Презентация www.ZHARAR.com — Найзаай

« « Найза айғ » » Орында ан: Шортаев С. ғ Тексерген: Асанова г.

Найза айғ Найза ай ғНайза айғ — — б лттарұ не б лт пен жер арасында болатын ұ зынды ы бірнеше км, диаметрі онда ан см ж не ұ ғ ғ ә за ты ы секундты онда ан лесіндей болатын алып ұ қ ғ ң ғ ү электрлік ш ынды разряд. Найза ай — кешенді ұ қ ғ атмосфералы былыс. Б л былыс кезінде алы қ құ ұ құ қ ңатмосфералы былыс. Б л былыс кезінде алы қ құ ұ құ қ ң буда -жа бырлы б лттарда ж не б лттар мен жер қ ң ұ ә ұ арасында к п еселі электр разрядтары пайда болады, к н ө ү к ркірейді. йт ыма жел, дауыл со ып, кейде б рша ү Ұ қ ғ ұ қк ркірейді. йт ыма жел, дауыл со ып, кейде б рша ү Ұ қ ғ ұ қ аралас н сер жа быр жауады. Найза айды шептік ж не ө ң ғ ә масса ішіндегі деп ажыратады. Шептік найза ай ғмасса ішіндегі деп ажыратады. Шептік найза айғ атмосфера шебінде, ал масса ішіндегі найза ай ауаны ғ ң шебінде, ал масса ішіндегі найза ай ауаны ғ ң жер бетінде жылынуынан пайда болады.

аупіҚ Найза ай жар ылы лкен разрядты то пен те , ал ғ қ ү қ ң оны температурасы 300000 градус а дейін ң қ жетеді ( б л к н айма ында ы температурадан 6 ұ ү ғ ғ есе жо ары ғесе жо арығ ). Найза айды орын ауыстыру ғ ң жылдамды ы секундына ғ 100 мың километр. Найза ай т скенде талды жанып кетуі де м мкін. ғ ү ң үНайза ай т скенде талды жанып кетуі де м мкін. ғ ү ң ү Найза айды адам а т суі, лімге дейін алып ғ ң ғ ү ө келеді. Жыл сайын лемді найза айдан 3000 адам ә ғ айтыс болады. Найза ай бірінші биік зат а (тал а қ ғ қ ғ т. б. ) т седі. үт. б. ) т седі. ү

Найза ай а алай дайындалу ғ ғ қ керек Найза айды т су аупінен ор ану шін, о ан арсы ғ ң ү қ қ ғ ү ғ қ жерасты орнат аштарын орнату ажет. қ қжерасты орнат аштарын орнату ажет. қ қ Таби ат ағ қ шы у алдында ауа райы болжамын ты дау ажет. Егер ғ ң қ к н б зылады деп болжаса, бас а к ні шы аны ыз ү ұ қ ү ққ ң д рыс болады. ұ Егер сіз найза ай болатынын сезсе із, онда бірінші кезекте ғ ң оны жерге т су жа ынды ын аны та ыз ж не дауыл ң ү қ ғ қ ң ә жа ындап не болмаса ой анды ын ара ыз. Жары қ қ ғ ғ қ ң қжа ындап не болмаса ой анды ын ара ыз. Жары қ қ ғ ғ қ ң қ жылдамды ыны тездігіне байланысты ғ ң (( 300000км/с ) онда найза ай жар ылын тез арада бай ай ғ қ қ аламыз. М мкіндігінше дыбыс кешігуі ара ашы ты пен ү қ қ қ оны тездігіне байланысты аны талады. Мысалы: егер ң қ жар ылдан кейін найза ай а 5 с тсе, онда найза ай қ ғ ғ ө ғ фронтыны арасы ң 340м/с*5с = 1700м. .

