 37, 6 Ağız : Palatal ve gingival peteşi. Tonsil ve farinkste eksüdal inflamasyon Boyun: Bilateral rahat hareket ettirilebilen, 1, 5 cm lik nodüller Karın: KC 2 cm ve dalak edge 3 cm kot alrında palpe ediliyor. Acler, kardiyak ve nörolojik muayene: anomali yok. Olgu 2: Kanayan bilim adamı

Lab Hb 9, 6 g/d. L, MCV 88 f. L, Lökosit: 18, 2 G/L, trombosit: 25 G/L T Bilirubin 2. 4 mg/d. L (direct 0. 3) otherwise chemistries and hepatic panel are normal Coagulation studies: PT 11. 2 sec, a. PTT 28 sec, TT 24 sec Olgu 2: Kanayan bilim adamı

Coombs testi (direct ve indirect) - negatif Plasma Hemoglobin 40 mg/d. L Periferik Yayma (PY) Kemik İliği Yayması (KİY) PY – Trombositler sayıca azalmış, ve büyüklükleri artmış; KK çoğu polikromatofilik hücreler ve şistositler var (fragmentasyon); lökositlerin çoğu nötrofil promiyelosit evresinde duraklama var, daha olgun form yok. KİY- %100 sellüler, çoğunluk blast ve promiyelositler, bazılarında belirgin bir çok Auer çomakları (cisimleri) var. Olgu 2: Kanayan bilim adamı

Sitogenetik Olgu 2: Kanayan bilim adamı

Lökositoz> 30 x. G/L Beraberinde anemi veya trombositopeni Organ büyüklüğü: KC, dalak, LN Hayatı tehdit eden infeksiyon veya immunsupresyon Kanama, berelenme veya peteşiler Uykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 x. G/L acil hematoloji konsültasyonu Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk KC, dalak veya LN büyüme Değişken TKS, trombositopeni blastlar Erişkinler: AML İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk, Karında rahatsızlık Büyümüş dalak Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak Lökositoz veya LN (Lenfosit) Değişken TKS, trombositopeni Blastlar Lökositoz, N veya artmış trombosit Lösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri Lökositler Trombosit PRV Artmış N veya artmış Normal veya Hipersellüler artmış KML N veya artmış Artmış Normal veya Hipersellüler artmış KMF Normal veya Değişken düşük ET Normal veya Hafif artmış Artmış düşük veya N Değişken Kemik İliği Fibrozis Hipersellüler MPH’ların Temel Özellikleri

Ana Yakınma: yorgunluk Yakınmanın öyküsü: 18 y, K, üniversite öğrencisi, Medikososyal’e 2 haftalık yorgunluk yakınması ile başvurdu. Beraberinde boğaz ağrısı, ve boyunda şişlik tarifliyor. Bu ziyaret öncesinde farenjit için kendisine farenjit tanısı ile amoksisilin önerilmiş. Antibiyotiğe rağmen yakınmaları devam etmiş. Yeni ortaya çıkan yaygın bir döküntüsü var. Özgeçmiş: Hafif intermittan astım, LH’de albuterol kullanıyor, önceden hastaneye yatma veya operasyon öyküsü yok Soygeçmiş: Özellik yok (kanser, kalp hastalığı, böbrek veya AC rahatsızlığı) Sosyal öykü: Yurtta kalıyor. Tıp 1. sınıfta, sağlıklı ve düzenli besleniyor. Cinsel hayatı düzenli, sigara içmiyor, alkol kullanımı sosyal, ilaç kullanmadığını belirtiyor. Ülke dışına ziyaret yok, hayvan beslemiyor. Olgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Sistemlerin Gözden Geçirilmesi (SGG) Pozitif: Belirgin yorgunluk (günde 3 -5 km yürürken şimdi sınıfın içinde zor duruyor); hastalık başlangıcında ateş yüksekliği, fakat son 10 gündür ateş yok; anoreksik; belirgin boğaz ağrısı varfakat yutma güçlüğü yok; rinit tarifliyor; boyundaki şişlik, sabit, hafif ağrılı ve hassas; kaşıntısız döküntüsü var Negatif: Kilo kaybı yok, gece terlemeleri, kaşıntı, titreme, miyalji, başağrısı; öksürük yok, wheezing, veya nefes darlığı yok. Olgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Fizik İnceleme Genel- hasta görünümlü, toksik değil (orta) VB: Ateş: 36, 7 C, N: 90, SH: 18, KB 100/65 Sistemik Muayene: Tiroid-değerlendirildi, N Cilt- Makülopapuler eritematöz döküntü gövde ve ekstemitelerde; yüz, avuç ve ayak tabanı korunmuş. Başka lezyon yok. Lenfanjit bulgusu yok. KBB- Posterior pharinks eritematöz her 2 tonsil şis, eksuda yok Lenfatik- Küçük (> 1 cm), hafif ağrılı bilateral anterior ve posterior servilal LAP, başka LAP izlenemedi Solunum- Çift taraflı dinlemekle doğal Abdomen- Üst karında hafif genel hassasiyet, rebound veya defans yok; dalak ve KC uçları palpabl (2 -3 cm MKH’da kot altında) Olgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Olgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Test Sonuçlar Hemoglobin MCV WBC Mutlak Nötrofil Mutlak Lenfosit Trombositler 11, 3 g/d. L 87 f. L 14, 5 x. G/L 8 x. G/L 6, 5 x. G/L 212 x. G/L Test Sonuçlar Kre 1, 3 mg/d. L Bilirubin 1, 6 mg/d. L ALP 280 U/L ALT 70 U/L Olgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Lökositoz> 30 x. G/L Beraberinde anemi veya trombositopeni Organ büyüklüğü: KC, dalak, LN Hayatı tehdit eden infeksiyon veya immunsupresyon Kanama, berelenme veya peteşiler Uykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 x. G/L acil hematoloji konsültasyonu Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk KC, dalak veya LN büyüme Değişken TKS, trombositopeni blastlar Erişkinler: AML İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk, Karında rahatsızlık Büyümüş dalak Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak Lökositoz veya LN (Lenfosit) Değişken TKS, trombositopeni Blastlar Lökositoz, N veya artmış trombosit Lösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri Lökositler Trombosit PRV Artmış N veya artmış Normal veya Hipersellüler artmış KML N veya artmış Artmış Normal veya Hipersellüler artmış KMF Normal veya Değişken düşük ET Normal veya Hafif artmış Artmış düşük veya N Değişken Kemik İliği Fibrozis Hipersellüler MPH’ların Temel Özellikleri

