Семей Мемлекеттік Медициналық университеті ИӨЖ Тақырыбы ШАП анатомиясы

Семей Мемлекеттік Медициналық университеті ИӨЖ Тақырыбы: ШАП анатомиясы Орындаған: Далелханов Б Семей 2014

Жоспар • Кіріспе • Шап каналының анатомиясы • Шап жарығының пластикасы

Шап аймағы. Шап аймағының шекаралары – мықын сүйегінің алдыңғы-жоғарғы остьтерін қосатын сызық, қасаға сүйегінің денесі, қасаға төмпешігі, шап байламы. Іштің ақ сызығы шап аймағын оң және сол жақ бөліктерге бөледі.

Шап аймағының шекаралары: • – іштің ақ сызығы; • — мықын сүйегінің алдыңғжоғарғы қырқасы; • – терең шап сақинасының теріге проекциясы; • - беткей шап сақинасының теріге проекциясы; • - лонный бугорок; • - қасаға сүйегінің денесі

• Шап аймағының басты тамырлары сыртқы мықын артериясы және венасы, олар бел бұлшық етінің медиалды бетімен жүріп санға мықын- қасаға тракты астында өтеді. Кейде төменгі эпигастралды тамырлардан жапқыш артерия шығады, ол қасаға артериясымен анастомоз жасап «өлім тәжін» құрайды.

• Шап аймағының тері асты тамырлары. Тері асты тіндердің бір бөлігін алып тастаған соң (беткей май клетчаткасы және скарп фасциясы). Шап аймағының негізгі беткей тамырлары көрінеді. • - фасция Скарпа; • – беткей мықын тамырлары; • –беткей эпигастралды тамырлар; • – сан тамырлары (артерия және вена); • – үлкен теріасты венасы; • – беткей срамды тамырлар; • – • — –сыртқы қиғаш бұлшық ет; ішкі қығаш бұлшық ет; аталық безін көтеретін бұлшық ет; шап байламы

• -тері; • – аты жоқ фасция; • 3 - іштің сыртқы қиғаш бұлшық етінің апоневрозы; • – іштің ішкі қиғаш бұлшық еті; • — іштің көлденен бұлшық еті; • – іштің көлденен бұлшық етінің апоневротикалық доғасы; • – шап байламы; • – қырқалық бұлшық ет; • – қасаға сүйегінің жоғарғы бұтағы; • -Купер байламы; • — ұрық арқаншасы; • -көлденен фасция; • – ішастар

Шап каналы (canalis inguinalis). • Шап каналы шап аймағының төменгі бөлімінде, шап байламының үстінде орналасқан. Шап аймағының бұл бөлімі шап үшбұрышы деп аталады. Үшбұрыштың жоғарғы қабырғасы – шап байламының жоғарғы және ортанғы бөліктерінің шекарасынан жүргізілген горизонталды сызық, медиалды қабырғасы – іштің тік бұлшық етінің сыртқы шеті, төменгі – шап байламы.

• Алдыңғы құрсақ қабырғасының ішкі беті ( Р. Д. Синельников бойынша): • – іштің тік бұлшық етіа; • – тік бұлшық еттің артқы қабырғасы; • - lig. umbilicale laterale; • - a. et v. epigastrica inferior; • - anulus inguinalis profundus • - a. et vv. testicularis; 17 – шап байламы; • - a. iliaca externa; 18 - plica umbilicalis lateralis; • - v. iliaca externa; 19 - plica umbilicalis media; • - ductus deferens; 20 - plica umbilicalis mediana; • - несепағар; 21 - lig. umbilicale medianum; • -қуық; • - т. levator ani; • – қуықүсті шұңқыр; • - медиалды шап шұңқыры; • - т. iliopsoas; • – латералды шап шұңқыры; 22 - linea alba

Шап каналының екі сақинасы және төрт қабырғасы бар. • Беткей шап сақинасы (annulus inguinalis superficialis) іштің сыртқы қиғаш бұлшық етінің апоневрозының аяқшаларымен түзілген. Аталған екі аяқшадан басқа тағы бір аяқша бар, бұл – қайта қайтқан байлам немесе беткей сақинаның артқы аяқшасы. Бұл аяқша іштің сыртқы қиғаш бұлшық етінің апоневрозының төменгі талшықтарымен құралған. Беткей шап сақинасы кішкентай саусақтың ұшын өткізеді, әйел адамдарда ол кішірек.

• Беткей шап сақинасының құрылысының схемасы: • – шап қатпары; • – үлкен тері асты венасы; • – ұрық арқаншасы; • – қасаға төмпегі; • - симфиз; • –беткей шап сақинасының медалды аяқшасы; | • – беткей шап сақинасының латералды аяқшасы; • – аяқшааралық талшықтар

• Терең шап сақинасы (anulus inguinalis profundus) құрсақ қуысы жағынан қарағанда шаптың латералды шұңқыршасына сәйкес келеді. Ұрық арқаншасы шап каналына терең шап сақинасы арқылы көлденен фасциямен бірге өтеді, одан ішкі ұрық фасциясы түзіледі, ол ұрық арқаншасын және аталық безін көмкереді. Терең шап сақинасының ішкі шетінде көлденен фасция қалындап – шұңқырша аралық байлам түзіледі, ол жоғарыда көлдене бұлшық етпен төменде шап байламымен қосылады.

