Семей Мемлекеттік Медицина Университеті ЖАЛПЫ ФАРМАКОЛОГИЯ Неврогенді кома

Семей Мемлекеттік Медицина Университеті ЖАЛПЫ ФАРМАКОЛОГИЯ Неврогенді кома

Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім 1. Неврогенді кома. Түрлері. 2. Дәрілік препараттарды тыс қолданғанда туындайтын комалар 3. Комаларды басу үшін қолданылатын емдік шаралар, дәрілік заттар

КІРІСПЕ Бас миы глюкозамен, оттегінің келіп тұруына тәуелді. Адам бас миының мөлшері дене массасының 2 % құраса да , ондағы қанайналымға қан мөлшерінің 30 % кетеді. Мидың энергиямен қамтамасыз етілуі 95 -96 % Эмбден –Мейергофа аэробты гликолизімен, Кребс циклында жүреді.

Бас миы аэробты гликолиздің бүлінуімен жүретін гипоксияға сезімтал келеді. Гипоксия нәтижесінде гиперкапния , ацидоз, ми тіндерінің ісінуімен , веноздық қанның мидан ағуының баяулауын шақырады, осыдан күрделі биохимиялық бұзылыстар туындайды.

Бас миы бүкіл организм қызметін реттейді. Қанайналымның, тыныс алудың , метаболизмнің бұзылуы өз кезегінде гипогликемиялық және метоболитикалық бұзылыстарға әкеледі. Осылайша мидың тіршілігімен бсақа органдармен, тіндермен байланысқан тұйық шеңбер пайда болады.

Коматоздық жағдайлардың маңызды патофизиологиялық механизмі болып белгілі ми құрылымдарының анатомиялық және биохимиялық өзгерістері болып табылады. Қайтымсыз анатомиялық бүліністер биохимиялық бүліністерге әкеледі. Қауіпті биохимиялық бүліністер ми тінінің деструктивтілігіне әкеледі.

Осындай ми тінінде, орталық нерв жүйесінің зақымдануы бар науқастар неврологиялық қараудан өткізіледі.

КОМАТОЗДЫ Қ ЖАҒДАЙЛАР Коматоздық жағдайлар әртүрлі аурулардың себебінен дамуы мүмкін. Бұл жағдайлардың патогенетикалық механизмі өте күрделі болып келеді. Қалыпты жағдайда адамның есі ми жарты шарларының мен ми бағана арасындағы өзара байланысқа тәуелді.

Бұл жүйе орталық жүйке жүйесі бөліктерінің анатомиялық және функционалдық түрде байланысқан. Бас миының өзін-өзі реттеу қызметінің бұзылысы болып ми жарты шарларының , көпір, сопақша ми бұзылған кезде байқалады. Орталық нерв жүйесінің екі немесе одан да көп құрылымдардың бұзылысы кезінде де байқалады.

Көп жағдайларда жарты шарлардағы ошақ келесі жарты шардың компрессиясына немесе би бағаны бұзылысына әкеледі. Коматоздық жағдайлардағы адам есін анықтау үшін Глазго шкаласы қолданылады. Көбінесе реаниматологияда, неврологияда, басқ ада бөлімшелерде қолданылады.

КОМА Грек тілінен аударғанда «терең ұйқы” деген мағынаны береді. Бұл адам ақыл-есінің толық жойылуымен, организм ішкі факторлардың бұзылыстарымен, Мыс: неврологиялық, физиологиялық рефлекстердің жойылуымен, соматикалық бұзылыстармен сипатталады.

ТҮРЛЕРІ: Науқастардың жағдайының ауырлығына байланысты кома: 1. Теңгерілген 2. Терең 3. Мөлшерден тыс кома деп бөлінеді

Теңгерілген кома Бұл кома кезінде координациялық қозғалыстар және ауру тудыратын факторларға жауап реакциясы сақталады.

Терең кома Ерікті қозғалыстың болмауы , тыныс алу жүйесінің, жүрек-қантамыр жүйесінің бұзылыстарын тудырады. Мысалы: тұншығу , қанайналым бұзылысы, өте күшті ауру тудырушы факторларға жауап реакциясы сақталмауымен сипатталады.

