35fd713ce75581d07c37269204979f21.ppt
- Количество слайдов: 34
Paraja dhe sistemi bankar LIGJERATA
Aktivitetet ekonomike ndahen në: n n Ekonominë reale ose qarkullimin e mallrave Ekonominë monetareose qarkullimin e parasë
Ekonomia monetare n Çka është paraja? n n n Me para kuptojmë çdo objekt standard përgjithësisht të pranuar, që shërben si mjet këmbimi ose pagese. Rolin e parasë e kanë luajtur mallra të ndryshëm. Që një mall i caktuar të përdoret si para ai duhet të gëzojë disa veti…. .
Çka është paraja? n n Paraja letër ose kartëmonedha Paraja e dekretuar, me çë rast shteti e detyron përdorimin e kartëmonedhës si para dhe të njejtën e bën atë të pranueshme nga e gjithë shoqëria dhe individët.
Çka është paraja? n n n Paraja bankare ose çeqet bankare Çeqet bankare shërbejnë si para, sepse nëpërmjet tyre mund të tërhiqen para nga depozitat e çekueshme në bankë ose mund të bëhen pagesa. Zhvillimi i formave të parasë është një proces i vazhdueshëm.
Funksionet e parasë n 1. 2. 3. 4. 5. Paraja shërben si: Masë e vlerës, njësi llogaritëse Mjet këmbimi Mjet pagese Mjet thesari (ruajtëse e vlerës) Para botërore, si pagesë ndërkombëtare nëse valuta është konvertibile.
Oferta monetare n n Oferta monetare llogaritet si shumë e instrumenteve të ndryshëm që shërbejnë si para dhe mund të shprehet nëpërmjet disa komponenteve që quhen agregatë monetarë. Oferta monetare mund të matet përmes këtyre agregatëve:
Agregatët monetar n n M 1, përfshinë vetëm paranë e transaksioneve, paranë që realizonë këmbimin e mallrave (paraja në dorë) M 2, ndryshe quhet edhe paraja e gjërë, përfshinë M 1 dhe forma të tjera aktivesh që nuk janë para në dorë por mund të kthehen me shpejtësi në para. Këto aktive nuk janë plotësisht likuide por kanë likuiditet të lartë dhe kthehen me një kosto të ulët në para në dorë.
Agregatët monetar n n M 3, është një agregat monetar më i gjërë, që përfshinë M 2 dhe aktive që janë likuide por më pak se ato që futen të M 2, si depozitat e kursimit afatgjatë, etj. L, është një agregat tjetër monetar ku futen M 3 dhe aktivat që kanë tipare likuiditeti si bonat e thesarit etj.
Kërkesa për para n n n Pse individët kanë dëshirë që të mbajnë paranë dhe cilat janë motivete kërkesës për para? Individët e mbajnë paranë me qëllim që të realizojnë transaksionet që dëshirojnë ose për të ruajtur kursimet e tyre. Zotërimi apo mbajtja e parasë shoqërohet me koston e saj.
Kërkesa për para Mbajtja e parasë d të thotë të heqësh dorë nga investimi i saj në formën e aktiveve, të cilat sjellin interes. n Në jetën e përditshme ekzistojnë dy motive parësore për mbajtjen e parasë: 1) Nevoja për të blerë mallra dhe shërbime, ndërkaq kërkesa e transaksioneve varet nga këta faktorë: a) nga niveli i GDP reale, b) nga niveli i çmimeve dhe c) nga niveli i normës së interesit. n
Kërkesa për para 2. Motivi tjetër buron nga funksioni i parasë si ruajtëse e vlerës. Individët një pjesë të pasurisë së tyre e ruajnë në formën e parasë sepse paraja për ta shërben si mjet kursimi.
Teoria e Portofolit n n Sipas kësaj teorie individët nga njera anë dëshirojnë që pasurinë e tyre ta ruajnë në formën që u sjell të ardhura sa më të mëdha, por nga ana tjetër, ata nuk dëshirojnë që të bëjnë investime me shkallë të lartë risku. Risku më i vogël është paraja që zakonisht është më e qendrueshme për dallim nga aksionet ……
Kërkesa transaksionale dhe shpekulative për para n n Kërkesa transaksionale paraqet nevojën për para të subjekteve të ndryshëm në shoqërinë e caktuar pasi që kanë nevojë për të kryer ndonjë transaksion. Kërkesa shpekulative paraqitet me nevojën e individit për para me qëllim të kursimit
Institucionet finansiare n Institucionet finansiare bëjnë transferin e parasë nga huadhënësi tek huamarrësi. n Institucionet finansiare janë ndërmjetësues që grumbullojnë paranë nga ata që e kanë dhe të njejtat i transferojnë tek ato subjekte që kanë nevojë për para, por të njejtën nuk e disponojnë.
