СӨЖ Тақырыбы Аса қауіпті инфекциялар кезіндегі жүргізілетін шаралардың

СӨЖ Тақырыбы: “Аса қауіпті инфекциялар кезіндегі жүргізілетін шаралардың стандарттары мен алгоритмдері”. “Туберкулез”. Орындаған: Сайдаханов Б. Ч. 3033 -группа ЖМФ. Тексерген: Қарағанды 2014 ж

Кіріспе II. Негізгі бөлім 1. Туберкулезге қысқша түсінік 2. Этиологиясы 3. Эпидемиологиясы 4. Потогенезі 5. Клиникалық көріністері 6. Диагностикасы 7. Туберкулез ошағында жүргізілетін шаралар мен эпидемиологиялық зерттеулердің алгоритмі. 8. Емдеу және профилактика үшін қолданылатын препараттар ІІІ. Қортынды IV. Қолданған әдебиеттер I.

Медицина қанша дамыса да қазіргі кезде аса қауіпті инфекциялардың адам организміне қауіптілігін әлі жойған жоқ. Солардың кесірінен дүние жүзінде жыл сайын миллиондаған адамдар қайтыс болады. Соның қатарында туберкулездің де алатын орны өте зор

Туберкулез (лат. тілінен аударғанда «төмпешік» деген мағынаны білдіреді)- аэрогенді механизм бойынша берілетін, антропонозды және зоонозды бактериалды инфекциялық ауру. Ол созылмалы толқын тәрізді ағыммен сипатталады және өкпені зақымдап, организмнің интоксикациясы мен аллергизациясын, әртүрлі мүшелер мен тіндерде спецификалық гранулема түзүмен жүретін ( сүйекте, буында, лимфа түйіндерінде, бүйректе), клиникалық бейнесі полиморфты, және глобальды таралуымен сипатталады. Бұл ауру ерте ғасырларда чахотки деп аталған. Ауруды антикалық дәуірдің авторлары Гиппоккраттың, Аретей Каппадоскийдің еңбектернен табуға болады. Туберкулез табиғатының инфекциялы екендігін алғаш Вильмен 1865 жылы дәлелдеген, ал 1882 жылы ауру қоздырғышына толық сипаттама беріп, 1890 жылы вакцинасын ойлап тапған Р. Кох болды. Оған осы үшін 1911 жылы Нобель сыйлығы берілді.

Туберкулез қоздырғышы Mycobacterium туыстастығына жатады. Микобактерия M. tuberculosis (адамдық түр) M. bovis (бұқалық түр) M. africanum (аралық түр)

Туберкулез қоздырғышы ұзынша келген, түзеу не сәл иілген, түйіршікті(2 -12 дейін липид құрамды) цитоплазмасы бар грам оң бактерия. Қозғалмайды, спора түзбейді, микрокапсуласы бар. Аэробты. Клетка қабырғасында липид көп мөлшерде болғандықтан қалың болады. Сондықтан да қоршаған ортадан қоректік заттар аз мөлшерде түскендіктен бактерияның өсуі баяу жүреді. Қабырғасының қалыңдығынан олар қоршаған орта факторларына төзімді болып келеді. Егер табиғи жарық болмаса, айлап, жылдап сақалады: лас жерде- 4 ай, өзен суларында -7 ай, тұрып қалған суда-15 ай, топырақта-2 жыл. Күн сәулесінен-1, 5 сағат, УК-2 -3 минутта, қайнатқан суда -5 минутта өледі

Туберкулез әлі де ең кең тараған сырқаттар тобында. Дүние жүзінде жыл сайын 2 -3 млн адам алғаш сырқаттанып, 3 -5 млн астам адам өледі. Сырқаттардың жалпы саны 15 -20 млн, олардың жартысынан көбі 45 жастан асқандар. Сырқаттар мен одан өлгендердің 75% Азия, Оңтүстік Америка, Африка елдерінің тұрғындары. Қоздырғыш көзі- ауру адам, үй жануарлары, қой. Негізгі берілу механизмі-аэрогенді; берілу жолыауалы тамшылы

1993 ж туберкулез эпидемиясына қарсы DOTS стратегиялық бағдарламасы құрылды. DOTS міндеттері мен мақсаттары: 70 % бактерия бөлушілерді анықтау. 85% және одан да жоғары бактерия бөлетін науқастарды емдеу.