Егер дыбыс кешігуі жиіленсе, онда найза ай фронты ғ сирейді ал егер дыбыс азайса, онда найза ай фронты ғ жа ындап келе жат анды ы. Найза ай жар ылынан кейін қ қ ғ ғ қ атты дауыл болса, найза ай те ауіпті. Егер сіз ауылды қ ғ ө қ қатты дауыл болса, найза ай те ауіпті. Егер сіз ауылды қ ғ ө қ қ жерде болса ыз: терезені, есікті, бырларды жабы ыз. ң құ ңжерде болса ыз: терезені, есікті, бырларды жабы ыз. ң құ ң Пеш жа па ыз, себебі пеш трубасынан шы атын жо ары қ ң ғ ғ температуралы газда арсыласа алмаушылы болады. қ қтемпературалы газда арсыласа алмаушылы болады. қ қ Телефонмен с йлеспе іздер: кейде найза ай ө ң ғ столбыларды арасында тартыл ан сымдар а т седі. ң ғ ғ ү Найза ай болып жат ан с тте электр желісіне, антенна а, ғ қ ә ғНайза ай болып жат ан с тте электр желісіне, антенна а, ғ қ ә ғ терезе жанында ы орны тар ыштар а, йді т бесінен су ғ қ ғ ғ ү ң ө а атын жерлерге жа ындама ыз, сонымен атар ғ қ ң қ теледидар , , радио ж не т. б. электрлі ондыр ыларды ә қ ғ оспа ыз. қ ң

Егер сіз орманда болса ыз, ыс а талдар скен жерлерді ң қ қ ө панала ыз. Биік талдарды асына, сіресе айы ны , ң ң қ ә қ ң ңпанала ыз. Биік талдарды асына, сіресе айы ны , ң ң қ ә қ ң ң еменні астарына ты ылма ыз. Су жиналатын жерде ң қ ғ ң немесе оны жа ысында т рма ыз. Жа адан аласыра , ң ғ ұ ң ғ қнемесе оны жа ысында т рма ыз. Жа адан аласыра , ң ғ ұ ң ғ қ я ни жо ары жерден т менге т сі із. ғ ғ ө ү ң Жазы далада, егістікте немесе ор анатын жер болма ан қ қ ғ ғ кезде жерге жатпа ыз, азыл ан жерді шетіне ая ы ызды ң қ ғ ң ғ ң олы ызбе стап отыры ыз. Егер найза ай дауылы сіз қ ң ң ұ ң ғ спортпен айналысу барысында болса, дереу то таты ыз. қ ңспортпен айналысу барысында болса, дереу то таты ыз. қ ң Металлдан жасал ан заттарды ( ғМеталлдан жасал ан заттарды (ғ мотоцикл, велосипед, м з ұ ой ыш ж не т. б. ғ ә ) шетке ойы ыз ж не қ ң ә 20-30 м алыс т ры ыз. ұ ң Егер найза ай сіз к лікті ішінде отыр ан кезде болса, ғ ө ң ғЕгер найза ай сіз к лікті ішінде отыр ан кезде болса, ғ ө ң ғ машинадан т спей, терезені жауып, үмашинадан т спей, терезені жауып, ү радио абылда ышты антеннасын т мен т сірі із. қ ғ ң ө ү ң