Krijimi i depozitave n n n Multiplikatori i ofertës së paraqet raportin në mes depozitave të reja dhe rritjes së rezervave Km=(1/norma e rezervave të obligueshme) Paraja tërsisht e krijuar është e barabartë me Km e shumëzuar me depozitin fillestar
Krijimi i depozitave n n Çka ndodhë nëse e tërë paraja nuk plasohet nëpër banka? Multiplikatori i ofertës së parasë ( multiplikatori i parasë) llogaritet si: 1/(r +c) r = % e depozitave që banka i mban në rezerva (mund të jenë rezerva të rregullta + teprica e rezervave) c = raporti në mes pjesëve të parasë që individët e kanë të gatshëm dhe atij që e kanë nëpër banka
Rëndësia e politikës monetare n n Politikqa monetare është puna më e rëndësishme e Bankës Qendrore të çdo shteti dhe paraqet një nga politikat më të shpeshta makroekonomike që përdoret Banka Qendrore krojonë dhe zbatonë politikën monetare
Politika monetare Instrumentet Operacionet në tregun e hapur Rezervat e obligueshme Norma diskonte Qëllimet indirekte Çmimet e letrave me vlerë Norma e kamatës Depozitat në banka Besimi i popullsisë Qëllimet operative Përbërja e rezervave Qëllimet përfundimtare Çmimet stabile Zhvillimi stabil Papunësia e ulët Normat e ulëta të kamatave
Niveli i çmimeve Politika restriktive monetare SAS P 0 P 1 AD 0 AD 1 Y 0 GDP reale
Niveli i çmimeve Politika ekspanzive monetare SAS P 1 P 0 AD 1 AD 0 Y 1 Y 0 GDP reale
Politika monetare Paga, renta, kama, profiti Tatimet Amvisërit Consumptio Politika fiskale Konsumi shtetëror Firmat Huat e qeverisë Kons Investimet Kursimi umi Sektori finansiar Politika monetare Konsumi personal Eksporti Importi
Problemet në udhëheqjen e politikës monetare n Pesë problemet e politikës monetare: n n n Të dihet që të zbatohet kjo politikë. Të kuptohet veprimi i këtij instrumenti. Lëvizjet në veprimin e politikës monetare. Problemi i likuiditetit Presionet politike Konflikti i qëllimeve indirekte.
European System of Central Banks
Balance sheet of a central bank Assets Liabilities Gold Base money (ëe Forex simplify: only cash) Securities
Official reserves (excluding gold) 2001 n n Japan and China have accumulated the largest reserves in the ëorld The Euro-area folloës third
Schematic central bank balance Assets Liabilities Gold and SDR Forex Bank notes Bank lending Securities Bank reserves
Banka Qendrore dhe Politika Monetare n n n 1. 2. Hartimi dhe zbatimi i politikave monetare Instrumentet e politikës monetare, tregu monetar dhe qëllimet përfundimtare Çdo sistem bankar ka 2 nivele: Banka Qendrore Bankat tregtare, kursimit, komerciale. .
Banka Qendrore dhe Politika Monetare n n n BQ ka të drejtën e emitimit të parasë BQ shërben si bankë e bankave të nivelit të dytë BQ shërben edhe si bankë e Qeverisë BQ rregullonë ofertën monetare BQ ndërhyn dhe rregullon tregjet monetare
Pavarësia e BQ n n n Shkalla e pavarësisë së BQ Pavarësia nuk është absolute por ajo është relative, Modeli Gjerman dhe ai amerikan
Objektivat, qëllimet dhe instrumentet e politikës monetare n n n - - Arritja e disa qëllimeve përfundimtare BQ përdor instrumente të ndryshme: operacionet në tregun e hapur, norma e skontos, rezervat e detyrueshme etj. Instrumentet e pol. Monetare: Instrumentet direkte (shtetet në zhvillim) Instrumentet indirekte
Instrumentet indirekte n n Operacionet në tregun e hapur (blerja e letrave shtetërore me vlerë, bono thesari, obligacione) qëllimi është që të rritet ose zvogëlohet rezervat e bankave të nivelit të dytë. Rifinancimi, kreditimi i bankave të nivelit të dytë
Instrumentet indirekte n n n Rezervat e detyrueshme, rritja ose zvogëlimi i rezervave të detyrueshme, Pse ndërmirren këto veprime Multiplikatori i ofertës agregate
Instrumentet direkte n n n I përdorin shtetet në zhvillim Kontrolli i kredisë, që automatikisht ndikonë në ofertën monetare, konsiderohet si ndërhyerje e BQ Kontrolli i normës së interesit, shtrengimi i BQ
35fd713ce75581d07c37269204979f21.ppt