Презентация Ероырова Аерке

. А. Ясауи атында ы Халы аралы аза -т рік Қ ғ қ қ ү университеті. Студенттерді кезекті ң XXIII ылыми-теориялы ғ қ конференциясы Факультет: Гуман и тарлы ылымдар қ ғ Кафедра: Білім технологиялары

Та ырыбы: қ Бастауыш сыныпта дебиеттік ә о у дістеріні ерекшеліктері. қ ә ң ылыми жетекшісі: Ғ Орында ан: ғ ППМ-311 тобыны студентің Ер о ырова А ерке қ ң қ

Жоспар. І. Кіріспе. ІІ. Негізгі б лім: ө 2. 1. П нді о ытуды дістемелік ж йесіні ә қ ң ә ү ң ерекшеліктері 2. 2. дебиетті о ыту – ылым , шы армашылы Ә қ ғ ғ қ былыс. құ 2. 3. дебиеттік о у п нінде й тапсырмасын тексеру Ә қ ә ү дістері ә ІІІ. орытынды. Қ IV. Пайдаланыл ан дебиеттер ғ ә

Кіріспе Білім беру саласында ы мемлекеттік саясатты іске ғ асыруды йымдастырушылы негізі аза стан ң ұ қ Қ қ Республикасында білім беруді дамытуды 2011-2020 ң жылдар а арнал ан мемлекеттік ба дарламасы болып ғ ғ ғ табылады, сонымен атар ол аза станды білімді қ қ жа ыртуды жал астыруды амтамасыз етеді. Ба дарлама ңғ ғ қ ғ ма саттарды бірі – білім беру процесіні барлы қ ң ң қ атысушыларыны здік білім беру ресурстары мен қ ң ү технологияларына те ол жеткізуін амтамасыз ету, жалпы ң қ қ орта білім беретін мектептерде аза стан Республикасыны Қ қ ң зияткерлік, дене бітімі жə не рухани дамы ан азаматын ғ алыптастыру, тез згеретін ə лемде оны табысты болуын қ ө ң амтамасыз ететін білім алуда ы ажеттілігін қ ғ қ ана аттандыру болып табылады. қ ғ

2013-2014 о у жылында қ аза стан Республикасыны Қ қ ң орта білім беру йымдарында ұ о ыту аза стан Республикасы қ Қ қ кіметіні Ү ң 2012 жыл ы ғ 23 тамызда ы № 1080 ғ аулысымен бекітілген Р қ Қ мемлекеттік жалпы а міндетті ғ білім беру стандарты негізінде ж не аза стан Республикасы ә Қ қ Білім ж не ылым министріні ә ғ ң 2013 жыл ы 3 с уірдегі № 115 ғ ә б йры ымен бекітілген о у ұ ғ қ ба дарламалары ар ылы ғ қ ж зеге асырылады. ү

дебиеттік о уӘ қ п ніні ма саты-ә ң қ О ушыларды деби сауатын ашу негізінде рухани байыту, о ушыны қ ң ә қ к ркем шы арманы мазм нын т сінуге жетелеу, о у да дыларын ө ғ ң ұ ү қ ғ ж не о ырманды біліктілігін алыптастыру, деби-эстетикалы ә қ қ қ ә қ тал амын жетілдіре отырып, ізгілікті-елжанды дара т л а т рбиелеу. ғ ұ ғ ә « дебиеттік о у» п ніні міндеттері. Ә қ ә ң « дебиеттік о у» п ні Ә қ ә бойынша т мендегідей ө міндеттерді ж зеге асыру к зделеді: ү ө · о у сапасын (д рыс, т сініп, шапша , м нерлеп) жетілдіру; қ ұ ү ң ә · ауыз дебиетіні бай жанрымен, отанды ж не лемдік балалар ә ң қ ә ә дебиетіні озы лгілерімен таныстыру; ә ң қ ү · · деби- теориялы білім негіздерін алыптастыру; ә қ қ · адамгершілік ж не эстетикалы ндылы тар ж йесі негіздерін ә қ құ қ ү алыптастыру; қ · · кітаппен ж не кітапханалы аны тама, библиографиялы ә қ қ қ дебиеттермен ж мыс істей білуге да дыландыру. ә ұ ғ

