Презентация Тірі азаа электр жне магнит рістеріні сері.

ара анды Мемлекеттік Медицина УниверситетіҚ ғ Медбиофизика ж не информатика кафедрасы ә Та ырыбы: Тірі а за а электр ж не магнит рістеріні сері. қ ғ ғ ә ө ң ә ЯМР ж не ЭПР былыстарды медициналы ә құ қ зерттеулерде олдану қ Орында ан: Байраханов Н. Б ғ Тексерген: Бражанова А. К ара анды 2011 Қ ғ С Ж Ө

Жоспар : 1. Тірі а заларды электр ж не магнит рістеріні серімен ғ ә ө ң ә зерттеу 2. ЯМР ж не ЭПР туралы т сінік ә ү 3. ЯМР ж не ЭПР былыстарды медициналы ә құ қ зерттеулерде олдану. азіргі кездегі МТР қ Қ 4. МТР физикалы принциптері қ 5. МТР клиникалы т рде олданылуы қ ү қ 6. МТР шектеулігі 7. МТР арсы к рсеткіші қ ө

Тірі а заларды электр ж не магнит рістеріні серімен зерттеуғ ә ө ң ә Мембраналар ызметіні режимі липидтік ос абатты микро қ ң қ қ ң т т ырлы ына, мембранада ы фосфолипидтер ұ қ ғ ғ молекулаларыны оз ал ышты ына ж не мембраналы ң қ ғ ғ ғ ә қ липидтерді фазалы к йіне байланысты. алыпты жа дайда ң қ ү Қ ғ биологиялы мембраларды липидтік фазасы с йы к йде қ ң ұ қ ү болады. Ол ЭПР ж не ЯМР дістерімен зерттелу ар ылы ә ә қ д лелденген. ә

ЯМР ж не ЭПР туралы т сінікә ү ЯМР-ді 1945-1946 жылдары Ф. Блох пен Э. Персилл аш ан қ болатын. ЯМР деп – т ра ты магнит рісіндегі параметрлік ұ қ ө ядроларды электромагниттік тол ын энергиясын ж туы кенет ң қ ұ тетін былысты айтады. ө құ Электромагниттік тол ынны магнит рісіні серінен атом бір қ ң ө ң ә энергетикалы де гейден екінші энергетикалы де гейге теді. қ ң ө Осы былысты 1944 жылы Е. К. Завойский аш ан ж не ол құ қ ә электронды параметрлік резонанс деп аталады. қ Завойский. Эдвард Миллс Парселл

ЭПР- ді зертеуге арнал ан аспаты радиоспектрометр дейді. Ол ғ біртекті к шті магнит рісін тудыратын 1- электромагниттен, 2- ү ө электромагниттік тол ын генераторларынан, 3- зерттелінетін қ н с адан, спектрді жазу а арнал ан 4- электронды схемадан, ұ қ ғ ғ қ 5-спектрді ба ылау а арнал ан ж йеден т рады. қ ғ ғ ү ұ

ЭПР ж не ЯМР дістері ар ылы мембранада ы фосфолипидтер ә ә қ ғ молекуласыны оз ал ышты ы те лкен, ал т т ырлы ы ң қ ғ ғ ғ ө ү ұ қ ғ ŋ≈ 0, 3- 1 Па* с Липидтерді т т ырлы ы аз болса олар тез оз алады, аз ң ұ қ ғ т т ырлы ы к п болса керсінше баяу оз алады. Липидтік ұ қ ғ ө қ ғ молекулаларды оз ал ышты ыны лкен ң ң қ ғ ғ ғ ң ү болуы латеральды диффузия а сер етеді. Латеральді диффузия қ ғ ә деп липидтер мен а уыздар молекулаларыны мембрана қ ң жазы ты ында хаосты жылулы оз алысын айтады. қ ғ қ қ қ ғ Латеральді диффузтияда липидтерді атар орналасатын ң қ молекулалары орындарын тез ауыстырады. Осындай орын ауыстыруды н тижесінде молекула мембрана бетін жанай ң ә оз алады. Уа ыт бірлігінде диффузия салдарынан қ ғ қ молекулаларды орын ауыстыруыны орта кв-ты м ні ң ң қ ә Эйнштейн формуласымен аны талады: қ S кв = 2 Dt

