Параметрлік емес критерийлер тәуелсіз таңдамалардың топтары

Параметрлік емес критерийлер : • тәуелсіз таңдамалардың топтары арасындағы айырмашылық критерийі; • тәуелді таңдамалардың топтары арасындағы айырмашылық критерийі болып негізгі екі топқа бөлінеді.

Тәуелсіз топтар арасындағы айырмашылықтар • Тәуелсіз топтар үшін Манна – Уитнидің U критерийі. • Колмогоров – Смирновтың екітаңдамалы критерийі. .

Таралудың түрі жөніндегі жорамалды тексеру: Егер зерттелетін кездейсоқ шаманың таралу заңы белгісіз, бірақ оның белгілі бір түрі жөнінде ұйғаруға негіз бар болсын делік (мысалы, оның таралу түрі А болсын). Н 0 - бас жиынтық А заңы бойынша таралған, Н 1 – негізгі жорамал орындалмайды. Хі ni Х 1 n 1 Х 2 n 2 . . . … Хк nk қорытынды: бақылау нәтижесі айтылған ұйғарыммен сәйкес келе ме?

Келісім критерийлері: Келісім критерийі деп белгісіз таралудың түрі жөнінде ұйғарылған жорамалды тексеретін статистикалық критерийді айтады. üПирсонның (Хи-квадрат), üКолмогоров -Смирнов.

Пирсонның χ2 (хи-квадрат) келісім критерийі Н 0: «эмпирикалық таралу мен теориялық таралу дың арасында ешқандай айырмашылық жоқ» . … … Егер эмпирикалық жиіліктер (ni) теориялық жиіліктерден (npi) қатты ерекшеленетін болса, онда тексерілетін Но жорамалын жоққа шығару қажет; олай болмаған жағдайда қабылдау қажет.

Пирсонның χ2 (хи-квадрат) келісім критерийі n- таңдама көлемі; k- таңдаманы топтастырғандағы интервалдар саны; ni- і-ші интервалға түскен таңдаманың мәндер саны; npi - і-ші интервалға түскен кездейсоқ шаманың мәндерінің теориялық жиілігі.

Пирсонның χ2 (хи-квадрат) келісім критерийі немесе О-тәжірибе жүзінде бақыланған сандар; Е- теория жүзінде болуы мүмкін сандар.

Йейтс түзетілуі Екі мән ғана (2 х2 кестесі) қабылдайтын белгілердің таралуы үшін:

Χ 2 критерийін қолдану ережесі *Таңдама деректері бойынша есептейді; * α мәнділік деңгейін таңдап алып, кесте бойынша сыни нүктесін табады: *егер > онда Но қабылданады онда Но жоққа шығарылады Пирсон критерийін қолданудың қажетті шарты интервалдардың әрқайсысында бақылау саны 5 –тен кем болмауы қажет.

Колмогоров- Смирновтың келісім критерийі Деректерді өңдеу реті: 1. Бақылаудың салыстырылатын топтарында кездесетін варианталардың барлығы бір қатарға өсу ретімен біріктіріледі. 2. Бірінші және екінші топтар үшін варианталардың жиіліктері жазылады. 3. Жиіліктер жинақталған тәртіппен қойылады. 4. Жинақталған жиіліктер сәйкес топтардағы бақылаулар санына бөлінеді. 5. Топтар бойынша жинақталған жиіліктердің айырымы есептеледі және бұл кезде таңба есепке алынбайды.

Колмогоров- Смирновтың келісім критерийі 6. D ең жоғарғы айырма табылады. 7. 2 критерийі есептеледі: 8. 2 алынған мәні мен шекаралық мәндері салыстырылады, олар Егер , онда салыстырылатын топтар арасындағы айырмашылық маңызды.