Psychologia społeczna VIII modułów 1 Grażyna Bartkowiak Grażyna

Psychologia społeczna VIII modułów 1 Grażyna Bartkowiak

Grażyna Bartkowiak 2 Psychologia społeczna jako gałąź psychologii Moduł I Wprowadzenie do psychologii społecznej

Grażyna Bartkowiak 3 Psychologia społeczna jako gałąź psychologii Psychologia społeczna - dziedzina nauki z pogranicza psychologii i socjologii, podejmująca problematykę -w jaki sposób obecność innych ludzi i ich działania wpływają na psychikę człowieka. Innymi słowy, jest to nauka badająca procesy psychiczne i zachowania ludzi w sytuacjach społecznych - tych, gdzie są inni ludzie. Jest to stosunkowo młoda gałąź psychologii, która wyróżnia się dopiero pod koniec lat trzydziestych XX wieku wraz z rozwojem metod eksperymentalnych Kurta Lewina i jego uczniowie.

Grażyna Bartkowiak 4 Termin społeczna postawa jest jednym z podstawowych pojęć w psychologii społecznej i socjologii używane w różnych znaczeniach. Postawy społeczne są bardzo złożone. Według H. Larkowej: „Mają one aspekt poznawczy, emocjonalny i motywacyjny. Składnik intelektualny postawy polega na porównywaniu jednostki z przyjętymi standardami, wzorcami i dokonywaniu wartościującej oceny. Składnik emocjonalny ma znak dodatni lub ujemny, łączy się z przyjemnymi lub przykrymi doznaniami. Składnik motywacyjny ukierunkowuje nasze zachowanie „do” lub „od” przedmiotu postawy”. Postawy i ich znaczenie dla ludzkiego zachowania

Grażyna Bartkowiak 5 Podstawą stereotypu jest posiadanie wiedzy i posługiwanie się pewną kategorią Poprzez przypisywanie danej osoby do określonej kategorii możemy obdarzyć ją cechami wchodzącymi w jej skład. Sytuacja ta najczęściej występuje gdy widzimy kogoś po raz pierwszy Kategoria dostarcza nam informacji o cechach. Poprzez zaliczenie osoby do określonej kategorii możemy przewidzieć jej zachowanie Dzięki stereotypowi oszczędzamy czas a także wysiłek, niezbędny do jej poznania Stereotypy też wyznaczają nasze zachowanie oparte na uproszczonych informacjach. Stereotypy – komponent poznawczy

Grażyna Bartkowiak 6 T. Tomaszewski podaje, że: „... kiedy mówimy o czyjejś postawie wobec jakiejś sprawy, to mamy na ogół na myśli: po pierwsze - jego wiedzę i przekonania na temat, po drugie - jego cechy i stosunek uczuciowy do sprawy, po trzecie - to, co zdolny jest w tej sprawie zrobić”. Komponenty postawy

Grażyna Bartkowiak 7 Psychologiczne źródła stereotypów hipoteza kozła ofiarnego -źródło frustracji jest niemożliwe do zaatakowania - rodzą się negatywne emocje rozładowywane przez atak na inne dostępne obiekty. Konformizm -skłonność członków grupy do rezygnacji z własnych poglądów i podporządkowywanie się normom grupowym, dotyczącym postaw i zachowań. Teoria atrybucji Uzasadnianie nierówności społecznych i praktyk dyskryminacyjnych cechami osobowościowymi np. twierdzenie, że” każdy dostaje to z życia na co zasłużył”. . Źródła stereotypów i uprzedzeń

Grażyna Bartkowiak 8 Moduł II Zachowania prospołeczne Zachowania prospołeczne

Grażyna Bartkowiak 9 Definicja zachowań prospołecznych Prospołeczne zachowania jednostki są taką formą procesów i czynności orientacyjnych, która jest ukierunkowana na potrzeby innych ludzi. Wymagają one przyjęcia perspektywy postrzegania i myślenia drugiego człowieka (por. Kępiński, 1972), i dokonania jej oceny właśnie z jego punktu widzenia. Myślenie z punktu widzenia drugiego człowieka sprowadza się z kolei do szeroko ujmowanej diagnozy jego sytuacji i mechanizmów sprawczych - przyczynowo skutkowych. Przebiega ono w tym celu aby przewidzieć „jego oczami” konsekwencje ważnych dla niego zdarzeń, służących znalezieniu właściwego (z jego i naszego punktu widzenia) rozwiązania, antycypacji jego przyszłych konsekwencji .

