С Ж Асфендияров атындағы C Д АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ

С. Ж. Асфендияров атындағы C. Д. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ Қазақ Ұлттық Медицина МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Университеті Кафедра: Патофизиология СӨЖ Презентация Тақырыбы: Репродуктивтік құқыққа Тақырыбы: Жүрек ырғағы бұзылуының қатысты ҚР-ның құқықтық актілері. патофизиологиясы. Балалардағы ерекшеліктері. Әйелдер мен ерлердегі ЕХС. Орындаған: Тобы Тексерген: Үмбетов Б. Ү. курс Орындаған: Жақыпова Б. Жалпы Факультет: ЖМ мед факультеті Тексерген: __________ Тобы: 10 -011(1) 2009 -2010 жыл

Жоспар: І Кіріспе ІІ Негізгі бөлім -Репродуктивтік құқықтардың түсінігі мен маңызы -Әйелдерге арналған ерікті хирургиялық контрацепция - Босанғаннан кейінгі ЕХС ІІІ Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе Репродукциялық денсаулық - адамның толымды ұрпақ туғызуға қабiлетiн көрсететiн денсаулығы. Ең алғаш рет репродуктивтік құқықтар түсінігі 1994 жылы Каирде қалыптасты. Бүгінгі күні репродуктивтік құқықтарға халықаралық қауымдастықтың көңілі біршама ауды

Репродуктивтік құқықтардың түсінігі мен маңызы Репродукция (латын тілінен re – қайталанатын, жалғаспалы әрекетті көрсететін) деген мағынаны білдіреді. Аталған ұғымдардың барлығы қосыла келе, репродуктивтік құқықтармен тығыз байланыста отбасын жоспарлау және бала тууды реттеудің қауіпсіз, тиімді, қолайлы олардың таңдауы бойынша отбасын жоспарлау және бала тууды реттеудің әйелдерге жүктілік пен босану кезеңінен аман-сау өтуі болып табылады.

Сонымен, Жарғыда көрсетілген құқықтар: 1. Өмір сүру құқығы. 2. Қауіпсіздік пен жеке басының азаттығына құқық. 3. Теңдік пен кемсітудің барлық түрлерінен азат болуға құқық. 4. Жеке өмірге қол сұғылмаушылық пен құпиялылыққа құқық. 5. Ой еркіндігіне құқық.

6. Ақпаратқа және білім алуға құқық. Барлық адамдар да 7. Некеге тұру немесе тұрмауды таңдауға және отбасын құру 8. Балалы болу мәселесін шешуге және бала тууды жоспарлауға 9. Медициналық қызметтерді пайдалануға және денсаулық сақтауға құқық. Кез-келген ақпараттар: өсімпаздылықты реттеуде қолданылатын тәсілдердің артықшылықтары мен мүмкін болатын қол жеткізу: қызметтердің ең ауқымды таңдауына қол жеткізу; таңдау: қызметтерді тұтынудағы және контрацепциялық тәсілдерді қолданудағы таңдау;

Қауіпсіздік: ұсынылатын қызметтер мен тәсілдердің қауіпсіздігі; оңашалық: қызметтер мен тәсілдерді ұсынғанда оңашалану; құпиялылық: жеке басының мәліметтерін жарияламау, оларды құпиялы түрде сақтау; қадір-қасиет: репродуктивтік және жыныстық денсаулық сақтау аясындағы қызметтерді көрсеткенде, комфорт: ұсынылатын қызметтердің сапасына байланысты жайлылық; жалғаспалылық: болашақта медициналық қызметтердің көрсетілуіне кепілдік; мамандардың пікірі: ұсынылатын қызметтердің түріне арнайы мамандардың пікір білдіруі.

10. Ғылыми прогресс жетістіктерін пайдалануға құқық. 11. Жиналыстар бостандығы мен саяси өмірге араласу құқығы. 12. Азапталуға және зорлық-зомбылыққа ұшырамауға құқық. Көріп отырғанымыздай, отбасын жоспарлау халықаралық федерациясы «репродуктивтік және жыныстық» Жарғысы заңи сипатқа ие.

Репродуктивтік құқықтарда да адам ешқандай сыртқы әсерсіз, мәжбүрлеусіз еріктілік тән. Бір сөзбен, репродуктивтік құқықтар жалпы адам құқықтарының құрамдас бөлігі. Адам құқықтары ғаламдық өркениеттің құндылығы болып табылады. Репродуктивтік құқықтардың ішіндегі бірегей құқық - балалы болуға құқық.

Балалы болмауға құқық контрацепциялық құралдарды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Балалы болуға құқықтарды бала біту мен туу әдісі бойынша орындалады. Репродуктивтік құқықтар кең, жиынтық ұғым, оның негізінде физикалық қол сұғылмаушылық - мәжбүрлі некеге тұрғызу. Өзіндік қадір-қасиетті тану қағидасы - әйелдің репородуктивтік денсаулығына байланысты. Әйелдер мен ер адамдардың тең құқықтығы.