дебиетті о ыту – ылым , шы армашылы былыс. Ә қ ғ ғ қ құ О ыту қ дістеріә О ыту қ барысының н тижеліә , жемісті болуы м алімұғ дістемесінеә , шеберлігіне де байланысты болады. діс Ә – т сілдерә деген не ? О ытуқ процесінде мынадай екі т рлі ү ызметқ ж зегеү асады. Бірінші м селеә – м алім ұғ о ытуық , екінші м селеә – о ушынық ң о уық. М алімұғ мен о ушыны қ ң осы ара атынасық рә т рліү о уқ ызметтеріқ , о ытуқ дістерінеә жатады. Мысалы , м алімні ұғ ң гімелесуіәң — гімеәң дісіә немесе кітаппен ж ргізетін ү ж мысұ т рлеріү – кітаппен ж мысұ дісіә , о ушынық ң жауап беруі о ушы қ білімін тексеру дісіә деп аталады. Сонымен , діс ә — т сілә о ытушық мен о ушық арасында ығ ж мысұ т рлерінеү байланысты р ә т рліү болып келеді. Мектептегі о ытуқ процесі о ытуқ дістері ә ар ылық ж зегеү асады. Мысалы , дебиә айтыс тудыратын с ра тар ұ қ о ушық белсенділігін танытып , арттыратын т сілдердіә ң бір т ріне ү жатса , к ркемө м тіндіә талдау о ушынық ң т жірибелікә ж мысынұ ба ылауды қ ң бір т сіліә , жолы болып келеді. дебиеттіӘ о ытудақ с здікө діс ә , к рнекілікө дісә , т жірибелікә дісә , т сіндірмеліү – иллюстративтік діс ә немесе репродуктивті дісә , эвристикалық ( ішінара іздендіруші ) діс ә , зерттеу дісіә , зіндікө ж мысұ дісіә , проблемалық баяндау дісіә , м тінді ә к ркемдеуө , м нерлепә о удық ң орны ерекше.

С здік дісө ә Берілетін білім а паратты сипаттау бол анда, білімді алыптастыру, соны қ қ ғ қ ң ішінде теориялы білім беру, жа а ымдарды о ушы а жеткізуде б л діс қ ң ұғ қ ғ ұ ә те тиімді. С здік діс, сіресе, дебиет п ніні к ре тамыры деуге ө ө ә ә ң ү болатындай. К рнекілік діс ө ә Берілетін білім мазм ны к рнекілікті тілеп т р анда, уа ыт немдеуде, ұ ө ұ ғ қ ү сіресе, о ушы психологиясына сер ету ма саттарында те тиімді болады. ә қ ө Сондай-а о ушыны саба а ызы тыру, ынталандыру м селелерінде де қ қ қ ә ма ызы зор. ң Практикалы дістер қ ә О ушыларды теориялы білімін практикада пайдалана білу д режелерін қ ң қ ә жетілдіреді. Б л діс кітаппен ж мыс т рлері кезінде жазушы тілі, стилін ұ ә ұ ү аны тауда те тиімді. қ ө Зерттеу дісі ә Берілетін білімні ылымилы ын арттыру, осымша материалдармен ң ғ ғ қ байыту о ушыларды іздендіру, з беттерімен проблеме шештіру қ ө м селелерінде тиімді. О ушыларды здігінен ойлануы мен іскерлігін, з ә қ ң ө ө беттерінше орытынды щы ару да дыларын жетілдіруде те пайдалы қ ғ ғ ө.

» й тапсырмасы — келесі саба ты іргетасы» деп бекер Ү қ ң айтылма ан. й ж мысы о ушыны б кіл о у ғ Ү ұ қ ң ү қ ж мысыны б лінбес бір б лігі болып табылады. й ұ ң ө ө Ү тапсырмасын орындау барысында о ушы санасына білім қ берік алыптасып, оны зіне деген сенімділігі артады. қ ң ө й тапсырмасын к нделікті тексеріп, талдап отыру — Ү ү сапалы білімге ол жеткізуді басты шарттарыны бірі. қ ң ң М алім йге берілетін тапсырманы о ушыны зі еркін ұғ ү қ ң ө ж не ызы а орындайтындай етіп беруі тиіс. й ә қ ғ Ү тапсырмасыны шамадан тыс к п берілуі о ушыны ң ө қ ң білімге деген штарлы ына кері сер етуі м мкін. йдегі құ ғ ә ү Ү о у ж мысыны табысты болуы, к бінесе саба та қ ұ ң ө қ м алімні й тапсырмасын орындау т сілін о ушылар а ұғ ң ү ә қ ғ ты ылы ты етіп т сіндіруіне байланысты. ңғ қ ү Сонды тан м алім о ушыны йдегі о у ж мысын қ ұғ қ ң ү қ ұ д рыс йымдастыруда келесі шарттары ескергені абзал: ұ ұ