Grażyna Bartkowiak 10 Istota zachowań prospołecznych Wymaga to od osoby podejmującej czynności prospołeczne określonego poziomu inteligencji emocjonalnej (Goleman, 2005) i odpowiedniej motywacji do rozpoznawania stanów emocjonalnych drugiego człowieka. Ponadto, osoba ta powinna znać techniki społecznego bytowania i obiektywne tzn. realne możliwości udzielenia pomocy drugiemu człowiekowi lub grupie ludzi. Tak więc, przy planowaniu zachowań prospołecznych niezbędna staje się orientacja na drugiego człowieka, na jego potrzeby, wartości, emocje, a także przeświadczenie o własnej skuteczności działania (Zjawiona, 2008). Zachowania prospołeczne można jednak rozwijać i kształcić.

Grażyna Bartkowiak 11 Motywy i uwarunkowania zachowań prospołecznych W zachowaniach prospołecznych istotną rolę odgrywa zakres troski o interesy własne i innych podmiotów społecznych. Reykowski (1986,s.24) dokonał następującej klasyfikacji czynności prospołecznych: Zachowania altruistyczne, obejmujące czynności zorganizowane zmierzające do odniesienia korzyści przez kogoś innego. Podmiot dokonujący tychże czynności poświęca wówczas ważne dobro osobiste (majątek, życie, zdrowie, dobre imię),

Grażyna Bartkowiak 12 Uwarunkowania zachowań prospołecznych Zachowania pomocne, obejmujące czynności zorganizowane w taki sposób aby ktoś inny odniósł korzyść, podczas gdy działający ponosi jedynie naturalne koszty czynności, bez naruszenia interesów własnych (np. czas, wysiłek), Zachowania kooperacyjne odnoszące się do czynności zorganizowanych tak, aby obaj partnerzy odnosili korzyść lub nie ponosili strat.

Grażyna Bartkowiak 13 Przedmiot zachowań prospołecznych Zachowania prospołeczne zawsze podejmowane są wobec jakiś „obiektów społecznych” (Adamska-Chudzińska, s.158-157) i dotyczą spraw poza osobistych, wymagających uwzględnienia oczekiwań potrzeb bądź wartości innych ludzi. Zatem mogą dotyczyć konkretnych jednostek, grup społecznych, zbiorowości, instytucji (wszelkiego rodzaju organizacji) określonych idei (np., wartości moralnych).

Grażyna Bartkowiak 14 Uwarunkowania zachowań prospołecznych Jako najprostsze wydaje się odwołanie do altruizmu jako jednostkowej dyspozycji lub postawy. W tym rozumieniu zachowania prospołeczne podejmowałyby osoby o stosunkowo wysokim poziomie altruizmu. Altruizm według Walster i Piliawan (1972, s.47) oznacza „dobrowolne zachowanie mające na celu niesienie pomocy, które wymaga poświęceń, a jego motyw jest inny niż oczekiwanie nagrody materialnej czy społecznej.

Grażyna Bartkowiak 15 Uwarunkowania zachowań prospołecznych Jako najprostsze wydaje się odwołanie do altruizmu jako jednostkowej dyspozycji lub postawy. W tym rozumieniu zachowania prospołeczne podejmowałyby osoby o stosunkowo wysokim poziomie altruizmu. Altruizm według Walster i Piliawan (1972, s.47) oznacza „dobrowolne zachowanie mające na celu niesienie pomocy, które wymaga poświęceń, a jego motyw jest inny niż oczekiwanie nagrody materialnej czy społecznej.

Grażyna Bartkowiak 16 Kulturowe uwarunkowania zachowań prospołecznych Teoria ta głosi, że ludzie z dużych miast są wielokrotnie świadkami sytuacji krytycznych i kryzysowych, które to sytuacje stają się dla nich codziennością, jest więc wysoce prawdopodobnym, że sytuacje te na tyle staną się przedmiotem uwagi potencjalnych dawców pomocy aby wzbudzić działania prospołeczne. W przeciwieństwie do nich osoby mieszkające w małych miejscowościach chętniej udzielają pomocy innym. Teoria ta została potwierdzona przez innych badaczy (np. Amato,1983) i w innych warunkach kulturowych. .

