Семей Мемлекеттік Медицина Университеті С ЖӨ Та ырыбы:

Семей Мемлекеттік Медицина Университеті С ЖӨ Та ырыбы: қ Преэклампсия кезіндегі д рігерге дейінгі к ттірмейтін к мекті ә ү ө йымдастыру ұ Дайында ан: Жанысова Н. С. ғ 544 -топ Тексерген: Алимханова Э. . Қ Семей 2017 жыл

Жоспар I. Кіріспе II. Негізгі б лімө -преэклапсия т сінігі ү -диагностикалау ритерилері қ -жедел ж рдем к мегі ә ө III. орытынды Қ IV. олданыл ан дебиеттер. Қ ғ ә

• Б гінгі та да преэклампсия ж не эклампсия проблемасы сия ты ү ң ә қ еш андай проблема акушерлікте аса зейін аудармайды. Ж кті қ ү йелдерді жалпы популяциясында преэклампсия жа дайыны ә ң ғ ң жиілігі 5 -10%, ал эклампсияны жиілігі – 0, 05% райды. Ана ң құ ліміні лемдік рылымында преэклампсия жай-к йіні лесі ө ң ә құ ү ң ү 12%, ал дамып келе жат ан елдерде 30%-ке дейін жетеді. азіргі қ Қ кезде дамып келе жат ан елдерде преэклампсия перинаталды қ қ нау астылы пен лімні негізгі себебі болып табылады. қ қ ө ң ры ты антенаталды луіні 18% о и асына дейін ж ктілікті Ұ қ ң қ ө ң қ ғ ү ң гипертензиялы ас ынуларымен саба тас. қ қ қ

• Преэклампсия – ж ктілікті ү ң 20 аптасынан кейін дамитын гипертензия ж не ә протеинуриямен к рінеті ө ң синдром. • Ауыр преэклампсия – ауыр артериалды гипертензиямен, биохимиялы ж не қ ә гематологиялы қ б зылыстармен ұ сипатталатын синдром.

• Ж ктілікті же іл формада ы б л ас ынулары йелдерді 3% кездеседі, ү ң ң ғ ұ қ ә ң ж не к біне анасы мен н рестені денсаулы ына айтарлы тай сер ә ө ә ң ғ қ ә етпейді. Преэклампсияны ауыр формасы ж кті йелдерді 1 -2% кездеседі. ң ү ә ң Б л кезде, е алдымен б йрек, бауыр, ан йыту ж йесі ж не ми, сонымен ұ ң ү қ ұ ү ә атар бала жолдасы за ымданады. Преэклампсияны ауыр формасы анасы қ қ ң мен н рестені денсаулы ына айтарлы тай зиянын тигізіп, тіпті лімге де ә ң ғ қ ө келуі м мкін. Р гестоз ж кті йелдерді 15 -27 % кездеседі. Эклампсия ә ү Қ ү ә ң д ние ж зіндегі ана ліміні е басты себебі болып отыр (10 -15%). ү ү ө ң ң Преэклампсияны пайда болуы себептерін т сіндіруді барлы ректі ң ү ң қ ә еш андай н тиже бермеді. Б гінгі к ні б л ас ынуды дамуыны 30 -дан қ ә ү ү ұ қ ң ң аса теориясы белгілі. Профилактикасыны тиімді дісін іздеуден де, ң ә зірше еш н тиже шы пады. Сонымен, н тижелілігі д лелденген ә ә қ ә ә бірден-бір емдеу дісі — анасы мен жа а ту ан н рестеге орынды к мек ә ң ғ ә ө к рсете алатын, емдеу мекемелеріндегі босандыру болып отыр. ө

Жіктемесі МКБ-10 бойынша Клиникалы диагнозқ Созылмалы гипертензия Ж кті йелдердегі ісінулер ү ә Преэклампсияны же іл сатысы ң ң Преэклампсияны орташа ң сатысы Преэклампсияны ауыр сатысы ң Эклампсия

Ж ктілікпен байланысты гипертензиялар ү – ж ктілікті 20 аптасынан кейін пайда болатын ж не ү ң ә А босан аннан кейін 6 апта аралы ында алпына ҚҚ ғ ғ қ келеді.

