Презентация А Орда ХІІІ-ХV асырды басы

11 22 33 44 55 66ткен Ө та ырып а шолу қ қ

Алтын Орда ай кезде рыла қ құ бастады?

Алтын Орда деп аталу себебі не?

Алтын Орда андай қ мемлекеттермен жа сы атынаста қ қ болды?

Алтын Орда ай қ хандарды кезінде ң к шейе бастады? ү

Алтын Орда м сылман дінін ай ұ қ хандар кезінде абылдай бастады? қ

й тапсырмасын пысы тау. Ү қ Алтын Орда А Орда қ Но ай ғ Ордасы Сібір ханды ы ғ Астрахань ханды ы ғ ырым Қ ханды ы ғаза Қ қ ханды ы ғ

Саба ты та ырыбы: қ ң қ Жоспары: 1. А Орданы рылуы, жер аума ы. қ ң құ ғ 2. Орданы ішкі-сырт ы саяси ң қ жа дайы. ғ 3. Шаруашылы ы. ғ

Термин с здер: ө 1. Білікшілер (хатшылар) – т рік жазуымен іс ү ж ргізушілер; ү 2. М лік – т рік улетінен шы ан жергілікті ә ү ә ққ кімдер; ә 3. Дару алар – салы жинаушылар; ғ қ 4. Беклер бек — скери істерді бас арушылар; ә қ 5. У зірлер – азаматты билік ж ргізушілер; ә қ ү 6. Бас а тар – бас арушы жергілікті халы а қ ққ скери ба ылау ж ргізеді, салы жинайды. ә қ ү қ

Жошы лысыҰ О анат ң қ Батый хан Дешті ыпша ты қ қ ң солт стігінен Батыс ү жеріне дейін Алтын Орда Сол анат қ Орда Ежен Дешті ыпша ты қ қ ң Шы ыс б лігі ғ ө А Орда қ Алтын Орда ра- құ мында Алтын Ордадан т уелсіздігін ә ал ан кезе і ғ ң мір Темірді Ә ң шап ын- қ шылы ы ғ

2. Жер аума ы. ғ 3. Хал ыны қ ң этникалы рамы. қ құ 4. Ішкі-сырт ы қ саяси жа дайы. ғ 5. XIV асырды ғ ң екінші жартысы. 6. Шаруашылы ы. ғ 1. А Орданы қ ң рылуы. құ

1. А Орданы рылуы. қ ң құ Алтын Орда саяси дербестік ал ан бірнеше ғ ханды тар а б ліне баста ан уа ытта қ ғ ө ғ қ аза стан жерінде А Орда деп аталатын Қ қ қ жа а мемлекет пайда болды. ң А Орда – аза стан аума ында қ Қ қ ғ мон олдардан кейінгі рыл ан ал аш ы ғ құ ғ ғ қ мемлекет. Орталы ы – Сырдария зеніні ғ ө ң орта а ысы бойына орналас ан Сы ана ғ қ аласы болды. қ

2. Жер аума ы. ғ 3. Хал ыны қ ң этникалы рамы. қ құ 4. Ішкі-сырт ы қ саяси жа дайы. ғ 5. XIV асырды ғ ң екінші жартысы. 6. Шаруашылы ы. ғ 1. А Орданы қ ң рылуы. құ

1242 ж. Батый ханны Еуропа а жаса ан 7 ң ғ ғ жылды жаулап алу жоры тарына қ қ атысып, мон ол к штеріні сол қ ғ ү ң анатын бас ар ан Орда Ежен Алтын қ қ ғ Орда мемлекетіні шы ыс б лігін Алтай ң ғ ө таулары мен Ертіс, Жайы зендерін, қ ө Бал аш к лін, Сырдария ал абы мен Арал қ ө қ те ізіні солт стігіне дейінгі лан ң ң ү ұ байта ірді з лесіне алды. қ өң ө ү 2. Жер аума ы ғ.

2. Жер аума ы. ғ 3. Хал ыны қ ң этникалы рамы. қ құ 4. Ішкі-сырт ы қ саяси жа дайы. ғ 5. XIV асырды ғ ң екінші жартысы. 6. Шаруашылы ы. ғ 1. А Орданы қ ң рылуы. құ

3. Этникалы рамы. қ құ • А Орданы этникалы негізі қ ң қ біры ай еді. Оны ра ан ңғ құ ғ халы сол ірде ежелден қ өң т рып келе жат ан ұ қ ыпша тар, о ырат, ар ын, қ қ қ ң ғ алшын, а лы, керей, йсін, қ ң ү найман тайпалары.

2. Жер аума ы. ғ 3. Хал ыны қ ң этникалы рамы. қ құ 4. Ішкі-сырт ы қ саяси жа дайы. ғ 5. XIV асырды ғ ң екінші жартысы. 6. Шаруашылы ы. ғ 1. А Орданы қ ң рылуы. құ

4. Ішкі-сырт ы саяси жа дайы. қ ғ Батыс, Т рік, Т ркеш, има , ыпша ү ү Қ қ д уірінен бастал ан аза хал ыны з ә ғ қ қ қ ң ө алдына халы болып алыптасуы осы қ қ А Орда д уірінде здіксіз дамыды. қ ә ү Мон ол шап ыншылы ы аса ауыр ғ қ ғ зардаптар келгенімен халы ты ә қ ң дамуын то тат ан жо. айта аза қ қ қ Қ қ қ тайпаларыны бытыра ылы ын, ң ңқ ғ зара ыр ысын толассыз ан т гісті ө қ қ қ ө жойып, оларды бір мемлекет А қ Орданы оластына топтастырды. ң қ А Орда 240 жыл мір с рді. қ ө ү