Grażyna Bartkowiak 17 Kulturowe uwarunkowania zachowań prospołecznych W zróżnicowanych warunkach kulturowych tendencje do zachowań pomocowych są także zróżnicowane. W kulturach indywidualistycznych (większość krajów europejskich, Stany Zjednoczone, Australia) ludzie bardziej nastawieni są na realizację swoich interesów, rywalizację w przeciwieństwie do współzawodnictwa i współpracy. W krajach afrykańskich i azjatyckich dominuje podejście kolektywistyczne, współpraca i mniejsze zróżnicowanie poglądów (Hofstede, Hofstede, 2008).

Grażyna Bartkowiak 18 Komunikowanie się Moduł III Komunikowanie się

Grażyna Bartkowiak 19

Grażyna Bartkowiak 20 Odzwierciedlenie Na ogół czujemy się lepiej, bezpieczniej i swobodniej w towarzystwie osób, które zachowują się podobnie jak my. Odzwierciedlając zachowanie, nastrój, postawę, gesty, swobodę i szybkość ruchów, spojrzenie, ton głosu, szybkość mówienia, słownictwo, zachowywany dystans do drugiej osoby, stajemy się lepszym rozmówcą i jesteśmy lepiej postrzegani przez osoby, z którymi rozmawiamy.

Grażyna Bartkowiak 21 Odzwierciedlenie Pokazujemy, że rozumiemy rozmówcę i potrafimy wczuć się w jego sytuację. Odzwierciedlenie polega na oddawaniu własnym zachowaniem nastroju i zachowań naszego rozmówcy. Odzwierciedlając powinniśmy zachowywać się podobnie jak nasz rozmówca, ale nie identycznie. Odzwierciedlanie nie jest powtarzaniem wszystkiego, co nasz rozmówca robi, naśladowaniem, przedrzeźnianiem ani parodiowaniem drugiej osoby.

Grażyna Bartkowiak 22 Komunikowanie się z trudnym rozmócami Aby umiejętnie rozmawiać z trudnymi rozmówcami, należy najpierw rozpoznać, jaką postawę przyjmują. Odpowiednie zachowanie pozwoli przełamać ich niechęć, sprawi, że dialog stanie się konstruktywny, a wtedy łatwiej będzie dojść do porozumienia.

Grażyna Bartkowiak 23 Postawa sceptyczna podważa wypowiedzi rozmówcy. Poddaje w wątpliwość wszystko, co słyszy, często nie podając przy tym własnych argumentów. Wyraża opinie sprzeczne z tym, co słyszy. Osoby takie często zakładają, że z góry wszystko wiedzą i niczego nowego nie usłyszą. Postawa taka prowadzi do pochopnego wyciągania wniosków i osądzania innych. Ludzie sceptyczni są bardzo krytyczni wobec siebie i jeszcze bardziej wobec innych. Skłonni do krytykowania, mają tendencje do upraszczania, popadania w stereotypy i kierowania się uprzedzenia

Grażyna Bartkowiak 24 Postawa sceptyczna Ludzie sceptyczni są bardzo krytyczni wobec siebie i jeszcze bardziej wobec innych. Skłonni do krytykowania, mają tendencje do upraszczania, popadania w stereotypy i kierowania się uprzedzenia.

Grażyna Bartkowiak 25 Jak rozmawiać z rozmówcą sceptycznym Nie zaprzeczaj i nie przyznawaj racji. Pytaj o uzasadnienie. Powiedz, że punkt widzenia tej osoby jest jednym z wielu możliwych. Odwołuj się do obiektywnych uzasadnień, faktów, liczb, autorytetów

Grażyna Bartkowiak 26 Postawa dominująca Osoba, która przyjmuje postawę dominującą: Narzuca strukturę rozmowy i uniemożliwia prowadzenie dialogu. Zabiera głos pierwsza na każdy temat i stara się mieć zawsze ostatnie słowo. Przytłacza innych, koncentruje na sobie uwagę, nie daje innym dojść do głosu. Dominacja może się przejawiać zarówno w zachowaniu jowialnym, jak i zimnym, oficjalnym. Jest uparta. Prezentuje tylko jeden punkt widzenia i nie chce go zmienić. Nie liczy się z głosami innych.