DOTS негіздері: Мемлекетті саяси қолдау. Медициналық зертеулер нәтижесінде ауруларды анықтау. Үйлесімді препараттар комбинпциясым ен химиотерапияны бақылау. Туберкулезге қарсы препараттарды жеткізуді ұйымдастыру. Әрбір науқастың дұрыс ем алуын қатаң түрде қадағалау.

Кох таяқшалары Тыныс алу жолдарының шырышты қабатына кіреді Қабыну ошағы (алғашқы аффект) Лимфа тамырларының қабынуы (лимфангоит) Лимфа түйіндерінің қабынуы (лимфаденит) Қанға өтеді Тіндерге барады

Біріншілік (алғаш микроб түскеде дамиды) Гемотогенді (қанмен таралады) Екіншілік (екінші рет микроб түск.

Дененің субфебрильді температурасы Жөтел Қанды қақырық Ентігу Туберкулездің өзіне тән арнайы симтомдары болмайды

Бактериоскопиялық Бактериологиялық Биологиялық сынама Туберкулинодиагностика

Туберкулез ошағында жүргізілетін шаралар мен эпидемиологиялық зерттеулердің алгоритмі. Мақсаты Шаралар: Эпидемиологиялық ошақтың туындауына себеп болған инфекция қоздырғышын анықтау, берілу факторын анықтау және жұқтыру жағдайларын (әлеуметтік, тұрмыстық, жанама)бағалау, ошақ шекарасын анықтау, рационалдық шараларды ұйымдастыру, инфекцияның әрі қарай таралуын болдырмау. Осының алдындағы зертеулерде эпидемиологиялық қызуғышылық тудыратын. Туберкулез ошағымен және негізгі анықтамалармен танысу, үйінде, жатақханада, ұжымда, науқас соңғы кезде қайда көп болды, сол жерлерде. Ошақ маңында және ұжымда туберкулеге ұқсас клиникалық белгілердің бар жоғын анықтау. Науқастан эпидемиологиялық анамнез жинау және науқастын өзін және таныстарын сұрастыру. Науқастың тұратын жерін эпидемиологиялық ошақ ретінде санитарлық -гигиеналық бағалау, сонымен бірге жұмыс орнына да баға беру. Ауру таныстарына лабораториялық зерттеу жүргізу(балаларға Манту сынамасы) ересектерге және балаларға қажет болса рентгенография жүргізу. Эпидемиологиялық ошақтың қауіп дәрежесін анықтау.

Шаралар. Ошақтың туындауы туралы себептің қорытындысын және оның ликвидациялық жоспарын дайындау. Ошақты туберкулездің созылмалы түрі бар жоғын анықтау мақсатында қайталап қарап шығу. “Эпидемиологиялық ошақты зерттеу картасын”толтыру, аурудың тұрмыс жағдайы туралы, изоляцияға алынған адамдар туралы, ағымды және қорытынды дезинфекция жасау әдістері мен күндерін белгілеу. Науқасты міндетті түрде ауруханаға жатқызу.

Туберкулезбен ауыратын науқастын диспансерлік бақылаудағы алгоритмі. 0 топ- күдіктілер. • Туберкулезге күдікті адамдар, яғни диагностикалық зерттеуде өкпеде және басқа мүшелерде әлі толық анықталмағанда. • Туберкулезге қарсы мекемелерде диспансерлік учетқа тіркелмеген туберкулезге сезімтал балалар.

1 А топ Туберкулездің жаңа жағдайлары. 1 Б топ Туберкулездің қайталанған жағдайлары. 1 ТОП –АКТИВТІ ТУБЕРКУЛЕЗ. 1 В топ Туберкулездің дәріге тұрақты түрлері. 1 Г топ ТУБЕРКУЛЕЗДІҢ ДӘРІГЕ ТҰРАҚТЫ ТҮРІ ЖӘНЕ БАКТЕРИЯ БӨЛУДІҢ ЖОҒАРЛЫҒЫ.

