С. Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті Патологиялық

С. Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті Патологиялық физиология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: Сепсис патофизиологиясы Орындаған: Ерболатов А.Е. Қойбағар М. Факультет: Жалпы медицина Группа: ЖМ12-026-1к Қабылдаған: Жүкешева М.Қ. Алматы 2014 ж.

ЖОСПАР: Кіріспе Негізгі бөлім Сепсиспен жалпы танысу Адам организміне әсері Сепсистің негізгі қоздырушы түрлері Сепсистің пайда болу себептері Сепсистің жіктелуі Клиникалық ағымына қарай сепсистің түрлері Ауыр жағдайдағы сепсис Аурудың сыртқы келбеті Септикалық шок Жас өспірімдер сепсисі Қортынды Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе Сепсис ағзаға әсер ететін қоршаған орта факторларына патогенді микроорганизмдерге жатады. Инфекциялық аурулардың туындауына себепші, ол адам ағзасының микроорганизмдермен өзара қатынасып,адам ағзасына енген микробтардың төзімділігінің жоғарылығына байланысты адам ағзасының қорғаныштық қызметі төмендеп, ауру туындауына жағдай жасайды.

Сепсиспен жалпы танысу Жалпы іріңді инфекция немесе сепсис – бұл әр түрлі қоздырғыштар мен оның улы заттары тудыратын және ағзаның бір жерінде іріңді асқынумен сипатталатын жалпы инфекциялық ауру. «Сепсис», «септицемия» атауларын тура мағынада аударғанда «Іріңді қан» деген мағынаны береді, ол қандағы шіріткіш бактериялардың тіршілігінде бөлінетін улы заттардың, шірінді тін бөліктерінің, т. б. қан құрамындағы және айналасындағы әсерінен пайда болады. Сепсис – ауыр инфекциялы сырқаттар тобына жатады. Бұдан біраз жылдар бұрын осындай қауіпті сепсистік жағдайлар 60 – 80% болатын.

Адам организміне әсері Адам организміне жалпы жағдайын және анық дене қызуын айқындайды. Дене қызуы сепсистік таралып, жайылу қалыптасқан соң төмендейді немесе біраз уақытқа дейін тіпті қалыпқа келеді, ал содан соң қайта жоғарғы деңгейге дейін көтеріледі. Антибиотиктердің әсерінен дене қызуы дұрыс сипат алмауы және ерекше өзгерістерге ұшырауы мүмкін.

Сепсистің негізгі қоздырушы түрлері стафилококк стрептококк пневмококк гонококк ішек таяқшалары анаэробты қоздырғышы аралас қоздырғыштар

Сепсисті анықтау тәсілдері Емдеу шараларының нәтижесін бақылау мақсатында ауру ағымына жүйелі түрде жүргізілетін, қандағы, жарадағы, т. б. Қайталамалы бактериологиялық сынақ, цитология, т. б. зерттеулер нәтижесінде қойылады. Есте сақтайтын жәйт, қанда іріңді сепсис қоздырғыштарын табу оңайға соқпайды. Оның сәйкес келетін клиникалық толық көрінісінің болмауы сепсис екендігін айқындамайды. Септикопиемияда іріңді сұйықты бактериологиялық сынақ арқылы тексеріп, таралған іріңдіктерді анықтап, зерттеу жүргізіледі.

Сепсистің пайда болу себептері Ауыр, ашық, аралас жарақаттар; Операциядан кейінгі – перитонит, плеврит, артрит, менингит, панкреатит, метроэндометрит, эндокардит, паранефрит, асқынған тілме, іріңді жара, күйік, іріңдіктер, т. б; Қоздырғыштардың қанмен таралуы, жайылуы (гематогенді), оқ жарақатынан болған остеомиелит, шектелген немесе жайылған іріңдік, шиқан, сыздауық, өліеттену, шіру, мастит, іріңді артрит және т. б. Ауру түрлері Ангина, ішкі құлақ қабынуы, бронхит, өкпе қабынуы, бас, бет, мойын, жамбас, жыныс ағзалары аймағындағы іріңді жаралар да сепсистің көзі болып табылады; Белгісіз себепті (криптогенді) сепсис; Сепсистің жеке ошағының қалыптасқан орнына қарай былай бөлінеді: тіс-жақ сүйектен дамитын сепсис, урологиялық немесе уросепсис, бала туудан соң (послеродовой), гинекалогиялық, құлақішілік (отогенный), кіндіктік, т.б.

