Презентация Вакциналар мен вакциналы профилактика Жаа вакциналарды дайындау принциптері

Вакциналар мен вакциналық профилактика Жаңа вакциналарды дайындау принциптері

Саба ты жоспары: қ ң

Эдвард Дженнер (1749-1823)- а ылшынд рігері, шешеккеғ ә арсыал аш ывакцина қ ғ қарсыал аш ывакцинақ ғ қ дайында анж неадама засына ғ ә ғдайында анж неадама засынағ ә ғ сиыршешігіні ауіпсіз ң қсиыршешігіні ауіпсізң қ вирусыненгізужолынаш ан. қ 1803жылдан. Лонданда ы ғ 1803жылдан. Лонданда ығ шешекке арсыегу о амыны қ қ ғ ң ал аш ыжетекшісі ғ қал аш ыжетекшісіғ қ ( азір. Дженнеринституты). қ

Луи Пастер (1822-1895)–француз микробиологыж неә химигі. тыруинфекциясына ҚұтыруинфекциясынаҚұ арсывакцинааш ан. қ қ Оданб рынмикробарды ұ ң вируленттілігіні ң т мендетіп, вакциналар өт мендетіп, вакциналарө алудыаны та ан. қ ғ

Николай Фёдорович Гамалея (1859-1949) –орысд рігері, микробиологә ж неэпидемиолог, академик. ә Парижде. Пастер лабораториясында 1жылбойы тырудызерттеген. тыру а құ Құ ғтырудызерттеген. тыру ақұ Құ ғ арсывакцинаныж неегу дісін қ ә әарсывакцинаныж неегу дісінқ ә ә игеріп, Одесса а айт ан. Б л ғ қ қ ұигеріп, Одесса а айт ан. Б лғ қ қ ұ жерде. И. И. Мечниковпенбірге лаборатория( азір. И. И. Мечников қлаборатория( азір. И. И. Мечниковқ атында ы ЗИ)ашып, зерттеу ғ Ғатында ы ЗИ)ашып, зерттеуғ Ғ ж мыстарынж ргізген. ұ ү

Вакциналар (лат. vacca — сиыр) – ж палы аурларды алдын ұқ ң алу ма сатында белсенді қ спецификалы иммунитетті қ алыптастыру шін арнал ан қ ү ғ ауру оздыр ыштарыны қ ғ ңауру оздыр ыштарыны қ ғ ң немесе оларды протективті ң ( ор аныс) антигендіріні қ ғ ң( ор аныс) антигендіріні қ ғ ң препараттары

Вакцинация (иммунопрофилактика) – – иммунды ж йеге ауруларды қ ү ң алдын алу шін биологиялы , ү қалдын алу шін биологиялы , ү қ химиялы ж не физикалы қ ә қхимиялы ж не физикалы қ ә қ факторлармен сер ету әфакторлармен сер етуә

Вакцинациялау ма сатық – – ж палы аурулар а арсы ұқ ғ қ спецификалы иммунды қ қспецификалы иммунды қ қ жауапты алыптастыру қжауапты алыптастыруқ

Вакцинаны ал аш ы рет а за а енгізгенде ғ қ ғ ғ антиденелерді т зілу процесіні кезе дері: ң ү ң ң 2-кезе ң су кезе і Ө ң — андаантиденелерді к беюі қ ң ө (4к ннен 4апта адейін) ү ғ 1-кезе ң Жасырын кезе немесе “лаг-фаза” ң — антигенді(вакцинаны)а за аенгізу ғ ғ мен андаантиденелерді қ ң пайдаболуаралы ы ғ (бірнешек ннен 2апта адейін) ү ғ 3-кезе ң Б се деу кезе і ә ң ң — андаантиденелерді саные қ ң ң жо арыде гейгежеткендебасталады, ғ ң алдыменоларды санытезазайып, ң со ынанбірнешежылдарнемесе ң онжылдарбойыжаймент мендейді ө

