Семей Мемлекеттік Медицина Университеті Гинекология және акушерия кафедрасы

Семей Мемлекеттік Медицина Университеті Гинекология және акушерия кафедрасы Тақырыбы: ҚОПУБА кезіндегі дәрігерге дейінгі көмек алгоритмі. Орындаған: Мукатаева Д 516 - топ, ЖМФ Тексерген: Нұрсиленова А. Н

Жоспар: Жалпы түсінік; Қан кетулердің жіктелуі; ҚОПУБА ПЖЖ Дәрігер тактикасы

Анықтамасы: Акушерлік қан кету- ДДСҰ бекіткендей босанудың және босанғаннан кейінгі кезеңді асқындыратын, жыныс мүшелерінен 500 мл. ден жоғары мөлшерде қан кетуді айтамыз.

Жіктелуі: Жүктілік кезіндегі қынаптық қан кетулер; Ерте (22 аптаға дейін) Кеш (22 аптадан кейін) Жүктілікке байланысты емес қынаптан қан кетулер; Босанғаннан кейінгі кезеңдегі қан кетулер;

Жүктілік кезіндегі қынаптық қан кетулер; Ерте кезеңіндегі қан кетулер; Өзіндік түсіктер Дамымай қалған жүктілік Эктопиялық жүктілік Трофобластикалық аурулар • Кеш кезеңіндегі қан кетулер; • ПЖЖ • ҚОПУБА • Қабыққа жабысқан кіндік тамырларының үзілуі

Жүктілікке байланысты емес қынаптан қан кетулер; Жатыр мойнының эрозиясы, эктропионды, дисплазиясы; Жатыр мойнының полиптері; Жыныс мүшелерінің ісіктері;

Босанғаннан кейінгі кезеңдегі қан кетулер; Ерте кезеңдегі қан кетулер- алғашқы 24 сағат ішінде. Кеш кезеңдегі қан кетулер- 24 сағаттан 6 аптаға дейін Жатыр атониясы Жатырдың айналып кетуі Жұмсақ босану жолдарының жарақаттары Жатырдың жыртылуы

Плацентаның жолда жатуы Плацентаның орналасу аномалиясы, яғни бала жолдасының жатырдың төменгі сегмнтіне жақын орналасуы.

Жіктелуі. 1) толық (орталық) онда плацента төменгі сегментінде орналасады және жатырдың ішкі араңын толық жауып жатады. 2) жартылай түрі бөлінеді келесіге А) бүйірлік, онда плацента төменгі сегментте орналасады және ішкі аранды толығымен жаппайды, бір жақ бүйірде анықталады; Б) шеттік, онда плацента төменгі сегментте орналасады, бірақ ішкі аранды жаппайды, плацентаның шеті ішкі араң жанында анықталады.

Этиология және патогенез. Көп босанулар, босанудан кейінгі кезеңдегі асқынулар нәтижелі болып табылады. Сондықтан плацентаның жолда жатуы көбіне қайталап босанушыларда (75 ) және аз мөлшерде – алғаш босанушыларда (25 ) дамиды. Эндометрийдегі атрофиялық және дистрофиялық процесстер қабыну аурулары мен аборттарға байланысты жатырды қыру нәтижесінде дамиды.

Клиникалық көрінісі. Плацентаның жолда жатуының басты симптомдары : қан кетулер. Қан кетудің себебі жүктілік кезінде жатырдың төменгі сегментінде созылып жатқан плацента жеткілікті созыла алмай жатырмен байланысын үзеді. Плацентаның жолда жатуының түріне байланысты қан кетулер жүктілік кезінде немесе босану кезінде дамуы мүмкін. Егер орталық (толық) орналасқан болса, қан кету ерте- ІІ триместрде, бүйірлік немесе шеттік болса-ІІІ триместрде немесе босану кезінде басталады.

Плацентаның жолда жатуының тағы бір негізгі симптомы ұрық гипоксиясы. Гипоксия дәрежесі плацентаның ажырауының көлеміне, оның темпіне байланысты. Плацентаның жолда жатуында кездесетін асқынулар : жүктілік және босануда ұрықтың қиғаш немесе көлденең жатуы, жамбаспен келуі, босану әлсіздігі, босанудан кейінгі ерте кезеңдегі гипо-атониялық қан кетулер, қағанақ суымен эмболиялар мен тромбоэмболиялар, өрмелеген инфекция.