Тапсырмаларды орындауды андай тиімді діс – т сілдерін олдану а ң қ ә ә қ ғ болатыны туралы жа сылап н с ау беруі керек. қ ұ қ Тапсырмалар о ушыларды ызы тыратындай болуы ж не мірімен, қ қ қ ә ө оларды іс- т жірибелерімен байланысты бол аны ж н. ң ә ғ ө Тапсырма о ушыны б ріне бірдей біры ай мазм нда емес, м мкін қ ң ә ңғ ұ ү бол ан жа дайда бірнеше н с ада бол аны пайдалы. ғ ғ ұ қ ғ Тапсырманы мазм ны шы армашылы сипатта бол аны ж н. ң ұ ғ қ ғ ө Тапсырманы к лемін белгілеуде м алім о ушыларды жас ң ө ұғ қ ң ерекшеліктері мен таным абілеттерін ескергені ж н. қ ө Тапсырманы тексеру ж не ба алау барысында м алім, оны орындалу ә ғ ұғ ң сапасына айры ша м н беріп, жетістігі мен кемшілігіне о ушыларды қ ә қ ң назарын аударып отыр аны ж н. ғ ө М алімні берген ба асы ділетті болса онда ол о ушыны ынтасын ұғ ң ғ ә қ ң арттырып, й тапсырмасын ты ылы ты орындап отыру а септігін ү ңғ қ ғ тигізеді. М алімні ба алауы о ушыларды зін — зі ба алауымен штасып ұғ ң ғ қ ң ө ө ғ ұ отырса ана ол жемісті болма. ғ қ

«Сыны вагон»қ Е уелі » сарапшылар» тобы сайланады. Ол топ негізінен м тінді ң ә ә тияна ты о ып, мазм нын толы білетін, здеріне аса сенімді 3-4 қ қ ұ қ ө о ушыдан ралады. Оларды міндеттері бас а о ушыларды м ият қ құ ң қ қ ұқ ты дау, «вагондарды» бір-біріне «тіркеу», » сыны вагонды» ң қ аны тау. ал ан о ушылар а реттік н мір таратылып беріледі. Бірінші қ Қ ғ қ ғ ө н мірлі о ушы («бірінші вагон») м тінні мазм нын баяндауды ө қ ә ң ұ бастайды. Сарапшылар ол о ушыны кез-келген жерден то татып келесі қ қ о ушы а («вагон а») жал астыруды б йырады. Осылайша жал аса қ ғ ғ ғ ұ ғ береді. Ал м тін мазм нын жал астыра алма ан о ушы » сыны вагон» ә ұ ғ ғ қ қ болып есептеліп, » рельстен » та та алдына шы арылады. қ ғ Е со ында сарапшылар «сыны вагондар а» с ра тар ойып, оларды » ң ң қ ғ ұ қ қ ң ж нделуіне » м мкіндік береді. ө ү дісті тиімділігі: М нда саба а дайындалмай келген о ушыны Ә ң ұ ққ қ м алім » ой, сен сынып алыпсы ой, онда келесі вагондарды ұғ қ ң ғ ң ж руіне кедергі жасамай, рельстен шы а ой» деген ескерту ар ылы ү ғ ғ қ та та алдына рсып емес, ойын барысында шы арып, «енді қ ұ ғ ал андарын м ият ты дап т рса , ж нделуге м мкіндік аласы » деп қ ғ ұқ ң ұ ң ө ү ң о ушыны саба а деген ы ыласын арттырып ояды. Б л рекетті ойын қ ң ққ қ қ ұ ә ретінде абылдап т р ан о ушыны к іліне кірбі т спейді. Ба аны қ ұ ғ қ ң өң ң ү ғ сарапшылар ояды. қ

