Павлодар мемлекеттік педагогикалы институтық 2017 жыл Та ырыбы:

Павлодар мемлекеттік педагогикалы институтық 2017 жыл Та ырыбы: қ Балалардың 1 жастан 3 жасқа дейін дамуы.

Бір жастан бастап ш жас а дейінгі ерте балалы ша — ү қ қ қ бала міріндегі ерекше кезе. Баланы а ыл-ойыны , денесіні ө ң ң қ ң ң дамуы мен адамгершілік асиетіні негіздері осы жаста қ ң алыптасатынды тан, ересектерді балалар а тікелей сер етуі қ қ ң ғ ә ерекше болады. К н т ртібінде балаларды гигиеналы к тіміне ма ызды ү ә ң қ ү ң орын беріледі. Сондай-а , к нделікті з- зіне ызмет ету қ ү ө ө қ да дыларын алыптастыру, бала дербестігін т рбиелеу ғ қ ә ажеттілігіні артуы сия ты ма сатты т рде педагогикалы қ ң қ қ ү қ сер ету белгілі бір орын алады. Балаларда зіне- зі ызмет ету ә ө ө қ да дыларын алыптастыра отырып, немі к мек к рсету ажет. ғ қ ү ө ө қ

1 жастан 3 жас а дейінгі б бектік кездегі негізгі ерекшеліктері: қ ө 1)Адамдармен арыс- атынас жасауда т сіну пайда болады. қ қ ү 2)Ойлау а зін- зі тежеу алыптасада. ғ ө ө қ 3)Тілді дамуы 1 жаста жеке с з айтылады: 2 жаста 2 -3 с зді ң ө ө растырып айтады, 3 жасты ая ында толы балалармен құ ң ғ қ арым- атынас жасайды. қ қ 4)Фанемадан кеінгі кезе де фанемді с зге ауысады. ң ө 5)Экоцентрлік с з 1 жастан ая талады. ө қ Затты рекеттер монепулярлы т р ыда емес, ма ынасын т сініп қ ә қ ұ ғ ғ ү жасауда болады, ойын 1 -3 жаста ал аш ы сюжеттік ойындар ойнай ғ қ бастайды. 3 жаста бала арапайым жа а форманы ажыратады. қ ң

Бірінші жарты жылды та тіл айтарлы тай ар ынмен қ қ дамиды; с йлеуге еліктеу абілеті жетіледі, былдыры ө қ к рделенеді; бір жарым жасында белсенді с здік оры ү ө қ 30 -40 с зге жетеді. ө Екінші жарты жылды та белсенді тіл дамуында қ айтарлы тай згерістер болады: белсенді с здік оры қ ө ө қ 200 -300 с зге дейін артады. Бала тілінде зат есімдерді ө ң септік ж не к птік жал аулары, етістікті б йры райы ә ө ғ ң ұ қ мен ткен ша пен келер ша т рлері пайда болады. Бала ө қ қ ү кейбір дауыссыз дыбыстарды д рыс айтады. ұ

1 жас 3 айдан бастап, 1 жас 6 ай а дейін бала жа а ғ ң іс- рекеттерді орындай бастайды, ересектер мен ә жасы лкен балаларды іс- рекеттеріне арай отыра, ү ң ә қ т рбиешіні имылын айталап, к ргендерін ә ң қ қ ө орындайды. Ол бейнелеу рекеттері деп аталады, 2 ә жасты со ына арай бірізділікті ажет ететін ң ң қ қ сюжеттік ойындар а ауысады. йткені, бір жарым ғ Ө жас а дейін бала к збен к ргеніні серінде болады, қ ө ө ң ә оны т жірибелері мардымсыз, ойындары т ра сыз, ң ә ұ қ ал ойын жа дайын т рбиеші дайындайды. ғ ә

1, 5 жаста с з бен заттарды арасында байланыс туады, ө ң баланы тілі алыптаса бастайды. Баланы ми ыртысында ң қ дыбыс орталы ы мен с йлеу орталы ыны арасында нервтік ғ ө ғ ң байланыс пайда бола бастайды. Кейіннен ол к шейіп, с здерді ү ө растыру, 2 -3 с зді басын рау абілеттері пайда болады. құ ө ң құ қ Дені сау, жа сы дамып келе жат ан баланы бір жасында 6 -10, қ қ ң екі жасында 250 -300, ш жаста 1500 с з оры жиналады. ү ө қ Баланы т рбиесіне, жо ары ж йке рекетіні тобына, озу ң ә ғ ү ә ң қ мен тежелуді асиеттеріне байланысты балаларды с з ң қ ң ө орыны м лшері рт рлі. қ ң ө ә ү

бір жарым жас а дейін бала бір іс- рекетпен қ ә 2 -4 минут айналысса, екі жас а арай, з қ қ ө рекетін с збен т сіндіре отыра, 5 -7 минут а ә ө ү қ дейін айналыса алады

Екі жаста баланы дене ж не психикалы дамуы одан ң ә қ рі ж зеге асады. Ай сайын салма ына 170, 0— 190, 0 г, ә ү ғ бойына — 1 см осып отырады. Екі жаста ы баланы қ ғ ң салма ы орташа есеппен 12, 0— 12, 7 кг, бойыны ғ ң зынды ы 85, 0— 86, 0 см жетеді, 20 с т тісі болады. ұ ғ ү Сергу уа ытыны за ты ы: бірінші жарты жылды та қ ң ұ қ ғ қ 3 са аттан бастап 4 са ат а дейін, екінші жарты ғ ғ қ жылды та 4 са аттан бастап 5, 5 са ат а дейін. қ ғ ғ қ Т уліктік й ы м лшері 14 са аттан 12, 5 са ат а дейін ә ұ қ ө ғ ғ қ ыс арады қ қ