Біріншілікиммунды жауаптақ Ig. M , ал екіншілікиммунды жауапта қекіншілікиммунды жауаптақ Ig. G белсендіболады. Вакцинаны2-шіретенгізгендеиммунды қ жауаптезж не ар ындыт зіледі, ә қ қ ү “лаг-фаза”болмайдынемесе те ыс а, ө қ қ антиденелер ыс амерзімдетез қ қантиденелер ыс амерзімдетезқ қ жо арылайдыж неа зада те за уа ыт ғ ә ғ ө ұ қ қжо арылайдыж неа зада те за уа ытғ ә ғ ө ұ қ қ са талады. қ 1-шіж не 2-шівакцинацияаралы ы– ә ғ 1-шіж не 2-шівакцинацияаралы ы–ә ғ 1-21-2 айай

Вакциналарды алыну дісіне арай ң ә қ жіктелуі Тірі, аттенуациялан ан ғ ( лсіз) вакциналар ә лтірілген Ө вакциналар Химиялы қ вакциналар Жасанды вакциналар Гендік-инженерлік вакциналар Анатоксиндер

Тірі, аттенуациялан ан вакциналар — ғ микроа заларды олайсыз жа дайларда ғ қ ғ сіру ар ылы вируленттігін т мендету ө қ ө жолымен алынады ызылша а арсы Қ ғ қ вакцина Туберкулезге арсы қ ( BCG ) вакцина Сал а арсы ғ қ вакцина Паротитке арсы қ вакцина ызамы а арсы Қ ққ қ вакцина. Т мау а арсы ұ ғ қ вакцина Жа а ба ыт ң ғ – ыс а мерзім мір с ретін, біра иммунитетті қ қ ө ү қ алыптастыратын вакциналы мутантты штаммдар алу қ қ

Тірі, аттенуациялан ан вакциналарды ғ ң кемшілікткері Вакциналы вируск шіні жо арылауы қ ү ң ғВакциналы вируск шіні жо арылауық ү ң ғ м мкін(вакцина абайланыстыдамы ансал) ү ғ ғм мкін(вакцина абайланыстыдамы ансал)ү ғ ғ Бас авакциналарменбіргеенгізуге қБас авакциналарменбіргеенгізугеқ болмайды, себебібіреуіні серіболмайды ң әболмайды, себебібіреуіні серіболмайдың ә Термот ра сыз ұ қТермот ра сызұ қ Айналымда ытаби ывирусвакциналы ғ ғ қ вирусты репликациялануынтежеп, серін ң әвирусты репликациялануынтежеп, серінң ә т мендетеді өт мендетедіө

Тірі, аттенуациялан ан вакциналарды ғ енгізуге болмайды: Стероидты , иммунодепресанттар, қ радиотерапия абылдаушынау астар а; қ қ ғ Лимофомаж нелейкозбенауыратын әЛимофомаж нелейкозбенауыратынә нау астар а; қ ғ Ж кті йелдерге ү әЖ кті йелдергеү ә

лтірілген вакциналар Ө — жо ары иммуногенді ғ микроа заларды штаммдарын ыздыру, ғ ң қмикроа заларды штаммдарын ыздыру, ғ ң қ ультрак лгін с уле ж не химиялы заттармен ү ә ә қ белсенділігін жою ар ылы дайындалады қбелсенділігін жою ар ылы дайындаладық Энцефалит а арсы қ қ вакцина. Лептоспироз а арсы ғ қ вакцина. К к ж телге арсы ө ө қ вакцина С зекке арсы ү қ вакцина Тырыс а а арсы қ ққ қ вакцина

лтірілген вакциналарды Ө ң кемшіліктері Т ра сызгуморалды иммунитет ұ қ қТ ра сызгуморалды иммунитетұ қ қ алыптастырады(сонды танбірнеше қ қалыптастырады(сонды танбірнешеқ қ рет айталанады) қрет айталанады)қ Адъюванттармен(вакцинаменбірге иммунды жауаптыжо арылатады) қ ғиммунды жауаптыжо арылатады)қ ғ біргеенгізулуітиіс

лтірілген вакциналарды Ө ң арты шылы тары қ қарты шылы тарық қ Бас авакциналарменбіргеенгізуге қБас авакциналарменбіргеенгізугеқ болады Термот ра ты ұ қТермот ра тыұ қ

Химиялы вакциналар – қ микроа заларданпротективті ғмикроа заларданпротективтіғ антигендердіб ліпалын ан ө ғантигендердіб ліпалын анө ғ вакцина(холера а арсывакцина) ғ қвакцина(холера а арсывакцина)ғ қ

