Семей Мемлекеттік Медицина Университеті СӨЖ Тақырыбы Өңештің ауруларымен

Семей Мемлекеттік Медицина Университеті СӨЖ Тақырыбы: Өңештің ауруларымен зақымдалулары. Орындаған: Қабдылқақова Т. Б. 434 -топ. ЖМФ Тексерген: Акимжанов Қ. Д. Семей-2014 жыл

Жоспар Кіріспе 1. Өңештің анатомиясы, топографиясы, синтопиясы. 2. Өңештің инервациясы мен лимфа түйіндерімен байланысы. Негізгі бөлім I. Өңеш ауруларының классификациясы II. Аурулардың этиологиясы, патогенезі III. Өңеш ауруларының клиникасы IV. Өңеш ауруларының емі, диагностикасы Қорытынды бөлім

Кіріспе бөлім Өңеш (esophagus), жұтқыншақ пен асқазан арасында орналасқан және астың асқазанға қарай өтетін тар әрі ұзын, әрекет ететін түтік болып табылады. Ол көмейдің жүзіктәрізді шеміршегінің төменгі жиегіне сәйкес келетін 6 -мойын омыртқасы деңгейінен басталып, 11 -кеуде омыртқасы деңгейінде аяқталады. Өңеш мойын аймағында басталып, кеуде қуысына өтіп, көкетті тесіп сол жерде екі бөлікке ажыратылады: 1. Partes cervicalis 2. Thoraticica et abdominalis

Өңеш топографиясы. Өңештің мойындық бөлігі 6 мойын омыртқасына дейін орналасады. Оның алдыңғы жағында кеңірдек жатса, бүйірінен қайырылма нервтеріж және жалпы ұйқы артериясы өтеді. 1 — pars laryngea pharyngis; 2 — өңештің жоғарғы бөлігінің тарылуы; 3 — pars cervicalis; 4 — өңеш ортасының тарылуы; 5 — pars thoracica; 6 — өңештің төменгі бөлігінің тарылуы; 7 — диафрагма; 8 — pars cardiaca ventriculi; 9 — pars abdominali

Өңештің синтопиясы Өңештің кеуделік бөлігінің синтопиясы әртүрлі деңгейде өтеді. Ең бірінші кеуделік бөлігінің жоғарғы үштен бір бөлігі кеңірдектің артында болса, ал алдыңғы бөлігі қайырылма нерв пен ұйқы артериясының арт жағында орналасқан. Оң жағында медиастиналды өкпеқаппен жанасып орналасқан.

Кеуделік бөлік Ортаңғы бөлімі Сол жағы 4 -кеуде омыртқасы деңгейінде орналасқан және қолқа доғасымен шектескен оң жағы кезбе нервпен байланысқан Төменгі бөлігі Өңештің артқы бөлігі қолқамен, алдыңғы бөлігі жүрекқаппен кезбе нерв және сол жақ медиастиналды өкпеқап жайғасқан.

Құрылысы Өңештің қабырғасы мынадай негізгі қабаттардан тұрады: 1) Ішкі қабат-шырышты қабат 2) Ортаңғы қабатбұлшықетті 3) Сыртқы қабат-дәнекер тінді

Тамақтың жылжуын қамтамасыз етеді Қатпарлар бойымен қозғалысты қамтамасыз етеді Tunica mucosa Негізгі біррыңғай салалы бұлшықетті жиыру Функционал дық бейімділік

Сыртқы бойлық Ішкі бойлық Tunica mascularis тағамды өткізу және тарылтып кеңейту қызметін атқарады.

Tunica adventitia • Өңешті сыртынан қоршайды Ағзаларды байланыстырады • Тамақ өтімділігін реттеп, көлденең диаметр шамасын өзгертеді.

vӨңештің мойын бөлігінің лимфасы бұғана асты венасына бағытталады. Өңештің орталық саңылауы медиастиналды және бифуркациялық, трахеобранхиальды жолдармен ағып өтеді. Өңештің төменгі бөлігі ішкі ағзаларға бағытталады, ол көбінде өңеш рагы кезінде метастаз беріп, бұғана үсті лимфатикалық саңылауын зақымдайды. Ал өңештің жоғарғы бөлігінің лимфатикалық саңылауы зақымдалса асқазанның кардиальды бөлігінде кардио эзофагальды рактың тууына себеп болады.