Мөлшерден тыс кома Бұл кома түрі тотальды плегия , атония, арефлексия, екіжақтылы мидриаз, организмге қажет жүйелердің зақымдануы. Мысалы: апноэ, тахикард ия, артериялық қысымның төмендеуімен сипатталады.

Дәрілік препараттарды(гипноседативті, аналгетиктерді, анти психотикалық, антидепрессанта рды мөлшерден тыс қолданғанда болатын комалар. Антипсихотикалық заттарды қолданғанда яғни кома жағдайында бұл топ препараттары психозға қарсы және айқын седативті әсерін көрсетеді яғни тыныштандырғыш әсерімен сипатталады.

Психоседативті әсер аффектілі кернелудің жойылумен, мазасыздықтың, үрейдің тынышталумен сипатталады. Психозға қарсы заттардың жанама әсерлері кезінде кома туындауына бірден-бір себеп болады. Жанама әсерлері: Жұлынның альфа – мотонейрондары белсенділігінің күшеюімен, бұлшықеттер тонусының жоғарлауымен, құрысу, дірілдеу сияқты жанама әсерлері бар.

Психозға қарсы «типті» заттарына Фенотиазин туындылары жатады. Аминазин өкіліне келетін болсақ: кең әсер ету спектрі кең. Препарат ОЖЖ-не , сондай –ақ шеткі иннервацияға , атқарушы мүшелерге, зат алмасуға айқын әсер көрсетеді. Миотропты әсерлі спазмолитик

Фенотиазин қатары препараттары әртүрлі жанама әсерлер тудыруы мүмкін. Бұл жалпы әлсіздік, апатия, ұйқышылдық, ауыз қуысының құрғауы, жүрек тұсындағы, асқазан тұсында дискомфорт болуы мүмкін. Психозға қарсы заттарды ұзақ қолданғанда беттің, тіл бұлшықеттерінің , қол-аяқтың еріксіз жиырылуымен сипатталады. Бұл команың теңгерілген команы шақыруы мүмкін.

Сирек жағдайларда қатерлі нейролептикалық синдром дамиды. Бұлшықеттің құрысуы, дене температурасының күрт жоғарлауы, жүрек-қантамыр жүйесі зардап шегеді, ақыл-есі бұзылады. Бұл терең кома туындауы мүмкін.

Команы басу үшін қолданылатын емдікшаралар, дәрілік препараттар. Коматоздық жағдайдағы науқасты емдеу үшін ең бірінші кезекте екі үлкен жүйені қолға алуымыз қажет, өйткені кома кезінде осы екі жүйеге қатты зақым келеді. Олар тыныс алу және қанайналым жүйесі болып табылады.

Тыныс алу жүйесін қалыпқа келтіру үшін ең бірінші жасанды вентиляция жасаймыз оны эндотрахеалды трубка арқылы жүргіземіз. Қанайналым жүйесінде артериялдық қысымды, жүрек ырғағын қалыпқа келтіреміз. Коматоздық жағдайдағы науқасқа күнделікті күтім шараларын жүргізуіміз керек.

Коматоздық жағдайдағы науқасты 1. 2 сағат сайын бір бүйірінен келесі жаққа жатқызу қажет. 2. 8 сағат сайын науқас денесін комфор спиртпен сүртіп отыру қажет. 3. 4 -6 сағат сайын ауыз –жұтқыншағын 5% ромашка ерітіндісімен жылылап шайып отыруымыз қажет.

4. Трахеобронхиальды ағашты санациялаймыз 5. Бір тәулікте 1 кг массаға 30 -35 мл сұйықтық енгізіп , ішкізуіміз керек. 6. Мұрын-жұтқыншақ зонд қойылу керек жасанды тамақтандырумыз , сұйықтық енгізуіміз керек. 7. Зәр шығару катетерларын ауыстырып отыруымыз қажет.

Комадағы науқасты реанимациялық бөлімде емдейді. Науқастың суэлектролиттік балансын сақтайды, науқастың дене температурасын қалыптыда ұстауға тырысады, ми ісігімен күрес шараларын жасайды, нейрохирургтан кеңестер алады.

Қолданылған әдебиеттер: Харкевич Д. А Фармакология Интернет желісі Google Yandex

Орындаған: Тлеубаева. М. Б ЖМФ 306 топ Тексерген: Мусин. М. Н

Назарларыңызға рахмет!