Жасанды вакциналар – рт рліспецификалы эпитоптардыжалпыә ү қ тасымалдаушы-полиэлектрлитпенж неадъювантпен әтасымалдаушы-полиэлектрлитпенж неадъювантпенә байланыстыруар ылыжасалады қбайланыстыруар ылыжасаладық Рекомбинанттывакциналар –вакциналарды молекулала клондаужолыменалу қмолекулала клондаужолыменалуқ Генетикалы вакциналар(ДНК-вакцина) қГенетикалы вакциналар(ДНК-вакцина)қ –– патогенні а за аенгізгендеа уыздарды ң ғ ғ қ ң синтезделуінж неолар а арсыиммунды жауапты ә ғ қ қ ң т зілуін амтамасызететіннуклеин ыш ылы ү қ қ қт зілуін амтамасызететіннуклеин ыш ылыү қ қ қ Антиидиотиптіквакциналар –антигенэпитопымен антигенге арсыидиотиптікантиденелердітанитын қантигенге арсыидиотиптікантиденелердітанитынқ антиидиотиптікантиденелерді белсенді ңантиидиотиптікантиденелерді белсендің орталы тарыны арасында састы болуымен қ ң ұқ қорталы тарыны арасында састы болуыменқ ң ұқ қ негізделеді

Гендік-инженерлік вакциналар – – антигендік детерминантты ба ылаушы қ гендерді с йкес антигендерді ндіретін ә ө бас а микроа за а к шіру жолымен қ ғ ғ ө дайындалады (вирусты гепатит В) қдайындалады (вирусты гепатит В)қ

Анатоксиндер Тырыс а а арсы қ ққ қ вакцина Дифтерия а арсы ғ қ вакцина Стафилокок а арсы қ қ вакцина Анатоксиндер – – т ра тыантитоксикалы иммунитет ұ қ қт ра тыантитоксикалы иммунитетұ қ қ алыптастырады, бас авакциналарменбірге олдану аболады. қ қ қ ғ Анатоксиндер экзотоксиндіформальдегидпенерекше температуралы режимде деужолыменалынады, б лпроцесс қ өң ұтемпературалы режимде деужолыменалынады, б лпроцессқ өң ұ экзотоксиндезарарсыздандырады, біра иммуногендік қэкзотоксиндезарарсыздандырады, біра иммуногендікқ детерминанттарынза ымдамайды қдетерминанттарынза ымдамайдық

Вакцинаны енгізуге арсы қ к рсеткіштер: ө Жедел абынуаурулары қЖедел абынуауруларық Ауруды орташаауырж неауырд режелері ң ә әАуруды орташаауырж неауырд режелерің ә ә

Вакцинацияны ас ынулары: ң қ Токсикалы реакциялар қТоксикалы реакцияларқ Аллергиялы реакциялар қАллергиялы реакцияларқ Ж йкеж йесіні за ымдануы ү ү ң қЖ йкеж йесіні за ымдануыү ү ң қ Интеркуррентныеинфекции Жасырынпроцестерді ж несозылмалы ң әЖасырынпроцестерді ж несозылмалың ә ж палыинфекцияларды ршуі ұқ ң өж палыинфекцияларды ршуіұқ ң ө

Вакцина енгізу к нтізбесі: ү Жасына байланысты Жасы Туб-ез (БЦЖ) Вир- қ гепатит ВВ Сал К кө ж тел, ө дифт-я, тырыс- қ (АКДС) Дифт-я, тырыс- қ (АДС) Дифт-я (АД-М) Дифт-я, тырыс- қ (АДС-М) ызыл- Қызыл-Қ шаша Эпид паротит 1-4к н ү 1-4к нү ++ ++ ++ 2ай ++ ++ ++ 3ай ++ ++ 4ай ++ ++ ++ 12-15ай ++ ++

Вакцина енгізу к нтізбесі: ү Жасына байланысты Жасы Туб-ез (БЦЖ) Вир- қ гепатит ВВ Сал К кө ж тел, ө дифт-я, тырыс- қ (АКДС) Дифт-я, тырыс- қ (АДС) Дифт-я (АД-М) Дифт-я, тырыс- қ (АДС-М) ызыл- Қызыл-Қ шаша Эпид паротит 18ай ++ 7жас ++ ++ ++ 12жас ++ ++ ++ 16жас ++ р10 Әр10Ә жылжыл сайын ++