Өңештің иннервациясы парасим/қ және симпат/қ нервтермен нервтенеді. Парасимпатикалық иннервация кезбе және қайталма нервпен нервтенеді, ал симпатикалық иннервация аорталық байламмен және өкпелік және жүректік тармақпен тармакталады. Өңештің алдыңғы және артқы беткейлерін көптеген жүйке тармақтары болады. Өңештің мойындық бөлімі қайтармалы нервпен, ал кеуделік бөлігі кезбе нервтің тармағымен және симпатикалық нервпен нервтенеді. Симпатикалық нерв өңештің тонусын реттейді. Иннервацияның нәтижесінде өңеш және кардиялық жүйе қосылып жүйкелік бұлшықеттік аппаратты құрайды

. Интрамуральдық жүйкелік аппарат үш негізгі бірімен тікелей қатынаста болатын байламдардан тұрады. Оларға: ”адвентициальды, бұлшық етішілік, шырышастылық болып жіктелінеді. ”Бұл байламдар негізінен ганглиоздық клеткадан және жүйкелік иннервациялық функциядан тұрады.

Өңештің тарылулары Өңештің үш түрлі тарылу бар. Олар бронхиальды, диафрагмальды, фарингиальды. Өңештің жоғарғы бөлігінже жоғарғы өңештік сфинктер, ал төменгі өңештік бөлімде төменгі сфинктер орналасқан. Негізгі сфинктерлердің қызметі тамақты асқорыту жолына тасмалдау және қоректік затты жеткізу.

Негізгі бөлім. Өңештің аурулары Туа біткен кемістіктер Қабыну мен ісіктер Өңештің рагы Өңештің күйіктері Өңештің дивертикулы Қатерсіз ісіктер

Өңештің дивертикулы- өңеш қабырғасының қалта тәрізді шығуы, қорытылмаған тағам мен сілекей сол қалтаға жиналып, кеңітеді және жұқартады.

Этиологиясы мен патогенезі: 1. Пульсионды дивертикул- проксимальды сфинктер бұлшық етіне өңеш ішілік қысымның жоғарылап әсер етуі. 2. Тракционды дивертикул- параэзофагеальды қабынулық және склеротикалық процесстер.

Классификация: Шығу тегіне байланысты: ü Туа пайда болған ü Жүре пайда болған Гистологиялық структурасы бойынша: Ø Шынайы “Өңештің барлық қабаттарын қамтиды” Ø Жалған “Бұлшық ет қабатында болмайды” Локализациясы бойынша: q Жұтқыншақ-өңештік q Бифуркациялық q Диафрагма астылық Клиникалық ағымына байланысты: v асқынған v асқынбаған

Симтоматикасы және клиникалық ағымы: ØСілекей ағу ØМойындық дисфагия Ø Тамақ жұтудың қиындауы мен жөтел Асқынуы 1. 2. 3. 4. Дивертикулит Дивертикул перфорациясы Қан кету Малигнизация

Диагностикасы: 1. 2. 3. 4. 5. Анамнез жинау мен обьективті зерттеулер ЖҚА мен ЖЗА Коагулогамма Кеуде клеткасының рентгенографиясы Өңеш пен асқазан жолдарының контрасты рентгенографиясы 6. ФГДС

Дифференцалды диагностикасы: Стенокардия

Емдеу тактикасы мен операциясы Өңешті тігу

Ахлазияның этиологиясы мен патогенезі Ахлазия – өңештің тегіс салалы ет талшықтарының және төменгі қыспақтың тежегіш нейрондарымен реттелуі жоғалуымен сипатталады. Содан өңештің толқи жиырылуы болмауы, оның төменгі қыспағынығ толық босаңсуымен қабаттасады. Жұтыну кезінде өңештің төменгі сфинктерінің босағсуы мен шамасыздығы.

Этиологиясы Әлі күнге дейін бұл аурудың этиологиясы толық зерттелмеген , бірақ ең жиі кездесетін механизмдерге: Ø психо-эмоциональды травмалар Ø парасимпатикалық және симпатикалық иннервацияның бұзылуы Ø бұлшық ет талшықтарына вегетотропты заттардың әсері

Симтоматикасы және клиникалық ағымы: ØДисфагия ØРегургитация Ø Төстің артында шылпыл естілу Ø Түнгі жөтел Ø Ауырсыну Ø Салмақ жоғалту

Классификациясы: 1. Өңештің функциональды тарылу ешбір өзгеріссіз 2. Өңештің үнемі болатын тарылуы, үдемелі кеңу мен перистальтикасының сақталуы. 3. Өңеш қабырғасының тыртықтық өзгерісі делитациясы мен перистальтиканаң болмауы. 4. S-тәрізді кеңуі мен шырышты қабатының эрозивті өзгерісі.

