Палітычнае і сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у складзе Расійскай імперыі (канец ХVІІІ – сярэдзіна ХІХ ст. ) 1. Унутраная палітыка расійскага ўрада ў Беларусі ў канцы ХVІІІ - першай палове ХІХ ст. Грамадска-палітычны рух. 2. Эканамічнае развіццё Беларусі ў першай палове XIX ст. Эканамічныя рэформы 18301850 -х гг.
1772 г. , 1793 г. , 1795 г.
Асноўныя кірункі палітыкі самадзяржаўя на беларускіх землях у канцы ХVІІІ – пачатку ХІХ ст. : 1. Адміністрацыйны падзел. У 1796 г. і 1801– 1802 гг. была праведзена адміністрацыйная рэформа, ствараліся губерні: Беларуская, Мінская, Літоўская, Магілёўская і Віцебская. Гэтыя губерні былі аб'яднаны ў два генералгубернатарствы: Літоўскае і Беларускае.
2. Саслоўная палітыка ШЛЯХТА Даваліся правы расійскага дваранства і захоўваліся маенткі пры ўмове прынясення прысягі. Пазбаўлена права трымаць войскі і крэпасці, ствараць канфедэрацыі. “Разбор шляхты”. СЯЛЯНЕ Расійская падатковая сістэма: падушны падатак, земскі збор, рэкрутская павіннасць МЯШЧАНЕ У 1785 г. на гарады Беларусі былі распасюджаны прынцыпы, абвешчаныя Кацярынай ІІ У “Даравальнай грамаце гарадам”. Скасоўвалася магдэбургскае права
3. Канфесійная і нацыянальная палітыка Праводзілася далаволі асцярожная палітыка ў адносінах да каталіцкай царквы, таму што практычна ўсе магнаты і шляхта з’яўляліся католікамі. У 1774 г. была заснавана Беларуская каталіцкая епархія з цэнтрам у Магілёве. Аднак каталіцкаму духавенству катэгарычна забаранялася схіляць да сваёй веры праваслаўных. Верацярпімасць была праяўлена і ў адносінах да уніятаў. Забаранялася прымусова пераводзіць уніятаў у праваслаўе. Для яўрэйскага насельніцтва ў 1794 г. вызначалася мяжа яўрэскай аселасці
Назва тайнага Таварыства Віленская Асацыяцыя Тэрмін дзеяння Месца дзеяння 17961797 Віленскі Універсітэт Таварыства філаматаў (аматараў навук) 18171820 Віленскі універсітэт, аддзяленні ў Свіслацкай гімназіі і іншых навучальных установах. Мэты Аднаўленне РП на аснове Канстытуцыі 3 мая 1791 г. Ад асветніцкакультурных мэт прыйшлі да ідэі ліквідацыі прыгоннага права, увядзення канстытуцыйнага кіравання.
Назва тайнага Тэрмін Таварыства дзеяння Таварыства філарэтаў (аматары дабрачыннасці) 18201823 Месца дзеяння Мэты Віленскі Пашыренне універсітэт асветы, ідэі роўнасці і свабоды, аж да ліквідацыі прыгоннага права і дазволу незалежнага існавання народаў. Галоўная мэта – аднаўленне Рэчы Паспалітай і адмена прыгоннага права.
Дзекабрысцкі рух Кіраўнік “Паўночнага таварыства” Мікіта Мураўёў склаў першы, “мінскі варыянт” расійскай канстытуцыі. • У 1823 г. быў распрацаваны так званы бабруйскі план паўстання: арышт цара і яго світы ў час агляду войскаў у Бабруйскай крэпасці. Але з-за рознагалоссяў план не быў ажыццялеўны.
Назва тайнага Тэрмін Таварыства дзеяння Таварыства ваенных Сяброў Таваырыства з’яднаных славян 1825 Месца дзеяння Мэты Ваенныя Устанаўленне часці канстытуцыйнай Кіраўнік – манархіі. М. Рукевч С. Трусаў У лютым 1826 г. спрабаваў узняць паўстанне ў Палтаўскім палку ў Бабруйску. Яно скончылася правалам.
Шляхецкае паўстанне 1830 -1831 гг. • Пачалося ў лістападзе 1830 г. у Варшаве. Мэта – аднаўленне Рэчы Паспалітай у межах 1772 г. Сацыяльная база паўстання – шляхта, духавенства, студэнты, частка афіцэрства. Сяляне і мяшчане часам мабілізаваліся ў атрады пад прымусам. Расійскі ўрад імкнуўся не дапусціць пашырэння паўстання на тэрыторыю Беларусі, Літвы і Украіны. Тут у снежні 1830 г. было ўведзена ваеннае становішча. Аднак вясной 1831 г. у руках паўстанцаў аказалася Літва і шэраг паветаў Заходняй Беларусі. Кульмінацыя падзей – бітва за Вільню 19 чэрвеня 1831 г. , у якой паўстанцы былі разбіты царскімі войскамі. У жніўні 1831 г. паўстанне было падаўлена на ўсей Беларусі і Літве, а потым і ў Польшчы.