Гестациялы гипертензия: қ Ж ктілікті 20 аптасынан кейін А жо ары болуы ү ң ҚҚ ғ Артериалды гипертензия протеинуриясыз Преэклампсия а ауысуы м мкін ғ ү Же іл артериалды ң гипертензия 140/ 90 мм. с. б. Ауыр артериалды гипертензия 160/110 мм. с. б. 30 минут интервалмен 2 рет лшегенде ө

ауіп- атер факторы: Қ қ 20 жас а дейін ж не 35 жастан ас ан ал аш босанушылар қ ә қ ғ алды ы ж ктіліктегі эклампсия/преэклампсия ңғ ү отбасылы анамнезіндегі преэклампсия қ к п ры ты ж ктілік ө ұ қ ү босану арасы 10 жылдан асса экстрагенитальды аурулар: • ант диабеті қ • семіздік • ж рек- антамыр аурулары ү қ • антифосфолипидті синдром

Диагностика критерилері • Ша ымдар мен анамнезғ Ша ымдар спецификалы емес ж не гестозды к рінісінен ж не ғ қ ә ң ө ә ауырлы сатысына байланысты. Бас ауруына, ж рек айнуына, қ ү эпигастрия кезіндегі ауыру сезіміне, кенеттен пайда бол ан ісікке, ғ з р шы уыды азаюына, іштегі н рестені имылдау сипаты ә ғ ң ә ң қ згеруіне, теріде себебсіз ан йылу пайда болуына немесе ө қ құ м рыннан ан жиі кетуіне жасал ан ша ымдар а ерекше к іл б лу ұ қ ғ ғ ғ өң ө керек.

• Физикалық тексерулер Гипертензия диагнозы диастоликалы ысым бір рет лшегенде сынап ба анасынан 110 мм қ қ ө ғ асса немесе те болса немесе арасына 4 са ат салып екі рет лшегенде сын. ба. 90 мм ас анда ң ғ ө ғ қ немесе те бол анда ойылады. ң ғ қ Систоликалы А бастап ыдан сын. ба. 30 мм к бейсе, біра сын. ба. 160 мм к п қ Қ қ ғ ғ ө қ ғ ө болмаса. Ауыр гипертензия Диастоликалы А бір рет лшегенде сын. ба. 120 мм асса немесе те болса немесе арасына қ Қ ө ғ ң 4 са ат салып екі рет лшегенде 110 асса немесе те болса. ғ ө ң Систоликалы А бастап ыдан сын. ба. 30 мм к бейсе, біра сын. ба. 160 мм к п қ Қ қ ғ ғ ө қ ғ ө болмаса. Диастоликалы ысым сын. ба. 90 мм ж не систоликалы сын. ба. 140 мм болса, шекаралы қ қ ғ ә қ ғ қ болып саналады, б л кезде ол ауру болып саналмайды, тек анасы мен іштегі н рестені ұ қ ә ң хал-жа дайын м ият ба ылауды ажеттігін к рсетеді. ғ ұқ қ ң қ ө А к рсеткіштері суіне арамастан, ж ктілікті к пшілігі жа сы теді, б л — гипертензия кей Қ ө ө қ ү ң ө қ ө ұ жа дайда жатыр-бала жолдасы ан айналымына ан тамырлы арсыласу жа дайында о сер ғ қ қ ғ ң ә ететінін к рсетеді ж не компенсаторлы механизм болып саналады. ө ә қ

• Ісінулер Бір алыпты ісінулер физиологиялы а ымда тіп жат ан қ қ ғ ө қ ж ктілігі бар йелдерді 50 -80% бай алады. Анасы мен іштегі ү ә ң қ н ресте шін ісіксіз тіп жат ан преэклампсиядан г рі ә ү ө қ ө ісінулермен тіп жат ан преэклампсия к бірек ауіпті болып ө қ табылады. Тез дейтін генерализделген ісіктер, сіресе бел ү ә ма ында ы, болжауды жаман белгілері болып табылады. ң ғ ң