А Орданы ішкі-сырт ы саяси қ ң қ жа дайын 3 кезе ге б луге болады ғ ң ө : 1. А Орда билеушілеріні Алтын Ордадан б лініп, қ ң ө жеке мемлекет болу шін к рес ж ргізуі; ү ү ү 2. А Орда хандарыны Алтын Орданы қ ң ң ішкі істеріне белсене араласу а рекет жасауы; ғ ә 3. р с хан ж не оны рпа тарыны Ұ ұ ә ң ұ қ ң мір-Темірге арсы к ресі. Ә қ ү

2. Жер аума ы. ғ 3. Хал ыны қ ң этникалы рамы. қ құ 4. Ішкі-сырт ы қ саяси жа дайы. ғ 5. XIV асырды ғ ң екінші жартысы. 6. Шаруашылы ы. ғ 1. А Орданы қ ң рылуы. құ

5. XIV асырды екінші жартысы. ғ ң Алтын Ордада аласапыран т керіс өң басталады. 60 жж. зінде мемлекет ө астанасы Сарайда бір жыл ішінде 4 хан ауысады. Талас-тартысты пайдалан ан ғ р с хан А Орда билігін з олына алады. Ұ ұ қ ө қ Ерзен хан т сында А Орданы алалы ұ қ ң қ қ м дениеті дами т сті. Отырар, Сауран, ә ү Жент, Баршыкент сия ты алаларда мешіт, қ қ медреселер салдырып, Сы ана аласын ғ қ қ Орта Азия мен Шы ыс Дешті ыпша ты ғ қ қ ң арасында ы басты сауда орталы ына ғ ғ айналды.

2. Жер аума ы. ғ 3. Хал ыны қ ң этникалы рамы. қ құ 4. Ішкі-сырт ы қ саяси жа дайы. ғ 5. XIV асырды ғ ң екінші жартысы. 6. Шаруашылы ы. ғ 1. А Орданы қ ң рылуы. құ

6. Шаруашылы ы. ғ • Сы ана аласы т р ындары ғ қ қ ұ ғ жер ди аншылы пен, жартылай қ қ к шпелі мал шаруашылы ымен ө ғ айналысты. К шпелі ж не ө ә жартылай к шпелі мал сіруде ө ө Алтай, лытау, Орал Ұ тауларыны б ктерлері жаз ы ң ө ғ жайылым ретінде пайдаланылды.

2. Жер аума ы. ғ 3. Хал ыны қ ң этникалы рамы. қ құ 4. Ішкі-сырт ы қ саяси жа дайы. ғ 5. XIV асырды ғ ң екінші жартысы. 6. Шаруашылы ы. ғ 1. А Орданы қ ң рылуы. құ

Тарихи ламаларғұ • Ахмет Иассауи • л-Фараби Ә • Осы ірде туып- скен алым, философ, лама, өң ө ғ ғұ а ын-жазушылар аббас л-Жау ари, л-Фараби, қ Ғ ә һ Ә Смаил л-Жау ари, Ахмет Иг неки, Ахмет Иассауи, ә һ ү С леймен Ба ыр ани, т. б. д ниеж зілік ойсана мен ү қ ғ ү ү ылымны дамуына лкен лес ос ан. ғ ң ү ү қ қ

XIV асырды екінші ғ ң жартысы А Орда Алтын Ордадан біржола б ліне бастайды. қ ө (Ерзен мен М б р к хандар т сында, р с хан кезінде ү ә ә ұ Ұ ұ Алтын Ордадан м лде о шауланады) ү қ 1368-1369 жж. М б р к хан Сы ана аласында з атынан те ге ү ә ә ғ қ қ ө ң со тыр ан. Алайда б л жа дай а Алтын Орда қ ғ ұ ғ ғ билеушілері арсы болды. қ 1374-1375 жж. Алтын Ордада аласапыран т керіс басталады. өң 60-жылдарды зінде мемлекет астанасы Сарайда бір ң ө жыл ішінде 4 хан ауысады. Талас-тартысты пайдалан ан р с хан А Орда билігін з олына ғ Ұ ұ қ ө қ алады. 1395 ж. р с хан Сы ана аласында з атынан те ге Ұ ұ ғ қ қ ө ң со тырады. қ XIV асырды екінші ғ ң ширегі р с хан Еділ бойына жоры жасап, Алтын Орданы Ұ ұ қ ң астанасы Сарайды, ажы-Тарханды алып, ама Қ Қ б л арларын ба ындырады. ұ ғ ғ 1428 ж. То тамыс Темір-М лікті же іп, Сы ана ты біржола з қ ә ң ғ қ ө олына алады. қ 1327-1328 жж. мір Темір А Орда та ына р с ханны баласы Ә қ ғ Ұ ұ ң ойыршы о ланды отыр ызады. Қ қ ғ ғ 1379 ж. Шы ыс Дешті ыпша та ы билік Жошыны Шайбани ғ Қ қ ғ ң улетіні рпа ы біл айыр хан а тиеді. ә ң ұ ғ Ә қ ғС йкестендіру тесті ә

Тарихи диктант

2. А Орданы қ бас ар ан хандарды қ ғ ң ішінде на ан, есі ізде ұ ғ ң са талып отыр ан қ ғ ай хан? қ 3. А Орданы қ ң этникалы рамы қ құ андай болды? қ 4. Экономикалы қ жа дайы. ғ 5. А Орданы қ ң аума ына Жошы ханны ғ ң ай балаларыны қ ң иелігі кірді? 1. А Орданы қ ң рылуыны осы құ ң ірдегі тайпалармен өң халы тар шін қ ү андай пайдасы, қ ма ызы болды? ң

• йге тапсырма: Ү • М тінді гімелеу. ә әң • А Орда хандарын ретімен қ жазып келу.