Семей Мемлекеттік Медицина Университеті СӨЖ Тақырыбы: психотропты препаратардың дәрі аралық әсерлесуі Орындаған: Руслан Ә. Н. 618 топ Тексерген: Алтыбаева Г. К.
Психотропты препаратардың дәрі аралық әсерлесуі Дәрілік заттардың әсерлесуі – ол бір препараттың терапевтикалық және токсикалық әсерінің басқа бір препарат нәтижесінде өзгеруі. Екі препараттың әсерлесуі айқындала түседі егер де оның біреуінде тар терапевтикалық диапазоны болса (мысалы, трициклды антидепрессанттар, литий, құрысуға қарсы нормотимикалық заттар).
Дәрілік препараттардың әсерлесуінің механизмі әртүрлі. Мысалы, бір препарат басқа бір препараттың биосінімділігін (асқорыту жолдарының сіңіруінің жылдамдығын және деңгейін), оның ерігіштігіне, асқазан ішек жолдарының р. Н, ішектің моторикасын өзгертуі мүмкін. Рецепторлар деңгейіндегі антогонизм болуы мүмкін, яғни бір дәрілік препараттың рецепторы басқа препараттың рецепторымен бірігуіне кедергі жасағанда. Егер дәрілік заттар бүйректермен шығарылатын болса, онда оның экскрециясына және сарысулық концентрациясына дәрілер әсер етуі мүмкін, онда олар шумақшалық фильтрацияны, каналшалық реабсорбцияны және секрецияны, және зәрдің р. Н өзгертуі мүмкін. Дәрілік заттар бауырдағы метаболизм жолы және сарысулық ақуыздармен бірігуге бәсекелесуі мүмкін.
Нейролептиктер q q Тырысуға қарсы нормотимикалық заттар. Карбамазепин нейролептиктердің сарысулық концентрациясын азайтады. Вальпроевті қышқылдар аминазиннің метаболизмін төмендетеді, бірақ галоперидолдын метаболизміне әсер етпейді. Хлорпромазин фенитоиннің метаболизмін төмендетеді. Нейролептиктер фенитоиннің антогонисті ретінде шығуф мүмкін, қрысудың табалдырықтық дайындығын төмендету арқылы. Трициклды антидеприсанттар (азафен, амитриптилин) және флуоксетин кейбір нейролептиктердің сарысулық концентрациясын жоғарылатуы мүмкін. Флуоксетин галоперидолдын және басқа да нейролептиктердің метаболизмін төмендетуі мүмкін, себебі олардың барлығы қышқылдандыратын жолмен метаболизденеді. Сонымен қоса, флуоксетин тура емес механизмдер арқылы нейролептитктер әсер ететін (тура емес синергизм)дофаминергиялық тапсырысты (передача) қинауы (угнетать) мүмкін, бұл экстрапирамидтік жанама әсерлерді күшейтеді.
Нейролептиктер ü ü ü Нейролептиктер мен гипотензивті заттар арасындағы әсерлесуінің асқынулары: жедел сананың шатасуы және гипотензивті әсерінің күшеюі немесе азаюы. Хлорпромазин – күшті альфа 1 – адренорецептор – каптоприл, пропранолол, метилдофаның гипотензифті әсерін күшейтуі мүмкін. Галоперидолдын пророналолмен әсерлесуі кезінде де айқын артериалды гипотония болуы мүмкін. Нейролептиктердің бензодиазепиндермен (сибазон, феназепам) бірге қолданылуының ен қауіпті асқынуы болып – бензодиазепиндердің клозапинмен әсерлесуінен туындайтын тыныс алуының қиындауы. Басқа нейролептиктерді қолданғанда бұндай асқынулар болмайды, және де бензодиазепиндермен бірге оларды жиі қолданады. Антацидті заттар, циметидин, диареяға қарсы заттар нейролептиктердің асқазан ішек жолына сіңірілуін төмендетеді.