• Ауыр преэклампсия а т н: ғ ә 1. Гипертензияны ауыр формасы осыл ан протеинурия. ң қ ғ 2. Гипертензияны кез келген формасы осыл ан нашарлататын ң қ ғ симптомдарды бірі: ң — церебральды симптомдар (басты ауыруы, к руді б зылуы); қ ң ө ң ұ — олигурия (30 мл/са аттан аз); ғ — эпигастраль айма ында ы ауыру сезімдері; ғ ғ — су; құ — жайыл ан ісіктер ( сіресе кенеттен пайда бол ан); ғ ә ғ — тромбоциттер саны 100 *1 млрд/л аздау; — бауыр ызметіні б зылуы; қ ң ұ — кпені ісінуі; ө ң — іштегі н рестені гипотрофиясы. ә ң Ми симптоматикасыны шеткі формалары — тырыспалар, ессіз к й (кома) ң ү эклампсия а т н. ғ ә Преэклампсияны ауырлы сатысы те аны к рінетін клиникалы немесе ң қ ө қ зертханалы белгілерінен аны талады. қ қ •

HELLP-синдромы тромбоциттер 100 х10 6 г/л т менө бауыр ферменттеріні жо арылауы (Алт, Аст) ң ғ гемолитикалы анемия қ

• Инструменталды зерттеулерқ • А -ды лшеу т ртібі: Қ ө ә • те д л к рсеткішті сынапты сфигмоманометр береді (сол бойынша Ө ә ө қ барлы пайдаланылатын аппараттар калибрлары т зетілуі керек). қ ү • Нау ас денесін бос стауы керек, м мкін болса демал аннан кейін (10 қ ұ ү ғ минуттан кем емес). • алпы -жартылай отырып немесе отырып (манжета нау асты ж рек Қ қ ң ү т сына орналасуы керек), ырынан жатып. ұ қ • ысым лшейтін аппаратты манжетасы нау асты иы ше беріне Қ ө ң қ ң с йкес келуі керек (аз бол анша, к п бол аны жа сы). ә ғ ө ғ қ • Бір олда ыны лшегені де жеткілікті. қ ғ ө • Систолиялы ысымны де гейі Коротковты I тоны бойынша қ қ ң ң ң ба аланады (пайда болуы), а диастолиялы — V бойынша (то тауы). ғ қ қ • К рсеткіштер 2 мм сын. ба анасына дейінгі д лдікпен белгіленуі керек. ө ғ ә

Протеинурия >0, 3 г/т у немесе 0. 3 ә г/л екі реттік 4 са аттан кейін ғ алын ан з р анализінде ғ ә

Дифференциалды диагноз Артериальды қ гипертензия Протеинурия Ісіктер Тырыспалар Преэклампсия/ эклампсия Гестацияны 17 ң аптасынан кейін пайда болады, б рын ұ бай алма ан, қ ғ босан аннан кейін 6 ғ аптаны ішінде кетеді ң Анамнез м ліметтері ә б йректі созылмалы ү ң аурулары барлы ын ғ болжау а м мкіндік ғ ү бермейді Ж ктілік кезінде ана ү ғ пайда болып, босан аннан кейін тез ғ арада кетеді Ж ктілік жо та ы ү қ ғ тырыспа синдромы немесе бас-ми жара атына анамнез қ м ліметтері жо ә қ Пиелонефрит Т н емес ә З р ж не ан ә ә қ анализдеріндегі абыну белегілерімен қ тіркесімде болуы м мкін, клиникалы — ү қ гипертермиямен, алшылдауды о қ ң ң симптомдарымен ж не улану ә белгілерімен. Т н емес ә Жоқ

гломерулонефрит Ж ктілікке дейінгі ү гипертензия а ғ берілген анамнез м ліметтері ә бар Бар, біра к біне з р қ ө ә анализіндегі (гематуриямен, цилиндрлермен ж не . . ), бас а ә ә қ қ згерулерді ө ң тіркесімде, босан ан а 6 апта ғ ғ ткеннен кейін де ө са талады қ Бар, к біне б йрек ө ү созылмалы ауруларыны ң белгілерімен тіркеле ді, босан ан а 6 апта ғ ғ ткеннен кейін де ө са талады қ Жо қ Гипертониялы қ ауру Ж ктілікке дейін ү пайда болады немесе гестацияны ң 17 аптасынан б рын тіркеледі, ұ босан аннан кейін 6 ғ аптаны ішінде ң кетпейді Т н емес ә Т н емесә Жоқ Эпилепсия стамасыз т н емес Ұ ә Жоқ Ж ктілікке дейін ү пайда болады