Диагностика. Плацентаның жолда жатуының түрлерін анықтау қиынға соқпайды. Егер әйелде жүктіліктің ІІ-ІІІ триместрінде жыныс жолдарынан қанды бөліністер бөлінсе, онда ең бірінші плацентаның жолда жатуы жайлы ойлау қажет. әйелдің жағдайы жақсы болып тұрса да, абайлап сыртқы акушерлік тексеру өткізіп, науқас әйелді жедел түрде медициналық персоналдың көмегімен госпитализациялайды. Амбулаторлық және үй жағдайында қынаптық тексеру үлкен қателік, өйткені ол қан кетуді күшейтеді және инфекция енуіне себепші. плацентаның жолда жатуын және оның түрін дәл анықтайтын әдіс ол ультрадыбысты сканирлеу. Ультрадыбысты зерттеу тек қана плацентаның жолда жатуын анықтамайды, соған қоса оның размерін, жетілу дәрежесін, ажырау көлемін және ұрықтың гестациондық жасына байланысты даму сәйкестігін анықтайды.

Дифдиагностикасы Ажырату диагностикасын қан кетулермен өтетін аурулармен: 1) мойын-мойынтырықтағы жүктілік; 2) қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы; 3)жатыр жыртылуы.

Емі. Жатырдың жолда жатуы барлық жүкті әйелдер жоғарғы қауіп тобына жатады, олардың емі индивидуальді жүргізіледі. Емдеу әдісін таңдағанда плацентаның жолда жатуының түрін, әйелдің жасын, қосымша соматикалық және акушерлік патологияларын, т. б ескеру қажет. Егер қан кету болмаса және жүктіліктің ерте кезеңі болса жатырдың жиырылу белсенділігін төмендететін, анемияның алдын алатын және ұрық жағдайын коррекциялайтын емдеу әдісі жүргізіледі. Ішкі аран деңгейінде жатыр мойнына тігіс салу нәтижесінде уақытынан бұрын босану санын 2 есеге, ал перинатальды өлімді 4 есе азайтты. Жүктіліктің 37 - ші аптасында плацентаның толық жолда жатуында қан кетуді тоспай жоспарлы кесар тілігі жасалады.

Абдоминальды босандыру жиі, бірақ фатальды әдіс емес. Егер плацентаның жартылай жолда жатуы, аз мөлшердегі қан кету, ұрықтың басымен келуі және жатыр мойнының 3 -4 см-ден кем емес ашылуы бар және босанудың 1 -кезеңі болса оқты қысқыштың браншасымен амниотомия жасайды. Ұрық басы тез төмен түсіп плацентаның ажыраған бөлігін плаценталық алаңға қысады. Нәтижесінде қан тоқтап босану табиғи жолдары арқылы жүргізіледі. Бірақ та босануды жүргізуде консервативті жол таңдағанда акушер қан кету қайталанатын болса босандыруды жүргізу жоспарын өзгертіп, кесар тілігін жасауға дайын тұруы қажет.

Қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы Қалыпты жағдайда плацента бала босанғаннан кейін ажырайды. Егер ол уақытынан бұрын ажыраса (жүктілік кезінде, I немесе II кезеңінде) онда бұл патологияны қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы дейміз.

Этиология мен патогенез. Қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауының негізгі себебі механикалық факторлар-іш жарақаты, жатыр көлемінің ұлғаюы, кіндіктің қысқа болуы, эндометрийдегі дистрофиялық өзгерістер. Қазіргі кезде қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауының дамуында жүктілердегі кеш токсикоз, гипертониялық ауру және бүйрек аурулары нәтижесінде қан тамырлардың өзгеруіне үлкен мән беріледі. Қазіргі авторлар қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауының механизмі негізінде ана организмі мен фето-плацентарлық комплекс тіні арасындағы иммунологиялық конфликт жатыр.