Диагностикасы: o o o Анамнез бен физикалық қарау ЖҚА мен ЖЗА Кеуде клеткасының рентгенографиясы Эзофагогастроскопия Контрасты рентгеноскопия(барий сульфатымен)

Дифференцалды диагностикасы: • Өңештің төменгі бөлігінің обыры • Пневмоторакс

Асқынуы . Әртүрлі белгілердің пайда болуы 2. Тағамдық заттардың аспирациясының болуы: созылмалы бронхит синдромы, абсцесс және гангрена). 3. Науқастың халінің мүлде нашарлауы– астенизацияның пайда болуы 1 Седативті препарттар. Нитроглицерин холинолитиктер (атропин, метацин). 2. кардиодилятациялық және тамыркеңейткіш дәрілер 1.

Емдеу тактикасы: Диета Ø Консервативті ем Ø Кардиодилятация Ø

Хирургиялық ем Операция Геллера (Эзофагомиотомия) Операция Гелеровского

Өңештің стриктурасы Өңештің тыртықтық стенозы термиялық, химиялық және сәулелермен сәулелену әсерінен дамиды. Бұл эзофагит пен пептикалық жаранаң салдар да болуы мүмкін. Жиі кездесетін өңеш стриктурасы байқаусыз немесе әдейі болған химиялық күйіктің себебінен болады.

Классификациясы: Ағымына байланысты: Ø Жіті кезең Ø Латентті кезең(жағдайының жалған жақсаруы) Ø Жазылу сатысы Зақымдалу тереңдігіне байланы: I. дәреже Эпителиидің беткей зақымдалуы II. дәреже Шырышты қабаттың бірақ зақымдалуы III. дәреже Өңештің барлық қабаттарының күюі IV. дәреже Некроздың параэзофагальды органдарга таралуы.

Емдеу тактикасы v. Нейтрализдеуші ерітінділер v Гиповолемияны мен шокты емдеу v Асқынуды болдырмайтын антибактеральды терапия v. Парентральды қоректендіру v Өңештің тыртықтық стенозын болдырмау v. Бужеривоне пищевода v Эзофагопластика жіңішке немесе жуан ішектен жасалады.

Көкеттік жарық: Көкеттік жарық дегеніміз диафрагманың әлсіз немесе жарақаттанған жерлерінен құрсақ қуысы органдарының кері шығуы.

Этиологиясы мен патогенезі § Көкеттік аномалиялар § Көкеттің жастық инволюциясы § Вицеральды птоз § Семіздік § Запор § Тамаққа қатты тою § Жүктілік

Классификациясы: ØДиафрагмальные грыжи Ø Скользящие диафрагмальные грыжи Ø Параэзофаегальные диафрагмальные грыжи

Симптоматикасы v. Төс артында ауырсыну vҚыжыл v. Кекіру v. Регургитация v. Дисфагия v. Жүрек айну мен құсу Рентгенологиялық белгілер: 1) Симптом “Колокола” 2) тупой угол Гисса 3) асқазанда ауалы көпіршіктердің болмауы

Дифференцалды диагностикасы: Сенокардия Жара ауруы Өкпе аталектазы, плеврит, өкпе қабынулары

Емдеу тактикасы Консервативті ем v Жара ауруындағыдай диета v Белді жоғары қалыпта ұстау v Асқазан секрециясын тежеу Н 2 блокаторлармен v Асқазан қышқылын нейтрализациялау v Асқазан эвакуациясын жақсарту v Іш қатуын болдырмау v Седативті препараттар

Хирургиялық ем Операция кезеңдері 1. Асқазанды құрсақ қуысына апру 2. диафрагманың өңешік аяғының пластикасы(круропластика) 3. Фундопликация Ниссена 4. Гастропексия- фиксация стенки желудка до паретальной брющины.

Пайдаланылған әдебиеттер: Ø www. Yandex. ru Ø www. Google. kz