Grażyna Bartkowiak 27 Konflikty Moduł IV. Konflikty

Grażyna Bartkowiak 28 Pojęcie konfliktu Konflikt (za: J. Stoner i Ch. Wankel) - to spór dwóch lub więcej osób albo grup, wynikający z konieczności dzielenia się ograniczonymi zasobami lub zajmowania odmiennej pozycji, różnych celów, wartości lub spostrzeżeń. Osoby czy grupy w organizacji dążą do tego, by ich sprawa lub punkt widzenia przeważyły nad sprawą lub punktem widzenia innych.

Grażyna Bartkowiak 29 Sposoby rozwiązywania konfliktów Unikanie – opiera się przede wszystkim na ignorowaniu konfliktu i pomijanie go w sposób milczący, nie mówieniu o nim, odwlekaniu jego zaradzeniu. Unikanie jest sensowne, gdy nieistotny jest przedmiot konfliktu albo nie ma szansy na jego rozwiązanie. Łagodzenie – wiąże się z postępowaniem zgodnie z interesem innych i rezygnacją z własnych celów w obawie przed wyalienowaniem. Łagodzenie jest dobrym rozwiązaniem, gdy np. uświadomiliśmy sobie, że nasze przekonanie było błędne albo gdy przedmiot konfliktu ma większe znaczenie dla przeciwnej strony.

Grażyna Bartkowiak 30 Sposoby rozwiązywania konfliktów Konkurencja – konflikt staje się grą, wygrana w niej to sukces, a przegrana oznacza słabość, utratę prestiżu. Rozwiązywanie sporów w ten sposób ma miejsce najczęściej w sytuacjach krytycznych, gdy nie ma czasu na dyskusje. Kompromis – polega na poszukiwaniu rozwiązania zadowalającego strony konfliktu. Opiera się na przekonaniu, że należy wykazywać zrozumienie dla innych osób, a rozwiązanie konfliktu powinno być satysfakcjonujące dla wszystkich jego stron. Kompromis ma sens, kiedy obie strony mają równe siły i brakuje czasu na głębszą analizę problemu.

Grażyna Bartkowiak 31 Sposoby rozwiązywania konfliktów Kooperacja – jest ściśle związana z wolą zaakceptowania celów drugiej strony, biorącej udział w konflikcie. Polega na przekonaniu, że zawsze jest możliwe znalezienie rozwiązania, które usatysfakcjonuje obie strony. Kooperacja ma uzasadnienie, gdy strony mają odmienne cele, pomaga bowiem odkryć przyczyny sporu, którymi najczęściej okazują się błędna komunikacja, bądź jej zupełny brak

Grażyna Bartkowiak 32 Techniki rozwiązywania konfliktów Arbitraż – polega na zwróceniu się stron sporu do osoby albo też instytucji niezależnej z prośbą o rozwiązanie konfliktu. Strony konfliktu zobowiązują się do uznania werdyktu, wydanego arbitralnie. Werdykt może być wydany z mocą prawa. Negocjacje – proces komunikowania się stron, w którym zakładają one, że porozumienie może zapewnić większe korzyści, niż działanie, w którym porozumienie nie zostanie osiągnięte.

Grażyna Bartkowiak 33 Podsumowanie Negocjowanie jest niezbędne więc warto to robić skutecznie. Wymaga to zarówno zrozumienia istoty układania się stron oraz opanowania wielu związanych z tym procesem umiejętności, jak i rozpoznania sytuacji, potrzeb i zamiarów stron w celu określenia możliwości sensownego zbliżenia stanowisk i podjęcia działania dla przekonania drugiej strony o pozytywnej wartości podjęcia negocjacji. K Skuteczne kierowanie konfliktem musi jednak być dostosowane do sytuacji.

Negocjowanie Moduł V. Negocjowanie Grażyna Bartkowiak 34

Pojęcie negocjacji Proces negocjacji - każda rozmowa, której celem jest uzgodnienie jakiejś sprawy. Negocjacje: rodzinne, handlowe, pracownicze, grup społecznych, politycznych, itd... Negocjacje /wg. Nęckiego/ - sposób dzięki któremu co najmniej dwie osoby uzyskują możliwie korzystne rozwiązanie częściowego konfliktu interesów, który je rozdzielił. Negocjacje - podejmowanie decyzji w drodze wzajemnego przekonywania i argumentacji. Grażyna Bartkowiak 35

Fazy negocjacji Proces negocjacji składają się z czterech etapów (faz): Przygotowanie Otwarcie rozmów Prowadzenie zakończenie Grażyna Bartkowiak 36