Децидуальды қабықшаның қан тамырларындағы патологиялық өзгерістер нәтижесінде базальды гематома түзіліп ажырау болады. Гематомалар көлемі ұлғая келе базальды пластинканы бұзып, талшықтар арасындағы қан ағымына түседі. Жатыр қабырғасынан плацента ажырап, түзілген гематома плацента тінін басып қалады.

Клиникалық көрінісі. ҚОПУБА симптомдарының бірі ауырсынулар мен қан кетулер, ал қалған симптомдар осылардың нәтижесінде дамиды- жатырды пальпациялағанда жалпы және локальды ауырсыну, оның гипертонусы, гипоксиясы немесе ұрықтың өлуі. ҚОПУБА жеңіл және ауыр болады. Патологияның ауырлығы қан кету дәрежесіне байланысты. Жеңіл дәрежесінде жүкті әйелдің, босанушының жалпы жағдайы өзгермейді. Қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауының ауыр дәрежесінде науқас әйелдің жағдайы ауырлап шокқа дейін әкеледі. Қан кетулер ішкі, сыртқы және комбинирленген болады. Ішкі қан кетулер өте қауіпті және жиі геморрагиялық шокқа әкеледі. Қан кету түрі гематоманың орналасуына байланысты. Егер гематома плацента орталығында орналасса сыртқы қан кету болмауы мүмкін немесе кешірек пайда болады. Үлкен жатыр-плаценталық гематома қынапқа шығатын жол таба алмай плацентарлық алаңды созады, нәтижесінде жатыр-плаценталық апоплексия дамиды. Жатыр қабырғаларына қан сіңеді, кейде параметрийге дейін өтіп кетеді де жатыр жыртылып қан құрсақ қуысына құйылады.

Ауыр жағдайларда іште қатты ауырсыну болады, жалпы жағдайы ауырлайды, гемодинамика бұзылыстары: пульс және тыныс алудың жиілеуі, АҚҚ-ның жедел төмен түсуі, тері жабындыларының бозаруы пайда болады. Іштің көлемі ұлғаяды, жатыр гипертонус жағдайында болып, пальпацияда өте қатты ауырсынады. Егер ажыраған плацента жатырдың алдынғы қабырғасында орналасса онда жұмсақ, ауыратын төмпешік анықталады. Ұрықтың жағдайы плацента ажырау көлемі мен жылдамдығына байланысты. Жедел түрде плацентаның 1/3 -ден аз бөлігі ажырағанда ұрық гипоксия жағдайында болады, ал 1/3 немесе одан да көп бөлігі ажырас а ұрық өледі.

Диагностика. Клиникалық көріністер мен диагноз анықталады, кей кезде УДЗ қолдануға болады жеңіл турлерінде және УДЗ аппараты сол перзентханада болса. Ажырату диагностикасын плацентаның жолда жатуы және жатыр жыртылуымен жүргізіледі.

Жүктілікті және босануды жүргізу тактикасы. Жылдам босандыру шараларын жүргізеді. Абдоминальды кесер тілігі арқылы ұрықты алып, жатыр-плацентарлық апоплексияны диагностикалап, уақытында жатырды ампутациясын жасау керек. Егер ДВС синдромының жедел формасы болса, онда жедел жатыр экстирпациясы жасалынады. Жүктілік кезде және босанудың І кезеңінде дамыған қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауында, тек қана кесар тілігі операциясы мен босандыру керек.

Ал босанудың 2 -ші кезеңінде босануды табиғи босану жолдары арқылы жүргізеді. Ұрықтің жедел гипоксиясы болса акушерлік қысқыштар немесе ваккум-экстракторды қолдану керек. Аталған операциядан кейін жатыр бүтіндігін қол мен тексеру қажет. Гипотониялық қан кетүдің алдын алу мен емін жүргізұ керек. Босанудың ІІІ кезеңде – плацента бөлініп шығады жатырдан. Осы кезде қан кету болады. Оның мөлшері физиологиялық түрде – 250, 0 мл. Әр-бір босанушыға босану кезінде физиологилық қан кету саналады – 0, 5% салмағына. Кей кезде гиповолемия болса, анемия, кеш гестоздар т. б. – онда қан кетудың физиологиялық мөлшері азаяды 0, 3% дейін.

Назарларыңыз ға рахмет!!!