• Шап каналының алдыңғы қабырғасы іштің сыртқы қиғаш бұлшық етінің апоневрозымен құралған, артқасы – көлденен фасциямен. Бұл талшықтар тік бұлшық еттің шетімен шап байламына қарай төмен түсіп шап серпі (falx inguinale) деп аталады. Шап каналының жоғарғы қабырғасы іштің ішкі қиғаш және көлденен бұлшық еттерінің төменгі бос ұштарымен құралған. Шап каналының төменгі қабырғасы – шап байламы. Шап каналының ұзындығы ер адамдарда – 4 -5 см, әйел адамдарда ол тарлау және ұзынырақ. Шап каналының жоғарғы және төменгі қабырғалары арасындағы кеңістік шап аралығы деп аталады. Шап аралығының пішіні әр түрлі болады (саңылау тәрізді, сопақ, үшбұрышты), көлемі де әр келкі, бұл шап жарықтарының түзілуінде маңызы бар.

• Шап каналыдда ер адамдарда ұрық арқаншасы өтеді, ал әйел адамдарда – жатырдың жұмыр байламы. Ұрық арқаншасының құрамына ұрықшығарушы өткел, аталық без артериясы, аталық безін көтеретің бұлшық еттің артериясы, ұрықшығарушы өткелдің артериясы кіреді. Артериялармен қатарлас веналар жүреді, олар аталық безінен қанды әкетіплаза тәрізді венозды өрім түзеді.

• Шап каналының құрылысы: • - ішастар; 11 — аталық безін көтеретін бұлшық ет; • – ішастар алды клетчаткасы; 12 – сыртқы ұрық фасциясы; • - көлденен фасция; 13 – пирамидалды бұлшық ет; • – терең шап сақинасы; 14 – іштің тік бұлшық еті; • – көлденен бұлшық ет; 15–орталық ішастардың кіндік қатпары • – ішкі қиғаш бұлшық ет; • – сыртқы қиғаш бұлшық еттің апоневрозы; 16 – медиалді кіндік қатпар • – шап байламы; • – беткей шап сақинасы; 17 – төмнгі эпигастралді тамырлар 10 - ішкі ұрық фасциясы; •

Шап жарығының емі Емі-хирургиялық. Операцияның негізгі мақсаты- шап каналының пластикасы. Операцияны этапен жасайды. 1 этап: шап каналын тауып(доступ), шап аймағыда шап байламына параллельді етіп және одан 2 см жоғары қиғаш тілу жасаймыз, мықын сүйегінің алдыңғы жоғары осінен симфизге децін. Іштің сыртқы қиғаш бұлшық етін талшықтар (волокна)бойымен тілу. 2 -этап: жарық қапшығын тауып(выделение) оны алып тастау. 3 -этап: терең шап сақинасын қалыпты өлшемдерге дейін тігу (0, 6 -0, 8 см диаметрі). 4 - этап: Шап каналының пластикасы.

Шап каналының пластикасының бирнеше түрі бар. • Жирар тәсілі-Шап каналының алдыңғы қабырғасын күшейтуге негізделген. • 1 -Шап байламына ішкі қиғаш және көлденең бұлшық етті тігеді. • 2 - Апоневрозды сыртқы қиғаш бұлшық етке тігеді. • 3 -Төменгі апоневрозды жоғарғы апоневрозға фиксировать етеміз.

Бассини тәсілі. • Шап каналының артқы қабатын қатайтуға негізделген. (көлденең фасция) • 1 - ұрық шылбырын шетке жылжытып, оның астынан ішкі қиғаш және көлденең бұлшық етпен көлденең фасцияны шап байламына тігеді. • 2 - Ұрық шылбырын соның үстіне орналастырып, іштің сыртқы қиғаш бұлшық етінің апоневрозын бір-біріне тігеді.

Спасокукоцский тәсілі • Жирар әдісіне ұқсас. • 1 -Шап байламына ішкі қиғаш және көлденең бұлшық етті апоневрозбен бірге тігеді.

Мартынов әдісі • Шап каналының алдыңғы қабырғасын қатайту мақсатында орындалады. • Бір аттты тіндерді қосу арқылы орындалады. • Апоневрозды шап байламына тігіп, кейін сыртқы апоневрозды оның үстіне тігеді.

Қолданылған әдебиеттер: 1. МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО ГОСПИТАЛЬНОЙ ХИРУРГИИ 2. www. google. com 3. www. yandex. ru