Трициклды антидеприсанттар және аралас топтаға антидеприсанттар Барбитураттар бауырдың микросомальды ферменттерінің индукциясын шақырады және метаболизденетіндердің қышқылдандыратын жолымен антидеприсанттардың инактивациясын күшейтеді. v Антидеприсанттардың және карбамазепиннің синергиялық кардиотоксикалық әсері туралы айтылады. v Циметидин қышқылдандырылатын жолмен метаболизденетін дезипраминнің, доксепиннің амитриптилиннің нортриптилиннің және т. б. , антидеприсанттардың метаболизмін баяулатады; ранитидин және фамотидиндердің бұндай қасиеттері байқалмайды. v Дисульфарм қышқылдандыратын жолымен метаболизденетін антидеприсанттардын метаболизмін баяулатады. Дисульфарм амитриптилиннің әсерін күшейтеді. v
Ингибиторы обратного захвата серотонина Флоуксетин антидеприсанттардың метаболизімін баяулатады, соның ішінде гидрокартизонның (Атаракс), ол токсикалық әсердің қауіпін жоғарылатады. Олардың әсерлесуінен психоз туындауы мүмкін, клиникалық көріністері психостимуляторлармен улану кезіндегі психозға ұқсас. q Флуоксетин кейбір нейролептиктердің метаболизмін баяулатады да, сарысулық концентрацияның жоғарылауына әкеледі. q Флуоксетин барбитураттардың метаболизмін баяулатып, седативті әсердің және қозғалыстық тежелулерін жоғарылатады. Ол цитохром Р 450 -дің жанама әсерімен баяулатылған. q Флуоксетин карбамазепиннің сарысулық концентрациясын жоғарылатып, токсикалық әсерін күшейтеді. q
Ø Карбамазепин Бензодиазепиндер клоназепамның, алпразоламның және т. б. , бензодиазепиндердің зат алмасу ферменттерінің индукциясын шақырады. Ø Барбитураттардың бензодиазепиндермен үйлесуі кезінде седативті әсерінің күшеюі жүреді. Барбитураттар бензодиазепин метаболизмінің ферменттерінің индукциясын шақыруы мүмкін. Ø Дисульфирам хлордиазепоксидтің, диазепамның және басқа да бензодиазепиндердің демитилдену және гидроксилдену жолымен метаболизмді баяулатады. Ø Бета – адреноблокаторлар диазепамның клиренсін азайтады.
Карбамазепиндер Микробқа қарсы заттар (тетрациклин қатарындағы антибиотиктер, макролидтер) карбамазепиннің метаболизімін баяулатады (ингибируют) ü Антикоагулянттар. Карбамазепиндерді қабылдайтын адамдардың варфариннің метаболизімі жоғарылаған, ал оның антикоагулянтты әсері төмендеген. ü Са антагонисттері. Дилтиазем және верапамил, карбамазепиннің метаболизмін ингибирлеп, нейротоксикалық қауіпін жоғарылатады. ü Карбамазепиннің дигоксинмен әсерлесуі кезінде брадикардия болуы мүмкін. ü Картикостероидтар. Карбамазепин дексаметазонның, преднизалонның және метилпреднизалонның метаболизімін жеделдетеді. ü
МАО (моноаминоксидаза) ингибиторлары q МАО ингибиторларының антидеприсанттар тобымен комбинациясы орынсыз (нежелательно); оларды аса сақтықпен тағайындау керек және үнемі бақылауда болуы қажет. МАО-И антидеприсанттармен бірге үйлесуі кезінде алаңдау, психомоторлы қозу, бұлшық еттің регидтілігі, гипертермия, кома, жедел жүрек жетіспеушілігі болуы мүмкін. Леталды жағдайлар жиі кездеседі. МАО-И-нің аса жағымсыз үйлесімдерінің бірі ол кері басып алу ингибиторларымен (ингибиторы обратного захвата) серотаниннің (флуоксетин, сертралин, пароксетин, флувоксамин) және басқа да серотонинергиялық (кломипрамин, кейбір басқа трициклды антидеприсанттар) заттармен үйлесуі.
МАО ингибиторлары Ø Гипертензивты заттар. МАО-И – ның резерпинмен үйлесімі кезінде симпатикалық тонустын күрт жлғарылауы, делирий, қозу және артериалды гипертония. МАО – И гуанетидиннің және клонидиннің гипотензивті әсерін шектейді. МАО – И тиазидті диуретиктердің гипотензивті әсерін күшейтуі мүмкін. Ø Нейролептиктер. Дроперидол МАО-И қабылдайтын науқастардың артериалды гипотониясын күшейтуі мүмкін. Хлорпромазин және т. б. , нейролептиктер тираминді реакцияны жоюы мүмкін.
Назарларыңызға рахмет
Скачать презентацию Семей Мемлекеттік Медицина Университеті СӨЖ Тақырыбы психотропты препаратардың
Руслан А.Н.1.ppt