ЯМР ж не ЭПР былыстарды медициналы зерттеулерде олдану. азіргі ә құ қ қ Қ кездегі МТР МРТ – динамикалы т рде дамып келе жат ан с улелендіруші қ ү қ ә диагностиканы бір т рі. Б ны ескі атауы “ЯМР томография” деп ң ү ұ ң аталады. МРТ- жо ар ы д режелі жі ішке – ж мса контраска ие ғ ғ ә ң ұ қ ж не пациентті кез-келген анатомиялы ерекшелігіне ә ң қ байланысты зерттеу ж ргізе алады. Сонымен атар МРТ инвазивті ү қ емес диагностиканы ерекше ж не жал ыз т сілі болып табылады. ң ә ғ ә Ол арнайы сезімтал болып келеді ж не МРТ ар ылы с йек ә қ ү тканьдеріні ісігін ж не инфильтрациясын аны тау а болады. ң ә қ ғ

МТР физикалы принциптеріқ 1973 жылы американды алым П. қғ Лотербур айма ты сигналдарды қ қ ң локализациясы шін ауыспалы ү магниттік ріске ЯМР феноминін ө толы тыруды сынды. Сол ар ылы қ ұ қ ол а лаш рет тірі а заны МР ғ ғ ң томографиясын ала алды. 2003 жылы Лотербур мен Мэнсфилд физиология мен медицина бойынша Нобель сыйлы ына ие ғ болды. азір лемде 25 мы а Қ ә ңғ жуы МР- томографовтар бар, олар қ к ніне жарты миллион а жуы ү ғ қ зерттеулер ж ргізеді. ү Пол Лотербур

МТР клиникалы т рде олданылуық ү қ Е ал аш рет МРТ бас миын зерттеулерде олданылды, ол ң ғ қ неврологияны рі арай дамуына септігін тигіді. МРТ ң ә қ ар ылы жасуша мембранасында ы молекулаларды қ ғ ң оз алысын ба алау а болады қ ғ ғ ғ ( Диффузионная МРТ ) , капилляр ар ылы анны жылжуын, метаболиктерді қ қ ң ң концентрациясын аны тау а болады қ ғ ( Перфузионная МРТ ). Функционалды МРТ ар ылы оз алыс ж не с йлеу қ қ ғ ә ө орталы ын аны тау а болады. Ишемиялы инсульт а ие ғ қ қ нау асты МРТ ми инфарктысыны алдын ала бола ма жок қ ң ң па болжам жасай алады.

МРТ ангиология ж не ә кардиологиялы қ зерттеулерде де олданылады. Ол й ы қ ұ қ артериясы, кеуде ж не ә та ы бас а ан ғ қ қ тамырларын зерттеуде олданылады. МРТ туа қ пайда бол ан ж рек ғ ү а ауларын, миокарды қ ң мір с ру м мкіншілігін ө ү ү аны тайды қ

МР – томографиясы остеоартрозды на ты сатысын ң қ аны тау а м мкіндік береді. қ ғ ү

МРТ- б йректі атипті кистасын, б йрек ісіктерін, ү ң ү рактарды сатысын аны тау а м мкіндік береді. ң қ ғ ү

Зерттеу барысында рт рлі артефактар пайда болуы ә ү м мкін. Пайда болу себептері: ү — Пациентті оз алысы ң қ ғ — Пульсация сосудов Зерттеу барысында мына заттарды алып тастау керек: ( заколки, булавки, монеты, зубные протезы ж не т. б. ә )МТР шектеулігі

МТР арсы к рсеткішіқ ө Егер нау ас жасанды қ дем алумен мір ө с ретін болса ү Миды ішкі ферромагн ң иттік, гемостатикалы қ клипсі болса Эпилепсия К зді ішкі ферро ө ң магниттік жагдайы кезінде Ал аш ы ш айлы ғ қ ү қ ж ктілік кезінде ү

Пайдаланыл ан дебиеттер: ғ ә • “ Лекция по медицинской биофизике” Владимиров, Проскурина “Москва” 2007 г. • “ Физика и биофизика” Ф. Антонов, А. В. Коржуев “ГЭОТАР-Медиа” Москва 2007 г. • “ Биофизика” Д. Рощупкин, А. Я. Потапкена, А. И. Деев Москва. Медицина – 1989 г. • www. google. kz

Назар аудар андары ыз а ғ ң ғ рахмет !