Работилница во организација на Народната банка на Република Македонија (Скопје, 22. 05. 2007 година) ВЛИЈАНИЕТО НА ИНФЛАЦИСКАТА ВАРИЈАБИЛНОСТ И НЕСИГУРНОСТ ВРЗ ДОМАШНИТЕ ИНВЕСТИЦИИ – ЕВРОПСКИ ИСКУСТВА М-р Александар Стојков a a, b Правен факултет “Јустинијан Први”-Скопје b Центар за економски анализи
Цели на истражувањето o o o Фокусот е на мерењето на инфлациската варијабилност и неизвесност, како и нивните ефекти врз инвестиционата активност. Испитување на емпириската релевантност на другите детерминанти на бруто домашните инвестиции во периодот 1994 -2005 година Анализа на спецификите на инвестиционата активност (од макроекономски аспект) во три групи на европски економии: n n n земји од ЕУ-13 групата (ЕУ-15 без Луксембург и Ирска); 8 земји од Централна и источна Европа и Балтичките држави, 5 земји од Југоисточна Европа.
Инвестиционите бранови – емпириска законитост? o Инвестиционите бранови во европските земји во транзиција – резултат на намалената инфлациска нестабилност (макроекономската стабилизација) и/или одраз на други определувачки фактори? Бруто дом. инвест. (како процент од БДП) во ЕУ-13, ЦИЕ и ЈИЕ, 1994 -2005 Централна и источна Европа Варијабилитет на инфлацијата во ЕУ 13, ЦИЕ и ЈИЕ, 1994 -2005 Југо-источна Европа ЕУ-13 Извор: Пресметки на авторот врз основа на податоци од: World Development Indicators (WDI) 2006, ESDS International, (MIMAS) University of Manchester. Забелешка: Сериите се пресметани како непондерирани просеци.
Теоретски основи на еклектичкиот модел o o o Не постои развиена теорија на јавните инвестиции, оттаму фокусот е на детерминантите на инвестициите на приватниот сектор Теорија на флексибилен акцелератор Неокласичната теорија и увозот на странски капитал Демографски инвестициони теории Улогата на несигурноста (нестабилноста) и иреверзибилноста на инвестициите
Инфлациска варијабилност vs. инфлациска несигурност o Широка лепеза на извори на нестабилност “Нестабилност во поглед на продажбата /побарувачката/ производството, профитот, цените на готовите производи и инпутите, инфлацијата, девизниот курс, цените на акциите и една категорија "преостанато", која вклучува варијабли од типот на несигурностa околу буџетските расходи (Коеце, де Гроот и Флоракс, 2006) [Koetse, de Groot and Florax, 2006]. o Нестабилноста која е предизвикана од инфлацијата емпириски се доловува преку три типа на мерки: n n n мерки на варијабилноста на стапките на инфлација (ИНФЛАЦИСКА ВАРИЈАБИЛНОСТ) мерки кои се фокусираат на идно-ориентираната природа на нестабилноста (економетриски проценета ИНФЛАЦИСКА НЕСИГУРНОСТ) мерки кои се темелат на субјективни проценки за антиципираната нестабилност (субјективно оценета ИНФЛАЦИСКА НЕСИГУРНОСТ)
Инфлациска варијабилност q n n Вообичаена мерка: Стандардната девијација на месечните стапки на инфлација (mt/mt-1), пресметана на годишно ниво Предност: Едноставна за конструирање. Недостаток: Мерката е изградена врз историски податоци, односно претставува само приближен индикатор кој се темели на претходните движења (backward-looking proxy).
Инфлациска несигурност o o o Емпириски може да се долови преку оценетата вредност на условната варијанса, произлезена од GARCH(1, 1) моделот за секоја земја за периодот 1994 -2005 година Логаритамска транформација на месечните податоци за индексот на потрошувачки цени: Ln(CPIt)-Ln(CPIt-1). yt = зависна варијабла, Уt-1 = претходни вредности на зависната варијабла β = регресионен коефициент Оценетите вредности на ut = стохастички член условната варијанса се (случајна грешка) конвертираат во варијанси на σt = варијанса годишно ниво, a просечната γ 0 и γ 1 = параметри на ARCH спец. годишна варијанса е пресметана како геометриски δi = параметар на GARCH спец. просек на месечните вредности
Дескриптивна статистичка анализа o Прелиминарна корелациона анализа n Речиси сите мерки (освен оние за инфлациската варијабилност во ЕУ-15 групата) покажуваат негативни коефициенти за сите три групи на економии Коефициенти на корелација меѓу бруто домашните инвестиции (како процент од БДП) и мерките на инфлациска варијабилност и неизвесност, 1994 -2005 Извор: Пресметки на авторот врз основа на податоци од: World Development Indicators (WDI) 2006, ESDS International, (MIMAS) University of Manchester.
Емпириска стратегија o o Динамички модел со панел податоци – Техника на Арелано и Бонд (1991) [Arellano and Bond (1991)], уште позната како генерализиран метод на моменти со разлики (Difference GMM) Две главни причини за нејзиниот избор: n Се моделира динамиката на зависната варијабла n Се зема предвид ендогената природа на некои од објаснувачките фактори
Спецификација на моделот + + + - - ? ? - ? GDIit = бруто домашни инвестиции (процент од БДП) gdiit(-1) = претходни вредности на зависната варијабла Ln gdppcit = природен логаритам од реалниот БДП по жител gdpgrateit = стапка на реален раст на БДП ririt = реална (активна) каматна стапка govconsit inflvolit oldit childit openit finit = потрошувачка на владиниот сектор = мерка на инфлациската варијабилност = процент на издржувано население (65+) = процент на издржувано население (0 -14) = трговска отвореност на економијата [(X+M)/GDP] = финансиска интегрираност на економијата. Ендогени варијабли: ririt = реална (активна) каматна стапка finit = финансиска интегрираност на економијата +
Емпириски резултати
Интерпретација на резултатите o o Поголемата инфлациска несигурност има инхибирачко влијание на инвестициите во ЕУ-13 групата и земјите од Југоисточна Европа, а инфлациската варијабилност не покажува статистички значајно влијание врз инвестициите во трите групи економии Други наоди: n n n Постои значајна инерција во инвестиционата активност Реалниот пораст на БДП – моќен генератор на инвестициите во европските транзициони економии Порастот на јавната потрошувачка – негативни ефекти врз инвестиците во ЕУ-13 групата Инвестициите во Централна и источна Европа – силно придвижени од повисокиот степен на финансиска интеграција (прилив на СДИ, на пример) Поголемата трговска отвореност е поврзана со зголемена инвестиционата активност (резултатите се конзистентни само за земјите од Југоисточна Европа)
Импликации од наодите за релевантноста на инфлациската несигурност o o Оценетата условна варијанса за земјите во Југоисточна Европа во просек изнесува 0, 052 (во периодот 1994 -2005), односно оценетата (условна) стандардна девијација би била 0, 228. Оттука, зголемувањето на инфлациската несигурност (условната стандардна девијација на месечните стапки на инфлација) за 0, 1 единица (на пример, од 0, 23 на 0, 33), би ги намалила бруто домашните инвестиции во ЈИЕ за 0, 52% од БДП, при ceteris paribus. За економските агенти не е битна само просечната стапка на инфлација, туку и нејзината динамика во текот на годината! Напорите на НБРМ да ги вградува инфлациските очекувања на домашните аналитичари во проекцијата на инфлацијата – повеќе од оправдани.
Скачать презентацию Работилница во организација на Народната банка на Република
30f31f8fb4fa8083a9b4b8865cc32f78.ppt