Д рігерге дейінгі к ттірмейтін к мек к рсету алгоритміә ү ө ө Диагноз ою. қ Диагноз нау асты ша ымдарына, анамнезіне ж не қ ң ғ ә объективті арап тексеру белгілерге с йеніп ойылады. қ ү қ Тырысу стамалары жо : ұ қ йелді тегіс беткейге жат ызу ә қ басын б йіріне арай б ру ү қ ұ керекті рал жабды тарды дайындау (ауа ткізгіш құ қ ө т тіктер, отсос, маска ж не апшы ты, оттегіні). ү ә қ қ Тырысу болса: кислородты терапия 4 -6 л\мин жылдамды пен беру қ тегіс беткейге, сол жа ырына жат ызу қ қ қ жара аттанудан са тау қ қ тырысу ая тал ан со ауыз уысын ж не ке ірдекті қ ғ ң қ ә ң аспирациялау.

Магнезиальді терапия: вена ішіне магнии сульфатыны бастап а ң қ дозасын – 25%-20 мл 10 -15 минут ішінде а ырын енгізу (5 г р а зат). қ құ ғ қ стемелеуші терапия: Ү 320 мл физиологиялы ерітіндімен 80 мл қ – 25% магнезия сульфатын осып, вена қ ішіне инфузионды терапия ретінде енгізу. 12 -24 cа ат жалгастыру ғ. Тырысулар кезінде Диазепамды беру керек емес, себебі ол неонатальді тынысты тежейді. Егер магнезиялы терапия қ барысында тырысу 15 минуттан кейін айталанса, онда диазепам в\і 10 мг енгізу қ

Егер артериальді ысым 160/100 мм. с. б. қ те немесе одан жо ары болса, онда 10 мг ң ғ нифедипинді сублингвальді беру, А Қ ада алаумен 10 мг 30 минуттан со беру. қ ғ ң (Ма ызды: А 130/90 -140/95 мм. с. б. ң Қ де гейінде стап т ру керек, егер б дан ң ұ ұ ұ т мендеп кетсе жатыр-плацента ан ө қ айналымы б зылуы м мкін) ұ ү А ада алануымен магнезиалді Қ қ ғ терапияны жал астыра отырып, пациентті ғ носилка а жат ызу ж не шінші д режелі ғ қ ә ү ә не жа ын ма да ы перзентхананы қ ң ғ ң реанимациялы б ліміне тасымалдау қ ө.

Қорытынды • “ Преэклампсия” диагнозын оюды міндетті критерийі: ж ктілік қ ң ү мерзімі, артериалды гипертензия ж не протеинурия. Ісіктер ә диагностикалы критерий ретінде есепке алынбайды. Кез келген қ ж кті йелдерде преэклапсия, эклапсия кезінде кез-келген жедел ү ә ж рдем д рігерлеррі ш ыл т рде к мек к рсете білуі тиіс себебі ә ә ұғ ү ө ө азіргі та да е жиі кездесетін ана ліміне келетін, бала лім не қ ң ң ө ә ө ң келуі м мкін жа дайлар а жатады. ә ү ғ ғ

• Пайдаланған әдебиеттің тізбесі • Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказы № 764 — 2007, № 165 — 2012) • Хаттаманы дайындау барысында пайдаланылған әдебиеттер: 1. Резолюция Международной научно-практической конференции акушеров-гинекологов «Гестоз. Современные аспекты патогенеза, ранней диагностики и лечения» г. Алматы, 2003 год. 2. Villar J. , Merialdi M. , Gulmezoglu A. M. , Abalos E. , Carroli Ё. G. , Kulier R. et al. Nutritional interventions during pregnancy for the prevention or treatment of maternal morbidity and preterm delivery: an overview of randomised controlled trials. J Nutr. — 2003; 133: 1 S-20 S. 3. Duley L. , Henderson-Smart D. J. , Knight M. , King J. F. Antiplatelet agents for preventing preeclampsia and its complications. The Cochrane Database of Systematic Reviews 2003, Issue 4. Art. No. : CD 004659. 4. Knight M. , Duley L. ,