Сенатор Бексұлтан Тұтқышевтың өз баяндамасында атап көрсеткеніндей, бұл заң жобасы ҚР азаматтарының репродуктивтік құқығын айқындайды. Қорытынды құжатта заңның ең даулы баптары былай деп көрсетілген : заңның 18 -бабы 35 жастан асқан немесе 2 -ден артық баласы бар азаматтарға хирургиялық жолмен балалы болу қабілетінен айыру құқығын, ал дәрігерлер осындай кеңес берген және азаматтың өзі келісімін берген жағдайда жасы мен баласының санына қарамастан жоғарыдағы құқықты жүзеге асыруға рұқсат береді.

Заң жобасының 12 -бабы бойынша өз ерікқалауын білдіру қабілетінен айрылған әйелге операция жасау мерзімін кешіктіру оның өміріне қауіп төндірген немесе айналасындағыларға қауіп төндіретін дертке шалдыққан әйелдің өміріне қауіп төнген жағдайда дәрігер немесе дәрігерлік комиссия жүкті әйелге операция жасау туралы шешім шығару құқығына ие болады деп көрсетілген.

Қазір көп елдерде хирургиялық контрацепция әдісі кең қолданылады. Ерікті хирургиялық стерилизация ( ЕХС ) 2 түрге бөледі: әйелдердің ерікті хирургиялық контрацепциясы және ерлердің хирургиялық контрацепциясы. ЕХС туралы консультацияға келген клиент толық танысады.

• Хирургиялық стерилизация әдістері: • Вазектомия • Кастрация

Әдістің тиімділігі: тұрақты бір ретті шешім қабылдау, жүктіліктен қорғанудың табиғи және тиімді болуына байланысты. Асқынуы: ЕХС, басқа операцияларға сияқты белгілі асқынулар болады (қан кетулер, қабыну процестері немесе оның асқынулары). Бірақ дамушы елдерде стерилизация жүктіліктен сақтануға қоданылатын басқа әдістермен салыстырғанда 30 – 80 рет қауіпсіз.

• Пациенттер, яғни әйел / еркекке қатысты сұрақтарды толық сұрауға мүмкіндігі бар. Тек әдісті толық түсінген жағдайда жанұяны жоспарлау дұрыс болады. Пациенттердің хирургиялық әдісті таңдауы және оған шешім қабылдауы өз еркінде.

• Консультант пациентке ЕХС – тің бар этаптарын, зиянды әсерлерін және асқынуларын, фертильді қабілеттің қайтымсыз екенін, жыныстық функцияға және денсаулыққа әсер етпейтінін түсіндіруі тиіс.

• ЕХС – ті босанғаннан кейін 4 аптаға дейін жасайды. Егер 4 аптадан аса басқа контрацепция әдісін қолдануға ұсыныс беріледі. ЕХС – ті пациенттің арнайы медициналық картаға келісімі жазылғаннан кейін жасайды.

Әйелдерге арналған ерікті хирургиялық контрацепция Әйелдердің ЕХС хирургиялық контрацепцияның қауіпсіз әдісі болып саналады. Қарастырылған мәліметтерге сүйенсек операциядан кейін 100 мың адамнан 10 адам өлім санын құрайды. Ал дамыған елдерде 100 тірі туған елдер ішінен ана өлімін 300 – 800 адам құрайды екен. Әйел стерилизациясын босанғанан кейін немесе жүктілікті үзгеннен соң жасауға болады. ЕХС аналық клетка мен сперматозоидттың ағып келіп қосылуын болдырмау үшін жатыр түтігінің өткізгіштігін блоктау мақсатында жасайды.

Босанғаннан кейінгі ЕХС. Барлық елде ЕХС – ті босанғаннан кейін ( 48 сағат аралығында) жасайды. Операцияны процедуралық бөлмеде, босану блогында немесе операциялық блокта жүргізеді. Босанғаннан кейінгі кезеңде жатыр және фаллопиев түтіктері құрсақ қуысына жоғары орналасады. Минилапаратомияны жергілікті жансыздандырудан соң шат үсті терісінен (1, 5 – 3 см ) тілумен бастайды.

Күшті әсер бермес үшін седативті препарат немесе аналгетиктер қолданады. Операция өткізу үшін екі жақтан жатыр мойны деңгейінен тілік жасайды. Егер минилапаратомияны жасауға мүмкіндік болмаса, тілікті 5 см – ге дейін кеседі. Операция жалпы наркозбен, спинальді немесе эпидуральді анестезиямен жансыздандырылады. Босанғаннан кейін жатыр мен фаллопев түтігі васкулиризациясы жоғары болғандықтан мүшені жарақаттамау үшін лапараскопия қолданбайды.

Қорытынды: Репродуктивтік құқықтарды қорғау, оны қамтамасыз ету сұрақтары қазіргі кезде өзекті. Халықаралық қауымдастық репродуктивтік құқықтар түсінігін енді-енді танып келе жатыр.

Қолданылған әдебиеттер: 1)Исаев Д. С. , Бейсенбекова Г. К. Проблемы репродуктивного здоровья 2)Перевозчикова Е. В. Конституционное право на жизнь и репродуктивные права 3)www. google. ru 4)www. yandex. ru