Сепсисте асқазан – ішек жолдарының қызметі Ақуызды, жеміс-жидекті. Қуатты тамақтар беру керек. Ас ішу – қабылдау ережелерінің талабына сай мөлшерсіз қойыпған Аурухананың ішкі тәртіп кестесіне сәйкес тиісті уақытта тек дәрігер тағайындаған тамақтарды ішіп, жеу керек. Өте құнарлы, дәмді, бабымен дайындалған. Арнайы ас дайындау (диета) міндетті түрде Ет ірімшік, сүт, жеміс – жидектер, Көкөністер, витаминдер болуы керек. Тамақ алдында тұз қышқылы мен пепсинің ерітіндісі беріледі. Тамақ аз мөлшерде тәулігіне 5 – 6 реттен берілу керек.

Сепсистің жіктелуі - клиникалық - клиникалық – анатомиялық - бактериялогиялық

Клиникалық ағымына қарай сепсистің түрлері а) өте жедел (молниеносный) б) жедел (острый) в) жеделдеу (подострый) г) қайтамалалы (рецидивный) д) созылмалы (хронический) түрі бірнеше айлар, тіпті жылдарға созылуы мүмкін, олардың ағымы сепсис ошақтарының дамуымен байланысты болатын асқынулар беруі мүмкін.

Клиникалық – анатомиялық тұрғыдан 3 негізгі тобы Септицемия Септикопиемия Сепсистік эндокардит

Клиникалық ағымына қарай сепсис Септицемияға күшті ішкі үлану (эндотоксикоз) Зақымдалудан сепсисте: бірде алсіздік ,діріл пайда болады, дене қызуы көтеріледі, қимыл- қозғалыс тежеледі,қан мен зәр құрамында улы, қышқыл заттар артады. Хирургиялық жетілдірілген жүйелі өңдеу тәсілдері мен әсерлі антибиотиктерді, тиімді антисептиктер Септицемия болған науқастарда қабыну өзгерістерінің басталуы тым жеделдеу болады. Септицемияның клиникалық көрінісі септикопиемияға қарағанда жедел және айқын сипатталады. Дене қызуы үнемі жоғары, 40 С айырмашылығы таңертең және кешке 0,5-10 С аспайды

Аурудың сыртқы келбеті Бозарған Жүдеген, көздері түсіңкі Науқастардың ешқандай көңіл – күйі болмайды Ұйықтай алмайды кейде есіру, есін жоғалту, сандырақтау, қозу болады. Дене қызуы төмен түскеннен кейін ұзақ әлсіздік болады

Сепсистік зақымдалу Сепсистік зақымдалудың - шектелмеген түрінде қан мен лимфа арқылы іріңді қоздырғыштардың плевра қуысына, өкпеге, бауырға, бүйрекке, сүйекке, жатырға, т.б. өтіп кетуіне немесе ол аймақтарда екінші кезектегі іріңдіктер дамуына әкеп соғады

Жас өспірімдер сепсисі Сепсиспен ауырған балалалардың ұзақ уақыт бойы айнымалы (37 – 38 С) дене қызуы (субфебрильный) сақталады. Кейде бауыры ісініп, ұлғаяды, өкпе қабынуы қайталанып отырады

Сепсиспен ауратын адамға жалпы жүйелі емдеу шаралары жүргізіледі: құрамында бактерияларға қарсы әсерлі тиімді антибиотиктер мен антисептиктер, хирургиялық емдеу әдістері қолданады.

Ауратын адамға кеңес Инфекциямен күресу, антибиотиктерді таңдау және тиімді түрде қолдану арқылы жүзеге асырылады. Витаминдер А,Б,С,Е, берілуі тиіс, жиі таза ауада жүруі жиірек бөлме ауасын тазарту қажет

Бірнеше антибиотик қолданады Дисбактериоз Кондидомикоз Пентоксил Метацил Ренферрон Нистатин Гаммаглобулин

Қолданылған әдебиеттер 1 . Сепсис. Клинико – патофизиологические аспекты интенсивной терапии. В. В. Мороз, В. Н. Лукач, Е. М. Шифман и др. Петрозаводск 2 . Абдоминальный сепсис, возможности антибактериальной иммунокорригирующей терапии. Б. С. Брискин, Н. Н. Хачатрян 3. Патофизиология. Әділман Нұрмұхамбетұлы.Алматы 2007 ж.