2 ТОП АКТИВСІЗ ТУБЕРКУЛЕЗ Диспансерлік мекемеден 1 топтан ауыстырылғандар 3 А топ Туберкулездің активті формасымен қатынаста болғандар. 3 топ жоғарғы рисктегі аурулар 3 Б топ БЦЖ вакцинасына кері реакция тән науқастар.

Туберкулез профилактикасы. АРНАЙЫ ЕМЕС. ӘЛЕУМЕТТІК(т ұрмыс жағдайын жақсарту, зиянды әдеттерден құтылу) БЦЖ вакцинацияс ы туғаннан кейін 1 -4 күн аралығында. Ревакцинация БЦЖ 6 -7 жаста, 11 -12 жаста. Химипрофилак тика(ошақта аурумен қатынаста болған баларға жүргізіледі. ) САНИТАРЛЫҚ ПРОФИЛАКТИ КАСЫ.

Диагностикалық стандарттары. 1. Барлық адамдар 2 -3 апта бойы жөтел мазаласа міндетті түрде туберкулезге зерттелу. 2. Барлық өкпелік туберкулезге күдіктілер микроскопияға қақырықтарын тапсыру. 3. Барлық туберкулезге күдіктілер ренгенологиялық зеттеулерден кейін микроскопияға қақырықтарын тапсыру. 4. Өкпелік туберкулез бактериоскопиялық зерттеу нәтижесі 3 рет теріс болып Денсаулық сақтау мекемелері міндеттерінің стандарттары: 1. Туберкулезбен ауыратын ауқастармен қатынаста боғандардың барлығының түгелдей медициналық зерттеулерден өткенін қадағалау. 2. Барлық медициналық мекемелер туберкулезбен ауырған аурулар туралы мәліметтерді денсаулық сақтау ұйымдарына толық беріп отыру.

Туберкулездің емделу дәрежесі. Туберкулезбен ауыратындар. Интенсивті фазасы. Қосымша фаза. I Туберкулездің жаңа өкпелік және өкпеден тыс жағдайлары. 2(4)HRZE(S) 4(7)HR НЕМЕСЕ 4(7) H 3 R 3 S(стрептомицин)2 айға жуық қолданады. II 5 HRE • Туберкулез рецидиві 3 -5 HRZES немесе 5 H 3 R 3 E 3 • Емделудің дұрыс S(стрептомицин)2 өтпеуі. айға дейін қолданады. • Үзілістен кейінгі емделу. • Басқалар. IV Дәріге тұрақтылығы бар аурулар. Арнайы туберкулезге қарсы диспансерлерде емдеу жүргізіледі

Емдеу үшінт қолд препараттар А-тобы: -изониазид -рифампицин В-тобы: -стрептомицин -канамицин -циклосерин С-тобы: -ПАСК -тибон Профилактика үшін қолд препарматтар Тірі вакцина-БЦЖ

Туберкулез ауруы қазіргі таңда житс –тен кейінгі қатерлі ауру десе болады себебі: -әрбір 4 секунд сайын дүние жүзінде 1 адам туберкулез қоздырғышын жұқтырады. -әр 10 секунд сайын 1 адам қайтыс болады. -жылында 1 туберкулезбен ауыратын 10 -15 адамды активті туберкулезді жұқтырады. -БДҰ мәліметі бойынша дүние жүзінде жылына 8 адам ауырады, 2 млн адам жан тапсырады. Мемлекеттерде туберкулезге қарсы шараларды ұйымдастыру, науқастарға тегін медициналық көмек көрсету жұмыстары жүргізілуі қажет , осындай шаралардың бірі 1993 жылдан бастап 24 март туберкулезге қарсы күн болып жариялануы.

Поздеев О. К. “Медицинская микробиология”москва 2004. А. А. Воробьев “Медицинская микробиология, вирусология и иммунология” Интернет www. Google. ru