СӨЖ Тақырыбы: «Жүректің өткізгіштік жүйесінің морфофункциональды ерекшеліктері» Орындаған: Аралбай Р. Б Топ: 332 ЖМ Қабылдаған: Исаева. З. К Астана 2016 ж.
1 – Жүректің өткізгіштік жүйесі 2 – Өткізгіштік жүйенің компоненттері 3 – Пейсмейкер жасушалары 4 – Аралық жасушалар 5 – Өткізгіш жасушалар
Жүректің өткізгіштік жүйесі Жүректің бірқалыпты ырғақты (ритмді) жиырылуын және автоматизмін қамтамасыз етеді.
Синустық (Кис-флек) түйіні 1 2 4 Атриовентрикулярлы (Ашофф-Товар) түйіні 3 Өткізгіштік жүйесінің компоненттері: Гисс будасы Пуркинье талшықтары
Импульстің қалыптасуы синустық түйінде жүреді. Бұл жерде ритмді жүргізуші жасушалар Пейсмейкер жасушалары орналасады. Бұл жасушалар жүректің автоматизмді түрде жиырылуын қамтамасыз етеді. Бұл жасушалар минутына 70 рет импульс (серпін) өндіреді.
3 4 5 6 7 1–Синустық түйін немесе Кис-Флек түйіні 2 Атриовентрикулярл ық түйін немесе Ашофф-Товар түйіні 3 -Торель будасы 4 -Векенбах будасы 5 -Бахман будасы 6 -Гисс будасы 7 -Пуркинье талшықтары
Пейсмейкер жасушалары Миофибрильдер құрамындағы миофиламенттер өте тығыз қапталған А-И дискілер анық көрінбейді. Митахондриялары үлкен емес дөңгелек немесе овальды формада, көп емес. Саркоплазмалық тор нашар дамыған. Т-жүйесі бар, цитолеманың терең деңгейінде көп пиноцитоз көпіршіктері мен кавеол орналасқан, олар жасуша мембранасының беткейін 2 есе үлкейтіп тұрады. Бұл жасушалар көп бұрышты диаметрі 8 -10 мкм аздаған миофибрилалары бар.
Пейсмейкер жасушаларының цитоплазмасындағы бос Са ионы синустық түйінді жасушалардың импульсті туғызып өздігінен жиырылуына мүмкіндік туғызады Бұған қажетті энергия гликолиз процесінен алынады. Жасушааралығында бірең сараң десмосомалар мен нексустар кездеседі Түйіннің шеткі аймағында аралық жасушалар орналасқан
Жүректің атриовентрикулярлы түйінінің өткізгіш кардиомиоциттері. 1 -өткізгіш кардиомиоциттің ядросы 2 -фибриллалар 3 -митохондриялар 4 -десмосома 5 -гликоген 6 -коллаген фибриллалары
Жүрекше - қарынша будасы (Гисс будасы). 1 - жиырылғыш кардиомиоциттер; 2 - жүрекше - қарынша будасының (Гисс будасы) өткізгіш кардиомиоциттері; 3 -дәнекер тіні; 4 -нерв талшықтарының будасы (В. Д. Ваколюк препараты).
Аралық жасушалар Антриовентрикулярлы түйінде көп орналасады. Ал аз бөлігін 1 -ші типті жасушалар құрайды Аралық жасушалар ұзынша келген, жіпше тәрізді жасушалар. Параллель орналасқан миофибриллалар жақсы дамыған. Жеке аралық жасушалар қысқа Ттүтікшелерден тұрады және Т-жүйесі бар, бір – бірімен қыстырма дискілермен байланысқан
Жүректің өткізгіш жүйесінің талшықтары Азандық әдіспен боялған. 1 - Пуркинье талшықтары. Осы әдіспен боялғанда көкшіл-қызғылт түске боялады. 2 - май жасушалары.
3 -ші типті жасушалар немесе өткізгіш жасушалар Гисс және пуркинье талшықтарында орналасады, спираль тәрізді болып келген ұзын фибриллдері бар. Негізгі фунциональды қызметі қозуды аралық жасушалардан жұмысшы миокардқа жеткізу. Бұл жасушалардың диаметрі 15 мкм. Тжүйесі толық болады. Миофибриллдері жасушада ретсіз ортналасқан. Ядролары эксцентрлі, олар бір-бірімен нексустар арқылы байланысқан.
Жүректің өткізгіш жүйесінің кардиомиоциттері. I-жүректің өткізгіш жүйесі элементтерінің ор-наласу үлгісі; II-синустық және атриовентрикулярлы түйіндеріндегі кардиомиоцитер: а-Р-клеткалар, б -аралық клеткалар; III-Гисс будасының кардиомиоциттері. ІV-Гисс будасы аяқшасының кардиомиоциттері (Пуркинье талшықтары): 1 -ядролар; 2 миофибриллалар; 3 митохондриялар; 4 -саркоплазма; 5 -гликоген түйіршіктері; 6 -аралық филаменттер; 7 миофиламенттер кешені (П. П. Румянцев бойынша).
Негізгі әдебиеттер: 1. Гистология, эмбриология, цитология, ЖОО арналған оқулық. - / Есимова Р. Ж. , Нурсейтова К. Т. /М. : ГЭОТАР-Медиа, 2014 ж. - 800 б. 2. Гистология-1 : екі бөлімді оқулық / С. А. Ажаев. - Түркістан : Тұран 1 -бөлім : Цитология және адам эмбриологиясы: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған. - 2011. - 201 б. : сур. 3. Гистология-1 : екі бөлімді оқулық / С. А. Ажаев ; С. А. Ажаев, Т. Ж. Үмбетов. Түркістан : Тұран 2 -бөлім : Жалпы гистология. - 2010. - 336 б. : сур. 4. Гистология, эмбриология, цитология, учебник для вузов. - / Афанасьев Ю. И. , Юрина Н. А. /М. : ГЭОТАР-Медиа, 2012 г. - 800 с. 5. Гистология, цитология и эмбриология. : Учебник для мед. вузов. / Кузнецов С. Л. , Мушкамбаров Н. Н. / М. : Медицинское информационное агентство, 2007. – 600 с. / 6. Гистология, цитология и эмбриология. : Учебник для мед. вузов. / Кузнецов С. Л. , Мушкамбаров Н. Н. / М. : Медицинское информационное агентство, 2013. – 640 с.
Скачать презентацию СӨЖ Тақырыбы Жүректің өткізгіштік жүйесінің морфофункциональды ерекшеліктері Орындаған
Руслан гиста срс.ppt