Grażyna Bartkowiak 37

Negocjacje pozycyjne Argumentowanie Ustalenie pozycji wyjściowej Szukanie informacji o drugiej stronie (poza stołem negocjacyjnym, w komunikacji niewerbalnej, bezpośrednio w negocjacjach) Ustępstwa Manipulacja Grażyna Bartkowiak 38

Negocjacje pozytywne RYWALIZACJA O OKREŚLONE, OGRANICZONE DOBRO Przedmiot negocjacji, znany jest i określony od początku, negocjacje dotyczą sposobu jego podziału PRÓBA PRZEFORSOWANIA NASZEGO ROZWIĄZANIA (stanowiska, żądania, pozycji) KAŻDA ZE STRON ZAJMUJE JAKIES STANOWISKO, PRZEDKŁADA SWOJE ARGUMENTY I USĘPUJE DLA OSIĄGNIĘCIA KOMPROMISU Grażyna Bartkowiak 39

Negocjacje pozycyjne ZALETY PROSTOTA RYWALIZACYJNY CHARAKTER DZIAŁAŃ POROZUMIENIE JEST ŁATWE W REALIZACJI NIE WYMAGAJĄ ZAUFANIA WADY NIEMOŻNOŚĆ ZNALEZIENIA ROZWIĄZANIA SATYSFAKCJONUJĄCEGO OBIE STRONY NARAŻENIE WZAJEMNYCH STOSUNKÓW (INTERPERSONALNYCH) ZGROŻENIA DLA PRZYSZŁYCH KONTAKTÓW GROŹBA “UTRATY TWARZY” NIEEFEKTYWNOŚĆ SPORÓW “WOKÓŁ STANOWISK” POROZUMIENIE JEST NIE ZAWSZE TRWAŁE Grażyna Bartkowiak 40

Negocjacje pozycyjne ELEMENTY WOJNY PSYCHOLOGICZNEJ Tworzenie sytuacji stresującej Ataki personalne Cykliczne dobre i złe traktowanie Stosownie groźby Kompromitowanie Sztywne naciski Zwiększenie żądań Manipulacje czasem Blokowanie kontynuacji tematów dla nas niewygodnych Odwoływanie się do autorytetów w sposób niemożliwy do sprawdzenia Modyfikowanie znaczenia słów wieloznacznych Grażyna Bartkowiak 41

NEGOCJACYJNE JUJITSU Gdy domaga się uznania swojego stanowiska – nie odrzucaj go, ale patrz co jest za nim Gdy atakuje twoje pomysły – nie broń ich, lecz poproś o krytykę lub radę Gdy atakuje ciebie – nie kontratakuj Zmień atak w ciebie na atak na problem Zadawaj pytania i czekaj. Grażyna Bartkowiak 42

Sztuka argumentacji Moduł VI. Sztuka argumentacji Grażyna Bartkowiak 43

ZASADY ARGUMENTACJI Argumentuj od ogółu do szczegółu. Zachowaj porządek wypowiedzi od ogółu do szczegółu. Jeśli najpierw przedstawisz kontekst, a dopiero potem szczegóły. 2. Zaznaczaj ważne kwestie. Kiedy mówisz o rzeczach szczególnie ważnych, uprzedź o tym rozmówcę, zwróć jego uwagę. 3. Obrazuj to, co mówisz. Przykłady i nawiązywanie do wydarzeń z życia wzmacniają Twoje argumenty. Grażyna Bartkowiak 44

Zasady argumentacji 4. Najpierw argumenty – potem teza. Zacznij od przedstawienia argumentów – potem przedstaw tezę, którą chcesz obronić. W ten sposób Twój rozmówca wysłucha argumentów zamiast zastanawiać się w tym czasie nad swoimi argumentami. 5. Nawiązuj do odniesień rozmówcy. Nawiązuj do doświadczeń Twoich rozmówców. Mów o tym, co znają i z czym się identyfikują. 6. Popieraj to, co mówisz, konkretami. Przytaczaj fakty, liczby, i inne informacje. Grażyna Bartkowiak 45

Zasady argumentacji 7. Stosuj argumenty racjonalne i emocjonalne. Dzięki temu Twoje argumenty będą nie tylko rzeczowe i logiczne, ale też bardziej ludzkie. 8. Stosuj argumenty za i przeciw. Używaj argumentów za i przeciw: „Fakty pokazują, że jest to prawda. Z drugiej strony nie można jednak nie zauważyć, że…”. W ten sposób zwiększasz swoją wiary. Używaj argumentów dwustronnych (jednostronnych tylko w sytuacjach kryzysowych). Grażyna Bartkowiak 46