Назва тайнага Тэрмін Месца Таварыства дзеяння Дэмакратычнае 1836 Віленская Таварыства 1839 медыкахірургічная акадэмія Кіраўнік –Ф. Савіч Саюз свабодных 1846 братоў 1849 Мэты Сацыяльная роўнасць, вызваленне сялян і надзяленне іх зямлёй, права кожнага народа на нацыянальную самастойнасць Ашмяны, Сацыяльнае і Ліда, Вільня, нацыянальнае Гродна, вызваленне Мінск Польшчы і Расіі
Паўстанне 1830 – 1831 гг. выклікала перамену палітычнага курса расійскага ўрада: • 1831 - 1848 г. - Камітэт па справах заходніх губерняў • 1831, 1840 гг. замест Статута ВКЛ 1588 г. было уведзена расійскае заканадаўства • Полацкі царкоўны сабор у 1839 г. абвясціў скасаванне Берасцейскай уніі 1596 г. і прыняў рашэнне пра далучэнне уніяцкай царквы да Рускай праваслаўнай.
• Урад аднавiў “разбор шляхты” 1831 г. – указ “Аб разборы шляхты ў заходніх губернях і аб упарадкаванні гэтага роду людзей” • У 1832 г. быў закрыты Вiленскi унiверсiтэт, а ў 1842 г. Медыка-хiрургiчная акадэмiя. У 1848 г. на Беларусi з’явiўся Горы-Горацкi земляробчы iнстытут.
• У 1836 г. было створана новае Міністэрства дзяржаўных маёмасцей, першым міністрам якога быў прызначаны П. Д. Кісялёў.
Становішча дзяржаўных сялян Расіі Беларусі Кіраванне Казённае ведамства Часовае ўладанне – арэнда мясцовым памешчыкам Нормы эксплуатацыі Інвентары Памер павіннасцей устанаўліваўся прыватным шляхам Прававое становішча Абвяшчаліся вольнымі грамадзянамі, маглі мяняць месца жыхарства, пераходзіць у іншыя саслоўі, звяртацца са скаргамі ў судовыя інстанцыі Нічым не адрознівалася ад становішча памешчыцкіх сялян. Часовы ўладар надзяляўся судовай, адміністрацыйнай і эканамічнай уладай над сялянамі. Феадальная рэнта Паншчына Аброк
Рэформа складалася з трох частак: • 1) рэфармаванне сістэмы кіравання дзяржаўнымі сялянамі , ўстанаўліваліся тры адміністрацыйныя ярусы: губерня – акруга – сельская ўправа • 2) палітыка "апякунства" у адносінах да сялян • 3) "люстрацыя дзяржаўных маёмасцей" – праводзілася апісанне і дакладны ўлік дзяржаўных маёмасцей і павіннасцей сялян, змяншаліся павіннасці сялян і павялічваліся іх зямельныя надзелы, сяляне казенных маенткаў пераводзіліся з паншчыны на чынш, спынялася здача казенных маенткаў у арэнду.
• У памешчыцкай вёсцы – інвентарная рэформа 1844 г. • Мэта – падцягнуць уровень памешчыцкай вёскі да дзяржаўнай. • Інвентары – дакументы, дзе апісваліся памешчыцкія ўладанні і вызначаліся памеры сялянскіх надзелаў і павіннасцей.
• • Тыпы прамысловых падпрыемстваў: рамесныя майстэрні дробна-таварныя прадпрыемствы (менш 16 чал. ) мануфактуры (больш 16 чал. ) фабрыкі і заводы - першыя заводы, якія выкарыстоўвалі паравыя рухавікі знаходзіліся ў Хомску (Кобрынскі павет) і Косава (Слонімскі павет), якія належалі гр. Пуслоўскаму. Вядучыя галіны прамысловасці першай паловы XIX ст. : суконная, шкляная прамысловасць, вытворчасць шарсцяных вырабаў і цукру.
Гандаль і шляхі зносін • Гандаль Беларусі развіваўся пераважна ў форме кірмашоў – Зэльвенскі, Любавіцкі, Мінскі. • У развіцці гандлю важную ролю адыгралі суднаходныя рэкі (Каналы: Агінскі, Бярэзінскі, Днепра-Бугскі, Аўгустоўскі) паляпшэнне сродкаў сувязі і будаўніцтва сухапутных дарог. Будаваліся шырокія гасцінцы, а таксама магістральныя шашы.
Скачать презентацию Палітычнае і сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у складзе
Беларусь в составе России.ppt