Топтау ар ылы тексеруқ Кейде йден жа сы дайындалып келген о ушымыздан саба с рай ү қ қ қ ұ алмай » кпелетіп » алатынымыз шынды. ө қ Б л діс уа ытты немдей отырып , сынып о ушыларын т гел ұ ә қ ү амту а м мкіндік береді. қ ғ ү й тапсырмасын айту а та та алдына бірден 4-5 о ушы Ү ғ қ қ шы арылады. ғ Ал орнында отыр ан о ушыларды арасынан 3 о ушы сарапшы ғ қ ң қ болады. Сонда бір мезетте 8 о ушы бірден амтылады. қ қ Саба айту а шы ан о ушылар тобы кезекпен м тін мазм нын қ ғ ққ қ ә ұ жал астыра баяндайды. Сарапшылар баяндаушыны м ият ғ ұқ ты дап , » келесі» деген белгімен келесі о ушы а ң қ ғ жал астыртады. Осылайша м тін со ына дейін р о ушы а бірнеше ғ ә ң ә қ ғ рет кезек келеді. Со ында сарапшы топ р о ушы а жеке- жеке з ң ә қ ғ ө пікірі мен сынысын білдіріп, ба а береді. Шешуші ба а ұ ғ ғ сарапшыларды ба алауларына с йкес ойылады. ң ғ ә қ дісті тиімділігі: О ушылар бірін -бірі діл ба алау а , у ж айту а, Ә ң қ ә ғ ғ ә ғ сынды абылдай білуге , бас аларды пікірімен санаса білуге қ қ ң йренед ү і.

орытындыҚ О ыту барысыны н тижелі, жемісті болуы м алім дістемесіне, қ ң ә ұғ ә шеберлігіне де байланысты болады. діс – т сілдер деген не? О ыту Ә ә қ процесінде мынадай екі т рлі ызмет ж зеге асады. Бірінші м селе – ү қ ү ә м алім о ытуы, екінші м селе – о ушыны о уы. М алім мен о ушыны ұғ қ ә қ ң қ ұғ қ ң осы ара атынасы р т рлі о у ызметтері, о ыту дістеріне жатады. қ ә ү қ қ қ ә Мысалы, м алімні гімелесуі — гіме дісі немесе кітаппен ж ргізетін ұғ ң әң әң ә ү ж мыс т рлері – кітаппен ж мыс дісі, о ушыны жауап беруі о ушы ұ ү ұ ә қ ң қ білімін тексеру дісі деп аталады. Сонымен, діс-т сіл о ытушы мен о ушы ә ә ә қ қ арасында ы ж мыс т рлеріне байланысты р т рлі болып келеді. Мектептегі ғ ұ ү ә ү о ыту процесі о ыту дістері ар ылы ж зеге асады. орыта айт анда, йге қ қ ә қ ү Қ қ ү берілген тапсырмаларды о ушыны немі орындап, д рыс йымдастырып қ ң ү ұ ұ отыруы оны жа сы лгіруіне керекті шартты бірі болып табылады. ң қ ү ң Сол себепті м алім немі алды ы атарлы т жірибені жетілдіре ұғ ү ңғ қ ә отырып, о у рдісіне жа а діс-т сілдерді, о ытуды жа а технологияларын қ ү ң ә ә қ ң ң енгізіп, о ушыларды жалпы дамуын амтамасыз етуі керек. О ушыларды қ ң қ қ ң с йіспеншілігін арттыру ма сатында саба барысында тиімді діс-т сілдерді ү қ қ ә ә енгізіп, оны йымдастыру формасын т рлендіріп отыру – м алімні басты ұ ү ұғ ң міндеті деп санаймын.

Пайдаланыл ан дебиеттер тізімі: ғ ә 1. 2013 жылы дайындал ан бастауыш білім беру ғ де гейіні о у ба дарламасы. ң ң қ ғ 2. «Бастауыш сынып» журналы, 3-2012 3. » стаз» журналы, 4-2010 Ұ 4. » й тапсырмасына ойылатын талаптар » Ү қ Ж. Мергалиева, 2014ж 5. www. google. kz 6. «Білімділер» сайты