Zasady argumentacji Mów jasno, rzeczowo i konkretnie. Unikaj długich, niejasnych i skomplikowanych zdań, manieryzmów i paralingwistyk, takich jak: „...znaczy”, „eee”, „yyy”, „tego”, „no więc”. 12. Mów o korzyściach. Mów o tym, co jest ważne dla Twojego rozmówcy i jak to, co mu proponujesz, pomoże w zaspokojeniu jego potrzeb. Grażyna Bartkowiak 47

Sztuka argumentacji Argument z przykładu – przywołanie odpowiedniego zdarzenia Argument z użyteczności – odwołanie się do korzyści związanych z wykonaniem danej czynności (również ich braku) Argument z przeciwieństwa – odwołuje się do norm Grażyna Bartkowiak 48

Sztuka argumentacji Argument – dostosowany do upodobań ludu – proste chwyty, zyskanie sympatii publiczności, mówienie to czego oczekują słuchający, utożsamianie się z publicznością stosowanie zaimka „my” w zakresie podobieństw pozytywnych wspólny wróg odwoływanie się do poczucia dumy, wspólnoty Argument z autorytetu odwołanie się do wzorca, przykładu, autorytetu zbiorowego lub osobowego Grażyna Bartkowiak 49

Sztuka argumentacji Osoby bardziej podatne na wpływ innych: Mają niską samoocenę, są niepewne siebie, są zależne emocjonalnie od innych, nie znają samych siebie, potrzebują potwierdzenia od innych, potrzebują kierownictwa innych osób, nie mają wiedzy o zachowaniach ludzi, nie znają reguł wywierania wpływu. Grażyna Bartkowiak 50

Zachowania w grupie Moduł VII. Zachowania w grupie Grażyna Bartkowiak 51

Definicja i klasyfikacja grup GRUPĘ definiujemy jako dwie osoby lub więcej wzajemnie oddziałujące na siebie i współzależne,łączące się, aby osiągnąć określone Grupy formalne - to takie które są określone w strukturze organizacyjnej i mają przydzieloną prace z których wynikają zadania oraz skład grupy roboczej Grupy nieformalne - to przymierza bez ustalonej struktury i nie są określone przez organizacje Można dalej podzielić grupy na: kierowane ,zadaniowe, interesów i zadaniowe. Grupy kierowane i zadaniowe są narzucone przez organizacje formalną. Grupy interesów Grażyna Bartkowiak 52

Dlaczego ludzie przynależą do grup? Bezpieczeństwo-Dzięki przynależności do grupy, ludzie mogą zmniejszyć niebezpieczeństwa związane z osamotnieniem. Ludzie należący do grupy czują się silniejsi, mniej wątpią w siebie, są odporniejsi na groźby Pozycja-Przynależność do grupy uważanej przez innych za ważną zapewnia uznanie i prestiż jej członkom Grażyna Bartkowiak 53

Wysoka samoocena-Grupy mogą zapewniać swoim członkom poczucie wysokiej wartości. To znaczy, że oprócz prestiżu w oczach ludzi spoza grupy członkostwo może także dać członkom grupy poczucie własnej wartości Przynależność-Grupy mogą zaspokajać potrzeby społeczne. Ludziom sprawiają przyjemność stale wzajemne kontakty wynikające z przynależności do grupy. Dla wielu ludzi takie kontakty w miejscu pracy są podstawowym sposobem zaspokajania potrzeby przynależności Siła-To, czego nie da się osiągnąć na własną rękę, często staje się możliwe dzięki działaniu grupy, Liczebność grupy daje jej silę Osiąganie celów-Niekiedy trzeba więcej niż jednej osoby do wykonania określonego zadania — trzeba kojarzyć uzdolnienia, wiedzę albo władzę żeby wykonać. Grażyna Bartkowiak 54

Pełnione role Wszyscy musimy pełnić różne funkcje, a nasze zachowania zmieniają się zależnie od tego, którą z nich pełnimy. Koncepcja ról pomaga nam zrozumieć, dlaczego na przykład zachowanie na meczu piłki nożnej w sobotę jest inne niż jej zachowanie w firmie w trakcie posiedzenia zespołu zadaniowego — każda z tych grup nadaje odmienną tożsamość i stawia inne oczekiwania. Grażyna Bartkowiak 55

