Ревматоидты артрит белгісіз Потенциалды этиологиялық факторлар

Ревматоидты артрит

белгісіз Потенциалды этиологиялық факторлар: • Эпштейн-Барр вирусы • Лимфотропты Т-кл вируы • Адам парвовирусы В 19 Генетикалық бейімділік: Жалпы популяциямен салыстырғанда ревм. аурулар бар жанұяда РА жиі кездеседі HLA I кл және IIкл (DR 1, DR 3, DR 4) антгигендерімен тұрақты ассоциация

Иммунокомпетентті клеткалардың (макрофаг, Т- және Влимфоциттер) белсенуі және пролиферациясы Цитокиндер түзілуі (ИЛ-1, ИЛ 6, ФНО-а), өсу факторы, адгезия молекуласы • Фибробластар пролиферациясы • Ангиогенез • Остеокластар белсенуі • Протеиназалар түзілуі • ЦОГ-2 белсенуі • В-лимф өзгерген Iq синтездейді • Оларға қарсы АД тузіледі- РФ Иммундық комплекстер түзілуі Комплемент, қан ұю факторлары белсенуі Созылмалы қабыну Шеміршек пен сүйек деструкциясы

Қалыпты және РА кезіндегі тізе буыны

РА кезінде симметриялық II-IV алақан-фалангалық, прокс. фалангааралы қ, білезік және IIIvтабан-фалангалық буындар зақымданады

шағымы Буында ісіну, ауырсыну, ары қарай деформация, буын шығуы және анкилоздар Таңертеңгілік буын құрысуы – синовит айқындылығына байланысты буын қозғалысы шектелуі. Құрысудың 1 сағ артық болуы РА маңызды диагностикалық белгісі

Ра кезінде буын деформациясы 0

Буыннан тыс белгілер • • • Ревматоидты түйіндер Жайылған амиотрофия, миопатия Анемия Терілік васкулит (жаралық-некроздық, тырнақ инфаркты, дигиталдық артериит, ливедо) Нейропатия (моно-полиневрит) Плеврит, перикардит Жайылған лимфоаденопатия, гепатоспленомегалия Гломерулонефрит Құрғақ синдром Рейно синдромы

Сол жақ шынтақ буыны бурситі, көптеген ревматоидты түйіндер

РА жалпы клиникалық түрлері Фелти синдромы – нейтропения, спленомегалия, гепатомегалия және инфекциялық асқынулардың жоғары қаупімен көрінетін симптомокомплекс Ересектердің Стилл ауруы – қайталанатын фебрилбді қызбамен, артритпен, макулопапулезді бөртпемен, жоғары лаб. белсенділікпен және серонегативтілікпен көрінетін ауру

Лабораторлық диагностика • • • Анемия ЭТЖ және РФ жоғарылауы СРБ АЦЦП Қабынуға қарсы цитокиндер жоғарлауы – ИЛ-1, ФНО-а

РА белсенділігінің көрсеткіштері (Насонов 1989) Көрсеткіш Бағалау баллмен Таңертеңгі құрысу Жоқ 30 мин 12 сағ Күні бойы Қызба - Аздап Шамалы Айқын Буында экксудаттық өзгерістер - - Гаммаглобули ндер артуы 12 дейн 12 15 15 артық Этж 12 20 40 40 АРТЫҚ СРБ Жоқ + ++ +++

Штейнброкер бойынша рентген кезеңдері 1 -кезең А-буынмаңы остеопорозы, 2 -кезеңВ, С-буын тарылуы, узура мен кисталар пайда болуы, 3 -кезең Д-көп эрозия, буын шығуы, 4 -кезең Ғ-анкилоз

РА кезіндегі алақан рентгенографиясы

РА диагностика критерийлері (1987) • 1 сағ артық таңертеңгңлңк құрысу • 3 буыннан артық артрит болуы • Алақан буындары артриті • Симметриялық артрит • Ревм. түйіндер • Қанда РФ • РА рентген белгілері РА диагнозы 4 -7 критерий сәйкес келсе диагноз нақты деп есептеледі, 1 -ден 4 -дейін белгілер науқаста 6 апта бойы болуы қажет

РА функционалды кластары I кәсіби және кәсіби емес еңбекке жарамдылық және өзін өзі күтуі сақталған II кәсіби еңбекке жарамдылық және өзін өзі күтуі сақталған III кәсіби және кәсіби емес еңбекке жарамдылық шектелген және өзін өзі күтуі сақталған IV еңбекке жарамдылықтың барлық түрі, өзін күтуі шектелген

РА дәрілік емі Қабынуға қарсы стероидты емес препараттар (ҚҚСЕП) Глюкокортикоидтар Базисті қабынуға қарсы заттар синтезделген биологиялық

Қабынуға қарсы стероидты емес препараттар (ҚҚСЕП) Тағайындау көрсеткіштері • Белсенді базисті препараттарымен бірге тағайындалуы қажет • Бірнеше ҚҚСЕП аралас қолдануға болмайды • АІЖ жағдайы: анамнезде ойық жара болуы, ФГЛС көрсеткіштер бойынша

Глюкокортикоидтар (ГКС) • Ауыр ағымдағы РА (васкулит, висцерит, серозит), қажет болса пульс-терапия • Базисті препараттар әсерін көрсеткенге дейін қысқа уақытқа тағайындау • ҚҚСЕП қарсы көрсеткіш болуы, базисті ем жеткіліксіз болуы • Локалді қолдану (интра- не периартикулярлы) Аз дозамен (10 мг/тәул) ұзақ уақыт емдеу ерте РА –те сүйек деструкциясынын үдеуіне жол бермейді

Базисті қабынуға қарсы заттар Ішке не б/ке 7, 5 -25 мг/аптасына + фолий қышқылы 100 мг алғашқы 3 күн, ары қарай 20 мг/тәул 0, 5 гр/тәул біртіндеп 2 гр/тәул жеткізу

Екінші қатардағы базисті қабынуға қарсы заттар • • • Гидроксихлорохин (плаквенил) 400 мг/тәул 2 р/к тамақтан соң Алтын тұздары (тауредон) б/ке 10 мг, одан кейін 25 мг. Сүйемелдеу дозасы 50 мг/апт 1000 мг жеткенге дейін, ары қарай 50 мг әр 2 -4 аптада Циклоспорин (сандиммун) 5, 0 мг/кг/тәул Азатиоприн 50 -100 сг/тәул, максималды доза 2, 5 мг/кг/тәул Циклофосфамид 50 -100 мг/тәул, максималды 2, 5 мг/кг/тәул

Генно-инженерлік биологиялық препараттар • • ФНО-а қарсы антиденелер (инфликсимаб, адалимумаб, этанерцепт) Интерлейкинге қарсы антиденелер ИЛ-1 (анакира), ИЛ-6 (тоцилизумаб) Т-лимф рецепторларына моноклоналды АД түзілуі (абатацепт) В-лимф рецепторларына (СД 20) моноклоналды АД түзілуі (ритуксимаб-мабтера)