Бала міріні екінші жылында с йлейді, заттармен рекет ө ң ө ә жасауды арапайым т сілдерін ме гереді. Ол лі де ересектерді ң қ ә ң к мегін ажет етеді, біра с билерге ара анда, онда талпыныс, ө қ қ ә қ ғ ересектерге т сіндіре білуге деген мтылыс пайда болады. ү ұ 2 жаста ар ынды даму ба ыттары ай ындалады. Б л ересек қ қ ғ қ ұ адамдарды тілін т сіну ж не с йлеу абілетіні дамуы, ң ү ә ө қ ң сенсорлы даму, заттармен рекетті , ойындарды , қ ә ң ң имыл- оз алыстарыны , дербестікті дамуы. Дамуды р қ қ ғ ң ң ң ә ба ыты бас а ба ыттармен байланысты дамиды. Мысалы, ғ қ ғ заттармен рекет жасауды ж не ойынны дамуы ә ң имыл- оз алысты дамуымен, ал 1 жас 6 айдан кейін с здерді қ қ ғ ң ө т сінуімен ты ыз байланысты. Дамуды б л ба ыттары осы ү ғ ң ұ ғ жаста ерекше ма ызды, йткені олар ед уір к шті болып ң ө ә ү табылады ж не жа ымсыз факторлар серіне (нашар анамнез, ә ғ ә ауруша ды , педагогикалы серлерді жетіспеушілігі ж не т. б. ) ң қ қ ә ң ә аз шырайды ұ

Екі жас — тіл дамуы өте қарқынды өтетін, тілді үйретуге ерекше сезімталдық байқалатын тіл дамытудағы «сенситивті» кезең. Бала екі жасында ересек адамдардың сөздері мен сөйлемдеріне еліктеп, тілдерін түсіне бастайды. Оның белсенді сөздік қоры өседі, бала тілдің грамматикалық құрылысын меңгереді, сөйлемдерді қолдана бастайды

2 жасты со ына арай тіл зіні негізгі ң ң қ ө ң ызметі — орша ан ортамен арым- атынас қ қ ғ қ қ ызметін ат ара бастайды. Бала тілді, е қ қ ң алдымен, ересек адамдармен гімелесуде әң олдана бастайды. Б л жаста ы балалар қ ұ ғ суреттегі здеріне жа сы таныс арапайым ө қ қ сюжеттерді т сініп ана оймай, сонымен бірге ү қ қ ересектерді кейбір с ра тарына жауап бере ң ұ қ алады

Тілді т сіну біртіндеп болатын процесс. Б л ү ұ процессті дамуы шін бір жарым жас а дейін ң ү қ заттар, имылдар мен оларды атаулары арасында ы қ ң ғ байланыс ар ынды орнай бастайды, б л қ қ ұ байланыстар алдымен лсіз болады, оларды ны айту ә ғ шін арнайы жа дайлар ажет. Жекелеген ү ғ қ анализаторларды ( оз алыс, к ру, есту абілеттері) ң қ ғ ө қ арасында ы байланыс тым берік болмайды, бала ғ ересектерді т сінгенімен, олар а назар аудармауы ү ғ м мкін. ү

Бала ш жаста т рмысты процессте, ү ұ қ ойында, йымдастырыл ан о у іс- рекетінде ұ ғ қ ә дербес, ал оз алыстары йлесімді бола қ ғ ү бастайды. 3 жаста ы баланы к н т ртібін ру ғ ң ү ә құ барысында, е алдымен, сергіту уа ытыны ң қ ң сипаты мен за ты ында болатын згерістерді ұ қ ғ ө ескеру ажет. қ

Баланы жалпы дамуымен байланысты ң сергектігіндегі згерістерге арамастан, бала 3 жаста ө қ жо ары ж йке ж йесі ызметіні ерекшелiктеріне сай ғ ү ү қ ң за уа ыт бiр іспен ш ылдана алмайды: бiр алыпты ұ қ қ ұғ қ іс- рекеттер мен имылдар оларды жалы тырады. ә қ қ Сонымен бірге, бала рдайым зіні жай-к йін ә ө ң ү ба алай білмейді, іс- рекетіні сипатын, енжарлы ын ғ ә ң ғ згерте алмайды. Ол шін к н т ртібін ру ө ү ү ә құ барысында б лмедегі ж не серуендегі іс- рекеттерді ө ә ә ң т рлерін ауыстырып отыру ажет ү қ

Режимдік процесcтерді ересектердің әңгімелеуімен, түсіндіруімен ұластырған маңызды. 3 жаста сөз жетекші рөл атқара бастайды, сондай-ақ, жаңа қимылдар мен іс-әрекеттерді үйретуде көрсету маңызды тәсілдердің бірі болып қала береді. Сөздің көмегімен ересек адам кейбір әрекет түрлерін баланың есіне салады ( «Арман, қолыңды жудың ба? » ), есіне түсіреді ( «Әсел, қолыңды жуып болсаң, үстел басына отыр» ), түсіндіреді