Normy grupowe W grupie istnieją wzorce dopuszczalnych zachowań, akceptowane przez członków grupy, które nazywamy normami grupowymi. Ich odrzucenie może zakończyć się wydaleniem z grupy. Jest to wynikiem funkcjonowania norm. Grażyna Bartkowiak 56

Myślenie grupowe Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek , że chciałeś zabrać głos na naradzie, w trakcie zajęć na uczelni albo w grupie nieformalnej, ale postanowiłeś tego nie robić ? Jedną z przyczyn mogła być nieśmiałość. Drugą to, że mogłeś stać się ofiarą myślenia grupowego, czyli zjawiska polegającego na tak silnym dążeniu do jednomyślności członków grupy, że norma zgodności poglądów przeważa nad realistyczną oceną możliwych kierunków działania i nad otwartym przedstawianiem odmiennego zdania, poglądów mniejszości albo niepopularnych punktów widzenia. Myślenie grupowe oznacza obniżenie sprawności umysłowej danej osoby, osłabienie weryfikowania przez nią rzeczywistości lub jej ocen moralnych w wyniku nacisków grupy Grażyna Bartkowiak 57

Przywództwo Moduł VIII. Przywództwo Grażyna Bartkowiak 58

Przywodztwo Jest to zdolność wpływania na grupę, aby osiągnęła określone cele. Nie jest usankcjonowane przez organizację – przywódcy mogą być wyznaczeni w sposób formalny albo mogą pojawić w grupie. Grażyna Bartkowiak 59

Cechy zwiększające prawdopodobieństwo skutecznego przewodzenia Ambicja i energia Pragnienie przewodzenia innym i wywierania na nich wpływu Uczciwość i prawość Wiara w siebie Inteligencja Głęboka wiedza techniczna w dziedzinie, objętej zakresem odpowiedzialności przywódcy Grażyna Bartkowiak 60

Przywództwo Kompetencje przywódcze można u siebie rozwijać poprzez treningi i zdobywanie doświadczenia w zróżnicowanych sytuacjach kierowania ludźmi. Grażyna Bartkowiak 61

Płeć jako zmienna wyznaczająca styl - kobiety Zachęcają podwładnych do uczestnictwa Dzielą się z nimi władzą i informacjami Starają się wzbogacić ich samooceny Wola przewodzić przez przyciąganie – opierają to wiedzy, charyzmie i umiejętnościach społecznych. Skłonność kobiet-przywódców do stosowania demokratycznego stylu maleje, gdy zajmują stanowiska zdominowane przez mężczyzn Grażyna Bartkowiak 62

Płeć jako zmienna wyznaczająca styl - mężczyźni Bardziej skłonni do dyrektywnego stylu rozkazywania i kontrolowania Za podstawę wpływu uważają autorytet formalny związany z zajmowanym stanowiskiem Są gorszymi negocjatorami – bardziej skupiają się na wygranej, przegranej i na rywalizacji. Grażyna Bartkowiak 63

PRZYWÓDCY CHARYZMATYCZNI Przywódcy charyzmatyczni = transformacyjni Inspirują stronników do wychodzenia poza własny interes dla dobra organizacji mogą wywierać na nich olbrzymi wpływ. Grażyna Bartkowiak 64

PRZYWÓDCY CHARYZMATYCZNI Wiara w siebie: całkowicie pewni swoich uzdolnień i sądów Wizja: wyidealizowany cel, obiecujący lepsza przyszłość Silna wiara w tą wizję: skłonność do podjęcia dużego ryzyka osobistego i poświęceń na rzecz jej spełnienia Niezwykłe zachowania: niekonwencjonalne zachowanie wzbudzające podziw i zdumienie Wizerunek agenta zmiany: są zaprzeczeniem strażników stanu dotychczasowego. Grażyna Bartkowiak 65

Przywództwo charyzmatyczne Przywództwo charyzmatyczne nie jest zawsze panaceum na problemy organizacyjne. Przywódcy charyzmatyczni mogą idealnie przeprowadzić grupę lub organizację przez sytuację kryzysową ale często osiągają słabe wyniki po wygaśnięciu kryzysu i powrocie do normalnych warunków. Grażyna Bartkowiak 66

Dziękuję za uwagę! Grażyna Bartkowiak 67

Grażyna Bartkowiak 68