Найза ай жа ында ан кездегі ғ қ ғ са ты шаралары қ қ 1. Егер сіз найза ай боларды алдында ала сыртында ғ ң қ болса ыз, алдын ала то тап, ауіпсіз орынды ізде із. Найза ай ң қ қ ң ғ кезінде орманда жал ыз а ашты ж не бір де гейде орналас ан ғ ғ ң ә ң қ а аштарды жанына то тау а болмайды. Биік емес, шар басы ғ ң қ ғ ұ алы а аш арасына жасырын ан ж н. Алайда найза айды қ ң ғ ғ ө ғ ңалы а аш арасына жасырын ан ж н. Алайда найза айды қ ң ғ ғ ө ғ ң еменге, терекке, талшын а, шегершінге жиірек, ал шырша а, ғ ғеменге, терекке, талшын а, шегершінге жиірек, ал шырша а, ғ ғ ара ай а, б кке сирек т сетіндігін есте стау ажет. Ал йе кі қ ғ ғ ү ү ұ қ ү ң мен айы а те сирек т седі. То айды шеті мен лкен егістікте қ ңғ ө ү ғ ң ү болу да ауіпті. Сулы жер мен суаттарды жанында ж ру мен қ ң ү то тау аса ауіпті. қ қ 2. Таулы жерде найза ай боларды алдында биіктіктен — ғ ң жотадан, т беден т мен т су керек. Ж рген немесе дем ал ан ө ө ү ү ғ кезде жартас а, абыр а а с йкенуге немесе стау а болмайды. қ қ ғ ғ ү ұ ғкезде жартас а, абыр а а с йкенуге немесе стау а болмайды. қ қ ғ ғ ү ұ ғ Таби и мекен – жартаста ы гірде абыр адан кемінде екі метр ғ ғ үң қ ғ ашы ты та жасырыну а болады. қ қ қ ғ 3. Ашы ала да найза айдан р а ш ыр мен жырада қ ң ғ құ ғ қ ұңқ жасырыну а болады. Егер олар су а толса, одан кеткен жа сы. ғ ғ қжасырыну а болады. Егер олар су а толса, одан кеткен жа сы. ғ ғ қ м мен тас аралас топыра таза топыра а ара анда ауіпсіз. Құ қ ққ қ ғ қм мен тас аралас топыра таза топыра а ара анда ауіпсіз. Құ қ ққ қ ғ қ

4. Найза ай айма ында абдырап ж руге болмайды. ғ ғ ү 5. Барлы металды заттарды адамдардан 15-20 қ қ метр ашы ты та ою керек. қ қ қ қ 6. Отырар алдында топыра стіне полиэтилен, киім қ ү т се із. ө ң 7. Ар аны е кейтіп басты т мен аратып, ая ты қ ң ө қ қ ң 7. Ар аны е кейтіп басты т мен аратып, ая ты қ ң ө қ қ ң табанын бірге осып, атарласа отыр ан жа сы. қ қ ғ қ 8. Найза ай боларды алдында ж зу ралында ғ ң ү құ бол ан адам кешікпей жа а а мтылу керек. Егер б л ғ ғ ғ ұ ұ м мкін болмаса, айы ты кептіріп, р а киім киіп, ү қ қ құ ғ қм мкін болмаса, айы ты кептіріп, р а киім киіп, ү қ қ құ ғ қ ді гекті т сіру керек немесе оны су а ескек немесе ң ү ғ б рене ар ылы т мен т сіру керек. т ару желетін, ө қ ө ү Құ қб рене ар ылы т мен т сіру керек. т ару желетін, ө қ ө ү Құ қ етікті киіп, жа быр суыны айы ты сыртына арай ң ң қ қ ң қ а атынды етіп полиэтилен жамылу керек. Ал б л ғ ұ жа дайда полиэтилен ді гекке немесе су а тимеуі ғ ң ғ тиіс. Найза ай кезінде якорьді беруге немесе ғ та дау а болмайды, йткені якорь ар аны найза ай ң ғ ө қ ғ со ысынан элект ткізгішке айналады. ққ өсо ысынан элект ткізгішке айналады. ққ ө

Найза ай со ан кездегі к мек ғ ққ ө к рсету дістері ө ә К мекті кештірмеу ажет. Найза айды ө қ ғ ңК мекті кештірмеу ажет. Найза айды ө қ ғ ң со уынан адамны тірі алатын кездері ғ ң қ де болады. Жасанды тыныс алдыру мен ж ректі сылауды бір минуттен ү арты то татпай, зардап шегушіде лім қ қ ө белгілері ашы бай ал анша қ қ ғ жал астыру керек. ғжал астыру керек. ғ