59 -yaşında önce aile hekimi tarafından rutin değerlendirmesinde 2002’de görülmüş. Yakınması yok, öz ve soygeçmiş özellik yok. İlaç kullanmıyor. 2 çocuklu, bilgisayar programcısı. Fİ: gelişimi N ve akut distress yok. Multipl bilateral servikal, aksiller ve inguinal LN var. Ayrık, hareketli, ağrısızlar, ve çapları 1 -2 cm. HSM yok. Diğer Fİ N sınırlarda. Asemptomatik hastada lenfositoz

TKS: Lökosit: 75 x. G/L Formül: %90 olgun görünümlü lenfositler ve %10 nötrofil HB: 15, 4 g/d. L Htc: %47 Trombosit: 244 x. G/L Asemptomatik hastada lenfositoz

45 y, E, 20 yıllık Trabzonlu radyoloji teknisyeni aile hekimine başağrısı başvuruyor. Son 6 ayda artan yorgunluğu olduğunu, karnında rahatsılık hissettiğini, yemek sonrası çabuk doygunluk hissettiğini tarifliyor. 2, 5 kg kaybetmiş, ek yakınması yok. Fizik İnceleme: VBS, hasta soluk görünümde, sol üst kadranda sol kot altında 3 cm. aşağı inen, nefes almakla hareketli kitle var. Üfürüm yok. Başağrısı olan radyoloji teknisyeni

Hekim TKS ister. Lökosit: 125 x. G/L. Hemoglobin: 7. 4 g/d. L. Trombosit: 690 x. G/L Formül: “Sola kayma”, nötrofil hakimiyeti, miyelositler, metamiyelositler, promiyelositler, ve %8 blast var. Lökositlerin %4’ü bazofil. Başağrısı olan radyoloji teknisyeni

Periferik Yayma (x 400) Periferik Yayma (x 1000) Başağrısı olan radyoloji teknisyeni

Aile hekimi lösemiden şüphelenir, acil hematoloji konsültasyonu ister. Kİ aspirasyon/biyopsi yapılır. KİY: immatür miyeloid hücre hiperplazisi gösteriyor, morfoloji N. Biyopsi hipersellüler ve hafif retikülin fibrozis gösteriyordu. Başağrısı olan radyoloji teknisyeni

Sitogenetik inceleme: Kr 9 ve 22 dendeli translokasyonu [15/20]. Flöresan in situ hibridizasyon (FISH) BCR-ABL sinyali 400 hücrenin 350’sinde izlendi. Başağrısı olan radyoloji teknisyeni

Tanım: BK>11 x. G/L Nötrofilik Lökositoz (PMN>7, 5 G/L) Eozinofilik Lökositoz (Eo >0, 5 G/L) Bazofilik Lökositoz (Bazo > 0, 1 G/L) Lenfositoz (Lenfo > 4, 5 G/L) Monositoz (Mono > G/L) Tanım ve Alt Tipler

Lökositoz Mekanizmaları ◦ Normal cevap veren Kİ: İnfeksiyon İnflamasyon İnfarkt, yangı, yanıklar Stres, anksiyete, anestezi İlaçlar, KSler, lityum, beta agonistler Travma: Splenektomi Hemolitik anemi Lökomoid malinite ◦ Anormal Kİ: Akut Lösemiler Kronik Lösemiler MPH PATOFİZYOLOJİ

Lökositoz> 30 x. G/L Beraberinde anemi veya trombositopeni Organ büyüklüğü: KC, dalak, LN Hayatı tehdit eden infeksiyon veya immunsupresyon Kanama, berelenme veya peteşiler Uykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 x. G/L acil hematoloji konsültasyonu Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk KC, dalak veya LN büyüme Değişken TKS, trombositopeni blastlar Erişkinler: AML İnfeksiyonlar, kanama, yorgunluk Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk, Karında rahatsızlık Büyümüş dalak Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak Lökositoz veya LN (Lenfosit) Değişken TKS, trombositopeni Blastlar Lökositoz, N veya artmış trombosit Lösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri Lökositler Trombosit PRV Artmış N veya artmış Normal veya Hipersellüler artmış KML N veya artmış Artmış Normal veya Hipersellüler artmış KMF Normal veya Değişken düşük ET Normal veya Hafif artmış Artmış düşük veya N Değişken Kemik İliği Fibrozis Hipersellüler MPH’ların Temel Özellikleri

arat@medicine. ankara. edu. tr AÜTF web sayfası: Açık arşiv Teşekkür ederim.